14-17 yaş elit bayan boksörlerde vücut yağ oranının denge ve bazı fiziksel özelliklere etkisi

OCAK 2015MUHAMMED EMRE KARAMAN

YÜKSEK LİSANS TEZİ

ANTRENMAN VE HAREKET BİLİMLERİ PROGRAMI

OCAK 2015

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

MUHAMMED EMRE KARAMAN 14-17 YAŞ ELİT BAYAN BOKSÖRLERDE

VÜCUT YAĞ ORANININ DENGE VE BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERE ETKİSİ

ANTRENMAN VE HAREKET BİLİMLERİ PROGRAMI

14-17 YAġ ELĠT BAYAN BOKSÖRLERDE VÜCUT YAĞ ORANININ DENGE VE BAZI FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERE ETKĠSĠ

Muhammed Emre KARAMAN

YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

ANTRENMAN VE HAREKET BĠLĠMLERĠ PROGRAMI

GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ

SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

OCAK 2016

14-17 YAġ ELĠT BAYAN BOKSÖRLERDE VÜCUT YAĞ ORANININ DENGE VE BAZI FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERE ETKĠSĠ

(Yüksek Lisans Tezi)

Muhammed Emre KARAMAN

GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

Ocak 2016

ÖZET

Bu çalıĢmanın amacı, araĢtırma grubunu oluĢturan Çankırı iline bağlı elit bayan boksörlerde vücut yağ oranlarının denge ve bazı fiziksel özelliklerine etkisini araĢtırmaktır.

ÇalıĢmaya spor yaĢları en az 2 yıl olan 18 bayan sporcu gönüllü olarak katılmıĢtır. Vücut kompozisyonu ölçümleri bölümlendirilmiĢ vücut analizi cihazı (TANĠTA BC 418) kullanılarak yapılmıĢtır. Dinamik denge ölçümleri Lafayette Stability Platform (16020) ile yapılmıĢtır. Anaerobik güç hesaplaması için, dikey sıçrama değerleri ölçülmüĢ ve Lewis Anaerobik Güç formülü kullanılmıĢtır. Sonuç olarak, vücut yağ yüzdesinin denge ve bazı fiziksel özelliklere etkisi incelendiğinde anlamlı farklılıklar bulunamazken, vücut yağ yüzdesi yüksek olan sporcuların denge yeteneği değerlerinin düĢük olduğu tespit edilmiĢtir. AraĢtırma grubumuzu oluĢturan sporcuların vücut yağ oranları çok yüksek olmadığından önemli farklılıklar tespit edilememiĢtir. Ancak literatürdeki bilgilere ve çalıĢma sonuçlarına göre, vücut yağ oranının boksörlerin performansında ve denge seviyelerinde önemli bir etken olduğu, sporcu seçilirken vücut yağ oranı düĢük kiĢilerin seçilmesiyle hem sportif performans hem de derece açısından önemli baĢarılar elde edilebileceği söylenebilir.

Bilim Kodu : 1301

Anahtar Kelimeler : Spor, Boks, Yağ Yüzdesi, Denge Sayfa Adedi : 55

DanıĢman : Yrd. Doç. Dr. Salih SUVEREN

THE EFFECT OF BODY FAT PERCENTAGE ON BALANCE AND SOME PHYSICAL PROPERTIES OF 14-17 YEARS OLD ELITE FEMALE BOXERS

(M. Sc. Thesis)

Muhammed Emre KARAMAN

GAZĠ UNIVERSITY

INSTITUTE OF HEALTH SCIENCES January 2016

ABSTRACT

The aim of this study is to investigate the effect of body fat percentage on balance and some physical properties of the female boxers who fights in Çankırı city. 18 female boxers, are participated in this study who at least boxing for 2 years. Body composition measurements were performed using a segmented body analyzer (TANĠTA BC 418). For Dynamic balance measurements, Lafayette Stability Platform (16020) has been used. For calculation of anaerobic power, vertical jump measured values are used and calculated by Lewis Anaerobic Power formula. When the effect of body fat percentage on balance ability and some physical features investigated, we could not find a significant difference. It has been determined that the athletes, who has a higher body fat percentage, has lower balance values. Because of the research group’s body fat percentage is not too high; there is not a significant difference. But according to the literature and the study results, it can be said that, body fat is an important factor on performance and balance of boxers and choosing the athletes who has lower body fat percentage will bring a good sportive performance and important success.

,

Science Code : 1301

Key Words : Sport, Boxing, Body Fat, Balance Page Number : 55

Supervisor : Assit. Prof. Dr. Salih SUVEREN

TEġEKKÜR

BaĢta her konuda bana destek ve yardımcı olan değerli danıĢmanın Yrd. Doç. Dr. Salih Suveren’e emeklerinden dolayı çok teĢekkür ediyorum. Tezimin her aĢamasında bana yardımcı olan meslektaĢlarım ArĢ. Gör. Ġlimdar Yalçın ve ArĢ. Gör. Taner Akbulut’a, istatistiksel analizlerde yardımcı olan Yrd. Doç. Dr. Atalay Gacar’a, tezin ölçümleri esnasında her türlü olanağı sağlayan Çankırı Gençlik Hizmetleri ve Spor Klubü Boks Antrenör’ü Ahmet Çınar ve birbirinden kaliteli sporcularına sonsuz teĢekkürlerimi sunarım. Tüm tez çalıĢmaları süresince maddi ve manevi yanımda olan ve beni her konuda destekleyen aileme çok teĢekkür ederim.

ĠÇĠNDEKĠLER

Sayfa

ÖZET ... iv

ABSTRACT ... v

TEġEKKÜR ... vi

ĠÇĠNDEKĠLER ... vii

ÇĠZELGELERĠN LĠSTESĠ ... ix

SĠMGELER VE KISALTMALAR... xii

1. GĠRĠġ

2. GENEL BĠLGĠLER

2.1. Vücut Kompoziyonu ... 5

2.2. Vücut Yağ Yüzdesi ... 5

2.3. Yağsız Vücut Kütlesi ... 5

2.4. Beden Kütle Ġndeksi ... 6

2.5. Postür ve Denge ... 7

2.6. Performans Testleri ... 9

2.7. Anaerobik Güç ... 10

2.8. Boks ... 11

2.8.1. Boksta baĢarıyı etkileyen faktörler ... 13

2.8.2. Boksta kilo kontrolü ve sikletler ... 13

2.8.3. Boksta beslenme ... 14

3. GEREÇ VE YÖNTEM

3.1. Araç ve Veri Toplama ... 17

3.2. Testlerde Kullanılan Gereçler ... 17

3.3. Verilerin Analizi ... 18

Sayfa

4. BULGULAR

5. TARTIġMA

6. SONUÇ

KAYNAKLAR

EKLER

Ek-1. Etik Kurul Onayı ... 52

ÖZGEÇMĠġ ... 55

ÇĠZELGELERĠN LĠSTESĠ

Çizelge Sayfa

Çizelge 4.1. YaĢ DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı. ... 19

Çizelge 4.2. Boy DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı ... 19

Çizelge 4.3. Kilo DeğiĢkenlerine Göre Siklet Dağılım Tablosu ... 20

Çizelge 4.4. Vücut Yağ Yüzdesi Dağılım Tablosu ... 20

Çizelge 4.5. Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı... 21

Çizelge 4.6. Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı... 21

Çizelge 4.7. Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerinin Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 22

Çizelge 4.8. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi değiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 23

Çizelge 4.9. Anaerobik Güç Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 24

Çizelge 4.10. Anaerobik Güç Ölçek Puanlarının Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 24

Çizelge 4.11. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 25

Çizelge 4.12. Durarak Uzun Atlama Ölçek Puanlarının Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 25

Çizelge 4.13. Dikey Sıçrama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 26

Çizelge 4.14. Dikey Sıçrama Ölçek Puanlarının Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 26

Çizelge 4.15. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 27

Çizelge 4.16. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 28

x

x

x

x

x

Çizelge Sayfa Çizelge 4.17. Anaerobik Güç Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine

ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 29 Çizelge 4.18. Anaerobik Güç Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 29 Çizelge 4.19. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Beden Kitle Endeksi

DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 30 Çizelge 4.20. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Beden Kitle Endeksi

DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 30 Çizelge 4.21. Dikey Sıçrama Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine

ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 31 Çizelge 4.22. Dikey Sıçrama Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 31 Çizelge 4.23. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin

Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 32 Çizelge 4.24. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin

Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri 33 Çizelge 4.25. Anaerobik Güç Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N,

, Ss Dağılımı Değerleri ... 34 Çizelge 4.26. Anaerobik Güç Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 34 Çizelge 4.27. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine

ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 35 Çizelge 4.28. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 35 Çizelge 4.29. Dikey Sıçrama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N,

, Ss Dağılımı Değerleri ... 36 Çizelge 4.30. Dikey Sıçrama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 36 Çizelge 4.31. Vücut Yağ Yüzdesi Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine

ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri ... 37 Çizelge 4.32. Vücut Yağ Yüzdesi Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine

Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri. ... 37

x

x

x

x

x

x

x

x

Çizelge Sayfa Çizelge 4.33. Yağsız Kütle Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin

N, , Ss Dağılımı Değerleri. ... 38 Çizelge 4.34. Yağsız Kütle Değerlerinin Beden Kitle Endeksi DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri. ... 38 Çizelge 4.35. Yağsız Kütle Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin

N, , Ss Dağılımı Değerleri. ... 39 Çizelge 4.36. Yağsız Kütle Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre

Varyans Analizi Dağılımı Değerleri ... 39

x

x

SĠMGELER VE KISALTMALAR

Bu çalıĢmada kullanılmıĢ simgeler ve kısaltmalar, açıklamaları ile birlikte aĢağıda sunulmuĢtur.

Simgeler Açıklamalar

cm Santimetre

kg Kilogram

Kısaltmalar Açıklamalar

AÖSağ Antrenman Öncesi Sağ Bacaktan Sol Bacağa Denge Aktarımı AÖSol Antrenman Öncesi Sol Bacaktan Sağ Bacağa Denge Aktarımı ASSağ Antrenman Sonrası Sağ Bacaktan Sol Bacağa Denge Aktarımı ASSol Antrenman Sonrası Sol Bacaktan Sağ Bacağa Denge Aktarımı

BKĠ Beden Kütle Ġndeksi

VYY Vücut Yağ Yüzdesi

1. GĠRĠġ

Spor çağımız bilgi toplumlarının gündemine giderek daha çok yerleĢmektedir. Sporcular üzerinde yapılan araĢtırmalar göstermiĢtir ki fiziksel aktivite, organlarımızın fizyolojik yaĢlanmasını anlamlı biçimde yavaĢlatmaktadır. Egzersizlerle sağlığı korumanın mümkün olduğu bilimsel bir gerçektir. Sportif egzersiz, günümüz bilgileri ıĢığında, vücudumuzun bütün doku ve organlarının sağlıklı çalıĢmasının garantisidir [1-2].

Sporcunun baĢarısının temelinde sporu en sağlıklı ve en yüksek performansta yapması yatmaktadır. Sportif performans; yapılması gereken bir atletik görevin yerine getirilmesi sırasında baĢarı için ortaya konulan çabaların bütünü olarak tarif edilebilir. Bir anlamda performans yarıĢma veya karĢılaĢma sırasında göreceli olarak kısa zamanda ve sonucu etkileyen faktörlerle beraber bir bütün olarak görülmeli ve değerlendirilmelidir[3].

Kinantropometrik özellikler; göz önünde bulundurulduğunda elit bir basketbol oyuncusunun, Ģampiyon bir halterci ile benzer olması düĢünülemeyeceği gibi, artistik buz pateni yapan bir bayan sporcu ile çekiç atma Ģampiyonu bayan sporcunun özellikleri de birbirinden çok farklı olması normaldir. Farklı spor dallarında yarıĢan sporcuların, birbirinden çok farklı vücut ağırlığı, boy, kas kitlesi, yağsız vücut kitlesi, yağ yüzdesine ve hatta vücut proporsiyonuna sahip olduğu ve bununla birlikte vücut kompozisyonunun performansla iliĢkili olduğu bilinmektedir [4].

Aerobik ve anaerobik çalıĢmaları kapsayan bütün spor branĢları için vücuttaki yağ dokularının fazlalığı performansı olumsuz etkileyen bir durumdur. Vücut ağırlığındaki yağ yüzdesi yüksek olan sporcu, yağ yüzdesi düĢük olan sporcuya göre daha az güç, daha az patlayıcı kuvvet ve dayanıklılık gösterir. Çünkü vücutta yağ oranlarının yüksek olması ile birlikte istenmeyen fazla ağırlığın oluĢması sporcunun kuvvet, çeviklik, esnekliğinin azalmasına ve aĢırı derecede enerji kaybetmesine neden olabilmektedir [5].

Vücut BileĢimi vücudun fizyolojik yapısı hakkında bilgi vermektedir. Vücut yoğunluğu, yağ yüzdesi, yağ kitlesi, yağ harici kitle ve yağ harici kitle değiĢkenleri bir araya gelerek vücut bileĢimini oluĢturmaktadır. Ülkemizde vücut bileĢimi ve sporcuların performanslarına yönelik araĢtırmalarda vücut bileĢimi çoğunlukla, vücut yağı ve yağsız kitlesi olarak ikili sisteme göre ele alınmıĢtır. Vücut bileĢenlerinin oranları, uygulanan spor

dalına göre farklılık göstermekte ve bu farklılıklar sporcunun performansını etkilemektedir [6].

Vücut yağ yüzdesi (VYY) nin bilinmesi, vücut kompozisyonunun değerlendirilmesi yanında bir çok hastalığın oluĢmasında risk faktörü olan ĢiĢmanlığın, sporda performansın ve spora yönlendirmenin belirlenmesi açısından önemlidir [7].

Her spor branĢı kendine özgü olarak belirli düzeyde denge içermektedir. Dengenin sportif becerilerde sporcular arasındaki performans ayrımında da bir etken olabileceği yapılan çalıĢmalarla desteklenmektedir ve motor becerilerin sergilendiği bedensel geliĢim için pozitif yönde bir ivme kazandırdığı düĢünülmektedir. Ġyi bir performans sergilemek ve performansı arttırmak için son derece gerekli bir unsurdur [8-9].

Her spor branĢında olduğu gibi boks branĢında da denge önemli bir yer tutmaktadır.

Koordinasyon gerektiren bir çok hareket iyi bir denge duyusuna gerek duyar. Hareketlerin dengeli yapılması veya denge bozukluğunda süratle normal pozisyona gelebilmesi için denge yeteneğinin geliĢtirilmesi gerekir [10].

Literatürde bir çok araĢtırma sonucu, Vücut Yağ Oranının sporcunun performansı üzerinde önemli etkileri olduğu yönündedir. Bunlar vücut ağırlığının yükselmesinden kaynaklanan fazla enerji harcanması ve performanstaki düĢüĢ gibi örneklendirilmektedir. Bu çalıĢmanın amacı; elit bayan boksörlerin Vücut Yağ Oranının denge yetenekleri ve bazı fiziksel özellikler üzerine etkisini araĢtırmaktır.

Problem

Elit bayan boksörlerin Vücut Yağ Oranlarının denge yetenekleri ve bazı fiziksel özellikler üzerine etkisi var mıdır?

Alt Problemler

1. 14-17 yaĢ elit bayan boksörlerin vücut yağ yüzdelerinin dinamik dengelerine etkisi var mıdır?

2. 14-17 yaĢ elit bayan boksörlerin vücut yağ yüzdelerinin durarak uzun atlama değerlerine etkisi var mıdır?

3. 14-17 yaĢ elit bayan boksörlerin vücut yağ yüzdelerinin anaerobik güç değerlerine etkisi var mıdır?

4. 14-17 yaĢ elit bayan boksörlerin vücut yağ yüzdelerinin dikey sıçrama değerlerine etkisi var mıdır?

5. 14-17 yaĢ bayan boksörlerin vücut yağ yüzdeleri ile beden kitle indeksleri arasında anlamlı farklılık var mıdır?

6. 14-17 yaĢ elit bayan boksörlerin vücut yağ yüzdeleri ile yağsız kütleleri arasında anlamlı farklılık var mıdır?

Sınırlılıklar

 ÇalıĢmaya katılan sporcular; Çankırı Büyük Çınar Spor Kulübü bayan boks takımından en az 2 yıl spor yaĢına sahip elit 18 bayan sporcu ile sınırlıdır.



Sayıltılar

 ÇalıĢmada tüm sporcular gönüllük esasıyla çalıĢmaya katılım gerçekleĢtirmiĢlerdir.

 Sporcular tüm testlere katılmıĢlardır.

