v e r g i
r a p o r u M A K A L ELER
sayı: 102 • mart 2008DEFTER VE BELGELERİN M ÜCBİR SEBEP DOLAYISIYLA ELDEN ÇIKMASI DURUM UNDA KDV İNDİRİMİ
Mustafa Kemal ALAŞAHİN*
I - GİRİŞ
Günümüzde, ekonomik hayatın en önemli iti
ci gücü olan ticari faaliyetlerde, önceden kestiri
lemeyen sorunlarla karşılaşılabilmek mümkün
dür. İş yaşamını derinden etkileyen beklenilme
dik sorunlara yangın, deprem ve sel felaketi gibi doğal afetler örnek olarak verilebilir.
Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi gibi vergiler, vergiyi doğuran olayın bel
gelendirilmesi ve bu belgelerin de belli süreler içerisinde yasada öngörülen deftere kaydedilme
si esasına dayanmaktadır. Bu esasın amacı, mü
kelleflerin ve mükelleflerle hukuki ilişkilerde bu
lunan üçüncü kişilerin vergi ile ilgili muamelele
rinin, mükelleflerin servet, sermaye ve hesap du
rumları ile faaliyet ve hesap neticelerinin belli edilmesinin, denetlenmesinin, incelenmesinin ve tespitinin sağlanmasıdır.1
Beklenilmedik doğal afetlere maruz kalan mükelleflerin, vergisel yükümlülüklerini yerine * 2
getirmek için tutması ve bulundurması gereken defter ve belgelerinin zayi olması durumunda, mali otorite ile mükellef karşı karşıya kalmakta
dır. Çünkü bu gibi doğal afetler nedeniyle yasal defter ve belgelerini yitiren mükelleflerin vergisel sorumluluklarını ispat etme konusunda yükümlü
lükleri devam etmektedir.
Her ne kadar mükelleflerin bu ödevi yerine getirmesi şart olsa da -yukarıda da belirttiğimiz- bazı özel, olağanüstü durumlar buna engel teşkil edebilir. Kanun koyucu bunları düşünerek Vergi Usul Kanunu'nun 13. Maddesinde mücbir sebep hallerini düzenlemiştir.2
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 13. Mad
desinde mücbir sebep durumları 4 madde halin
de belirtilmiştir.
1- Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk.
2- Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine en
gel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gi
bi afetler,
Vergi Denetmen Yardımcısı
' A.Bumin DOĞRUSÖZ, inceleme Elemanına ibraz Edilmeyen Defterlerin Mahkemeye ibrazı, Dünya Gazetesi, 24.10.2002
2 Muharrem ÖZDEMİR, Mücbir Sebep Halinin Defter ve Belge ibraz Yükümlülüğüne Etkisi www.alomaliye.com
sayı: 102 • m art 2008
3- Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecbu
ri gaybubetler,
4- Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayı
sıyla defter ve vesikaların elinden çıkmış bulun
ması gibi sebepler.
Bu gibi sebeplerin varlığı nedeniyle, VUK hü
kümlerine göre tutulması zorunlu olan defterler ve belgelerin elden çıkması durumunda, mükel
leflerin daha önce yararlanmış oldukları KDV in
dirim mekanizmasının ispatı konusunda bir so
run ortaya çıkmaktadır. Böyle bir durumla karşı karşıya kalan mükelleflerin, bir vergi incelemesi sırasında indirim konusu yapmış oldukları katma değer vergisini inceleme elemanına nasıl ispat edebilecekleri konusunda vergi kanunlarındaki düzenlemelerde bir eksiklik söz konusudur. Bu durumda mali otorite ile mükellefler arasında uyuşmazlıklar ortaya çıkmakta ve mali otorite ile yargı otoritesi karşı karşıya kalmaktadır.
