GER‹ATR‹ ALANINDAK‹ ULUSLARARASI
ORGAN‹ZASYONLARIN WEB S‹TELER‹ ‹LE ‹LG‹L‹
“ULUSLARARASI GER‹ATR‹ VE GERONTOLOJ‹
B‹RL‹⁄‹ (IAGG)” ÜYES‹ DERNEKLER ÜZER‹NDEN B‹R
DE⁄ERLEND‹RME
WEB SITE EVALUATION OF THE INTERNATIONAL
GERIATRICS ORGANIZATIONS OVER THE MEMBER
ASSOCIATIONS OF INTERNATIONAL ASSOCIATION
OF GERONTOLOGY AND GERIATRICS (IAGG)
Funda SEVENCAN
Hacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi Halk Sa¤l›¤› Anabilim Dal› ANKARA Tlf: 0312 305 15 90 e-posta: fundasevencan@yahoo.com Gelifl Tarihi: 29/05/2008 (Received) Kabul Tarihi: 09/06/2008 (Accepted) ‹letiflim (Correspondance)
A
BSTRACTIntroduction: In this study, it was aimed to evaluate the web-sites of members of Interna-tional Association of Gerontology and Geriatrics (IAGG) in terms of geriatrics and gerontological issues.
Materials and Method: Seventy one member associations’ web sites were included in this cross-sectional study. SPSS 15.0 was used for data entry and analysis.
Results: Almost half of the associations (50.7%) was located in Europe. The major study are-as of the are-associations were found are-as gerontology (47.9%), geriatrics (7.0%), and gerontology and geriatrics (45.1%). Forty eight associations’ web sites were accessible (67.6%). Eleven asso-ciations out of 48 had updating process. Only 22 web sites had link in English and this limited the evaluation of the other web sites’ content. The other activities such as community informa-tion, community based research, etc was also found to be improved. The results of this study sta-ted that only two out of three associations had websites. Besides, English link of these websites were also lacking and this might limit the international advocacy in geriatrics and gerontology sciences.
Conclusion: The variety in the web site contents highlighted the requirement of an interna-tional guideline for the webs ites which will contribute to the standardization of the member as-sociations’ collaborative work via their web sites.
Ö
ZGirifl: Bu çal›flman›n amac›; Uluslararas› Geriatri ve Gerontoloji Birli¤i-International Associati-on of GerAssociati-ontology and Geriatrics (IAGG)’e üyesi derneklere ait web sitelerinin geriatri ve gerAssociati-on- geron-toloji konusunda yapm›fl olduklar› çal›flmalar aç›s›ndan de¤erlendirilmesidir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çal›flman›n evrenini IAGG’nin web sitesinde bulu-nan üye 71 dernek oluflturmufltur. Veri analizleri SPSS 15.0 istatistik paket program› kullan›larak yap›lm›flt›r.
Bulgular: IAGG’ye üye 71 dernek araflt›rmaya al›nm›flt›r. Yetmifl bir derne¤in 36’s› (%50,7) Avrupa bölgesindedir. Derneklerin %47,9’unun gerontoloji, %7,0’›n›n geriatri, %45,1’inin ise her iki konu üzerinde de çal›flmalar yapt›¤› saptanm›flt›r. Derneklerin üye say›lar› ise ortalama 615±960,40 d›r (en az: 36, en çok: 5500, ortanca: 249). Derneklerin sadece 48’inin (%67,6) web sitesi bulunmaktad›r. De¤erlendirilebilen 46 derne¤in ise 22’sinin (%47,8) ‹ngilizce web sitesinin bulundu¤u saptanm›flt›r. ‹ngilizce web sitesi bulunan 22 derne¤in yar›s›n›n topluma yönelik konu bafll›klar› bulunmaktad›r.
