? Î 3 E ? Ç ; Î U E . ! r r r [ m « ' '- ' S
Sahife:
5
[¡İstanbul Kütüphaneleri:
i ’llllHII!llll!ll!lllll!lllllllll!l!llllllll!lll!llllllll!!llllllllll'1’
MİLLET KÜTÜPHANESİ
Millet Kütüphanesi Fatih tram vay durağının karşısındadır. Gü zel bir avlu içinde tarih! Feyzal- ¡lah efendi medresesinde kurul muştur. Feyrullah Efendi or ye- ' dinci asırda yaşamış OsmanlI Şeyhülislâmlarından biridir. Bir rivayete göre şair olduğu da söy lenilen Erzurumlu Fîyzullah E- , fendi ilim ile de meşgul olmuş, hattatlıkla uğraşacak kadar güzel sanatlara merak »almıştır. Mcd- j resesinin dış duvarında şair Kâ- ini efendi tarafından ebcet hesa- : bı ile yapılış tarihi düşürülmüş tür. Feyzullah efendinin bu med resede büyük bir kısmı tefsir, ha dis ve fıkıha ait olmal: Üzere • 2193 ciltlik bir kütüphanesi var dır. Bu kitaplardan bir k'smının j dağıldığı bir kısmının iss tekrar bulunarak yerine konulduğu fih- jristteki kitaplardan bazılarının kenarındaki izahdan anlaşılmak-
i
tadır. İkinci Abdiilhamıt zams- jnında bütün kütüphanelerin fih- risJeri basıldığı halde Feyzullah efendi kitaplarına ait fihris* her nedense hazırlanmamıştır. V ak tiyle tekke ve medreselerle kapa- tılmasıyle buralardaki kitapların merkez? bir yerde toplanması ka rarlaştırılmış ve bu suretle Millet Kütüphanesi Fatihte -kurulmuş tur. Bugünkü müdürü ŞercimEn-tir. Meselâ, halk ve ilim âlemi a- rasında "Naima Tarihi” diye a- nılan kitabın adı aslında “Rav- zat’ul Hüseyin fi hülâsa shbar’ul hafi gayn” dır.
Millet Kütüphanesi Maarif Ve kâletine bağlıdır. Buraya ancak Maarif Vekâleti eliyle gönderilen kitaplar gelir. Gazete ve dergi goleksiyonlan bakımından çok zengindir. Bugüne kadar mem leketimizde çıkan her gazetenin ayrı ayrı koleksiyonu bulunur. Ga zete muharrirleri ve muhabirleri bunları bilhassa Beçim günlerin de çok karıştırırlar. Kütüphane saat dokuzdan akşam 17.30 a ka dar her gün açıktır. Okuyucular ister kendi kitabından çalışır, İs ter kütüphanenin kitabından fay dalanır. Aşağı yukarı her gün 80 - 100 kişi kütüphaneden kitap almak suretiyle 150 kişi girer çı kar. Eve hiçbir suretle kitap ıe
-Neriman iuALKOÇ
rilmez. Kitapların muhafazası için kitap depolan her gün hava* landınlır. Kitaplara fazla eoğuk ve fazla sıcak havalarda bilhas sa dikkat edilir. Bütün depolar daki kitaplar diğer kütüphaneler de de olduğu gibi teker teker el den geçirilir. Böylece hem kurt lanma olayının önüne geçi'ir, hem de muhtelif »ebehlerle yanmağa başlayan kitaplann ciltlerini ye nilemek imkânı olur.