Bu çalışmamızda mücbir sebepler dolayısıyla defter ve belge kaybı durumunda mükelleflerin yararlanmış oldukları KDV indirim mekanizması
nı nasıl ispat edebilecekleri, ispat edememesi ve
ya kısmi olarak ispat edebilmesi durumunda ne gibi yaptırımlara maruz kalabilecekleri yürürlük
teki vergi mevzuatı ve bu konu hakkında verilmiş yargı kararları ışığında açıklanacaktır. 2
2- DEFTER VE BELGELERİNİN MÜCBİR SEBEPTEN DOLAYI KAYBI DURUMUNDA MÜKELLEFLERİN YAPMASI GEREKEN İŞLEMLER
Vergi Usul Kanunu'nun 253. Maddesine göre mükellefler, tutmak zorunda oldukları defter ile aynı kanunda belirtilen belgeleri, ilgi bulunduk
ları yılı takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıl süre ile muhafaza etmek zorundadırlar. Ayrı
ca mükellefler Türk Ticaret Kanununa göre de bu yasal defter ve belgeleri 10 yıl boyunca muhafa
za ve mahkemece istenildiğinde ibraz etmek yü
kümlülüğü altındadırlar.
vergi raporu
Vergi Usul Kanunu'nun 256. Maddesine göre ise, mükellefler, beş yıl süre ile saklamak zorun
da oldukları defter ve belgeleri aynı süre içerisin
de yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz ve inceleme için arz etmek zorundadırlar.
Defter ve belgeleri mücbir sebep dolayısıyla zayi olan mükelleflerin bu ödevleri yerine getir
meleri mümkün değildir. VUK'un 13. Maddesin
de hangi durumlarda mücbir sebeplerin söz ko
nusu olacağı 4 bent halinde sıralanmış olup, VUK'un 373. Maddesinde "Bu kanunda yazılı mücbir sebeplerden birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezası ke
silmez". Hükmü mevcuttur.
Bu mücbir sebeplerin malum olduğu durum
lara büyük çaplı doğal afetler verilebilir. Nitekim 1999 yılında meydana gelen deprem felaketin
den sonra 21.12.1999 Tarih ve 282 No'lu VUK Genel Tebliğinde, defter ve belgeleri tabi
i afet nedeniyle zayi olan mükelleflerin Türk Ti
caret Kanununa ve Vergi Usul Kanununa göre tu
tulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile kullan
mak mecburiyetinde bulunduğu belgelerini kay
beden mükellefler durumu öğrendikleri tarihten itibaren 2 ay içinde yetkili mahkemeden kendile
rine bu durumu tespit eden bir belge verilmesini isteyebilecekleri belirtilmiştir. Bunun yanı sıra tabii afete uğrayan yerlerde bulunan mükellefler, defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin bel
geyi dilerlerse il veya ilçe idare kurullarından da alabilecekleri ve alınan belgelerin de yetkili mahkemeden alınmış belge sayılacağı belirtil
miştir.
Diğer taraftan büyük çaplı doğal afetler dışın
da yangın gibi sebeplerden dolayı defter ve bel
geleri yok olan veya okunamayacak, ibraz edile
meyecek bir hale gelen mükelleflerin, bu duru
mu ispat edebilecek bir belge almaları gerekmek
tedir. Bu da Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre olmaktadır.
MAKALELER
vergi raporu
Türk Ticaret Kanunu'nun 68. Maddesi, defter tutmak zorunda olan kimselerle onların halefleri
ne, defterleri, son kayıt tarihinden ve saklanması zorunlu olan diğer hesap ve kâğıtları tarihlerin
den itibaren on yıl geçinceye kadar saklama mü
kellefiyeti öngörmüştür.
Aynı maddenin son fıkrasına göre, bir tacirin saklamakla mükellef olduğu defter ve belgeler;
yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet nedeniyle ve yasal süre içinde ziya uğrarsa, tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ti
cari işletmesinin bulunduğu yerin yetkili mahke
mesinden kendisine bir vesika verilmesini isteye
bilir. Mahkeme lüzumlu gördüğü delillerin top
lanmasını da emredebilir. Böyle bir vesika alma
mış tacir, defterleri ibrazdan kaçınmış sayılır.
Zayi belgesi almanın şartlarını sıralamak ister
sek:
• Defter ve belgelerin yangın, su baskını, deprem gibi nedenlerle zayi olması,
• 15 gün içerisinde ticari işletmesinin bulun
duğu yerin yetkili mahkemesine başvurması ge
rekmektedir.