Sonuç: Derneklerin çal›flmalar›n›n takip edilebilmesi için web sitelerinin bulunmas› uygun ola-cakt›r. Uluslararas› alanda en çok kullan›lan dil olmas› nedeniyle web sitelerinin ‹ngilizce dilde de olmas› takip edilebilirli¤ini art›rabilir. Toplumun bilgilenmesinde web siteleri gittikçe artan bir öne-me sahiptir. Dolay›s›yla web sitelerinde topluma yönelik ve güncel bilgilerin yer almas› uygun olur.
Anahtar sözcükler: IAGG, Dernek, Geriatri, Gerontoloji, Web sitesi Funda SEVENCAN
Bekir KAPLAN Dilek ASLAN
G
‹R‹fiD
ünya Sa¤l›k Örgütü (DSÖ) yafll›l›k dönemini 65 yafl veüzeri dönem olarak tan›mlamaktad›r. Dünyada bu yafl grubunda bulunan bireylerin say›lar›n›n gün geçtikçe art-makta oldu¤u bilinmektedir. Yap›lan araflt›rmalar günümüz-de Dünya üzeringünümüz-de 60 yafl›n üzeringünümüz-de 600 milyon kiflinin ya-flamakta oldu¤unu ve bu say›n›n 2050 y›l›na kadar iki milya-r› geçece¤ini vurgulamaktad›r. Dünyada görülen bu demog-rafik de¤iflim ülkeler aras›nda farkl› flekilde seyretmektedir. Bu farkl›l›k temel olarak ülkelerin geliflmifllik düzeylerine gö-re belirlenir. Türkiye’de de yafll› nüfus y›llar içinde artma e¤i-limi içinde olmufltur. 2007 y›l›nda gerçeklefltirilen Genel Nüfus Say›m›’na göre yaklafl›k 71 milyon kiflinin 5 milyonu 65 yafl ve üzeri nüfus oluflturmaktad›r. Yafll› nüfusun toplam nüfus içindeki pay›n›n 2025 y›l›nda %16,0’a, 2050 y›l›nda ise %30,0’a yükselece¤i tahmin edilmektedir (1-7).Yafllanan Dünya nüfusu ve beraberinde görülen sa¤l›k so-runlar› günümüzde yafll› sa¤l›¤›na iliflkin verilere ulaflma yol-lar›n›n artmas›n›n gereklili¤i konusunda önemli gerekçeler-dir. Bu konuda ‹nternet önemli bir kaynak olabilir. Japon-ya’da yap›lan bir çal›flmada yafll›lar›n sosyal olarak aktif olma-lar› hedefiyle ‹nternet kullan›m›n›n sosyal alana ve ifl hayat›-na kat›l›m› için bir araç olabilece¤i vurgulanm›flt›r (8). Bu noktada yafllanmay› konu alan 300’den fazla web sitesi oldu-¤unu vurgulamak yerinde olur (9, 10).
‹nternet kullan›m› her yafl grubunda oldu¤u gibi yafll›lar aras›nda da artma e¤ilimindedir. Yap›lm›fl bir çal›flmada evin-de internet kullanan yafll›lar›n son befl y›lda iki kat›na ç›kt›¤› belirtilmektedir (11). Amerika’da yap›lm›fl 65 yafl ve üzeri grubu temsil eden bir baflka çal›flmada ise son bir y›lda inter-net kullan›m›n›n %47,0 artt›¤› gösterilmifltir (12).
Yafll›l›k döneminde web tabanl› bilgi kaynaklar›n›n gün-celli¤i, kan›ta dayal› bilgilere ulaflabilme kolayl›¤› bu konu-daki standartlar›n sa¤lanabilmesi ile gerçekleflebilir. Yafll› sa¤l›¤› alan›nda çal›flan uluslararas› organizasyonlar›n stan-dartlar›n belirlenmesi ve uygulanmas› konular›nda yönlendi-rici olmalar› beklenir. Uluslararas› organizasyonlar aras›nda derneklerin önemini vurgulamak yerinde olur. Dünyada ve Türkiye’de geriatri ve gerontoloji alan›nda çal›flan çok say›da dernek bulunmaktad›r.
