TURİZM
NELER ÖĞRENECEKSİNİZ
Bu bölümde turizm kavramını, insanları turizm faaliyetlerine yönelten faktörleri, turizmin etkilerini, Dünya’nın yedi harikasını ve milli parklar konusunu öğreneceksiniz.
Kazanım: 11.3.6. Ülkeler arası
etkileşimde turizm faaliyetlerinin
rolünü açıklar.
İnsanların dinlenme, eğlenme, görme, tanıma vb. amaçlarla sürekli ikamet ettiği yerden başka bir yere geçici bir süre içinde yaptığı gezilere turizm; bu faaliyetlere katılan kişilere de turist denir.
İNSANLARI TURİZM FAALİYETLERİNE YÖNELTEN FAKTÖRLER
Dinlenme ve Eğlence Doğal Güzellikler İş ve Toplantı Sağlık
Eğitim ve Öğretim Sportif Aktiviteler İnanç (Din) Tarihi ve Kültürel Değerler
Yandaki görsellerde insanları turizm faaliyetlerine yönelten bazı faktörlere yer verilmiştir. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• Görsellerin altında bulunan noktalı yerlere insanları turizme yönelten faktörleri yazınız.
• Görsellerde verilenlerin dışında başka hangi faktörler, turizm faaliyetlerinde etkili olmaktadır?
Cevap: Doğal güzellikler, iş ve toplantı, sağlık, eğitim ve öğretim, aile ve akraba ziyareti
Dinlenme ve Eğlence
Sportif Aktiviteler İnanç (Din)
Tarihi ve Kültürel Değerler
TURİZMİN EKONOMİK ETKİLERİ
Ülkelerin sahip olduğu turizm potansiyeli, ekonomilerine ciddi anlamda katkı sağlar.
Gelişmekte olan birçok ülkenin ilerleme ve kalkınmasında turizm oldukça önemli bir yere sahiptir. Turizmin bu tür ülkelerde istihdamın oluşması, dış borç ödemelerine katkı sağlanması, alt ve üstyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi gibi ciddi getirileri vardır. Bu açıdan bakıldığında özellikle İspanya, Yunanistan, Portekiz, Türkiye gibi ülkelerin dış ticaret açığını turizmden elde ettiği gelirlerle kapatmaya çalıştığını söylemek mümkündür.
1950-2017 yılları arasında dünyadaki turist sayısı (UNWTO)
1950 yılından 2017 yılına kadar ülkeleri ziyaret eden turist sayısı yaklaşık 50 kat artarak 25 milyondan 1 milyar 326 milyona çıkmıştır.
Dünya Turizm Örgütü’ne (WTO) ait 2017 yılı verilerine göre dünyadaki millî gelirin %7’sini turizm sektörü oluşturmaktadır. 1 milyar 326 milyon turistin ziyaret ettiği dünya ülkeleri, 1 trilyon 340 milyar dolara yakın gelir elde etmiştir. Ayrıca çalışan insanların %10’luk kısmı turizme bağlı sektörlerde faaliyet göstermektedir. Diğer ekonomik faaliyetlerde olduğu gibi turizm sektöründen elde edilen gelirle turistlerin dünya üzerindeki dağılımı eşit değildir.
Aşağıdaki tablolarda bazı ülkelerin 2017 yılında ağırladığı turist sayılarıyla bu turistlerden elde edilen gelirler gösterilmiştir (UNWTO).
• Tablodaki veriler göz önüne alındığında en fazla turist ağırlayan ülkeyi nedenleriyle birlikte açıklayınız.
Cevap: En fazla turist ağırlayan ülke Fransa’dır. Fransa’nın köklü bir tarihi geçmişinin olması, ikliminin ılıman olması ve yaz turizminin gelişmiş olması, yemek kültüründeki çeşitlilik, modanın merkezi olması,
görkemli şehirlerinin varlığı, tarihi ve doğal güzelliklerinin fazla olması gibi nedenlerle çok fazla turisti ağırlamaktadır.
Aşağıdaki tablolarda bazı ülkelerin 2017 yılında ağırladığı turist sayılarıyla bu turistlerden elde edilen gelirler gösterilmiştir (UNWTO).
• Tabloda verilen ülkelere gelen turist sayılarıyla elde ettikleri turizm gelirleri karşılaştırıldığında neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: En çok turistin ziyaret ettiği Fransa turizm gelirlerinde 5.
sıraya gerilemektedir. ABD ise turizm gelirinde diğer ülkeleri geçerek 1. sırada yer almaktadır.