3- DEFTER VE BELGELERİ MÜCBİR SEBEPTEN ÖTÜRÜ YOK OLAN MÜKELLEFLERİN KDV İNDİRİMİ KARŞISIDAKİ DURUMU
Bilindiği üzere 1985 yılında yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi, indirim mekanizmasına da
yalı bir vergidir. Mükellefler teslim ve hizmetleri üzerinden vergi tahsil eden, alış ve giderleri üze
rinden vergi ödeyen ve aradaki net farkı vergi da
iresine yatıran aracı durumundadır. Mali otorite tarafından, sistemin sağlıklı işleyebilmesi için vergi indirimi konusunda bir takım özel düzenle
meler getirilmiştir.3
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun vergi indiri
mi başlıklı 29. Maddesinin "a" bendinde, mükel
leflerin vergiye tabi işlemler üzerinden hesapla
nan katma değer vergisinden bu kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıy
la hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri ve
sikalıklarda gösterilen katma değer vergisini, ya
ni gerçekleştirdiği mal ve hizmet teslimlerine iliş
kin tahsil ettiği katma değer vergisinden, bu mal ve hizmet teslimlerinin gerçekleştirilebilmesine ilişkin yaptığı harcamalara dair yüklendiği katma değer vergilerini indirebilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 34. Madde
sinde, "Yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük mak
buzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesika
lar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indiri
lebilir." Hükmü ile yine aynı Kanunun 54. Mad
desinde, "Katma Değer Vergisi mükellefleri, tu
tulması mecburi defter kayıtlarını bu verginin he
saplanmasına ve kontrolüne imkan verecek şekil
de düzenlerler." Hükümleri ile mükelleflerin yüklenilen katma değer vergisinin indirim konu
su yapabilmesi için gerekli şartlar belirtilmiştir.
Bu şartları özetlemek istersek,
a- Katma değer vergisi'nin fatura ve belgeler
de gösterilmesi,
b- Bu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmesi, gerekmektedir.
Nitekim, 1991/4 Sıra No.lu KDV İç Genelge
sinde, mükelleflerin defter ve belgelerinin zayi
i olduğu dönemlere ilişkin olarak yüklendikleri ve ilgili dönem katma değer vergisi beyanname
sinde indirim konusu yaptıkları vergilerin, sayı: 102 • mart 2008
M A K A L ELER
Mahmut VURAL, Defter ve Belge ibraz Etmeyen Mükelleflerde KDV indirimi, Vergi Dünyası Sayı: 236 sf.33, Nisan 2001.
sayı: 102 • mart 2008
MAKALELER
v e r g i r a p o r u
gerçekten yüklenilip yüklenilmediğinin, kanuni defterlerine kaydedilip kaydedilmediğinin ve do
layısıyla indirim hakkı kazanılıp kazanamadığı
nın tespiti idare açısından mümkün olmayacağı, bu nedenle indirim konusu yapılan katma değer vergilerinin indirim inin kabul edilemeyeceği açıklanmıştır.
Bu durumda, söz konusu katma değer vergisi mükelleflerinin mal ve hizmet alımları nedeniyle yüklendikleri katma değer vergisini indirim ko
nusu yapabilmeleri için belgelerin kanuni defter
lere kaydedilmiş olması ve bu defter ve belgele
rin inceleme elemanınca bizzat görülmesi gerek
mektedir.
Mücbir sebeplerden ötürü defter ve belgeleri zayi olan mükelleflerin bu şartları yerine getirme
leri mümkün değildir. Böyle bir durumla karşıla
şan mükellefin defter ve belgeleri vergi inceleme elemanı tarafından istenildiğinde, zamanaşımı süresine kadar olan hesap ve işlemlerini nasıl is
pat edebileceği vergi kanunlarımızda belirtilme
miştir.
Mücbir sebep konusunda Vergi Usul Kanu- nu'nun 373. maddesinde "bu kanunda yani VUK Madde 13'de yazılı mücbir sebeplerden birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olu
nursa vergi cezası kesilmez." Hükmü mevcut olup, mükellefin sadece vergi ziyaı cezasına mu
hatap bırakılmaması gerektiği anlaşılmaktadır.
