Ö nem li bir inceleme: Türkiye’de Sü reli Çocuk Yayınları
Çeyrek asırlık emek
Türkiye’de Süreli Çocuk_____ Yayınları / İsmet Kür / Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek__ Kurumu Atatürk K ültür______ Merkezi Yayını, 1991________ Dağıtım, Elif Kitabeyi, İst. 558 s.
B
arslanizdeki kaynardağçocuk dergiciliği, uzun geçmişine ve önemine karşın incelenmemiştir. İlk ço cuk dergimiz 1869’da çıkmış. Arada geçen 122 yıllık süre içinde yer alan 200 çocuk dergisinin ta rihini ele almak gittikçe zorlaşmıştır.Bu durumu iyi bildiğimden İsmet Kür’ün Türkiye’de .Süreli Çocuk Ya yınları Başlıklı (1) görünce çok sevin dim ve hemen okudum, doğrusu çok yararlandım. Bu geniş inceleme ciddi bir çalışmanın somut sonucu olarak
önümüzde duruyor. Hemen söyleye yim ki, çok güzel biçimde basılan bu ki tap, eğitimcilerimizi olduğu kadar, dü şünürlerimizi, tarihçilerimizi, dilcileri mizi, hatta folklorcularımızı ve İsmet Kür’ün akıcı, sürükleyici diliyle her okuyanı ilgilendirecektir.
İncelemeyi yapan İsmet Kür bu kitap için 23 yıl sabırla çalıştığını söylüyor. Bu emeğe saygı duymak, kutlamak ge rekir.
Dergileri kitaplıklarda bulmak, ta kım halinde görmek büyük sorundur. Hatta mümkün değildir. Birçok sayılar eksiktir. Kimi sayfalar, yoktur, koparı larak alınmış götürülmüştür. Ya da okunmaz durumdadır. Hele İsmet Kür’ün incelediği dergilerin eski yazı olduğunu düşünürseniz işin güçlüğü daha iyi anlaşılır.
Kür, pek haklı olarak şöyle diyor: “Eski çocuk dergilerinin pekçoğu son derece yıpranmıştır. Daha kötüsü, kimi çocuk dergilerinin şu son yıllar içinde bile kitaplıklardan eksilmiş ol masıdır. Çok önemli bir kültür
hazine-ismet Kur araştırmasında cocuk dergilerini cıkıs sırasına göre ele alıyor ve her derginin ilk sayısını tümüyle veriyor Kitabın sonunda ise dergilerin kronolojik ve alfabetik sıralaması yer alıyor si olan bu dergilerimiz, şu ya da bu ne
denle, günden güne yok olmaktadır. Vakit geçirmeden fotokopileri alınma lı, asıllarıciltlenmelidir (....) Bu değerli kültür hâzinemizi ilerki kuşaklara ilet mek görevimizdir sanırım. ’
Değerli eğitimci ve romancı İsmet Kür, çocuk dergiciliğimizin eski
döne-N M Batı’da Aşk ve Cinsellik / Derleyen : Georges Duby Çeviren: Ayşen Gür İletişim Yayınları 296 s. Ünlü Fransız tarihçi Georges Duby’nin derlediği yapıt, bugün tarihçilerin ilgi alanına girmiş olan cinsellik ve aşkı, değişik kalemlerin görüşleriyle aktarmayı amaçlıyor. Aries, Bottero, Darmon, Mosse, Roche gibi çoğu Türk okurunun yabancısı olduğu tarihçiler evlilik içi disiplinli aşkı; aşk suçlarını; aşkın dingin zevklerini vb. “bilgili amatörler” için aktarıyorlar. Kitapta Duby’nin “Kadın, Aşk ve Şövalye adlı makalesi de yer alıyor. 3 bölüm halinde sunulan makalelerin kimilerinin hacılıkları şöyle: Her Şey Babil’de Başladı (Jean Bottero), Roma’da Eşcinsellik (Paul Veyne), Zevkin Yadsınması (Jacques le Goff), Çift Kişilik Yatak (Daniel Roche), Boşanmanın Uzun Yürüyüşü (Arlette Lebigre), Sade Diye Biri Yaşadı mı?...