 Ölçümler esnasında tüm sporcuların maksimum performans gösterdiği varsayılmıĢtır.

 Ölçümleri yapılan bayan boksörlerin diğer bayan boksörleri temsil ettiği varsayılmıĢtır.

2. GENEL BĠLGĠLER

2.1. Vücut Kompoziyonu

Vücut kompozisyonu genel olarak yağ, kemik, kas hücreleri, diğer organik maddeler ve hücre dıĢı sıvılardan oluĢmuĢtur. Vücut kompozisyonu yağlı ve yağsız kütleler olarak iki gruba ayırabiliriz. Yağsız kütlelere; kas, kemik, su, sinir, damarlar ve diğer organik maddeler girmektedir. Yağlı kütlelerse; derialtı ve depo yağları ve esansiyel (öz) yağlar olarak sınıflandırılabilir [11].

Ġnsan yaĢantısını yakından ilgilendiren vücut kompozisyonunu etkileyen faktörler; yaĢ, cinsiyet, kas yapısı, fiziksel aktivite düzeyi, hastalıklar ve beslenme olarak sayılabilir [12- 13].

2.2. Vücut Yağ Yüzdesi

Bir çok sporda optimal performans için bir yağ oranı belirlenmiĢtir. Toplam vücut yağındaki fazlalık ile kardiyovasküler hastalıklar arasındaki iliĢki, uzun zamandan beri bilinmektedir.

Vücut yağ oranı, kiĢilerin yaĢına spor dalına, performans düzeyine, beslenmesine ve popülasyona göre değiĢmektedir. Vücut kompozisyonunun saptanmasında vücut yağ oranı kullanılabilir [12].

Vücut kompozisyonu ya da vücut yüzdesi ve vücut yapısının ağırlığı laboratuar Ģartlarında üç ayrı metotla ölçülür.

1. Su altı tartı metodu. Su tankı, dijital baskül, iskemle kullanılarak su içinde denek tartılır.

2. Deri altı yağ çözümü. Skinfold caliper kullanılarak yağ yüzdesi hesaplanır.

3. Body Circumference ( vücut çevresi ölçüm metodu) [10].

2.3. Yağsız Vücut Kütlesi

Egzersiz vücutta yağ kütlesini azaltır. Fakat bu azalmanın derecesi egzersizin tipine, Ģiddetine ve sıklığına bağlıdır. Vücutta yağ oranı arttıkça; kullanılan yağsız vücut kütlesi,

vücut ağırlığının kilogramı baĢına düĢen aerobik kapasiteyi azaltır, dolayısıyla bir kilogram vücut kütlesini hareket ettirmek için gerekli oksidatif enerji metabolizması düĢer. Vücudun yağsız vücut kütlesi ile kuvvet ve dayanıklılık arasında büyük bir iliĢki vardır. Erkek ve kadın arasında hatta bireyler arasında dayanıklılık sporlarında performans farklılıkları kısmen de olsa vücut yağ oranının ve yağsız vücut kütlesinin farklı oluĢuna bağlıdır. Yağ kütlesinin farklılığı uzun mesafe yarıĢmaları gibi vücut kütlesinin uzun süre taĢınmasını gerektiren sporlarda vücut ağırlığını arttırarak performansı düĢürür [11].

Egzersizlerle birlikte katılımcıların vücut ağırlıkları ve bazal metabolizma hızları da anlamlı artıĢ göstermiĢtir (p<0,05). Dikkat çeken diğer bir nokta, yüzde yağ ve yağ kütlesi azalırken artmıĢ vücut ağırlığına yağsız beden kütlesi ve toplam beden suyunun anlamlı artıĢının eĢlik etmesidir. Yani bu durum kas hipertrofisi meydana geldiğini gösterebilir [18].

Fiziksel aktivite sırasında kas hücrelerinin enerji gereksinmesini karĢılayabilmek için, yağ hücrelerinden yağın salınması sonucu yağ depoları azalmaktadır. Fiziksel aktivite kas geliĢimini de uyararak yağsız vücut kitlesini artırmaktadır [19].

2.4. Beden Kütle Ġndeksi

Beden kitle indeksi (BKĠ); vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanır.

Beden Kitle İndeksi (BKİ) = Vücut Ağırlığı (kg.) / Boy uzunluğunun karesi (m.)

Daha öncede bahsedildiği gibi her spor branĢının içerdiği antrenman yoğunluğuna uygun olarak belirli ideal VYY ve kilo değerleri bulunmaktadır. Ġdeal kilonun hesaplanmasında hem elit sporcularda hem de sedanterlerde ulaĢılmak istenen BKĠ değerinin boy uzunluğunun karesine bölünmesi ile elde edilen sonuç dikkate alınır.

İdeal Kilo = Ulaşılmak istenen BKİ değeri Boy uzunluğunun karesi

2.5. Postür ve Denge

Denge, hareket eden vücudun, değiĢen durum karĢısında uyum sağlayabilme yetisidir [12].

Sporda teknik becerinin seviyesi ve öğrenme hızı denge ile yakın iliĢkilidir [14].

Koordinasyon gerektiren bir çok hareket iyi bir denge duyusuna gerek duyar. Hareketlerin dengeli yapılması veya denge bozukluğunda süratle normal poziyona gelebilmesi için denge yeteneğinin geliĢtirilmesi gerekir [10]. Denge, vücut parçalarının relative pozisyonunun korunması ile ilgili karmaĢık bir sistemdir. Çok sayıda kasın optimal kullanımı ve farklı duyusal algıların entegrasyonu (görsel, iĢitsel, duyusal) bu sistemin karmaĢık yapısıdır [15].

Postural kontrol sistemleri; Sensör sistem, iskelet-kas istemi ve merkezi sinir sisteminden oluĢmaktadır. Denge ile ilgili merkezler beyin sapındadır. Postural kontrolün sağlanabilmesi için gerekli istemli hareketler öncelikle beyinde planlanmaktadır.

OluĢturulan çıktılar pyramidal ve ekstrapyramidal sistemler aracılığı ile kaslara gönderilmektedir. Premotor ve pariyatel korteks ile bağlantıya sahip olan pyramidal hücreler bilgiyi spinal motor nöronlara ve inter nöronlara taĢımaktadır. TaĢınan bu bilgi postural kontrolün istemli ve refleks olarak gerçekleĢtirilebilmesi için gerekmektedir.

Kortikal motor alanlardaki çıktı serebellum, retiküler formasyon ve bazal ganglia ile bağlantıları içermektedir [17,29]. Bazal ganglia, ön beyinin boĢluklarının içine gömülü olarak bulunan bir grup yapının (caudate nucleus, putamen, globus pallidus ve amygdala) bir araya gelmesiyle oluĢmuĢtur, refleks ve istemli hareketlerin kontrolünden sorumludur.

Kortikal-bazal ganglia döngüsü aracılığıyla serebral korteksten inen imputlar alarak hareketin istemli kontrolünü ve beyin sapıyla olan bağlantısı sonucu postural kasların tonusunun otomatik kontrolünü sağlamaktadır [16,29]. Denge doğrultma refleksi ile kolayca açıklanabilen bir sinir sistemi fonksiyonudur. Ergen’e göre; baĢ aĢağı bırakılan bir kedi otolit(iĢitme) organdan gelen uyarılarla pozisyonu normalleĢtirmek üzere önce baĢını doğrultmakta ve uzaydaki konumunu algılamaktadır. Daha sonra bir baĢ dönüĢü boyun kaslarındaki iğciklerini tendon organlarını ve sinir uçlarını uyararak kinestetik duyu doğurur ve refleks olarak bir yarım dönüĢ sağlanır. Kedi sağ yanına döndüğünde görsel duyu reseptörleri ile serebelluma yere temasta gerekli ekstansör kas kasılma kuvvetini ayarlamak üzere bilgi iletir. Yere temasta ise gerilme refleksi devreye girerek etkili bir kasılma baĢlatır. Bu prensiplerin tümü sporda denge faktörünün söz konusu olduğu tüm branĢlarda( trampolin, kule, tramplen atlama, cimnastikte salto vb.) geçerlidir [20].

Denge becerisi çocukluk döneminde hala geliĢmektedir ve yaklaĢık olarak 10 yaĢında eriĢkin düzeyine eriĢir [21]. Spor yapmanın postür kontrolünü olumlu yönde etkilediği pek çok araĢtırmada belirtilmiĢtir [15,22].