Fakat bu durum gecikme faizinin işlemesine ma
ni değildir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun resen tarhi- yat başlığı altındaki 30. maddesinin 3. bendine göre bu kanuna göre tutulması mecburi olan def
terlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tas
dik ettirilmemiş olursa veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ib
raz edilmezse, vergi matrahının resen takdir edil
mesi gerektiği belirtilm ektedir. Fakat vergi
kanunlarımızda mükellefin inceleme elemanla
rına yasal defterler olmaksızın tevsik edeceği bel
geler konusunda, inceleme elemanının bunları nasıl değerlendireceğine ilişkin herhangi bir dü
zenleme bulunmamaktadır. Bu konuda sadece Maliye Bakanlığının 1999 yılında meydana gelen deprem felaketi gibi büyük doğal afetler duru
munda yayımladığı Genel Tebliğler ile yangın ve su basması gibi daha küçük bir mükellef kitlesini ilgilendiren mücbir sebeplere ilişkin vermiş oldu
ğu muktezalar (Özelge) mevcuttur. Ayrıca bu ko
nu hakkında çok sayıda yargı kararı da mevcuttur.
Genel Tebliğ
1999 yılında meydana gelen ve ülkemizi de
rinden etkileyen körfez depreminden sonra, ya
yımlanan, Maliye Bakanlığının 21/12/1999 Tarih ve 282 Sıra No'lu Genel Tebliğde; defter ve bel
geleri zayi olan mükelleflerin, durumu ispat et
meleri halinde, mükelleflerin defter ve belgeleri
ni ibraz edememeleri nedeniyle indirimlerinin red edilmeyeceği, bu mükelleflerin nakden veya mahsuben talep ettikleri katma değer vergisi ia
deleri, iade talebi ile ilgili alış ve giderlere ait kat
ma değer vergilerinin satıcılar tarafından beyan edilip ödendiğinin (satıcının defter ve belgeleri
nin zayi olması halinde ilgili dönemde verginin ödendiğinin satıcının bağlı olduğu yer vergi da
iresi kayıtlarıyla veya satıcının ibraz ettiği tahak
kuk fişleriyle) ispatına bağlı olarak yapılabileceği belirtilmiştir.
Muktezalar
Maliye Bakanlığı, tayin ettiği özelgelerle, def
ter ve belgeleri zayi olmakla birlikte, ispat külfe
ti kendisine düşen fatura ve benzeri belgeleri ib
raz eden mükelleflerin, karşıt inceleme ile bu vergileri gerçekte ödediklerinin ve vergilerinin satıcılar tarafından beyan edildiklerinin tespiti ve
v e r g i
r a p o r u M A K A L ELER
sayı: 102 • mart 2008inceleme elemanının olumlu kanaati halinde Katma Değer Vergisi indirimlerinin kabul edile- bileceğini belirtmiştir. Bu özelgelerin bazıları 4
aşağıdaki gibidir.
Maliye Bakanlığının 13.03.1997 Tarih ve B.07.0.GEL.0.54/5430-65/10431 Sayılı Özelge- sinde özetle"....mükellefin iş yerinde çıkan yan
gında defter ve belgelerinin zayi olduğu belirtile
rek, adı geçen mükellefin bu yıllara ait iş yaptık
ları ilgili firmalardan tasdik edilerek temin edile
cek onaylı fatura suretlerinde yer alan katma de
ğer vergilerinin inceleme elemanlarınca indirile
bilir vergi olarak dikkate alınmasının Vergi Usul Kanunu'nun 134. maddesi göz önüne alınarak mümkün olabileceği" belirtilmiştir.
Maliye Bakanlığının 20.1 1.1997 tarih ve 52/5278-37/49715 sayılı konuya ilişkin başka bir muktezasında, yangın nedeniyle belgeleri yok olan mal ve hizmet alımlarının, satıcıların defter ve belgelerine göre tespitinin mümkün bulunma
sı halinde, bu alımlara ilişkin hesaplanan ve be
yan edilen katma değer vergisinin, belgeleri yok olan mükellefler tarafından indirim olarak göz önüne alınmasının mümkün bulunduğu belirtil
miştir.
Damştay Kararlan
Danıştay 9. Dairesinin 24.05.1993 tarih ve E.No.1992/3160-K: 93/2301 numaralı kararına göre kanuni defter ve belgeleri yanan yükümlü, ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi ve ku
ruluşları tanımak ve bilmek, gerekli girişimleri yaparak emtia alımına ilişkin belgelerin mevcu
diyetini ispat olanağına sahip bulunduğundan is
pat külfeti kendisine düşen fatura ve benzeri bel
geleri ibraz etmesi halinde bu belgelerde gösteri
len katma değer vergisi indirilebilecek aksi halde katma değer vergisi indirimi kabul edilmeyeceği belirtilmektedir.