Türk Düşüncesinde Çağdaşlaşma/Dr. Abdullah Kaygı Gündoğan Yayınlari 398 s . _________ Dr. Kaygı “Çağdaşlaşma” kavramının “Batılılaşma” kavramıyla bir ilişki içinde hatta zaman zaman eş anlamlı kullanılması nedeniyle böyle bir çalışmaya giriştiğini belirtiyor ve - kitabında bu iki kavramın içeriğini belirlemeyi amaçlıyor.
İHSAK ÇEVİK KIFLIM İnsan Çevre Toplum
Yayına Hazırlayan : Ruşen Keleş / İmge Kitabevi / 296 s.
OKTAY A K B A L
A
Oktay Akbal /Asım Bezirci / Altın Kitaplar / 240 s. 21.000TL.
“İnsan Çevre Toplum” bir ortak yapıt. Kitapta konuyla ilgili çeşitli kişiliklerin yazıları yer alıyor: Çevre kirlenmesinin Boyutları (Prof. Dr. Erol Uluğ), Kültürel ve Giizelduyusal Kirlenme (Cengiz Bektaş), Kıyılar ve Uygarlıklar (Oktay Ekinci), Çevre ve Siyaset (Prof. Dr. Ruşen Keleş), Çevre İçin Eğitim (Prof. Dr. Cevat Geray) bu yazılardan yalnızca bir kaçı...
Araştırmacı Asım Bezirci kitabında Oktay Akbal’ın yaşamı, kişiliği, öykücülüğü, romancılığı ve günce yazarlığını ele alıyor, Akbal’dan seçme örnekler veriyor.
m „
m A
Türkiye’de Sosyal Demokrasi Muammer Orhan Kendi Yayını/Tel:mw
564 13 74 İst. Muammer Orhan 1990 yılında yapmış sunuyor okurlara.mini incelemiş. Son dergi Çocuk Yıldı zı adını taşıyor.
1928’deki yazı devrimiyle yeni dö nem başlamış dergilerin içeriği de de ğişmiştir.
Bu değerli kitabın belirtilmesi gere ken özellikleri şunlar:
Dergiler çıkış sırasına göre ele alına rak incelenmiştir. 11er derginin ilk sayı sı tümüyle verilmiş, öteki sayılar, içer dikleri yazıların önemi üzerinde duru larak ve parçalar verilerek özetlenmiş tir. Bu dergilerde, bilim-ten, ahlak, va tan sevgisi, çalışma gibi değerli kav ramların öneminin durmadan vurgu landığını görüyoruz.
Altı çizilmiş sözcük ve deyimlere rast lıyoruz. Bunlar yazım özelliği olan ve günümüze gelinceye kadar anlam ve kullanımları değişen sözcük ve deyim lerdir.
Sonda dergilerin kronolojik ve alfa betik bir sıralaması yer almaktadır.
Bir noktaya daha değinmek istiyo rum: Kimi dergilerde düşünce tarihi mizde ün kazanmış yazarların yazıları da bulunmaktadır. 1912’de yayımla nan Çocuk Duygusu bunlardan biri. Tanınmış felsefecimiz Baha Tevfik, bu derginin başyazarıdır. Hüseyin Suad, Şehabettin Süleyman gibi yazarların adlarına da rastlıyoruz. Baha Tevfik. derginin arka sayfalarında kendi lelse- fe kitaplarını duyurmaktan geri kalma mış.
Eski yazı çocuk dergilerimiz, İstan bul’da Selanik’te ve İzmir’de çıkmış.
Ancak bir ekibin üstesinden gelebile ceği böyle güç ve güzel bir işi başaran, bu yararlı yapıtı ortaya koyan eğitimci İsmet Kür’e çok teşekkür etmek gere kiyor. □
C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 0 3 S A Y F A 1 3
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