Statik, dinamik ve objeyle denge olmak üzere üç tip denge vardır. Statik denge hareket etmeden dengeyi sağlama yeteneğidir [23]. Kas boylarının değiĢikliğe uğramadan vücudu stabil tutması ve bu sabit pozisyonun gerektiği müddetçe sürdürülmesini içerir. Dinamik dengeye kıyasla daha az dikkat gerektirir. Statik denge geliĢimi ilk bebeklik döneminde ortaya çıkar. Bebeğin baĢ ve boyun pozisyonunu koruması, sonraki dönemlerde ise oturması statik denge geliĢiminin en önemli örnekleridir. Vücut koordinasyonunun ve kasların geliĢimi ile birlikte dengenin korunma süreside artar. Refleks hareketler dönemi sonrası isteğe bağlı olarak denge kontrol ediebilir hale gelir [34]. Dinamik denge dengeyi kaybetmeden veya düĢmeden hareket etme kabiliyetidir [24]. Ağırlık merkezinin iz düĢümünün yer değiĢtirmesiyle vücut koordinasyonunun yeniden sağlanmasını sağlayan motor özelliktir. Hareket halindeki kiĢinin hareketi eksiksiz ve kontrollü bir Ģekilde gerçekleĢtirmesine olaak sağlar [34]. Objeyle denge ise, bireyi statik veya dinamik denge konumundayken herhangi bir objenin denge sağlama durumuna etki etmesi yani dahil olması olarak tanımlanabilir. Denge sağlama yeteneğine bir objenin katılması kiĢide koordinasyon bozulmalarına neden olabilir. Bu açıdan objeyle denge içeren çalıĢmalar koordinasyon geliĢimi açısından etkili olabilir [34].

Uzun bir zaman periyodunda sportif becerinin öğrenimi ve düzenli egzersiz yapmak, günlük yaĢam aktivitelerinde dinamik ve statik postural kontrolün etkinliğini geliĢtirir.

DeğiĢik antrenman programları vücut kompozisyonunda ve denge yeteneğinde değiĢikliklere neden olabilir [22].

Antrenmanlar yoluyla motor beceri geliĢimi artar. Bu nedenle sporcularda statik ve dinamik denge, spor yapmayanlara göre daha yüksektir [25].

Bu yüzden sporcular, uygun fizyolojik ve biyomekaniksel özellikler kadar özel bir psikolojik algılama adaptasyonuna da sahiptirler. Postural değiĢiklikler, sportif branĢların özelliklerine göre farklılık gösterir. Her bir spor branĢı kendine özgü özel postural adaptasyonlar geliĢtirir ve spor yapma yılı arttıkça denge yeteneğinde de artıĢ görülmektedir [15].

Postüre etki eden faktörler, kalıtım, ırk, cinsiyet, mevsimler, beslenme, sosyo-ekonomik durum, zamanın modası, meslek ve uğraĢılar, psikolojik durum, hijyen, uyku, mümkün olduğunca açık ve temiz havada egzersiz yapma, duygusal sevinç, keder, sıkıntı vb.

durumları, yorgunluk, kırıklar, yumuĢak doku bozuklukları, eklemlerin normal yerleĢim açılarında bozuklukları postürü etkilemektedir. Ayrıca küçük yaĢtan itibaren yapılan spor branĢının hareket içeriği ve duruĢları içeren çalıĢmaların neticesinde elde edilen duruĢ alıĢkanlıkları postürü etkilemektedir. Tek taraflı yapılan antrenman yüklenmeleri fiziksel yapının simetrisini etkileyebilmektedir. Örneğin basketbolda dominant taraf teknik çalıĢmaları non-dominant tarafın zayıf kalmasına neden olmaktadır. Bu tip basketbolcularda dominant taraf omuz düĢüklükleri görülmektedir [26,27].

Literatürdeki bazı kanıtlar deneyimli sporcuların daha yüksek denge becerisine sahip olmalarının, daha fazla vestibüler duyarlılığa sahip olmalarından değil, motor yanıtlara etki eden tekrarlayıcı antrenman deneyimlerinin sonucu olduğunu göstermektedir [29]. Üst düzey sporcuların her bir disiplinin gerekleriyle bağlantılı olarak geliĢen denge kontrolü sergiledikleri belirtilmektedir. Elit sporcular, branĢlarının gereklerine göre postürü düzenlemek için kesin duyusal bilgiyi kullanırlar [14].

Diğer taraftan, sporcunun daha yüksek denge becerisinin, proprioseptif ve görsel ipuçlarına dikkat etme yeteneğinin bir sonucu olduğu yönünde bulgularda mevcuttur [29,30].

Örneğin tecrübeli cimnastikçilerde vücut oryantasyonu için somatosensoriyel iĢaretler, otolitik iĢaretlerden daha fazla bilgilendiricidir [31], oysa uzman dansçılarda postür düzenlenmesinde görme; güçlü bir unsurdur [32-33].

2.6. Performans Testleri

Sporcuya uygulanan testlerle elde edilen performans değerleri, performansı etkileyen birçok faktörün dıĢında seçilen testin uygunluğuna, protokol özelliklerine, ekip ve ekipmanının kalitesine direkt bağlıdır. BaĢka bir deyiĢle; test için tüm hazırlıkların eksiksiz tamamlanmıĢ olması, kaliteli araç ve gereç kullanılması, testin düzeneğinin sporculara detayları ile anlatılması ve testin kalifiye bir ekip tarafından uygulanması testin baĢarısını olumlu etkilemektedir. Öncelikle seçilen testin bilimsel ve pratik uygulamada geçerliliği ve güvenilirliği olmalı, değerlendirilmeye çalıĢılan faktör hakkında objektif bilgi vermeli, elde

edilen değerin bu testle ölçülen değerlerle karĢılaĢtırılabileceği standart ve normal değerleri olmalı, uygulaması hem maddi hem de manevi anlamda aĢırı, yük getirmemelidir [4].

Performans testlerini;

1. Saha Testleri

2. Laboratuvar Testleri

3. Psikolojik, Zihinsel testler Ģeklinde sıralayabiliriz.

Saha Testleri; Müsabaka Ģartlarına uygun ya da eĢdeğer ortamlarda gerçekleĢtirilen motorik spor testleridir. Düzenli bir alan testinden alınan sonuçlar geleneksel laboratuvar testleri vasıtasıyla alınan sonuçları tamamlayıcı olarak düĢünülmelidir.

Laboratuvar Testleri; Bireysel ve takım sporlarının geliĢmesi, form ve verim düzeylerinin belirlenmesi, yetenekli sporcuların seçimiyle ilgili eğiticilere yardımcı olabilecek norm değerlerinin oluĢturulması, bilim ve tekniğin her spor dalının kendi yapısal özellikleri içerisinde kullanılmasıyla mümkün olabilmektedir.

Sportif gücün ve onu sınırlayan etkenlerin öğrenilmesi için antrenörün, eğitimcinin yönetiminde spor hekimi, spor psikologları ile birlikte laboratuvar testlerinin periyodik olarak yapılması baĢarının arttırılmasında önemli bir etken olacaktır [10].

Psikolojik, Zihinsel testler; KiĢilik testleri, beceri edinme testleri, kaygı düzeyi, strese direnç ve anksiyete testleri gibi testlerdir [4].

2.7. Anaerobik Güç

Anaerobik enerji kaynakları ATP,CP ve glikojendir. Bunların oksijensiz ortamda metabolik yıkımları ile kas kasılması için gerekli eneri açığa çıkar. ATP ve CP’ ye enerjiden zengin fosfatlar denir. Bunlar acil enerji kaynaklarıdır. Kaslarda sınırlı bulunmalarına rağmen güçleri yüksektir ve kısa zamandı gerekli enerjiyi oluĢturma yeteneğine sahiptirler. Kısa süreli Ģiddeti yüksek eforlarda bu enerji kaynakları kullanılır.

Otuz Saniye içindeki maksimal güç verimi anaerobik kapasite, beĢ saniye içindeki maksimal güç verimi anaerobik güç olarak tanımlanmıĢtır [10]. Anaerobik güç ve kapasite kendi içerinde, sporun veya performansın sergileniĢ mekaniğini yansıtan yapısına uygun bir özellik göstermesi, elde edilecek baĢarıda anahtar rolü oynamaktadır [12-35].

