S A Y F A : 4
55 —
Yazan : Eski b ir p olitikacı
Gazi, Halifeye tanınacak nüfuz ye salahiyetin
ileride tevlidedeceği mahzurları anlatıyordu
«Memleketimizi 3-011 i baştan yık mak ve sarsmak suikasdile miite ır.adiyen vicdanı ümmeti zehirle - mek istoyeıı fikirleri adeta temnilı nıaksadiyle Zatı Hazıeti Hilâfet - penahiyi bu yıkıcı emeller et ra . fında kanunun mutlak ve sarih nıemnuiyetine rağmen, faaliyete sevk ve tahrik eylemesi esbabı mii. şeddededeıı addolunarak Hiyaneti \ ataniye Kanunununun iiçiincii maddesi mucibince boş sene müd - detle küreğe konulmasına vicahen karar verildi.»
Bu atrilıî muhakemede bu suret, le nihayet buluyordu. Fındıklı S a
ray'ından çıkan binlerce dinleyicinin gözleri yaşlıydı. Karar, bir çokla. 11nın umduğu ve beklediği şekilde çıkmamıştı. İstanbul Barosu ve da ha bir çok müesseseler, teşekkül -
^ ‘ 1 Reisi Cumhur Gazı Paşaya, Büyük Millet Meclisine telgraflar la müracaat ederek, bu içtihat kah ramanının affını rica ediyorlardı.
Bu müracaatlar yavaş yavaş An kara hükümeti üzerinde de tesir hasıl ediyordu. 1924 yılının İkinci- kânun ayı içinde Meclise ve Çıım- lıuı-reisine bu suretle pek çok is . tirlıam telgrafları çekilmişti.
Nihayet Büyük Millet Meclisi 13 Şubat celsesinde Lûtfi Fikri Beyin ve diğer mahkûmların affına karar verdi. Haber, her tarafta umumî bir sevinç uyandırmıştı. Li ri Bey serbest bırakılınca Millet Meclisi Riyasetine çektiği şu . tel grafía şükranını bildiriyordu:
«Meclisi Alinin hakkımda teza lıür eden adaletinden dolavı arzı şükran ve minnettari eylerim.» . telgrafta da görülüyor ki, İstanbul Barosu Reisi, affedilmey kabul etmiyor, Meclisin kararını adaletin tezahürü diye tavsif edi yordu.
İstiklâl Mahkemesi 31 Ocak gü nü faaliyetini tatil etmişti. Fakat iki aydanberi cereyan eden hâdise ler ve muhakemeler, hilâfet mües. sesosinin büyük bir buhrana doğru gitmekte olduğunu pek açık ola - rak ortaya koymuştu.
Dolmabahçe , sarayında, Halife Abdülnıecid ittendi ve saray- men supları, daha Cumhuriyetin ilânı tarihi olan 29 Birinciteşrinden be ri, vaziyetlerinden şüphelenmeğe başlamışlardı.
IIM.ife en çok Hariçteki nüfuzuna güvenir görünüyordu. Halbuki, A. ga Hanın mektubundan çıkan ve İstanbula İstiklâl Mahkemesinin gönderilmesine sebep olan hâdise, Ankaranm, hilâfete ve halifenin nüfuz ve şahsiyetine Dolmabahçe sarayındakiler gibi bakmamakta ol duğunu ortaya koymuştu. Ahdül - mecid Efendi, bir kaç defalar Ser- yaverini ve yakınlarını Ankaraya göndererek Mustafa Kemal Paşa ile temas imkânları aramış, fakat bunların hiç birinden müsbet bir netice alamamıştı.
Mustafa Kemal Paşa ise, her ve sile ile hilâfet meselesine teıııa» e- dij’or, halifenin vaziyetinden İslâm âlemindeki mevki ve nüfuzundan bahsediyor ve halifeye geniş bir nüfuz ve temsil salâhiyeti verilme sinin ileride tevlit edebileceği teh likeleri anlatıyordu.
Gazi Paşanın halife ve hilâfet meselesi halikındaki görüşünü keıı di dilinden dinleyelim : I
«Hilâfet nıeslesi hakkında, hal-i kın tereddüt ve endişesini izale i- çin, her yerde lüzumu kadar he- yanat ve izahatta bulundum. Kati.) olarak ifade ettim ki. milletimizin kurduğu yeni devletin mukaddera tına, muamelâtına,.istiklâline, un vanı ne olursa olsun, hiç kimseyi müdahale ettiremeyiz. Milletin kon dısi kurduğu devleti ve onun istik : lâlini muhafaza ediyor ve ilelebet
muhafaza edecektir. 1 cek bir şeyi yoktur... Başkalarına «Millete anlattım ki, îslâmşümûl verebilecek bir zerresi kalmamıştır, bir devlet tesis etmek vazifesile j dedim.
mükellef tahayyül edilen bir halife | Diğer bir noktayı da, halkın na- nin vazilesini ila edebilmesi için, zarında tebarüz ettirmek için şu bir avuç; beyanatta bulundum: B ir an için farzedelim ki, dedim; Türkiye, mevzuu bahis vazifeyi kabul etsin. Bütün âlemi İslâmî bir noktada tevhit ederek sevk ve idare etmek gayesine yürüsün ve muvaffak da-Türkiye devleti ve onun
nüfusu, Halifenin emrine tâbi tu tulamaz. Millet, buna razı olamaz! Türkiye halkı bu kadar azîm bir mesuliyeti, bu kadar gayrı mantı kî bir vazifeyi deruhte edemez.
