26 K A S IM 1988
KÜLTÜR
Sovyet uzman Galina Çurak, İstanbul’daki Ayvazovski’leri inceledi
10 tablo sahte çıktı
İstanbul’daki
koleksiyonlardan derlenen
Ayvazovski tabloları 10
aralık gününe kadar Şişli
Beymen’de sergileniyor.
Sovyetler Birliği’nden
gelen Moskova Tretyakov
Devlet Galerisi baş uzmanı
Galina Sergeyevna Çurak,
tabloların 10 kadarının
sahte olduğunu saptadı.
LALE FİLOĞLU
Ayvazovski’nin resimleri 100 yıl arayla bir kez daha toplu ola rak İstanbul’da sergileniyor. “De
niz ressamı” olarak tanınan
İvan Konstantinoviç Ayvazovs- ki(1817-1900), Türkiye’de birkaç kez bulunmuş, Sultan Abdülme-
cit, Abdiilaziz ve II. Abdülhamit
tarafından saraya kabul edilmiş ti. Yaşamı boyunca çeşitli ülkele rin devlet adamlarından ödüller alan ve sergiler açan ünlü Rus res sam, 1888 yılında İstanbul’da da bir sergi açmıştı.
Tam anlamıyla bir Karadeniz tutkunu olan, Süveyş Kanalı açı lış törenlerine davet edilerek ka nalı ilk resimleyen, yarım yüzyıl içinde 4000-6000 arası resim yap tığı tahmin edilen ve ününü Mı sır’dan Chicago’ya kadar duyu ran Ayvazovski’nin tabloları, 10 aralık tarihine kadar Şişli Beymen Sanat Galerisi’nde sergileniyor. Ressam-Restoratör Doç. Fethi
Kayaalp’in danışmanlığında, İs
tanbul’daki özel koleksiyonlardan ve resmi kurumlardan derlenen Ayvazovski tabloları, daha son ra Moskova Tretyakov Devlet Galerisi Başuzmanı Galina Serge
yevna Çurak tarafından da bir
kez daha gözden geçirildi. Bu inceleme sırasında dünyamn en çok taklit edilen ressamların dan biri olan Ayvazovski’nin
Is-Ayvazovski’nin gerçeği ve sahtesi — Ünlü Rus ressamı Is-Ayvazovski’nin İstanbul'daki koleksiyonlarda yer alan yapıt
ları Şişli Beymen’de sergilemiyor. Bu arada Sovyetler Birliği’nden gelen uzman Galina Sergeyevna Çurak, dünyanın en çok taklit edilen ressamlarından Ayvazovski’nin tablolarını inceliyor. Üstteki tablo, sanatçının 1874’te yaptığı “ Kara deniz Boğazında Tahlisiyeciler" adlı yapıtı ve bu tablo sergide yer alıyor. Alttaki tablo ise aynı tablonun taklidi. Bir koleksiyonerin getirdiği tablonun sahte olduğu Çurak tarafından saptandı.
tanbul’da da büyük ölçüde takli di bulunduğu ortaya çıktı. Sergi nin açılış gününe kadar çeşitli ko- leksiyonerlerin Beymen Sanat Ga- lerisi’ne taşıdığı Ayvazovskilerden 10’dan fazlasının sahte olduğu da bu sergi sayesinde anlaşıldı. Tab loların bir kısmının sahte olduğu
Doç. Fethi Kayaalp tarafından ortaya çıkarılmıştı.
Moskova Devlet Tarihi Arşiv Enstitüsü’nden “ tarih uzmanı” diploması alan ve 19. yüzyıl ikin
ci yarısına ait ressamlar üzerinde
çalışmalarını sürdüren Çurak, bir yandan ilk kez gördüğü
Ayva-Türkiye Yazarlar Sendikası toplantı düzenledi
‘hazarlarımız ve TR T
Kültür Servisi — Türkiye Ya
zarlar Sendikası, “ Yazarlarımız
ve TRT” konulu bir toplantı dü
zenledi. 29 kasım salı günü saat 14.00-18.00 arasında Tünel’deki Bilar Konferans Salonu’nda yapı lacak toplantıya Türkiye Yazar lar Sendikası Genel Başkanı Aziz
Nesin, Tiyatro ve Televizyon Ya
zarları Derneği Başkanı Refik Er-
duran, Prof. Emre Kongar, Mah mut T. Öngören, Ali Kırca ve Nu ri Çolakoğlu katılacaklar.
Türkiye Yazarlar Sendikası, ölümünün yüzüncü, yılında Na
mık Kemal’i bir sempozyumla
anacak. “ Bütün Yönleriyle Na
mık Kemal” konulu sempozyum,
Gazeteciler Cemiyeti’yle ortaklaşa olarak 2 aralık cuma günü saat
10.30-18.00 arasında Gazeteciler mık Kemal’in Şiiri ve Şiirlerinden Cemiyeti Konferans Salonu’nda Örnekler” , Asım Bezirci “ Namık gerçekleştirilecek. Sempozyumun Kemal’in Romancılığı ve İnti- açılışmı TYS adına Genel Başkan bah”, Necati Cumalı “ Namık Ke- Aziz Nesin ve Gazeteciler Cemi- j mal ve Vatan Kavramı” , Orhan yeti adına Başkan Nezih Demir- Koloğlu “ Namık Kemal ve
kent yapacaklar. Sabah ve öğle
den sonra olmak üzere iki oturum halinde yapılacak sempozyumu
Mehmet Başaran yönetecek. “ Bütün Yönleriyle Namık Ke mal Sempozyumu” nda Prof.
