1
.
B A S A M A K
1.BÖLÜM
BEST PRATİK - 1
1595-1700 YILLARI ARASINDAKİ SİYASİ GELİŞMELER•
Kısa Cevaplı
•
•
Sorular
•
1
XVII. yüzyılda Anadolu’da sık sık meydana gelen ve savaşlarda istenilen başarıların elde edilmesini zorlaştıran isyanların adı nedir?2
Osmanlı Antlaşması’yla elde ettiği üstünlüğü kay-Devleti’nin 1533 İstanbul bettiği antlaşmanın adı nedir?3
1621’de Genç Osman Dönemi’nde Lehis-tan ile yapılan savaşın adı nedir?4
XVII. yüzyılda Safevilerle yapılan 1635-1639 savaşlarının ardından imzalanan ant-laşmanın adı nedir?5
Osmanlı Devleti’nin Bucaş Antlaşması ile Lehistan’dan aldığı ve böylece batıda en geniş sınırlara ulaştığı bölgenin adı nedir?6
Osmanlı Devleti’nin 1664’te Uyvar ve No-vingrad kalelerini aldığı antlaşmanın adı nedir?
7
XVII. yüzyılda Rusya ile imzalanan ilk Os-manlı-Rus Antlaşması’nın adı nedir?
8
Safevilerin, Nasuh Paşa Antlaşması ile belirlenen 200 deve yükü ipek vergisini ödememesi üzerine 1618 yılında imzala-nan antlaşmanın adı nedir?
9
1683’te Osmanlı Devleti’nin kuşatmasına rağmen alamadığı Avusturya kenti nere-sidir?
10
Karlofça Antlaşması ile Venedik’e verilen yarımadanın adı nedir?
3. BÖLÜM - 1700-1774 YILLARI ARASINDAKİ SİYASİ GELİŞMELER BEST PRATİK - 3
SORU BANKASI
21
•
Soru
•
Aşağıda verilen antlaşmaların önemlerini kısaca açıklayınız.PRUT ANTLAŞMASI:
BELGRAD ANTLAŞMASI:
KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI:
PASAROFÇA ANTLAŞMASI:
KERDEN ANTLAŞMASI:
AYNALIKAVAK SÖZLEŞMESİ:
YAŞ ANTLAŞMASI:
•
Soru
•
•
Cevaplama
•
2. BÖLÜM - OSMANLI SOSYO-EKONOMİK YAPISINDA DEĞİŞİKLİKLER BEST PRATİK - 2
•
Bulmaca
•
Aşağıdaki bulmacayla ilgili olarak verilen ifadeleri uygun yerlere yazınız.
7 8 10 1 2 3 4 6 5 9
1. İltizam sistemi ile vergi toplayan kişi
2. Osmanlı Devleti’nde maliyenin doluluğunu esas alan ekonomi anlayışı
3. Osmanlı toprak sisteminde has ve tımar topraklar arasında kalan ve orta düzey memurlara maaş karşılığı bırakılan topraklar 4. Osmanlı Devleti’nin Avrupalı devletlere verdiği ekonomik ayrıcalık
5. Osmanlı bolluk ekonomisini ifade eden kavram 6. Vergileri doğrudan hazineye aktarılan topraklar 7. İltizamların kayd-ı hayat şartıyla verilmesi sistemi
8. Avrupa’da uygulanan ve maden zenginliğini esas alan ekonomik sistem 9. Yıllıklı eyaletler için Osmanlı Devleti’nde kullanılan isim
2. BÖLÜM - OSMANLI SOSYO-EKONOMİK YAPISINDA DEĞİŞİKLİKLER BEST PRATİK - 2
SORU BANKASI
13
•
Tanılayıcı Dallanmış Ağaç
•
Aşağıdaki bilgi akışında verilen bilgilerin doğru veya yanlışlığına göre ilerleyerek doğru çıkışı bulunuz.
Y
D
D
Y
Y
D
D
Y
D
Y
D
Y
Y
D
Coğrafi Keşiflerle Avrupa’da biriken altın ve gümüş kaçak yollarla Osmanlı piyasasına girmiş ve enflasyona sebep
olmuştur.
Osmanlı askerî gücünde XVII. yüzyılda Tımarlı sipahiler artarken Yeniçeriler
azalmıştır.
Osmanlı Devleti ilk olarak XVII. yüzyılda tımar sistemini
uygulamıştır.