Yine Çin ve Birleşik Krallık ülkelerine gelen turist sayısı az olmasına rağmen turizm gelirleri daha fazladır. İtalya ve Türkiye’ye gelen turist sayısına göre turizm geliri az olan ülkelerdendir.
Aşağıdaki tablolarda bazı ülkelerin 2017 yılında ağırladığı turist sayılarıyla bu turistlerden elde edilen gelirler gösterilmiştir (UNWTO).
• Turist başına bırakılan dövizin en fazla olduğu ülkeyi nedeniyle birlikte açıklayınız.
Cevap: Turist başına dövizin en fazla olduğu ülke ABD’dir. Çünkü Amerika Birleşik Devletleri’ne giden turistler daha fazla harcama yapmaktadır.
Dünyayı etkisi alan koronavirüs salgını nedeniyle Türkiye'ye 2020'de gelen yurt dışı ziyaretçi sayısı 2019'a göre yüzde 69 düşüşle 15 milyon 963 bin 997 oldu. Elde edilen turizm geliri ise 12 milyar 59 milyon 320 bin dolar olarak kayıtlara geçti.
BİLGİ NOTU
2020 Yılında Türkiye’ye yaklaşık 16 Milyon Turist Geldi
EN ÇOK ZİYARETÇİ
GÖNDEREN ÜLKELER (2020) Ülkeler
1 Rusya
2 Bulgaristan
3 Almanya
4 Ukrayna
5 İngiltere
TURİZMİN ULUSLARARASI İLİŞKİLERE ETKİSİ
Uluslararası ilişkilerde toplumların ve ülkelerin arasındaki ilişkilerin gelişmesinde turizm önemli bir etkiye sahiptir. Yakın ya da uzaktaki bir ülkeyi görmek, tanımak, o ülkeyle iletişime geçmek genellikle turizm sayesinde gerçekleşir. İnsanlar, yurt dışına yapacağı turistik gezilerde öncelikle sosyal ve politik ilişkilerin iyi olduğu ülkeleri tercih eder.
Örneğin Türkiye’ye en çok Avrupa ve Orta Doğu ülkeleri ile Rusya’dan turist gelmesinde bu ülkelerle sosyal ve politik ilişkiler yönünden olumlu bir seyir izlenmesi etkili olmuştur.
TURİZMİN EKOLOJİK ETKİLERİ
Turizm faaliyetlerinin gelişebilmesi ve sürdürülebilir olması, doğal ve kültürel çevrenin korunmasına bağlıdır. turistler, seyahat ettiği yerlerde insan eli değmemiş güzellikleri görmek ister. Bu nedenle turizmin kaynağını oluşturan çevrenin düzenli bir şekilde yönetilmesi ve bu kaynakların kalitesinin artırılması gerekir.
Kaynakların yok edildiği, hava, su ve toprağın kirletildiği sağlıksız bir çevre çekiciliğini yitirecektir. Böyle bir çevrede turizmin gelişmesinden söz edilemez.
TURİZMİN SOSYAL ve KÜLTÜREL ETKİSİ
Turizm sayesinde insanlar farklı ülke ve kültürleri tanıma imkânı bulur. Böylece farklı ülke ve bölgeler arasındaki bağlar güçlenir. Farklı kültür, din, dil, etnik grup ve yaşam tarzları insanların birbirlerini tanımasına ve toplumlar arasında hoşgörü ortamı oluşmasına katkı sağlar. Düzenlenen festival, organizasyon, fuar vb. etkinlikler farklı toplumların birbirlerini daha yakından tanımasını sağlar.
Hindistan’a özgü festivalin amacı baharın gelişini kutlamak ve yeniden doğuşu simgelemektir. Festivale verilen diğer isim Renklerin Festivali’dir. Hint halkı rengarenk toprak boyaları, önce yüzlerine sürerler, daha sonra ise birbirilerine atarlar.
Holi Festivali
DÜNYANIN YEDİ HARİKASI
ZEUS HEYKELİ
RODOS HEYKELİ KEOPS PİRAMİDİ
ARTEMİS TAPINAĞI İSKENDERİYE FENERİ
HALİKARNAS MOZOLESİ
BABİL’İN ASMA BAHÇELERİ
ZEUS HEYKELİ
Yunanistan
Zeus Heykeli, milattan önce 450 yıllarında antik olimpiyat oyunları için inşa edilmiştir.
