89 yıl önce şiddetli soğuklar
nedeniyle Haliç donmuş,
ulaşım aksamış,
T T S o o t{ 8 5
günlük hayat
sekteye uğram işti.
Haliç7 in
donduğu gün...
İ
STANBU L, Napoli ve Madrid'lehemen hemen aynı enlem üze rinde olmasına rağmen, Karadeniz'e ve Balkanlar a yakınlığı nedeniyle kışları sert geçer Doğrusu istenirse 20-30 yıl öncesine kadar sert geçerdi, ama artık eskisi gibi şiddetli soğuklara rastlan mıyor
İstanbul'un giderek genişleyip kala balıklaşması, daha iyi ısıtılması, şeh rin üzerinde ılık bir hava tabakasının oluşmasına yol açıyor. Böyle olunca da kar halinde aşağıya düşmekte olan yağış, yumuşuyor, soğukluğunu kay bediyor ve yağmur olarak yağıyor.
Ama 89 yıl önce, 1893 yılının 9 Ara lık günü şiddetli soğuklar nedeniyle Haliç'in buz tutmuş olduğunu söyler
sek, bilmem inanır mısınız?
Evet 89 yıl önce, şu günlerde Bal kanlardan doğru esmeye başlayan şiddetli Yıldız fırtınası, şehri bir buz cehennemine çevirivermişti. 9 Aralık günü sabahleyin uyananlar, şiddetli kış ve kar nedeniyle değil işlerine git mek, evlerinden bile çıkamamışlardı. Hele Haliç kıyısında oturanlar, denizin donmuş olduğunu görünce gözlerine inanamamışlardı özellikle Ayvansaray Eyüp, Halıcıoğlu ve Sütlüce arasında donan Haliç'te deniz taşıtlarının çalış ması da felce uğramıştı.
Tarih'te Haliç'in ilk donması değildi bu... Daha önce de değişik tarihlerde "Altın Boynuz" soğuklardan ötürü buz la kaplanmıştı kı, bunun ilkinin 401
Y ıl 1954... Hep Haliç donacak değil ya, bu sefer de Boğaz’dan buzlar geçiyor.
yılında, BizanslIlar zamanında olduğu nu biliyoruz. Yalnız Haliç'in değil, B o ğaziçi'nin de donduğunu o şiddetli kış günlerinde, buzların 20 gün çözülme diğini tarihler kaydediyor.
Ya 755 yılındaki kışa ne dersiniz? O günlerden kalan yazılı belgelerden, Ka radeniz'in Bogaz'a yakın bölümünün, Bogaz'ın, Haliç'in ve Marmara'nın ku zey kesiminin "kam ilen" donmuş ol duğunu öğreniyoruz. 8 yıl sonra. 763'te yine şiddetli bir kış geçiren İstanbul'da denizlerin, kıyıdan 100 adım açığa ka dar donduğunu, aysberg gibi kocaman buzların Karadeniz'den gelip Boğaz gi rişini tıkadıklarını bildiren bilgilerde birçok kimsenin Üsküdar'dan buzlar dan atlayarak Galata'ya geçtiği bil diriliyor
Boğaz ve Haliç 1232 yılında da don du. Ama İstanbul'u fethedışımizden sonraki ilk donma olayı,İli Osman za manına rastlar. 1755'te bu sefer de III. Osman'ın saltanat yıllarında Haliç, bu arada Bogaz'ın da bir kısmı tekrar buz larla örtülmüş. 1823'te II Mahmut za manında da donan Haliç, Abdülaziz zamanında, 1862 yılı kışında bir kez daha donmuş.
Bugün hayatta olanların hatırladık ları en şiddetli kış ise 1928-29 kışı... Küçük öğrencilerin okula giderken yan larına aldıkları hokkalardaki mürekkep lerin bile donduğu o günlerde, Tuna'- dan kopup gelen kocaman buz blokları Boğazdan geçerek Marmara'ya akmış. O günleri yaşayanlar, bu buzların üze rinde Macar katanalarının nal ¡¿erini gördüklerini söylerlerdi.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Ta h a To ros Arşivi