XVII. yüzyılda Lütfi Paşa, Kâtip Çelebi, Koçi Bey gibi bazı devlet adamları padişahlara raporlar yazmışlardır. Osmanlı ticaret yapısının temeli olan Ahilik sistemi uluslararası ticaretin gelişmesini sağlamıştır. Klasik Osmanlı ekonomisi, kendine yetmeyi ve halkın aç kalmamasını esas almıştır. XVIII. yüzyılda sanayileş-meye bağlı olarak Osmanlı esnaf teşkilâtı bozulmuştur. XVIII. yüzyılda ortaya çıkan ayanlar Osmanlı merkezi otoritesini güçlendir-miştir. XVII. yüzyıla kadar Osmanlı ekonomisi ağırlıklı olarak toprağa dayalıdır. Osmanlı Devleti, Avrupa’da Merkantilist ekonomiye geçen ilk ülkedir. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin ilk ıslahatları IV. Murat Dönemi’nde yapılmıştır.
XVII. yüzyılda iltizam sistemi yaygınlaştırılarak bütçe
açıkları kapatılmaya çalışılmıştır.
Celali İsyanları sonucunda Anadolu’dan binlerce insan İstanbul ve Bursa gibi büyük
şehirlere kaçmışlardır.
Kafes Usûlü’yle şehzadeler sancaklara gönderilmiş ve
tecrübe kazanmaları amaçlanmıştır. 1740’ta Osmanlı Devleti
kapitülasyonları sürekli hale getirmiştir.
1 nolu 2 nolu 3 nolu 4 nolu 5 nolu 6 nolu 7 nolu 8 nolu 9 nolu 10 nolu 11 nolu 12 nolu 13 nolu 14 nolu 15 nolu 16 nolu
Y
52458218
4. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması sebebiyle kara ordusunu, Navarin Baskını ile de donanmasını kaybeden Osmanlı Devleti karşısında Rus ordusu, hızla ilerlemiş birçok Rumeli toprağını işgal etmiştir.
Osmanlı Devleti’nin bu yenilgisi aşağıdaki anlaşmalar-dan hangisinin imzalanmasına neden olmuştur? A) Küçük Kaynarca Antlaşması
B) Yaş Antlaşması
C) Aynalıkavak Sözleşmesi D) Edirne Antlaşması E) Kütahya Antlaşması
5. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin paylaşılması durumunda Rusya’nın boğazları elde etmek ve bu sayede Akdeniz’e inmek isteyeceğini bilen İngiltere, Rusların paylaşım teklif-lerini kabul etmemiştir.
İngiltere’nin bu politikası,
I. Osmanlı Devleti’nin denge siyasetinin işlerlik kazan-ması,
II. Rusya’ya karşı İngiliz desteğinin alınabilmesi, III. Osmanlı Devleti’nin İngiltere’ye kapitülasyon vermesi durumlarından hangilerine zemin hazırlamamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
6. Mısır valisi Mehmet Ali Paşa’ya Girit ve Mısır valiliklerinin yanı sıra Şam valiliği; oğlu İbrahim Paşa’ya da Cidde ile Adana valilikleri verilmiştir.
Kütahya Antlaşması’nın bu maddeleriyle ilgili olarak, I. Osmanlı Devleti, Mısır Valisi’ne taviz vermiştir. II. Osmanlı topraklarının bir bölümü bağımsız olmuştur. III. Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Devleti’nin Doğu Akdeniz
kıyısındaki topraklarında önemli bir güç haline gelmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
1. XVIII. yüzyılda Lehistan’ı güneye doğru genişleme politisının bir unsuru olarak gören Rusya, Lehistan’daki iç ka-rışıklıkları fırsat bilerek bu ülkeye ordusuyla girmiştir. Rus saldırısı karşısında tutunamayan Leh milliyetçileri ise ülke-lerini terk ederek Osmanlı topraklarına sığınmışlardır. Bu gelişmelerle ilgili olarak,
I. Osmanlı Devleti hoşgörülü bir niteliğe sahiptir. II. Rusya, Lehistan’ın egemenlik haklarını çiğnemiştir. III. Osmanlı Devleti, Rus politikasından rahatsızdır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
2. – Meternih sisteminin ortaya çıkması,
– Belçika ile Hollanda, İsveç ile Norveç’in birleştirilmesi – Şark meselesini ortaya atan Rusya’nın, Osmanlı
Devleti’nin paylaşılmasını teklif etmesi
Bu durumların ilgili olduğu gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
A) Viyana Kongresi B) 1840 Londra Konferansı C) Londra Boğazlar Sözleşmesi D) Paris Barış Konferansı E) Tersane Konferansı
3. – Vaka-yı Hayriye ile Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması – Navarin Baskını ile Osmanlı donanmasının yakılması – Mehmet Ali Paşa’ya Mora ve Girit valiliklerinin vaat
edilmesi
Bu gelişmeler aşağıdaki olaylardan hangisi sırasında meydana gelmiştir?