13 metre yüksekliğe sahip olan heykel, fil dişi ve metal parçalardan oluşmaktadır.
Heykelden günümüze kalan parçalar, Fransa’da Louvre Müzesi’nde sergilenmektedir.
RODOS HEYKELİ
Yunanistan’ın Rodos Adası
Yunanistan’ın Rodos Adası’nda bronzdan yapılan ve yüksekliği 32 metre olan heykeldir.
Güneş Tanrısı Helios için inşa edilen ve ayaklarının altından yelkenli gemilerin geçtiği bir konumda yer alır.
KEOPS PİRAMİDİ
Mısır
Milattan önce 2560 yıllarında Firavun Keops tarafından yaklaşık 30 yılda yaptırıldığı tahmin edilen bir anıt mezardır.
Her biri 2 ile 10 ton arasında değişen kireç taşı bloklarıyla inşa edilen ve yaklaşık 3 milyon taş bloğun kullanıldığı bir yapıdır.
145 metrelik yüksekliğiyle 4300 yıl boyunca dünyanın en yüksek yapısı olmuştur.
Yedi harika içerisinden günümüze ulaşan tek yapıt, Keops Piramidi’dir. Diğerleri
depremler, yangınlar ve savaşlarla tamamen ya da büyük ölçüde yok olmuştur.
İSKENDERİYE FENERİ
Mısır
Makedonya Kralı Büyük İskender tarafından Mısır’ın İskenderiye kıyılarında yaptırılmıştır.
Milattan önce 290 yıllarında inşa edilen fener yaklaşık 160 metre yüksekliğindeydi.
Fenerin aynası geceleri 50 kilometre uzaklığa kadar ışık saçıyordu.
BABİL’İN ASMA BAHÇELERİ
Irak
Milattan önce 7. yüzyılda Babil Kralı Nebukadnezar tarafından, ölen karısı Semiramis için yaptırılmıştır.
Irak’ın güneyinde kurulan bahçeler, sütunlarla desteklenen taraçalardan oluşmaktaydı.
Fırat Nehri’nden pompalanan sularla bahçelerdeki bitkiler sulanmaktaydı.
ARTEMİS TAPINAĞI
İzmir (Türkiye)
Lidya Kralı Croesus tarafından M.Ö 550 yıllarında Tanrıça Artemis için inşa ettirilmiştir.
Tamamen mermerden oluşan ve bronz heykellerle süslenen bir tapınaktır.
HALİKARNAS MOZOLESİ
Milattan önce 350 yıllarında Kral Mausollos için yaptırılan bir anıt mezardır.
Yüksekliği 45 metre olan ve mermerden yapılan bu yapıt tamamen yıkılmıştır.
Mozolenin mermer parçaları Bodrum Kalesi’nin yapımında da kullanılmıştır.
Muğla (Türkiye)
MİLLİ PARK
Ender görülen doğal güzelliklerin, bitki ve hayvan türlerinin veya kültürel kaynakların korunması amacıyla kurulan ve çoğunlukla insan yerleşimine izin verilmeyen bölgelere millî park adı verilir.
Ender görülen doğal güzelliklerin, bitki ve hayvan türlerinin veya kültürel kaynakların korunması amacıyla kurulan ve çoğunlukla insan yerleşimine izin verilmeyen bölgelere millî park adı verilir.
Millî park uygulaması resmî olarak ilk kez 1872 yılında Yellowstone Millî
Parkı’nın kurulması ile Amerika Birleşik Devletleri’nde başlamıştır.
Türkiye’de ilk millî park uygulaması Yozgat Çamlığı Milli Parkı ile
başlamıştır.
Büyük Kanyon
Serengeti
Fuji-Hakone-Izu Yosemite
Banf Torres del Paine
DÜNYAKİ EN ÖNEMLİ MİLLİ PARKLAR
Günümüzde teknolojik gelişmeler, refah düzeyinin artması, ulaşım sektöründeki gelişmeler gibi durumlar turizme katılan insan sayısını artırarak bu sektörün gelişmesini sağlamıştır.
Uluslararası turizmin gelişmesi ülkeler arası etkileşimde önemli bir role sahip olduğu gibi, olumsuz bazı sonuçlar da ortaya çıkarabilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu olumsuz sonuçlardan biri değildir?
