ARKİTEKT
M İ M A R L I K , Ş E H İ R C İ L İ K V E B E L E D İ Y E C İ L İ K R e v u e t r i m e s t r i e l l e D ' a r c l ı i l e c t u r c - Q Q u a r t e r l y p u b l i c a t i o c on A r c h i t e c - ı—ı 0 r e i m o n a l D . u r b a u i s m e et cles a r t s d ö c o r a t i f s t u r e c i t y p l a n n i ı ı g a n d d e c o ı a t i o ı ı —' b a u k u n s t , s t a t İ M T İ Y A Z S A H İ B İ VB B A Ş Y A Z A R I : Z E K İ S A Y A R . U. N E Ş R İ Y A T M Ü D Ü R Ü A D R E S : A R K İ T E K T A N A D O L U H A N No. 33 E M İ N Ö N Ü . İ S T A N B U L T E L İ D E R G İ S î s z e i t s c h r i f t f ü r s d t e b a u u n d d e k o r a t i o n M. İ L H A N G Ö N E N 3FON : 2 2 1 3 0 7 M e s l e k P o l i t i k a s ı : t i U N U N K O N U S UG E C E K O N D U L A R !
Zeki S A Y A R K U R U L U Ş U : 193!Cilt : 35 No. : 320
A b o n e ş a r t l a r ı :Res nî ve özel bürolar için yıllığı 50.— T.L. Özel kişiler için yıllığı 40.— T.L. » » Altı aylığı ... 22.50 T.L. Bu sayı 15.— T.L. Yabancı memleketler için 60.— T.L. ARKITEKT'iıı K O L L E K S İ Y O N L A R I : 1931 — 1935 beher cildi 40.— T.L. 1 9 3 6 — 1940 » » 40.— T.L. 1941 — 1945 » » 35.— T.L. 1946 — 1954 » »> 45.— T.L. İlân tarifemiz talep üzerine gönderilir. Yazı: i'oto; r e s i m ve a b o n e b e d e l l e r i A R K İ T E K T ' i n adresine posta ile gönderil-melidir. Basılmıyan yazılar iade edilir. Adreslerini değiştiren abonelerin en geç iki ;ıy içinde idarehanemizi haberdar etme-leri lâzımdır. Aksi takdirde kaybolan derg i l e r d e n M ü d ü r l ü ğ ü m ü z m e s ' u l i y e t k a
-b u l e t m e z . Muhabirlerimiz :
B. Almanya: Y. Müh. M i m a r Arslan T E R -Z İ O Ğ L U — Fransa: Y. Mimar Halûk T O G A Y — İsviçre : Y. M i m a r Seyfi S O N A D — B. Amerika: Y. M i m a r N e z a h a t A R I K O Ğ L U — İngiltere : Y. M i m a r Özcan A L T A B A N — İzmir: Y. M i m a r H a r b i H O T A N — A n k a r a : Y. M i m a r Tuncel K A Z M A .
Pour tout payement et demande des ren-seignements; ainsi que pour tout envoi des documents, tels que photos, articles, annon-ces bibliographie â inserer, s'adresser â la Direction.
Abonnements pour l'etranger I an 5 Dollars Prix de ce n u m e r o 1.25 » Ali subscriptions, letters, photos, articles, advertisements ete. Should be addressed T o : A R K İ T E K T
No. 33, Anadolu han Eminönü, Subscription rates :
Annual subscription Dollars 5.00 Single copy * 1.25
Son seçimlerde, partiler, beyannamele-rinde «Sosyal Mesken» problemine, gereği kadar önem vermemişler ve konuyu birkaç satır ile geçiştirmişlerdi.
Seçimden sonra, Başbakan ve İmar İs-kân Bakanının gecekondular hakkındaki be-yanları, bu işleri yapanların bazılarına ce-saret verirken, öte taraftan bu konuyu günün meselesi haline getirmiştir.
İki üç aydan beri, basında gecekondu meselesi bütün yönleriyle tartışılmakta ve çözüm yolları aranmaktadır.
Bir yandan hükümet davanın üzerine eğilirken, diğer taraftan teknik adamları, bilginler, yazarlar bir kampanya halinde fi-kirlerini açıklamaktadırlar. Gösterilen bu ça-baları, gecekondu davasının fikir sahasında ele alınması bakımından hayırlı bir işaret olarak görmekteyiz.