Anaerobik güç performans, mutlak ve görece değerler bakımından (vücut ağırlığı, uyluk kas kesit alanı, yağsız vücut ağıtlığı) büyüme ve geliĢmeye paralel olarak artar ve en yüksek değerlere 20-30 yaĢları arasında ulaĢılır. Anaerobik performanstaki artıĢın en hızlı olduğu dönem, iki cinsiyette de 9-15 yaĢları arasındadır. Anaerobik performansın belirleyicilerinden biride iskelet yaĢıdır. Erkek ve kız çocuklar (7-12 yaĢ) üzerinde yapılan bir çalıĢmada, hız, güç ve koordinasyon gerektiren sıçrama, sprint ve fırlatma aktivitelerindeki geliĢim sürecinde iskelet yaĢının önemli rolü olduğu gösterilmiĢtir [36].

Anaerobik güç ve kapasite, yapılan antrenman tarzına bağlı olarak değiĢim sergilemektedir [37] Perez-Gomez ve diğ.’nin çalıĢması anaerobik güç çıktısının kısa süreli sprint performansını belirlediğini göstermektedir [38]. Bunun yanı sıra Inbar ve diğ. Wingate testindeki zirve güç değerleriyle 40m ve 50m sprint ve dikey sıçramanın yüksek korelasyon gösterdiğini belirtmektedir [39].

2.8. Boks

Sporcuların istemli motor hareketleri, dinamik ya da durağan koĢullarda kuvvet, çabukluk sürat, dayanıklılık, eĢgüdüm ve hareket genliği ile bir bütünlük içerisinde kas kasılmalarının gerçekleĢtirilmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Benzer yapıdaki hareket, spor ya da spor dallarının bir araya getirilerek sınıflandırılması, antrenman amaçlarının istendik düzeyde gerçekleĢtirilmesi yanında, yeterli bir baĢarıya ulaĢmak ve onu korumak için gerekli olan fizyolojik ve beceri benzerliklerinin yönlendirilmesini kolaylaĢtırmaktır. Bu durumu göz önüne alarak, Gandelsman ve Smirov (1970) bütün sporları 7 gruba ayırmıĢtır.

 EĢuyum (koordinasyon) ve becerilerin üst düzeyde geliĢtirilmesini gerektiren tür.

Cimnastik, modern ritmik cimnastik, artistik patinaj, dalıĢ vb.

 DönüĢümlü becerilerde üstün bir hız gerektiren tür. KoĢu, yürüyüĢ, hız patinajı, kürek, bisiklet, kano, kayak, kros ve yüzme gibi spor dalları.

 Bir becerinin üst düzeyde kuvvetini ve hızını gerektiren tür. Halter, atletizmde atma ve atlama hareketleri vb. spor dalları.

 Rakiplerle yapılan yarıĢmalarda üst düzeyde beceriyi gerektiren tür. Boks, judo, güreĢ, eskrim vb spor dalları.

 Farklı ulaĢım araçlarını üst düzeyde kullanmayı gerektiren tür. Binicilik, yelken, su kayağı, motosiklet vb spor dalları.

 DüĢük fiziksel yüklenme ve fiziksel katılımla MSS’nin etkinliğini gerektiren tür.

Atıcılık, satranç.

 ÇeĢitli spor dallarındaki verimlerin birlikte gerçekleĢtirilmesini gerektiren tümleĢik sporlar.Dekatlon, triatlon, heptatlon, biatlon.

Gendelsman ve Smirov (1970) tarafından öne sürülen spor dallarının sınıflandırılması genel bir bakıĢı yansıtmaktadır. Her ne kadar genel bir bakıĢ olsa da, bir gruba giren bir spor dalı, diğer gurubun belli özelliklerini taĢıyabilmektedir [40].

Gandelsman ve Smirov’un yapmıĢ olduğu sınıflandırmaya göre “rakiplerle yapılan yarıĢmalarda üst düzeyde beceriyi gerektiren tür” de yer alan boks, Ġngiltere kökenli olup dünyanın en popüler mücadele sporlarından biri olarak bilinmektedir [41-42].

Boks, Ģekil olarak iki kiĢi arasında (round), belirli bir alan (ring), belirli koĢul ve kurallar uygulanarak yumruklarla yapılan bir spor dalıdır. Lavrov’a göre boks branĢı, teknik, taktik, dayanıklılık, çabukluk ve koordinasyon özelliklerinin bir arada olması gerektiğinden kompleks bir yapıya sahiptir.

Boks sporu yapılıĢ tarzı itibari ile en fazla vücut teması ve mücadelesi gerektiren branĢlar içerisinde yer alır. Boks antrenmanları, fiziksel ve fizyolojik özelliklerden aerobik güç, kas kuvveti ve dayanıklılığı, esneklik, el-göz koordinasyonu, ayak oyunları, çabukluk ve reflekslerde çok büyük değiĢmeler meydana getirir [43-44].

Boksör gibi bir siklet sporcusunun performansı bir çok farklı unsurun bileĢimidir. Teknik, taktik, fiziksel ve fizyolojik unsurlar spor branĢlarındaki önem derecelerine veya rollerine göre az veya çok oranda performansın tamamlayıcılarıdır [45-46].

2.8.1. Boksta baĢarıyı etkileyen faktörler

Sporda antrenman performansını etkileyen bazı fiziksel faktörler boy, kilo, vücut kompozisyonu, aerobik güç, anaerobik güç, kuvvet, sürat ve esnekliktir. Vücut ağırlığı fazla olan bir sporcunun hafif olan sporcuya oranla harcayacağı enerji daha fazladır [48].

Sporcuların kilo ve boy yapıları sportif performans açısından üst limitlerin tahmininde kullanılan kriterlerdir [47].

Ġnsan vücudu yağ, kemik, kas hücreleri ile hücre dıĢı sıvılardan oluĢur. Vücut kompozisyonu bu dört gurubun belirli oranlarda bir araya gelmesiyle mükemmel bir hâle gelir. Günümüz sporcularının üstün performansları birçok fizyolojik, psikolojik ve biyomekaniksel etkenlerin bir bütünü olarak nitelendirilir. Vücut kompozisyonu morfolojik bir karakter olup, performansı etkilemektedir.

BeĢ ya da daha fazla yıl yüksek seviyede anaerobik güç sporlarını yapmıĢ sporcular, antrenmansız ya da dayanıklılık antrenmanı yapmıĢ kiĢilere göre %30 daha yüksek anaerobik kapasiteye sahiptirler [48]. Blair, anaerobik güç ve kapasite kendi içerisinde, sporun veya performansın sergileniĢ mekaniğini yansıtan yapısına uygun bir özellik göstermesi, elde edilecek baĢarıda anahtar rolü oynamaktadır [10].

2.8.2. Boksta kilo kontrolü ve sikletler

Boks, güreĢ, judo ve tekvando gibi dövüĢ ve mücadele sporlarında adil bir müsabaka olması ve eĢit ağırlıktaki sporcuların mücadele etmesi için ağırlık kategorileri bulunmaktadır [50].

Boksta sıkletler;

1-Hafif Sinek Siklet :48 Kg 2-Sinek Siklet :51 Kg 3-Horoz Siklet :54 Kg

4-Tüy Siklet :57Kg

5-Safif Siklet :60 Kg 6-Hafif Welter Siklet :63,5 Kg

7-Welter Siklet :67 Kg 8-Yarı Orta Siklet :71 Kg 9-Orta Siklet :75 Kg 10-Yarı Ağır Siklet :81 Kg 11-Ağır Siklet :91 Kg 12-Süper Ağır Siklet :+91 Kg ġeklindedir [51].

Bir siklet sporu olan boksta kilo kontrolü müsabaka dönemlerinde çok önemlidir.

Boksörler hedefledikleri veya yarıĢacakları kiloyu koruyabilmek için çeĢitli antrenman metotları ve diyetler uygularlar.

Boksörler genelde müsabaka haftasında sıvı ve yiyecek tüketimini azaltarak kilo kontrolünü sağlamaya çalıĢırlar. Tekrarlanan ölçümlerin çok değiĢkenli varyans analizi sonuçları, kilo kaybının boksörlerin performanslarını zayıflattığı, öfkelerinin, yorgunluk ve gerginliklerinin arttığını göstermiĢtir [52].