«Miletimiz asırlarca bu sakat j bi. olsun I Pekâlâ ama, tabiiyet ve nokta! nazardan hareket ettirildi, idaremiz altına almak istediğimiz Fakat tıe oldu? Her gittiğimiz yer milletler derlerse ki,, bize, büyük de milyonlarca insan bıraktı. Ye - j hizmetler ve muavenetler yaptınız, men çöllerinde kavrulup mahvolan j teşekkür ederiz. Fakat biz miista- Anadolu evlâtlarının miktarını bili-ı kil kalmak istiyoruz. İstiklâl ve yor musunuz? dedim. Suriyeyi, I - hâkimiyetimize kimsenin müdaha- rakı muhafaza etmek için, Mısırda j leşini muvafık göremeyiz! Biz kendi barınabilmek için, Afrikada tutuna ! kendimizi sevk ve idareye mukte
diriz 1.
O halde, Türkiy’e balkının bütün mesai ve fedakârlığı, sadece bir teşekkür ve dua almak için mi ih tiyar olunacaktır?!
«Görülüyordu ki, bir hava ve heves jçin, bir vehim ve hayal i- çin,»Türkiye halkını mahvetmek istiyorlardı. Hilâfet ve Halifeye vazife ve salâhiyet vermek fikrinin mahiyeti bundan ibaretti!»
(Devamı var) bilmek için ııekadar insan telef ol
du, bunu biliyor musunuz?! dedim. «Halifeye, dünyaya meydan o- kutmak ve onu umum İslâm umu runa tasarruf sahibi kılmak fikrin de olanlar, bu vazifeyi yalnız Ana dolu halkından değil, onun sekiz on misli nüfustan mürekkep olan büyük İslâm kütlelerinden talep et nıelidirl. Yeni Tüı-kivenin ve yem Türkiye halkının artık, kendi ha yat ve saadetinden başka
diişüne-B a ş k a l e 10. S y y . J . A. III Tb.
S a t ı n a l m a
K o m i s y o n u
B a y k a n lı ğ ı n d a n
Muhammen
Miktarı Fiatı Tutarı
Cinsi Kilo Kuruş Lira Kuruş
.
fc iaşe odunu 90000 10 90000.—
i Isıtma odunu 120000 10 12000.—
| Sığır eti 30000 100 J . 30000.—
1 __ Cins ve miktarı yukarıda yazılı ihtiyaç kapalı zarf usuliyle satın alınarak tır.
2 — Eksiltme ve ihalesi 15/Haziran/l950 tarihinde Perşembe gü nü saat 14 de sallatılma komisyonunda yapılacaktır.
3 — Muvakkat teminat muhammen bedelin 9o 7,5 dur. Kati te minat ise ihale bedelinin % 15 dir.
■1 — Vasıf ve şartlaı ise her gün komisyonda görülebilir.
5 — İsteklilerin muayyer gün ve saatte teminatlariyle ve diğer vesikalariylo Birlikte komisyonda bulunmaları. «Başkalede»
6 — Kapalı zarflar ihale saatinden bir saat evveline kadar kabul
olunduğu ilân olunur. (6139)
Şehir suyu tesisRfı yaptırılacaktır
İ l l e r B a n k a s ı n d a n
1 — Aşağıda isimleri keşif bedelleri ve geçici teminat mikdarları isterden 11 kasabanın içme su inşaatı yaptırılacaktır.
Kasaba adı Keşif bedeli Geçici teminat
Alaca 49.854.76 3.739.11 Ş. Karahisar 139.232.34 8.211.17 Devrakâni 36.343.60 2.725.77 Vize 32.565.32 2.442.40 Niksar 287.169.od 15.236.78 Manyas 74.811.15 4.990.56 Kula 149.931.80 8.746.59 Osmancık 45.000.00 3.375.00 Umurlu 81.000.00 5.300.00 Artvin 89.897.78 5.744.89 Çemişgezek 40.355.99 3.026.70
2 — Bu keşif tuiavlaı mdan font boru hususî aksam ve armatür 'dölleri hariç olup bunlar Bankanın tstanbuldaki deposunda
ıııüte-illide teslim edilecektir.
3 — Her kasaba için ayrı teklif mektubu verilecektir.
4 — ihale 29 Mayıs 1950 Pazartesi günü saat 15 de toplanacak olan Bankamız ilıalu komisyonunun inceleme sonucunun idare M eoli-, since tasdikini müteakip kesinleşecektir.
5 — Teklif mektuplumun en geç 29 Mayıs 1950 Pazartesi günü! saat 12 ve kadar Bankanıza makbuz mukabilinde teslimi şarttır.
6 — İler bir işin eksiltme evrakı 5,— lira bedel mukabilinde Ban kamızdan alınabilir. Projelet Bankamızda görülebilir.
7 — Eksiltmeye guecvHerin Bayındırlık Bakanlığına ihale günün den en az iiç gün evvel yattıkları işleri gösterir belgeleri ile müracaat | ederek bu işi yapabilecek kabiliyette olduklarına dair yeterlik belgesi
almaları icftb eder. i
8 - - Banka ihaleyi yapıp yapmamakta ve işi dilediğine vermekte
serbesttir. (6381) ı