Bu gerekçelere ba¤l› olarak bu çal›flmada Uluslararas› rontoloji ve Geriatri Birli¤i (Internetional Association of Ge-rontology and Geriatrics-‹AGG) üyesi derneklerin çal›flmala-r›n› gözden geçirmek ve sonucunda ileride yap›lacak çal›flma-lara kaynak oluflturmak amaçlanm›flt›r.
G
EREÇ VEY
ÖNTEMA
raflt›rma 2008 y›l›n›n fiubat ay›nda yap›lm›flt›r. IAGGweb sitesinde bulunan üye 71 dernek araflt›rman›n evre-nini oluflturmufltur. Araflt›rma verilerinin toplanmas› için 14 soruluk bir form oluflturulmufltur. Bu formda derneklerin ad›, bulundu¤u bölge, web sitesi olup olmad›¤›, web sitesi var ise ‹ngilizce dil seçiminin varl›¤›, çal›flma alan›, üye say›s›, ilgili olabilecek link varl›¤›, vizyonu, misyonu, fon kayna¤›n›n be-lirtilme durumu, çeflitli çal›flma konular› ve topluma yönelik bilgilendirme bafll›¤›n›n olma durumu hakk›nda de¤iflkenler bulunmaktad›r. Araflt›rmada ‹nternet üzerinden üye dernek-lerin web siteleri taranm›fl ve belirtilen de¤iflkenler forma kaydedilmifltir. Baz› de¤iflkenlerin (ilgili olabilecek link var-l›¤›, vizyonu, misyonu, fon kayna¤›n›n belirtilme durumu, çeflitli çal›flma konular› ve topluma yönelik bilgilendirme bafl-l›¤›n›n olma durumu) kaydedilebilmesi için web sitesinin ‹n-gilizce dil seçene¤inin olmas› dikkate al›nm›flt›r. Veri analiz-leri SPSS 15.0 paket program› kullan›larak yap›lm›flt›r. Ana-lizlerde yüzde da¤›l›m› kullan›lm›flt›r.B
ULGULARY
etmifl bir derne¤in 36’s› Avrupa bölgesinde, 16’s› LatinAmerika bölgesinde, 14’ü Asya-okyanusya bölgesinde, 3’ü Kuzey Amerika, 2’si ise Afrika bölgesinde bulunmakta-d›r. Derneklerin isimlerinden çal›flma konular› de¤erlendiril-mifltir. Derneklerin 5’i geriatri, 34’ü gerontoloji, 32’si ise hem geriatri hem de gerontoloji alan›nda çal›flmalar yapt›¤› saptanm›flt›r. Çalflma alanlar› bölgelere göre de¤erlendirildi-¤inde çal›flma alan› geriatri olan derneklerin 3’ü Avrupa bö-gesinde bulunurken, Latin Amerika ve Asya Bölbö-gesinde bu alanda çal›flan dernek bulunmamaktad›r. Gerontoloji alan›nda çal›flan derneklerin yar›s› (17 dernek) Avrupa bölgesinde, 11’i ise Asya bölgesinde bulunmaktad›r. Geriatri ve Gerontoloji alan›nda çal›flan derneklerin yar›s› (16 dernek) Avrupa bölge-sinde, 13’ü Latin Amerika bölgesinde bulunurken Kuzey Amerika ve Afrika bölgesinde her iki alanda da çal›flan dernek bulunmamaktad›r (Tablo 1, fiekil 1).Derneklerin üye say›lar› ise ortalama 615±960.4 olarak bulunmufltur (en az: 36, en çok: 5500, ortanca: 249).
Araflt›rmada Internet üzerinden IAGG’ye üye derneklerin web siteleri bulunma durumu de¤erlendirilmifltir. 71 derne-¤in 48’inin web sitesi oldu¤u saptanm›flt›r. IAGG’ye üye ve web sitesi bulunan 2 derne¤in sitesine ulafl›lamam›fl,
de¤er-lendirilebilen 46 derne¤in 22’sinin ‹ngilizce dil seçene¤i bu-lundu¤u ve 11’inin web sitesini güncelleme tarihinin belirtil-di¤i saptanm›flt›r (Tablo 2).