Danıştay 11. Dairesinin 07.06.1995 tarih ve Esas No.su :1995/1473- Karar No.su :1995/1802 kararına göre defter ve belgelerin yanması duru
munda ispat külfeti kendilerine düşen yükümlü
ler, tarafından ibraz edilebilir fatura ve benzeri vesikalarda belirtilen katma değer vergisi indirim konusu yapılır. Aksi halde indirimler kabul edile
meyeceği belirtilmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu
nun 15.02.2002 Tarih ve Esas No: 2001/324 Ka
rar no: 2002/87 Sayılı kararında, defter ve belge
leri yangında zayi olması nedeniyle inceleme elemanına ibraz edilememesi sebebiyle katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle yapı
lan tarhiyata karşı indirime esas alınan belgelerin tedarik edilerek mahkemeye ibraz edilmesi sure
tiyle açılan davada, indirim konusu yapılan kat
ma değer vergilerinin davacı şirkete yapılan tes
lim veya hizmetler dolayısıyla düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde yer alıp almadığının tespi
ti için, ibraz edilecek bu faturalardan vergi daire
si de haberdar edilip, gerçek mal teslimi ve hiz
met alımına ilişkin olup olmadıklarının araştırıl
ması ve gerekirse bu konuda bilirkişi incelemesi yaptırılması ve bu araştırmaların sonuçları değer
lendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiğine hükmedilmiştir.
Danıştay'ın bu doğrultuda olan çok sayıda kararı mevcuttur. Danıştay bu gibi durumlarda özetle, mücbir sebeplerden ötürü defter ve belge
lerin ibraz edilememesinin mükellefin ispat ve ibraz yükümlülüğünü kaldırmadığı, ancak tarhiyat
H.Serdar ÖZDEMİR, Yasal Defter ve Belgelerin Zayi Olmaları Nedeniyle incelemeye ibraz Edilememesi ve Bu Durumun KDV indirimi ve İade/Mahsup Taleplerine Etkisi, Vergi Raporu Dergisi, Sayı:82 Sf. 38 Haziran-Temmuz 2006.
sayı: 102 • mart 2008
MAKALELER
v e r g i r a p o r u
yapılırken mükellefin ilgili dönemlerde mal alı
şında bulunduğu mükelleflerden temin edebildi
ği alış faturalarını inceleme elemanına ibraz et
mesi durumunda bu fatura ve benzeri vesika ör
neklerinde belirtilen katma değer vergisinin indi
rim konusu yapılabileceği, ibraz edilemeyen indi
rimlerin ise reddedileceği karara bağlanılmaktadır.
4- İLGİLİ MAHKEMEDEN ZAYİ BELGESİ ALMAMANIN SONUÇLARI
Önceki bölümde defter ve belgeleri mücbir sebep dolayısıyla zayi olan mükelleflerin, bu du
rumu mahkeme kararıyla ispatlayabilmesi duru
munda yapılabilecek işlemler anlatılmıştır. Müc
bir sebep söz konusu olsa bile, mükellefin defter ve belgelerinin yok olması halinde bu durumu mahkeme kararıyla tevsik edemezse, bir vergi in
celemesi sırasında karşılaşabileceği yaptırımlar oldukça ağırdır. Bu yaptırımları sıralamak istersek:
• Defter ve belgeler inceleme elemanına 15 gün içerisinde ibraz edilmediği için, defter ve belgeler ibraz edilmemiş sayılacaktır.
• Böyle bir durumda mükellefler alış belgele
rinin tamamını ibraz etse bile Katma Değer Ver
gisi indirimleri reddedilecektir.
• Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesi gere
ğince, mükellefin defter ve belgelerini ibraz et
memesi eylemi kaçakçılık suçu olarak değerlen
dirilip haklarında altı aydan üç yıla kadar hapis cezası hükmedilmesi için Cumhuriyet Savcılığı
na suç duyurusunda bulunulacaktır.
• Çıkacak vergi farkları için Vergi Usul Kanu
nu'nun 344. maddesi uyarınca üç kat vergi ziyaı cezası uygulanacaktır.