Ohhashi ve arkadaĢlarının yaptığı bir çalıĢmaya göre; çalıĢmaya katılan boksörler fiziksel testlerde yüksek puanlar elde edebilmek için kendilerini kilo vermeye zorladıklarını söylemiĢlerdir. ÇalıĢmada ortalama kilo kaybı 5.5 kg olarak bulunuĢ ve boksörlerden birisi 15kg daha kaybetmesi gerektiğini söylemiĢtir. ÇalıĢmada kilo verme yöntemi tamamen sporcuya bırakılmıĢ ve standart bir yöntem kullanılmamıĢtır. Sauna kullanarak kilo kaybeden boksörlerin fiziksel durumlarında zayıflık, bitkinlik, yorgunluk, konsantrasyon azalması, baĢ dönmesi ve sağlıklı düĢünememe gibi bozukluklar oluĢmuĢtur [42].

2.8.3. Boksta beslenme

Sporcuların beslenme alıĢkanlıkları ve performansları arasında doğru orantılı bir iliĢki vardır. Gerek sağlık için yapılan sporlarda, gerekse amatör ve profesyonel sporlarda beslenme ile enerji dengesinin iyi kullanılması sonucu sporda baĢarı sağlanabilir.

Beslenme ile ilgili bilgilerin sporcu ve antrenörler tarafından bilinmesi ve uygulanmasının önemi büyüktür [53].

Boks, güreĢ, karate, judo ve taekwondo gibi spor dallarında kısa sürede vücutta laktik asit birikir. Enerji olarak glikojen depoları kullanılır. Mücadele sporlarında günlük enerjinin besinlere göre dağılımı Ģu Ģekilde olması uygundur. Karbonhidratlar (% 50), Proteinler (%

20), Yağlar (% 30). Bu tür spor dallarında, bir alt sıklette mücadele etmenin avantaj getireceği düĢüncesi yaygındır. Kısa sürede verilen kilolarla beraber vücutta sıvı kaybı ve kas dokusu kaybı ile bu bu avantaj dezavantaja dönüĢebilecektir. Müsabaka öncesi glikojen depoları yeterli karbonhidrat alımı ile sağlanmalıdır [54-55].

Çok yüksek seviyede protein ya da yağ içeren yiyecekler (yumurta) egzersizden kısa bir süre önce alınırsa gastrointestinal problemler yaratabilirler. DüĢük yağ içeren karbonhidrattan zengin denenmiĢ ve doğru seçimler diyetinizin bir parçası olmalıdır [54- 56]. Karbonhidratlar en iyi besin kaynaklarıdır ve müsabakadan 2,5 saat önce tüketilebilirler. Bunun sebebi kolay sindirilebilir olmaları ve kan glikoz seviyelerini ayarlıyor olmalarıdır [54,57].

3. GEREÇ VE YÖNTEM

Bu çalıĢma için, en az 2 yıl boks yapmıĢ olan 14-17 yaĢ aralığında ki elit 18 bayan boksör, çalıĢmanın örneklemi olarak seçilmiĢtir. Testler sporcuların hazırlık antrenmanları döneminde yapılmıĢtır. Sporcuların testlerde en yüksek performansı gösterebilmesi için, ölçümler aynı gün içerisinde, normal antrenman saatlerinde yapılmıĢtır. Dinamik denge ölçümleri, antrenman öncesi ve sonrası olarak iki kez yapılmıĢtır.

3.1. Araç ve Veri Toplama

 Testlerin uygulamaları sporculara açık Ģekilde anlatılarak, araĢtırmacı tarafından gösterilerek ve birer kez deneme hakkı verilerek yapılmıĢtır.

 Testlerin uygulanması esnasında deneklere üç kez deneme Ģansı verilmiĢ ve en iyi ölçümler dikkate alınmıĢtır.

3.2. Testlerde Kullanılan Gereçler

Vücut Kompozisyonu; Vücut kompozisyonu analizleri (vücut yağ oranı, vücut kütle indeksi, yağsız vücut kütlesi) TANĠTA BC 418 BölümlendirilmiĢ Vücut Analizi cihazı ile yapıldı.

Durarak Uzun Atlama; Sporcunun, ayakları bitiĢik bir Ģekilde baĢlangıç çizgisinin gerisinde beklerken kollarını geriye doğru çekip dizlerini 90 derece bükerek ileriye doğru en yüksek performansı sergileyecek Ģekilde sıçraması istendi. Test uygulaması öncesinde her sporcuya birer deneme hakkı verildi. Test uygulanması esnasında sporcunun ileriye doğru sıçradıktan sonra baĢlangıç çizgisine en yakın düĢtüğü mesafe, eğer düĢmüĢ ve oturmuĢ iĢe vücudunun en yakın kısmından ayakta kalmıĢ ise topuğundan, mezura kullanılarak cm cinsinden ölçüldü.

Test uygulaması esnasında her sporcuya üçer kez deneme hakkı verildi ve en iyi derece kaydedildi.

Dinamik Denge; Dinamik denge ölçümleri Stability Platform Lafayette (16020) kullanılarak yapıldı. Ölçümlerin yapıldığı gün sporcuların dinlenik durumda olmalarına dikkat edildi.

Sporculara cihazın özellikleri anlatılarak birer kez deneme yapmaları istendi. Sağ ayaktan sol ayağa ve sol ayaktan sağ ayağa ağırlık aktarımı olacak Ģekilde sporculara test uygulaması öncesinde birer deneme yaptırıldı. Test uygulaması esnasında her sporcu için gözler açık ve kollar serbest olarak 3 deneme yapıldı ve en iyi değer kaydedildi.

Dikey Sıçrama; Duvara, mezura yardımı ile bir ölçü sistemi oluĢturuldu. Sporculardan öncelikle dik bir Ģekilde durarak, ayakları tamamen yere basacak Ģekilde iken duvara yakın bir mesafeden yukarıya doğru uzanarak ulaĢabildikleri en üst noktaya temas etmeleri istendi. Daha sonra mümkün olduğunca yüksek bir performansla sıçramaları ve ulaĢabildikleri en üst noktaya temas etmeleri istendi. Test uygulaması öncesinde her sporcuya birer deneme hakkı verildi. Test uygulaması esnasında her sporcu için üçer deneme yapıldı ve en iyi derece kaydedildi. Test uygulaması hakkında yeterli bilgiye sahip bir yardımcı tarafından sporcunun ayakları yere tamamen temas halindeyken ulaĢtığı mesafe ve sıçrayarak ulaĢtığı mesafe tebeĢir kullanılarak iĢaretlendi. Ġlk ve son ölçüm arasındaki fark alınarak dikey sıçrama mesafesi ortaya çıkartıldı.

Anaerobik güç: Sporcuların anaerobik güç hesaplamaları daha önceden ölçülmüĢ olan vücut ağırlığı ve dikey sıçrama mesafesi değerleri ile Lewis Anaerobik Güç Formülü kullanılarak yapıldı.

Lewis Anaerobik Güç Formulü: Anaerobik güç ölçümü için sporcuların dikey sıçrama mesafeleri formüle uygulanmıĢtır.

P = √4.9 (Ağırlık) √D (m),

P : Güç, D = Dikey Sıçrama Mesafesi

3.3. Verilerin Analizi

Toplanılan veriler Spss Paket programı ile analiz edilmiĢtir. Aritmetik ortalama ve One Way Anova testleri kullanılmıĢtır.

4. BULGULAR

ÇalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin özlük niteliklerine (YaĢ, Boy, Kilo, Vücut Yağ Yüzdesi, Yağsız Kütle ve Beden Kitle Ġndeksi) göre dağılımlarını gösteren bulgular;

Çizelge 4.1. YaĢ DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı.

Çizelge 4.1’ de çalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin yaĢ dağılımları incelendiğinde en düĢük yaĢ ortalamasının 14 yaĢ ile % 22,2 ve en yüksek yaĢ ortalamasının ise 17 yaĢ ile % 61,1 aralığında olduğu gözlenmiĢtir.

Çizelge 4.2. Boy DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı

Çizelge 4.2’ de çalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin boy dağılımları incelendiğinde en düĢük boy ortalamasının 152 cm. ile % 5 ve en yüksek boy ortalamasının ise 179 cm. ile % 5,6 aralığında olduğu gözlenmiĢtir.