A) Geleneksel yaşam biçiminde değişim B) Yerel dilin yapısında bozulma
C) Konukseverliğin yerini ekonomik çıkarların alması
D) Doğal ve kültürel koruma alanlarının sayısının artması
E) Turizm faaliyetlerinin doğal dengede tahribat oluşturması
2020-AYT
Uluslararası turizm, ülkeler arası etkileşimde önemli bir rol oynar. Bu etkileşim sonucunda birtakım olumlu sonuçlar ortaya çıkar.
Aşağıdakilerden hangisi bu sonuçlardan biri değildir?
A) Döviz girdisinin artması
B) Kültürel etkileşimin artması
C) İstihdam olanaklarının artması D) Yoğun yapılaşmanın artması
E) Ülkeler arası ticaretin canlanması
2019-AYT
Turizm; ülke nüfuslarının demografik yapısını etkilemekte ve bu faaliyetin gelişmesi, yeni iş türlerinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Yine bu etkinlik, eski işlerini kaybedenlerin ya dışarıya göçüne sebep olmakta ya da yeni iş gücü çekip yerleşik nüfusun büyüklüğünü değiştirmektedir. Bu durum yaşa ve cinsiyete bağlı olduğundan, nüfusun büyüklüğü kadar bileşimini de etkilemektedir. Mesleki hareketliliğin artması geniş aileleri bölerek aile bağlarının zayıflamasına yol açabilmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi, turizmin toplumsal ve kültürel etkilerine örnek gösterilemez?
A) Nüfusun yapısı üzerindeki etkisi
B) Meslek türlerinin ve şekillerinin değişmesi C) Kültürel değerlerin değişmesi
D) Geleneksel yaşam tarzı üzerindeki etkisi E) Tüketim alışkanlıklarının tekdüzeleşmesi
2014-LYS4
Bir ülkedeki K ve L şehirlerine her yıl yurt içi ve yurt dışından binlerce insan gelmektedir. K şehrine gelenler, bu şehirde belirli bir süre kalmakta ve şehrin farklı doğal güzelliklerinden yararlanmakta iken L şehrine gelenler, farklı ürünleri görmek ve alışveriş yapmak için bu şehre gelmektedir.
Bu şehirlerin etki alanlarının farklılık göstermesindeki temel unsurlar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
K şehri L şehri A) Turizm Ticaret B) Ticaret Ulaşım C) Sanat Ticaret D) İletişim Sanayi E) Ulaşım Turizm
2015-LYS3
Bu grafiğe göre, aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Turist başına en çok döviz kazanan ülke İtalya’dır.
B) İtalya’ya gelen turist sayısı Çin’den fazladır.
C) ABD’nin elde ettiği turizm geliri, grafikteki üç Avrupa ülkesinin toplamından fazladır.
D) Avrupa’da turizmden en fazla gelir elde eden ülke İspanya’dır.
E) İtalya’nın turizm geliri, Fransa’dan fazladır.
2010-LYS4
Aşağıdaki grafikte, 2004 yılında bazı ülkelere gelen turist sayıları ve bu ülkelerin turizm gelirleri gösterilmiştir.
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
Ender görülen doğal güzelliklerin, bitki ve hayvan türlerinin veya kültürel kaynakların korunması amacıyla kurulan bölgelere ……… adı verilir.
Millî park uygulaması resmî olarak ilk kez 1872 yılında ……… Milli Parkı’nın kurulması ile ABD’de başlamıştır.
Türkiye’de ilk millî park uygulaması ………. Milli Parkı ile başlamıştır.
İskenderiye Feneri, Makedonya Kralı Büyük İskender tarafından ……….
yaptırılmıştır.
İnsanların dinlenmek, eğlenmek, gezip görmek, bilgi edinmek ve sağlık gibi amaçlarla yaptıkları faaliyetlere ……….. denir. turizm
Mısır’da
Yozgat Çamlığı
Yellowstone
Milli Park
BOŞLUK DOLDURMA
Turizm sektöründen elde edilen gelir ile turist başına gelir miktarı sıralamasında ABD ilk sırada yer almaktadır
İstihdamın oluşması, dış borç ödemelerine katkı sağlanması, alt ve üstyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi turizmin politik etkileri arasındadır.
Yedi harika içerisinden günümüze ulaşan tek yapıt, Keops Piramidi’dir. Diğerleri depremler, yangınlar ve savaşlarla tamamen ya da büyük ölçüde yok olmuştur.