A) Sırp isyanı B) Mora isyanı
BASAMAK KONTROL TESTİ - 2
10. Siyasi birliğini sağladığı 1871’den itibaren Avrupa’da sö-mürge rekabetinin bir parçası haline gelen Almanya’ya karşı İngiltere ile Rusya arasında yakınlaşma başlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu yakınlaşmanın ilk adımıdır? A) Viyana Kongresi’nin toplanması
B) 1856 Paris Barış Konferansı’nın toplanması C) Reval Görüşmelerinin yapılması
D) İtilaf Bloku’nun kurulması E) I. Dünya Savaşı’nın başlaması
11. Osmanlı Devleti’nin 93 Harbi’nden sonra Almanya ile yakınlaşmaya ağırlık vermesi üzerine İngiltere,
I. 1878’de Kıbrıs’ı işgal etme,
II. 1882’de Mısır ve Süveyş Kanalı’nı denetim altına alma, III. Osmanlı toprak bütünlüğüne yönelik güvence verme faaliyetlerinden hangilerinde bulunmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
12. II. Meşrutiyet karışıklıkları sırasında, I. Bulgaristan’ın bağımsızlığını ilan etmesi,
II. Bosna-Hersek’in Avusturya tarafından ilhak edilmesi, III. Girit’in Yunanistan’a bağlanması
durumlarından hangilerinin yaşandığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
7. 1870’te İtalya’nın ve 1871’de de Almanya’nın siyasal birliklerini kurmaları sonucunda,
I. Avrupa güçler dengesinin bozulması, II. İngiliz-Rus rekabetinin artması, III. sömürgecilik arayışının yoğunlaşması
durumlarından hangilerinin meydana geldiği söylene-bilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
8. Ayastefanos Antlaşması’nın iptal edilip Berlin Antlaşması’nın imzalanmasıyla birlikte Bulgaristan’ın bağımsızlığı Avrupalı devletlerin desteğiyle iptal edilmiştir. Böylece Bulgaristan küçültülmüş ve bağımsızlık yerine özerklikle yetinmek zo-runda bırakılmıştır. Ancak aynı antlaşmayla Sırbistan, Kara-dağ ve Romanya bağımsız olmuştur.
Bu bilgiler doğrultusunda 93 Harbi sonrasında imzala-nan antlaşmalarla,
I. Osmanlı Devleti’nin büyük toprak kayıpları yaşaması, II. Rusya’nın çıkarlarının Avrupalı devletlerin çıkarlarıyla
çelişmesi,
III. Avrupalı devletlerin Osmanlı toprak bütünlüğünü önemsemesi
durumlarından hangileri arasında bir bağ kurulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
9. XIX. yüzyılın sonlarında II. Abdülhamit, Rus karşıtı bir dü-şünceye sahip olmasına rağmen padişah, devletin bir daha Rusya ile savaşa girmemesi konusunda büyük çaba sarf etmiş, Rusya’ya karşı öncelikle denge siyaseti izlemiştir. II. Abdülhamit Devri’nde bu düşüncenin ortaya çıkma-sında aşağıdakilerden hangisinin daha etkili olduğu söylenebilir?