YaĢ DeğiĢkenleri N %

14 4 22,2

16 3 16,7

17 11 61,1

Total 18 100,0

Boy DeğiĢkenleri N %

152 1 5,6

155 1 5,6

156 1 5,6

157 1 5,6

158 2 11,1

160 1 5,6

161 2 11,1

162 2 11,1

163 1 5,6

164 4 22,2

166 1 5,6

179 1 5,6

Total 18 100,0

Çizelge 4.3. Kilo DeğiĢkenlerine Göre Siklet Dağılım Tablosu

Çizelge 4.3’ te çalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin kilo dağılımları incelendiğinde Hafif Sinek, Safif,Hafif Welter ve yarı orta sıkletlerin %16,7 Sinek ve Welter sıkletlerin

%5,6 Orta ve Ağır sıkletlerin ise %11,1 aralığında olduğu gözlenmiĢtir.

Çizelge 4.4. Vücut Yağ Yüzdesi Dağılım Tablosu

Çizelge 4.4’ te çalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin Vücut yağ yüzdesi dağılımları incelendiğinde düĢük Vücut yağ yüzdesi ortalamasının % 16,7 normal vücut yağ yüzdesi ortalamasının % 33,3 ve yüksek vücut yağ yüzdesi ortalamasının ise % 50 aralığında olduğu gözlenmiĢtir.

Kilo DeğiĢkenleri N Katılım %

Hafif Sinek Siklet 3 16,7

Sinek Siklet 1 5,6

Safif Siklet 3 16,7

Hafif Welter Siklet 3 16,7

Welter Siklet 1 5,6

Yarı Orta Siklet 3 16,7

Orta Siklet 2 11,1

Ağır Siklet 2 11,1

Total 18 100,0

VYY N %

DüĢük 3 16,7

Normal 6 33,3

Yüksek 9 50,0

Total 18 100,0

Çizelge 4.5. Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı

Çizelge 4.5’ te çalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin Yağsız kütle dağılımları incelendiğinde düĢük yağsız kütle ortalamasının % 55,6, normal yağsız kütle ortalamasının

% 33,3 ve yüksek yağsız kütle ortalamasının ise % 11,1 aralığında olduğu gözlenmiĢtir.

Çizelge 4.6. Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine Göre Katılımın Dağılımı

Çizelge 4.6’ da çalıĢmaya katılan elit bayan boksörlerin beden kitle indeksi dağılımları incelendiğinde düĢük beden kitle indeksi ortalamasının % 11,1 normal beden kitle indeksi ortalamasının % 27,8 ve yüksek beden kitle indeksi ortalamasının ise % 61,1 aralığında olduğu gözlenmiĢtir.

Yağsız Kütle DeğiĢkenleri N Katılım %

DüĢük 10 55,6

Normal 6 33,3

Yüksek 2 11,1

Total 18 100,0

Kilo DeğiĢkenleri N Katılım %

DüĢük 2 11,1

Normal 5 27,8

Yüksek 11 61,1

Total 18 100,0

Çizelge 4.7. Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerinin Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

VYY N Ss

DüĢük 3 0,76 0,13

AÖSol Normal 6 1,00 0,45

Yüksek 9 0,83 0,31

Total 18 0,90 0,35

DüĢük 3 1,65 0,16

ASSol Normal 6 1,43 0,68

Yüksek 9 0,97 0,41

Total 18 1,24 0,55

DüĢük 3 1,07 0,40

AÖSağ Normal 6 1,56 1,13

Yüksek 9 0,76 0,27

Total 18 1,08 0,75

DüĢük 3 1,42 0,46

ASSağ Normal 6 1,17 0,58

Yüksek 9 0,96 0,23

Total 18 1,11 0,42

Çizelge 4.7’de Vücut Yağ Yüzdesi ortalamalarının Antrenman Öncesi ve Sonrası Denge DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

AÖSol dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 0,76 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,00 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise 0,83 ortalama ile izlediği görülmektedir.

ASSol dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,65 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,43 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise 0,97 ortalama ile izlediği görülmektedir.

AÖSağ dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,07 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,56 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise ortalama 0,76 ile izlediği görülmektedir.

x

x

ASSağ dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,42 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 1,17 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise ortalama 0,96 ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.8. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi değiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

VYY Kareler

Toplamı Sd

Kareler

Ortalaması F p

AÖSol 0,28 3 0,14 1,12 0,35

1,88 15 0,12

2,17 17

ASSol 1,40 3 0,70 2,80 0,09

3,75 15 0,25

5,16 17

AÖSağ 2,28 3 1,14 2,32 0,13

7,35 15 0,49

9,64 17

ASSağ 0,50 3 0,25 1,48 0,25

2,56 15 0,17

3,07 17

Çizelge 4.8’de, antrenman öncesi ve sonrası denge değerlerinin vücut yağ yüzdesi değiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, sağdan önce ve sonra, soldan önce ve sonra denge puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır

“p>0,05”.

Çizelge 4.9. Anaerobik Güç Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

VYY N Ss

DüĢük 3 0,55 0,04

Anaerobik Güç Normal 6 0,54 0,04

Yüksek 9 0,53 0,03

Total 18 0,53 0,03

Çizelge 4.3’de Anaerobik Güç Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

Anaerobik güç puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 0,55 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 0,54 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise 0,53 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.10. Anaerobik Güç Ölçek Puanlarının Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

VYY Kareler

Toplamı Ss

Kareler

Ortalaması F p

0,001 2 0,00 0,21 0,81

Anaerobik Güç 0,025 15 0,002

0,025 17

Çizelge 4.10’da, Anaerobik Güç Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Anaerobik Güç puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

x

Çizelge 4.11. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

VYY N Ss

DüĢük 3 168,00 14,93

Durarak Uzun Atlama Normal 6 153,66 20,28

Yüksek 9 162,88 15,98

Total 18 160,66 17,23

Çizelge 4.11’de Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

Durarak Uzun Atlama puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 168,00 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 153,66 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise 162,88 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.12. Durarak Uzun Atlama Ölçek Puanlarının Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

VYY Kareler

Toplamı Ss

Kareler

Ortalaması F p

499,77 2 249,88 0,82 0,45

Durarak Uzun Atlama 4548,22 15 303,21

5048,00 17

Çizelge 4.12’de, Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Durarak Uzun Atlama puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

x

Çizelge 4.13. Dikey Sıçrama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

VYY N Ss

DüĢük 3 30,66 4,93

Dikey Sıçrama Normal 6 30,33 4,67

Yüksek 9 29,33 3,80

Total 18 29,88 4,05

Çizelge 4.13’de Dikey Sıçrama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

Dikey Sıçrama puan ortalamalarının, düĢük vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 30,66 ile normal vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin 30,33 ile ve yüksek vücut yağ yüzdesine sahip olan boksörlerin ise 29,88 ortalama ile izlediği görülmektedir.

. Çizelge 4.14. Dikey Sıçrama Ölçek Puanlarının Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

VYY Kareler

Toplamı Sd

Kareler

Ortalaması F p

5,778 2 2,889 0,15 0,85

Dikey Sıçrama 274,000 15 18,267

279,778 17

Çizelge 4.14’de, Dikey Sıçrama Değerlerinin Vücut Yağ Yüzdesi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Dikey Sıçrama puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

x

Çizelge 4.15. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

BKĠ N Ss

DüĢük 2 0,80 0,16

AÖSol Normal 5 0,85 0,45

Yüksek 11 0,94 0,35

Total 18 0,90 0,35

DüĢük 2 1,68 0,22

ASSol Normal 5 1,06 0,40

Yüksek 11 1,24 0,62

Total 18 1,24 0,55

DüĢük 2 1,26 0,33

AÖSağ Normal 5 0,69 0,23

Yüksek 11 1,22 0,90

Total 18 1,08 0,75

DüĢük 2 1,29 0,58

ASSağ Normal 5 0,94 0,43

Yüksek 11 1,15 0,41

Total 18 1,11 0,42

Çizelge 4.15’de Antrenman Öncesi ve Sonrası Denge Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

AÖSol dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük beden kitle Ġndeksine sahip olan boksörlerin 0,80 ile normal beden kitle Ġndeksine sahip olan boksörlerin 0,85 ile ve yüksek beden kitle Ġndeksine sahip olan boksörlerin ise 0,94 ortalama ile izlediği görülmektedir.

ASSol dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük beden kitle Ġndeksine sahip olan boksörlerin 1,68 ile normal beden kitle Ġndeksine sahip olan boksörlerin 1,06 ile ve yüksek beden kitle Endeksine sahip olan boksörlerin ise 1,24 ortalama ile izlediği görülmektedir.

AÖSağ dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük beden kitle Endeksine sahip olan boksörlerin 1,26 ile normal beden kitle Ġndeksine sahip olan boksörlerin 0,69 ile ve

x

x

yüksek beden kitle Endeksine sahip olan boksörlerin ise ortalama 1,22 ile izlediği görülmektedir.