‹ngilizce web sitesi bulunan 22 derne¤in web sitesinin ta-mam›nda iletiflim bilgileri, 21’inin link’i, 18’inde organizas-yon flemas›, 13’ünün vizorganizas-yonu, 15’inin misorganizas-yonu, 7’sinin ise fon kaynaklar› belirtilmifltir. ‹ngilizce web sitesi bulunan 22 der-ne¤in yapt›¤› çal›flmalar incelenmifl; 17’sinin e¤itim, 14’ünün bilimsel kongre, 6’s›n›n sempozyum, 4’ünün araflt›rma, biri-nin de çal›fltay düzenledi¤i saptanm›flt›r. ‹ngilizce web sitesi bulunan 22 derne¤in yar›s›n›n topluma yönelik konu bafll›k-lar› bulunmaktad›r. Topluma yönelik konu bafll›kbafll›k-lar› bulu-nan 11 web sitesinin sadece üçünde konular›n güncelleme ta-rihi bulundu¤u saptanm›flt›r (Tablo 3).
T
ARTIfiMAG
eriatri ve gerontoloji alan›nda çal›flan derneklerin çal›fl-malar›n› paylaflmalar›na, ortak çal›flmalaryürütebilmele-rine olanak sa¤layan bir yap› olan IAGG üyesi derneklerin sa-dece üçte ikisinin web sitesi oldu¤u saptanm›flt›r. Oysa web sayfas› derneklerin çal›flmalar›n› ‹nternet kullan›c›lar›yla en kolay paylaflma yollar›ndan birisidir. Bu paylafl›m dernekler baflta olmak üzere yafll› sa¤l›¤› ile ilgilenen di¤er derneklerle olabilece¤i gibi do¤rudan konuya ilgi duyan bireylerle de ola-bilir. Maloney ve arkadafllar›n›n yapt›¤› bir çal›flmada ‹nterne-ti kullanan kiflilerin %37,0’› sa¤l›k alan›nda bilgi edinmek amac›yla kulland›klar› belirtilmifltir. Çok say›da çal›flmada web tabanl› sa¤l›k iletifliminin, e¤itim ve sosyal destek sa¤la-yarak sa¤l›¤›n gelifltirilmesine katk›da bulundu¤u ifade edil-mektedir. Yap›lan meta analizlerde web tabanl› sa¤l›k iletifli-minin olumlu ç›kt›lar› oldu¤u gösterilmifltir (9, 10, 14). Web sayfas›n›n olmamas› derneklerin bu paylafl›m ortam›n› sa¤la-yamamas› anlam›na gelmektedir.
Yap›lan bu çal›flmada IAGG üyesi derneklerin çal›flma ko-nular› da de¤erlendirilmifltir. Derneklerin ço¤unlu¤unun ge-rontoloji alan›nda çal›flmalar›n› yürüttükleri saptanm›flt›r. Bu da üye derneklerin geriatri alan›na yo¤unlaflm›fl
çal›flmalar›-Tablo 1— IAGG’üyesi derneklerin bölgelere göre çal›flma alanlar›n›n yüzde da¤›l›m› (fiubat, 2008) Bölgeler Avrupa Latin Amerika Asya Kuzey Amerika Afrika Toplam Geriatri Say› % 3 60.0 - -- -1 20.0 1 20.0 5 7.0 Gerontoloji Say› % 17 50.0 3 8.8 11 32.4 2 5.9 1 2.9 34 47.9 Geriatri ve Gerontoloji Say› % 16 50.0 13 40.6 3 9.4 - -- -32 45.1 Toplam Say› 36 16 14 3 2 71 % 50.7 22.5 19.7 4.2 2.9 100,0 Çal›flma Alanlar›
n›n azl›¤› anlam›na gelmektedir. Geriatri çal›flmalar›n› yürü-ten dernekler ise ço¤unlukla Avrupa bölgesindedir. Avru-pa’da geriatri t›bb›n›n geliflmesini amaçlayan European Uni-on Geriatric Medicine Society (EUGMS) tüm Avrupa’da yafl-l› sa¤yafl-l›¤› hizmetlerinin ulafl›labilirli¤ini desteklemek, e¤itimi düzenlemek ve hizmetin süreklili¤ini sa¤lamaya çal›flmakta-d›r. EUGMS’ye üye 19 dernek bulunmaktaçal›flmakta-d›r. Bu dernekle-rin ço¤u geriatri ve gerontoloji alan›nda, çok az bir k›sm› ise sadece gerontoloji alan›nda çal›flmaktad›r (15). IAGG üyesi derneklerden her iki alanda da çal›flmalar›n› bir denge içinde yürütmeleri beklenmektedir.