Emre Kongar “ Tanzimat Döne
minin Özelliklerine Genel Bir Ba kış” , Şükran Kurdakul “Tanzi mat Dönemi Edebiyatı ve Namık Kemal” , Recep Bilginer “ Namık Kemal’in Gazeteciliği ve Gazete Yazarlığı” , Oktay Akbal “ Namık Kemal üstüne” , Salim Rıza “
Na-Sansür’
lar.
konularında konuşacak-Bu arada, Türkiye Yazarlar Sendikası, 3 aralık cumartesi gü nü saat 15.00-18.00 arasında Ke
mal Sülker’in 70. doğum ve 50.
yazarlık yılım kutlamak üzere bir toplantı düzenledi. Gazeteciler Cemiyeti’nde yapılacak toplantı ya konuşmacı olarak Aziz Nesin,
Mehmet Başaran, Refik Durbaş, Nail Güreli ve İlhami Soysal ka
tılacaklar.
zovski tablolarının verdiği coşku yu yaşarken, öte yandan gerçek ve taklit Ayvazovskileri de birbirin den ayırma görevini üstlendi. Çu- rak’la görüşmeye gittiğimizde biz / de dört taklit Ayvazovski tablo- ( sunu görme fırsatını bulduk. Çu- ’ rak, tabloları inceledikten sonra bu dört tablodan hiçbirinin Ayva zovski olmadığını söyledi.
28 ve 29 kasım günleri saat 15.00’te, galeride sergiyle ilgili olarak konferanslar verecek olan Galina Çurak, sergide yer alan iki tablo üzerinde özellikle duruyor. Bunlardan birisi “Sahile Vurmuş Gemi” . Ç urak’a göre bu tablo Ayvazovski’nin en belirgin özel liklerini -gemi, deniz, güneş- ta şıyor. Diğeri ise yine Ermeni Pat- rikhanesi’nden getirtilen “Koyun
lar”. 19. yüzyıl sanat tarihi uzma
nı Çurak, Ayvazovski’nin koyun sürüsünü konu aldığı bir başka tablosu için 1860’lı yıllarda özel bir sergi açıldığını ve tablonun bir İngiliz’e satıldığını söylüyor.
“ Koyunlar” tablosu üzerine şim
diye kadar çeşitli söylentiler çık mış. Ermeni Patrikhanesi’ndeki arşiv görevlilerinin anlattıklarına göre Ayvazovski, bir çoban dos tunun fırtınada koyunlarını yitir mesi üzerine bu resmi yapmış ve arkadaşına hediye etmiş. Çurak ise Ayvazovski’nin mektupların dan, sanatçının Kırım’ın Feodos ya kıyı kentinde çok sayıda ko- yunları olduğunu ve bir fırtınada büyük bir bölümünü kaybettiği ni bildiklerini belirtiyor.
Çurak, 19. yüzyılın ikinci yarı sına ait sanat dünyası üzerinde uz man, ancak bir süredir Sovyetler Birliği’nde yaşanan “ glasnosf’un sanata yansımalarıyla ilgili de bazı görüşleri var. Aynı zamanda Tret yakov Devlet Galerisi’nde müdür yardımcılığı görevini sürdüren Galina Sergeyevna Çurak’a yıllar ca müzelerin depolarında bekle tilen tabloların bugünkü durum larını soruyoruz. Çurak, bütün müzeler adına konuşamayacağını, ancak Tretyakov Sanat Galerisi’ nde artık kilit altında tutulan hiç bir yapıtın bulunmadığını söylü yor. Çurak’a göre yasakların kal dırılmasından sonra sanatseverler daha çok ressamı tanır oldu ,
mu-Sanat Bicnsli’nc konuk OOİdî
2 - Ulusiararasi İstanbul Bienali’ne katılacak iki. . . . S » 1 Fransız sanatçı, Patrick ve Anne Poirier, gerçek-leştireceklen yapıtlarının yerini seçmek amacıyla İstanbul a geldi. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı yla Fransız Kültür Ataşeliğinin konuğu olarak Türkiye’ye gelen iki sanatçı, Bienal yöneticilerinden Beral Madra'yia (ortada) görüşe rek bilgi aldı. Yapıtlarını bir tür “uygarlığın anıları” biçiminde tanımlayan Poirier çifti, "Yapıtlarımızı, arkeolojik düşler üstüne kuruyoruz. Çoğu kez de gerçeğiyle karşılaşıyor ve çok şaşırıyoruz" dedi. (Uygar bremektar)
zelerin önlerinde kuyruklar olu maya başladı, çok sayıda ser açıldı ve ressamlar daha serbest i lere yöneldi. Şimdi Sovyetler Bi liği’nde yaşayanlar sanata daf çok yakınlaştı ve Çurak’ın söyl diklerine göre sanatda kendisi: insanlara göstermeye başladı.