Millet kütüphanesi tarih yaz* malan ve edebiyat divanlan ba kımından zengin olduğu için bey nelmilel müsteşrikler arasında ya kından tanınır. Ve yabancı oku* yucular buraya sık sık etüd yap* mağa gelir. Kütüphane tarih! bir medresede kurulduğundan bütün kitaplann daha sağlam olarak yerleşmesine ve muhafazasına kâ fi gelmiyor. Bunun İçin mümkün olan onanm Ve ilâveler yapılıyor. M illet Kütüphanesinin umumi görünüşü *4 *
É
f
31 zr V bz¡
23, 20J Z 5iua;
ua^cuy
ía u i 2UB[ ijtS [¿ B } :iSb ! t QUn
P | u n jm ım r ’m . n u > v « < « »j tur. Bugünkü müdürü Şemim En- { sen de dahil olmak üzere tütün i memurları Edebiyat Fakültesi ! mezunudur. Hepsinin enerjik ve gayretli çalınmalarıyla kütüphane az zamanda ilerlemiş, modem ve faydalı bir şekle girmiştir. Millet Kütüphanesinin Sl.677 cilt kivabı vardır. Bunların bir kısmı eski yazmalar, bir kısmı ise matbu ki taplardır. On bir bin tanesi yaz ma eserdir. Türkçe, Arabça, Fars ça, Fransızca olarak dört dilde kitap bulunur. Millet Kütüphane si kitapları şu küçük kütüphnne- clklerin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Bunlardan; Fertevpaşa Kütüphanesi kitapları 872 tane dir. Ali Emlrl kütüphanesi; tarih- coğrafya ve manzum eserlerden müteşekkildir. Bunların; 4771 i Arabça, 1087 tanesi de Farsça- dır. Geri kalen Türkçe eserler den 1B7 lügat, 265 Kavaid, 1168 edebiyat, 453 t * . 228 tabiiye, 298 riyaziye, 276 askeriye, 040 hukuk, kanunlar, muahedat, 164 terbiye - tedris. 45 felsefe, iktisadiyat, iç timaiyat, 137 istatistikler, 243 mü teferrikler, 795 tanesi salnameler olmak üzere İS 958 cilt kitap var dır.
İ Ü
ili 3 -JÍ -o,Bundan sonra sıra ile Cara i'.ah efendi kitapları 2299 tane, Reşid Efendi 1534 tane, Hekimoğlu Ali Paşa, 1542. Şeriye Ali Emin ki tapları gelir.
Millet Kütüphanesindeki kitap ların, 4866 kitap ve Ö'oürieri 825 cilt gazete ve dergiler oimak üze re 2276 tanesi garb dillerindeki yeni harfle basılmış eserlerdir.
Eskiden kütüphaneciler okuyu-.: culann isteklerine ellerinde
bulu-- 3 inan yazma ve matbu fihristlere q t göre
n q ‘ ?I*
cevap veriyorlardı. Her I matbu ve yazma fihristte
kitep-î
tlara göre bir tasnif sistemi var- ■ di. Bu sisteme göre dini eserler *J - j en başta gelir. Mushaf-ı şerif- b J ; ier önde olmak üzere ilın-ı kıraat -ra : tefsir, usûl-u hadis, hadis, usul-u qn fıkıh (eBki isl&m hukuku) fıkıh, .■e" i fetva kitapları. Feraiz kitapları : (medeni hukukun miras kısmı), ( tasavvuf, ahlak ve siyaset, tıp, ^ edebiyat, tarih ve Peygamberle rin hayatım anlatan Giyerler,
aVa--§3 id ve kelam, hikmet, mantık, be -3(r ; îagat, sarf, nahiv, lügat vc sonra .gja imecmaatül resalller ki bunlar çe- u g şitli kimselerin yazdığı
riraleler-ajtı 1 dir. Yukarıda yazılı k’sımlan
N
içine alan fihristler okuyucuya
4
sunulur, okuyucu ne snyorsa bu nun içinden çıkanr. Numarayı kü- ; tüphane memuruna söyler * e kita
bı elde ederdi.
Şimdiki tasnifin esası gerek ko nu! gerek müellif ve gerekse ki tap bakımından, hepsi kendi ara larında alfabece bir tasnife tâbi tutulur. Şimdiki tasnif eskisine göre mükemmel olmakla beraber bazı teferruatları vardı-. Bu İBe ; atıf fişleri İle tesbit edilmektedir. Çünkü eski eserlerde bazı kitap- 1 jlann ve müelliflerin şöhreti bir- ; den fazla oluyor. Yeni usul tas- 1 ; nifteki ese? kitap ve müellif nd- < lar-.r.: olduğu gibi fişe geçirmek- ]
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