A) 93 Harbi’nin Osmanlı Devleti’nde yol açtığı yıkımın B) Azınlık isyanları yaşanmasının
C) 1876’da Anayasal yönetime geçilmesinin D) Orduda yenileşme çabalarının
E) Tanzimat ve Islahat Fermanlarının
3. Basamak Kontrol Testi Optiği - 1
3. Basamak Kontrol Testi Optiği - 2
3. BASAMAK CEVAP ANAHTARI
TEST NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 TEST NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
BKT-1 1-B 2-B 3-A 4-C 5-E 6-A 7-C 8-B 9-E 10-C 11-E 12-E BKT-2 1-E 2-A 3-B 4-D 5-C 6-D 7-D 8-C 9-A 10-C 11-C 12-E
BP 1
DOĞRU YANLIŞ / BOŞLUK DOLDURMA
1. Y 2. D 3. Y 4.D 5. D 6. D 7. Y 8. Y 9. D 10. D
11. D 12. D 13. Y 14. D
1. El Ariş 2. İngiltere 3. Devrim 4. Meternih 5. Şark Meselesi
6. Navarin Baskını 7. İngiltere / Fransa / Rusya 8. Londra Sözleşmesi
9. Kudüs 10. Sinop Baskını 11. Paris Antlaşması 12. anayasal / par-lamenter 13. Bulgar 14. Kıbrıs
KAVRAM EŞLEŞTİRME
1. f 2. ı 3. h 4.e 5. c 6. d 7. a 8. b 9. g 10. i
BP 2
DOĞRU YANLIŞ / BOŞLUK DOLDURMA
1. D 2. Y 3. D 4.D 5. D 6. Y 7. D
1. Fransa 2. Sıplar 3. Nizip/Londra 4. Kırım 5. Karadeniz
6. Erzurum/İstanbul 7. Ermeniler SORU CEVAPLAMA
1. Bahçesaray 2. Belgrad 3. Küçük Kaynarca 4. Yaş
5. Bükreş 6. Edirne 7. Hünkar İskelesi 8. Paris KAVRAM EŞLEŞTİRME
1. ı 2. i 3. f 4.e 5. g 6. b 7. a 8. c 9. h 10. d
BD 1 1-E 2-C 3-D 4-C 5-E 6-C 7-C 8-E 9-B 10-E 11-C 12-B BD 9 1-B 2-E 3-E 4-C 5-A 6-B 7-B 8-D 9-C 10-C 11-A 12-B BD 2 1-E 2-A 3-D 4-C 5-A 6-D 7-A 8-B 9-A 10-E 11-A 12-D BD 10 1-D 2-B 3-D 4-B 5-C 6-A 7-D 8-A 9-A 10-C 11-E 12-D BD 3 1-E 2-C 3-B 4-D 5-D 6-A 7-A 8-B 9-E 10-A 11-C 12-E
BD 4 1-B 2-C 3-E 4-B 5-E 6-B 7-E 8-C 9-D 10-A 11-A 12-D BD 5 1-B 2-C 3-E 4-A 5-E 6-A 7-D 8-C 9-E 10-A 11-A 12-E BD 6 1-C 2-A 3-C 4-A 5-B 6-E 7-E 8-C 9-C 10-B 11-E 12-C
1. Avusturya arşidükünün Osmanlı padişahına eşit sayılması ve Avus-turya’nın Osmanlı Devleti'ne yıllık olarak ödediği verginin kaldırıldığı antlaşmanın imzalandığı yılı ve antlaşmanın adını yazınız.
2. Osmanlı Devleti’nin İran ile imzaladığı 1590 Ferhat Paşa Antlaşması’nın Osmanlı Devleti’ne sağladığı yararı açıklayınız.
3. Osmanlı Devleti'nin XVII. yüzyılda Podolya’yı alarak Batı'da en geniş sı-nırlara ulaştığı antlaşmanın adını yazınız.
4. II. Viyana Kuşatması’nın ardından Osmanlı Devleti’ne karşı oluşturulan Kutsal İttifak’ta yer alan devletleri yazınız.
5. Azak Kalesi’nin Rusya’ya verilmesi ve Rusların İstanbul’da elçilik aça-bilme hakkını elde etmesi hangi antlaşmanın sonucudur?
YAZILI SORULARI - 1
11. SINIF TARİH
6. 1648 Westfalya Antlaşması hangi olayın sonucunda imzalanmıştır?
7. Coğrafi Keşiflerle birlikte dünyanın etrafını dolaşmayı başaran iki de-nizcinin adını yazınız.
8. ‘Kitab-ı Bahriye’ adlı eseriyle hem Osmanlı hem de dünya denizciliğine büyük katkı sağlayan Osmanlı denizcisi kimdir?
9. XVIII. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nde, II. Mustafa’nın tahttan indi-rilip III. Ahmet’in tahta çıkarılmasını sağlayan olayın adını yazınız.
10. 1711 Prut Savaşı’nın kararlarını kısaca yazınız.