Günümüzde Internetin yafll›lar için önemli bir bilgi edin-me ve sosyal destek kayna¤› oldu¤u göz önüne al›nd›¤›nda derneklerin web sitelerinin niteli¤inin önemi ortaya ç›kmak-tad›r. Ancak yafll›lar›n Internet kullan›m›n›n önünde baz› en-geller bulunmaktad›r. Bu enen-gellerden biri bilgisayar ve Inter-neti kullanma konusundaki güçlükler, di¤eri ise bilginin ula-fl›labilir ve güncel olmay›fl›d›r (8). Russell C. ve arkadafllar›n›n yapt›¤› bir çal›flmada kat›l›mc›lar›n büyük bir k›sm›n›n
‹ngi-lizce konuflabilen grup oldu¤u dikkati çekmektedir (14). Bu çal›flmada baz› de¤iflkenlerin kaydedilebilmesi için web sitesi-nin ‹ngilizce dil seçene¤isitesi-nin olmas› dikkate al›nm›fl ve bu ne-denle az say›da web sitesi de¤erlendirilebilmifltir. Ayr›ca bu derneklerin web sitelerinin sadece dörtte birinde güncelleme tarihinin bulundu¤u saptanm›flt›r.
Yafll›lar›n bilgilenmesinde web siteleri gittikçe artan bir öneme sahip olmas› topluma yönelik e¤itim faaliyetleri ve bilgilendirme bafll›klar›n›n olmas›n› gerektirmektedir. Yap›-lan çal›flmada IAGG üyesi web sitesi bulunan ve de¤erlendi-rilebilen derneklerin sadece yar›s›nda topluma yönelik bilgi-lendirme bafll›¤›, yaklafl›k dörtte üçünde ise e¤itim faaliyeti bulunmaktad›r. Bu konudaki eksikliklerin giderilmesi önem tafl›maktad›r.
Derneklerin web sitelerinin uluslararas› platformda daha kolay takip edilebilmesi için web sitelerinin yerel dillerde ta-sarlanmas›n›n yan› s›ra Dünyadaki en geçerli dil olan ‹ngiliz-ce tasar›m› da önem tafl›maktad›r. Yap›lan çal›flmada web tesi bulunan derneklerin sadece 22 tanesinde ‹ngilizce web si-tesi bulundu¤u saptanm›flt›r. Sonuçlara göre dernek yönetici-lerinin dernek web siteyönetici-lerinin ‹ngilizce tasarlanmas› konusun-da çal›flmalar yapmas› önerilir.