ASSağ dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük beden kitle indeksine sahip olan boksörlerin 1,29 ile normal beden kitle Endeksine sahip olan boksörlerin 0,94 ile ve yüksek beden kitle indeksine sahip olan boksörlerin ise ortalama 1,15 ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.16. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

BKĠ Kareler

Toplamı SD

Kareler

Ortalaması F p

AÖSol 0,047 2 0,024 0,167 0,84

2,124 15 0,142

2,171 17

ASSol 0,546 2 0,273 0,887 0,43

4,615 15 0,308

5,160 17

AÖSağ 1,070 2 0,535 0,936 0,41

8,574 15 0,572

9,644 17

ASSağ 0,231 2 0,115 0,608 0,55

2,842 15 0,189

3,073 17

Çizelge 4.16’da, Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, sağdan önce ve sonra, soldan önce ve sonra denge puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

Çizelge 4.17. Anaerobik Güç Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.17’de Anaerobik Güç Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde: Anaerobik güç puan ortalamalarının, düĢük beden kitle indeksine sahip olan boksörlerin 0,57 ile normal beden kitle indeksine sahip olan boksörlerin 0,55 ile ve yüksek beden kitle indeksine sahip olan boksörlerin ise 0,52 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.18. Anaerobik Güç Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

BKĠ Kareler

Toplamı SD

Kareler

Ortalaması F p

0,005 2 0,003 1,93 0,18

Anaerobik Güç 0,020 15 0,001

0,025 17

Çizelge 4.18’de, Anaerobik Güç Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Anaerobik Güç puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

BKĠ N Ss

DüĢük 2 0,57 0,007

Anaerobik Güç Orta 5 0,55 0,044

Yüksek 11 0,52 0,035

Total 18 0,53 0,038

x

Çizelge 4.19. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

BKĠ N Ss

DüĢük 2 176,50 3,53

Durarak Uzun Atlama Orta 5 172,60 18,17

Yüksek 11 152,36 13,20

Total 18 160,66 17,23

Çizelge 4.19’da Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

Durarak Uzun Atlama puan ortalamalarının, düĢük Beden Kitle Ġndeksi sahip olan boksörlerin 176,50 ile normal Beden Kitle Ġndeksi sahip olan boksörlerin 172,60 ile ve yüksek Beden Kitle Ġndeksi sahip olan boksörlerin ise 152,36 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.20. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

BKĠ Kareler

Toplamı SD

Kareler

Ortalaması F p

1971,755 2 985,877 4,807 0,024

Durarak Uzun Atlama 3076,245 15 205,083

5048,000 17

Çizelge 4.20’de, Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Durarak Uzun Atlama puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

x

Çizelge 4.21. Dikey Sıçrama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

BKĠ N Ss

DüĢük 2 33,50 0,70

Dikey Sıçrama Orta 5 31,20 5,11

Yüksek 11 28,63 3,50

Total 18 29,88 4,05

Çizelge 4.21’de Dikey Sıçrama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

Dikey Sıçrama puan ortalamalarının, düĢük BKĠ’ ne sahip olan boksörlerin 33,50 ile normal BKĠ’ ne sahip olan boksörlerin 31,20 ile ve yüksek BKĠ’ ne sahip olan boksörlerin ise 28,63 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.22. Dikey Sıçrama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.22’de, Dikey Sıçrama Değerlerinin Beden Kitle Ġndeksi DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Dikey Sıçrama puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

x

BKĠ Kareler

Toplamı SD

Kareler

Ortalaması F p

51,932 2 25,966 1,709 0,214

Dikey Sıçrama 227,845 15 15,190

279,778 17

Çizelge 4.23. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.23’de Antrenman Öncesi ve Sonrası Denge Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

AÖSol dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük yağsız kütle sahip olan boksörlerin 0,86 ile normal düĢük yağsız kütle sahip olan boksörlerin 0,99 ile ve yüksek düĢük yağsız kütle sahip olan boksörlerin ise 0,80 ortalama ile izlediği görülmektedir.

ASSol dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük yağsız kütle sahip olan boksörlerin 1,05 ile normal yağsız kütle indeksine sahip olan boksörlerin 1,40 ile ve yüksek yağsız kütle sahip olan boksörlerin ise 1,68 ortalama ile izlediği görülmektedir.

x

Yağsız Kütle N Ss

DüĢük 10 0,86 0,32

AÖSol Normal 6 0,99 0,47

Yüksek 2 0,80 0,16

Total 18 0,90 0,35

DüĢük 10 1,05 0,51

ASSol Normal 6 1,40 0,60

Yüksek 2 1,68 0,22

Total 18 1,24 0,55

DüĢük 10 0,92 0,61

AÖSağ Normal 6 1,28 1,06

Yüksek 2 1,26 0,33

Total 18 1,08 0,75

DüĢük 10 0,94 0,22

ASSağ Normal 6 1,32 0,58

Yüksek 2 1,29 0,58

Total 18 1,11 0,42

x

AÖSağ dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük yağsız kütle sahip olan boksörlerin 0,92 ile normal yağsız kütle sahip olan boksörlerin 1,28 ile ve yüksek yağsız kütle sahip olan boksörlerin ise ortalama 1,26 ile izlediği görülmektedir.

ASSağ dengede kalma süresi puan ortalamalarının, düĢük yağsız kütle sahip olan boksörlerin 0,94 ile normal yağsız kütle sahip olan boksörlerin 1,32 ile ve yüksek yağsız kütle sahip olan boksörlerin ise ortalama 1,29 ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.24. Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.24’de, Antrenman Öncesi ve Sonrası Dengede Kalma Süresi Puanlarının Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, sağdan önce ve sonra, soldan önce ve sonra denge puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

Yağsız Kütle Kareler

Toplamı SD

Kareler

Ortalaması F p

AÖSol 0,083 2 0,042 0,299 0,74

2,088 15 0,139

2,171 17

ASSol 0,904 2 0,452 1,592 0,23

4,257 15 0,284

5,160 17

AÖSağ 0,554 2 0,277 0,457 0,64

9,090 15 0,606

9,644 17

ASSağ 0,595 2 0,298 1,803 0,19

2,477 15 0,165

3,073 17

Çizelge 4.25. Anaerobik Güç Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.25’de Anaerobik Güç Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde:

Anaerobik güç puan ortalamalarının, düĢük yağsız kütleye sahip olan boksörlerin 0,52 ile normal yağsız kütleye sahip olan boksörlerin 0,55 ile ve yüksek yağsız kütleye sahip olan boksörlerin ise 0,57 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.26. Anaerobik Güç Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

Yağsız Kütle Kareler

Toplamı SD

Kareler

Ortalaması F p

0,005 2 0,003 1,969 0,17

Anaerobik Güç 0,020 15 0,001

0,025 17

Çizelge 4.26’da, Anaerobik Güç Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Anaerobik Güç puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

Yağsız Kütle N Ss

DüĢük 10 0,52 0,036

Anaerobik Güç Orta 6 0,55 0,040

Yüksek 2 0,57 0,007

Total 18 0,53 0,038

x

Çizelge 4.27. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine ĠliĢkin N, , Ss Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.27’de Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine etkisi incelendiğinde: Durarak Uzun Atlama puan ortalamalarının, düĢük Yağsız Kütle sahip olan boksörlerin 158,00 ile normal Yağsız Kütle sahip olan boksörlerin 159,83 ile ve yüksek Yağsız Kütle sahip olan boksörlerin ise 176,50 ortalama ile izlediği görülmektedir.

Çizelge 4.28. Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine Göre Varyans Analizi Dağılımı Değerleri

Çizelge 4.28’de, Durarak Uzun Atlama Değerlerinin Yağsız Kütle DeğiĢkenlerine iliĢkin varyans analizi sonuçları incelendiğinde, Yağsız Kütle puan ortalamalarında farklılaĢmanın olmadığı saptanmıĢtır “p>0,05”.

x

Yağsız Kütle N Ss

DüĢük 10 158,00 19,29

Durarak Uzun Atlama Orta 6 159,83 14,87

Yüksek 2 176,50 3,53

Total 18 160,66 17,23

Yağsız Kütle Kareler

Toplamı Sd

Kareler

Ortalaması F p

576,66 2 288,33 0,96 0,40

Durarak Uzun Atlama 4471,33 15 298,08

5048,00 17

x