• Mükellef çıkacak vergi farkları ve cezaları için, uzlaşma hükümlerinden yararlanamayacaktır.
Görüldüğü üzere, defter ve belgeleri mücbir sebepten ötürü zayi olan mükelleflerin mutlaka bu durumu ilgili merci mahkemesinden alacakla
rı bir kararla tevsik etmesi gerekmektedir. Yoksa yukarıdaki ağır yaptırımlara maruz kalacaktır.
5- SONUÇ
Elde olmayan sebeplerden ötürü yasal defter ve belgelerin zayi olması durumunda bile mükel
leflerin Vergi Usul Kanununa göre yerine getir
mesi gereken ödevleri devam etmektedir.
Mükelleflerin bir vergi incelemesi sırasında yaptığı işlemleri ispat hükmü her şartta devam et
mektedir. Bu durumlarla karşılaşan mükelleflerin ilk yapması gereken şey, defter ve belgelerin za
yi olduğuna dair bir vesika alıp, inceleme esna
sında bu vesikayı inceleme elemanına tevsik et
mektedir. Bu zayi belgesini alabileceği yer ise, iş yeri adresinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesidir.
Burada en önemli sorun, bu belgeyi temin edip inceleme elemanına tevsik etmesi duru
munda, defter ve belgeleri olmaksızın, yararlan
mış olduğu KDV indirim mekanizmasındaki iş
lemleri nasıl ispat edebileceği hususudur. Bu gi
bi durumlarda vergi kanunlarımızda açık bir dü
zenleme bulunmamaktadır. Bu konuda sadece idarenin görüşünü içeren nevi şahsına münhasır karakterdeki muktezalar ve yargı kararlarında dü
zenlemeler bulunmaktadır.
Bu yargı kararları ve muktezalara göre; mü
kellefler indirim mekanizmasından yararlandık
ları işlemleri -yasal defterleri olmasa bile- bizzat mal veya hizmet alımında bulunduğu mükellef
lerden temin edebilecekleri faturaları inceleme elemanına ibraz etmesi yeterlidir.
Ticari faaliyetleri yoğun olan mükelleflerin, ti
cari yaşamda kimlerle ilişkide bulunduklarını, kimlerden mal aldıklarını saptamaları oldukça zor bir durumdur. Bu nedenle, mükelleflerin, ba
siretli bir tüccar olarak hareket ederek, her türlü ihtimali düşünmesi ve ticari ilişkide bulunduğu
v e r g i
r a p o r u M A K A L ELER
sayı: 102 • mart 2008firmalardan hangi dönemlerde alış yaptığını, taşı
nabilir hard disk, CD, ajanda gibi kaynaklara ye
deklemesi ve bunları uygun yerlerde muhafaza etmesi, bu tip mücbir sebeplerle karşı karşıya ka
lındığında mükellefe kolaylık sağlayacaktır. Ayrı
ca, mükelleflerin defter ve belgelerinin çeşitli ne
denlerle kaybolması durumuyla sıkça karşılaşıla- bilmektedir. Vergi kanunlarımızda sadece VUK'un 13 ve 373. Maddelerinde hüküm mev
cuttur ve detaylı bir açıklamaya yer verilmemiş
tir. Bu sebepten ötürü bu konu hakkında daha ayrıntılı düzenlemeler yapılması gerekmektedir.
Kaynakça
1- DOĞRUSÖZ. Bumin, " İnceleme Elemanına İbraz Edilmeyen Defterlerin Mahkemeye İbrazı."
Dünya Gazetesi, 24.10.2002
2- ÖZDEMİR. Muharrem, "M ücbir Sebep Halinin Defter ve Belge İbraz Yükümlülüğüne Etkisi" www.alomaliye.com.
3- VURAL. Mahmut, "Defter ve Belge İbraz Etmeyen Mükelleflerde KDV İndirim i", Vergi Dünyası Sayı: 236 sf.33, Nisan 2001.
4- ÖZDEMİR. H.Serdar, "Yasal Defter ve Belgelerin Zayi Olmaları Nedeniyle İncelemeye İbraz Edilememesi ve Bu Durumun KDV İndirimi ve İade/Mahsup Taleplerine Etkisi." Vergi Raporu Dergisi, Sayı:82 Sf. 38 Haziran-Temmuz 2006