IAGG üyelerinin web sitelerinin de¤erlendirildi¤i bu ça-l›flmada web sitelerinin çok az›nda topluma yönelik konu bafl-l›klar› oldu¤u saptanm›flt›r. Toplumun her kesiminin; özel olarak da yafll›lar›n bilgilenmesinde web siteleri gittikçe artan bir öneme sahiptir. Eriflkinlerin yaklafl›k %80,0’› sa¤l›k ala-n›nda bilgiye ulaflmak için Interneti kullanmaktad›r. Ayr›ca; 65 yafl ve üzeri kiflilerin %22,0’› Internet kullanmaktad›r (16, 17). Yap›lan çal›flmalar yafll›lar›n %86,5’inin bilgi edinmek için Internet kulland›¤›, %80,0’›n›n Internet kullan›m›n›n kiflilerin sa¤l›¤›n› gelifltirmeleri konusunda destekleyici oldu-¤unu, %63,5’i sa¤l›k hizmetleri konusunda kararlara kat›la-bildi¤ini, %50,0’›n›n genel sa¤l›k bilgisi, %31,0’›n›n ilaç bilgisine ulaflt›¤›n› ortaya koymufltur (18, 19). Bu bilgiler derneklerin web sitelerinde topluma yönelik ve güncel bilgi-lerin yer almas›n›n uygun oldu¤unu vurgulamaktad›r.
Bu araflt›rma IAGG üyesi derneklerin web sitelerine ilifl-kin temel özellikleri sunma noktas›nda bir katk› sunmufltur. Ancak bu konuda kapsaml› ve sürekli çal›flmalar›n yap›lmas› konu ile ilgili eksiklerin giderilmesini sa¤layacakt›r. Geriatri ve gerontoloji konusunda ortak çal›flmalar›n sürdürülmesi, paylafl›lmas› ve gelifltirilebilmesi için bu alanda çal›flan bütün kurumlar›n web sitelerinin oluflturulmas› ve yap›lan aktivite-lerin web siteleri üzerinden de¤erlendirilmesi ve paylafl›lmas› önerilmektedir.
Tablo 2— IAGG’üyesi derneklerin baz› özelliklerinin da¤›l›m› (fiubat,
2008)
Baz› Özellikleri Say› %
Web sitesi varl›¤› 48 67,6
Güncelleme tarihi belirtilme durumu 11 23,9*
‹ngilizce dil seçene¤i bulunma durumu 22 47,8*
*Yüzdeler web sitesi bulunan dernek say›s› üzerinden heaplanm›flt›r.
Tablo 3— IAGG’üyesi ve ‹ngilizce dil seçene¤i bulunan web sitelerinin
baz› özelliklerinin yüzde da¤›l›m› (fiubat, 2008)
‹ngilizce Dil Seçene¤i Bulunan
Web Sitelerinin Baz› Özellikleri Say› %
‹letiflim bilgileri varl›¤› 22 100,0
Link varl›¤› 21 95,5
Organizasyon flemas› varl›¤› 18 81,8
Vizyonu 13 59,1
Misyonu 15 68,2
Belirtilmifl fon kaynaklar› 7 31,8
E¤itim faaliyetleri 17 77,3
Bilimsel kongre düzenleme 14 63,6
Topluma yönelik bilgilendirme bafll›¤› 11 50,0
Sempozyum 6 27,3
Araflt›rma 4 18,2
Teflekkür
6-8 Nisan 2008’de yap›lm›fl olan Uluslararas› “Geriatri 2008” Kongresinde poster olarak da sunulmufl olan bu araflt›rman›n fikir aflamas›nda verdi¤i destekten dolay› say›n Prof. Dr. Ye-flim Gökçe-Kutsal’a teflekkür ederiz.
K
AYNAKLAR1. 2007 Y›l› Nüfus Say›m›. Http://Tuikapp.Tuik.Gov.Tr/Adnk-sdagitimapp/Adnks.Zul Eriflim tarihi: 18/05/2008.
2. www.who.int/oral_health/action/groups/en/index1.html. Eri-flim Tarihi: 13.05 2008.
3. Telatar TG, Ozcebe H. Yafll› Nüfus ve Yaflam Kalitelerinin Yükseltilmesi. Türk Geriatri Dergisi, 2004, 7 (3): 162-165.