İlk zamanlarda, kanunsuz bir müessese sayılarak gelmiş geçmiş iktidarların bir türlü ilgilenmedikleri bu meselenin, bugün önemi artık yüzeye çıkmış bulunmaktadır.
İkinci D ü n y a Harbinden bu yana geçen yirmi yıl zarfında, bir çığ gibi gelişen ve
bugün şehirlerin çevrelerini saran «gayri sıhhî» mahalleler hatta, şehircikler kendile-rini zorla kabul ettirmişlerdir.
Basında ortaya atılan fikirler çok defa birbirleri ile çatışmaktadır. Bir yazar çare olarak şehir ve kır topraklarının kamulaş-tırılmasını lüzumlu görürken, diğer biri, bu-gün gecekondulardaki hayat standartınm köylerdekinden çok yüksek olduğunu söyle-mekte ve bunların ıslahları ile yetinilmesini savunmaktadır.
İmar ve İskân Bakanı ve idarecilerinin Teknik Üniversite profesörleri ile yaptığı se-minerde, ortaya atılan fikirlerde, muhtelif açılardan olmuş, kesin bir fikir etrafında top-lanılamamıştır.
Bütün bunlar senelerden beri gecekon-du davası ile uğraşan İmar İskân Bakanlığı-nın bu meseleyi hal için kesin bir çözüm yolunu el'an bulamamış olduğunu ortaya koymaktadır.
Bir müddet önce eski İmar ve İskân Bakanı İskenderoğlu, Ankara'da yapılan bir açık o t u r u m d a Bakan bulunduğu devirde, yaptırdığı bir etüde göre, gecekonduların ıslahı ve yeniden yapılmalarının önlenmesi
A R K . — 582
için her yıl üç yüz milyon liraya ve 10 yıla ihtiyaç olduğunu açıklamıştır. Bu etüdün detaylarını bilmemekteyiz.
Ancak, h ü k ü m e t her yıl gecekondular için bütçesinden ü ç yüz milyon lira harca-yamıyacağına göre, meseleye başka çözüm yolu bulmak gereklidir. Ortaya atılan fikir-lerde gecekondu yapımını önlemek için sos-yal meskenlerin mutlaka Devlet tarafından finanse edilmesi ve yeteri kadar konutun Devlet eliyle inşası savunulmakta, h e r yıl 40 - 50 bin gecekondunun bütün önleme gay-retlerine rağmen yapıldığı düşünülmemekte ve bu olayın üzerinde durulmamaktadır.
Bu sebeple davayı ikiye ayırmak, bu-güne kadar yapılmış olanlar ile, b u n d a n sonra yapılacak gecekonduları «sosyal mes-kenler» diye mütalâa etmek lâzımdır.
Birin-cilerin ıslahına uğraşılırken, yeni yapılacak-ların eskilere benzememesine bilhassa gay-ret göstermek zaruridir.
Mütehassısların hesaplarına göre her yıl yurdumuzda 120.000 meskene ihtiyaç varken, ancak yarısı, yani 60.000 i yapıla-bilmektedir. G e r i kalan ihtiyacı ise halk kendi kendine gecekondu olarak inşa etmek-tedir. Bu da memlekette en basit bir hesapla yılda 250 milyon liraya m a l olmaktadır.
İşte, kendi kendine plânsız bir şekilde her yıl yapılmakta olan bu 50 - 60 bin konutun inşasına Bakanlığın elini uzat-ması ve bilhassa teknik y a r d ı m ve teknik gücü iletmesi en âcil bir zarurettir.
Teknik Üniversitedeki seminerde
Mes-ken U m u m M ü d ü r ü n ü n izahatına göre, yeni kanunda teknik yardım ve proje yardımı bu-lunmaktadır. Bakanlığın âfet hizmetlerinde mevcut olan «Kendi evini yapana yardım» metodu, sosyal meskenler için de uygulan-malıdır.
Bütün gayretlere rağmen bir türlü ön-lenemeyen gecekondu yapımını 327 No. lu kanunla ihdas edilen önleme bölgelerinde teksif ederek halkın her yıl sarfettiği 200 -250 milyon liranın d a h a teknik ve d a h a bil-gili bir şekilde kullanılmasını sağlamak mevcut gecekonduların ıslahı k a d a r m ü h i m -dir.
Bu suretle, yeni gayri sıhhî mahallele-rin doğması önleneceği gibi, vatandaşa asgarî maddî imkânlar ile birer sosyal konut sağ-lanmış olacaktır.