4. Dudak AH, Çak›l E, Aykut M, Çetinkaya F, Günay O, Öztürk Y. Kayseri ‹l Merkezindeki Yafll›lar›n Mediko-Sosyal Sorunla-r› ve Yaflam Memnuniyetlerini Etkileyen Faktörler. Türk Ge-riatri Dergisi 2006, 9 (4): 202-212.
5. Ayd›n ZD Yafllanan Dünya ve Geriatri E¤itimi. Türk Geriatri Dergisi 1999, 2 (4): 179-187.
6. Özturk SA, Özata FZ, Er ‹, Güldo¤an NE. Yafll› Tüketicileri Anlamak, Yafll› Tüketicilerin Teknoloji Ürünlerine Karfl› Tu-tumlar›n› Ve Tüketim Kal›plar›n› Anlamaya Yönelik Nitelik-sel Bir Araflt›rma. www.zeynepozata.files.wordpress.com/ 2006/09/yasli-tuketicileri-anlamak.doc Eriflim tarihi: 18/05/2008.
7. Bilir N, Subafl› N. Yafll›l›k Sorunlar› ve Bulafl›c› Olmayan Has-tal›klar›n Kontrolü. Halk Sa¤l›¤› Temel Bilgiler, Ed: Ak›n L, Güler Ç. Hacettepe Üniversitesi Yay›nlar›, 2006, pp. 1019-1029.
8. 1999-2000 The Potential Of The Internet in Aging Society in Japan, http://www.tsujiru.net/compass/compass_1999/Reg/ Kimura_Go.Htm. Eriflim Tarihi: 18/05/2008.
9. Hager K, Geriatrics on the Internet, Ze›tschr›ft Fur Geronto-log›e Und Ger›atr›e 1997; 30(6): 474-479.
10. Yegeno¤lu S, Aslan D, Acar A, Çalgan Z. What is Missing on Their Web Sites? An Evaluation of National and International Pharmaceutical Companies in Turkey. Telemedicine and e-He-alth, 2005, 11(6): 684-691.
11. Ageing And Social Engagement in NSW. NSW Department Of Ageing, Disability And Home Care. Off›ce For Ageing Fact Sheet October 2007. www.dadhc.nsw.gov.au/.../52620D09- 2B36-4296-9B80-9BFC7F7AC8C5/3383/FactSheet1Agein-gandSocialEngagement.pdf. Eriflim Tarihi: 18/05/2008.
12. Carpenter BD, Buday S. Computer Use Among Older Adults in a Naturally Occurring Retirement Community. Computers in Human Behavior 2007; 23, 3012–3024.
13. Suggs SL. A 10-Year Retrospective Of Research in New Tech-nologies For Health Communication. Journal of Health Com-munication 2006; 11:61–74.
14. Russell C, Campbell A, Hughes I. Ageing, Social Capital And The Internet: Findings From an Exploratory Study Of Austra-lian ‘Silver Surfers’. Australasian Journal On Ageing 2008, 27:2, 78–82.
15. EUGMS Member Societies. http://www.eugms.org/in-dex.php?pid=11. Eriflim Tarihi: 18/05/2008.
16. Fox S, Fallows D. Internet Health Resources: Health searches and email have become more common place, but there is room for improvement in searches and overall Internet access. h t t p : / / w w w . p e w i n t e r n e t . o r g / p d f s / P I P _ H e a l t h _ R e -port_July_2003.pdf Eriflim tarihi: 18/05/2008.
17. Campbell RJ, Nolfi DA. Teaching Elderly Adults to Use the Internet to Access Health Care Information: Before-After Study. J Med Internet Res, 2005, 7(2):19.
18. Campbell RJ. Consumer Informatics: Elderly Persons And The Internet, Perspectives in Health Information Management, 2005, pp 2.
19. Hardt JH, Sawyer LH. Older Adults Seek›ng Healthcare Infor-mat›on on the Internet. Educational Gerontology 2007, 33: 561–572.
