5.SINIF 4. ÜNİTE
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
SOSYAL BİLGİLER
Bu kitapçık TEKİRDAĞ Ölçme Değerlendirme Merkezi
tarafından hazırlanmıştır.
1. Genel ağdan bilgi edinirken dikkate alınması gereken soruları işaretleyiniz . Bilginin kaynağı güvenilir mi?
Sitenin görseli güzel görünüyor mu?
Bilgi güncel mi?
Sitenin uzantısı ‘’edu’’ veya ‘’gov’’ ile devam ediyor mu?
Araştırma yaptığım site çok fazla kişi tarafından takip ediliyor mu?
Sitenin isminin başında https:// yazıyor mu?
2. Aşağıdaki cümleler doğru ise (D), yanlış ise (Y) bölümüne işaret koyunuz.
D Y Cümle
Gelişen teknoloji bilgiye ulaşmayı zorlaştırmıştır.
Araştırmamı yaparken resmi kurum sitelerini takip ederim.
Genel ağdan elde ettiğim bilgiyi başka kaynaklardan araştırırım.
Genel ağın bilinçsiz kullanımı kimlik hırsızlığı başta olmak üzere pek çok soruna yol açabilir.
Gelen e-postaların hepsini açarız.
Şifrelerimiz kolay tahmin edilebilir olmalıdır.
Araştırmalarımızın sonunda kaynakça mutlaka olmalıdır.
Sosyal Medya kullanımı sosyal ilişkilerimizi güçlendirir.
3.
Cesur Kararlı Şüpheci Tarafsız Disiplinli Planlı
Yukarıda bilim insanlarına ait özellikler verilmiştir.
Verilen özellikleri uygun cümlelerle eşleştiriniz.
- Bilim insanları çalışmalarını, sonuca ulaşana kadar sürdürür. ………
- Bilim insanları olayları olduğu gibi kabul etmez. ………
- Bilim insanları araştırmaları sonunda ulaştıkları bilgileri olduğu gibi açıklar, kişilere göre davranmaz. ………
- Bilim insanları zamanı verimli kullanır. ………
- Bilim insanları önyargısızdır. ………
4. Teknolojik buluşları etkiledikleri alanlarla eşleştiriniz.
Telefon
Otomobil
Eğitim
Televizyon
Haberleşme
Akıllı tahta
Sağlık
Röntgen Cihazı
Ulaşım
5. Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
2 1
3
7
4
5 6
SOLDAN SAĞA
3. İnsanların ihtiyaçlarının karşılanması için aletlerin yapılması, üretimin geçekleştirilmesini sağlayan bilgi teknik ve ye- tenekler bütünü.
4. Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması sonucu ortaya çıkan herhangi bir sınırlaması ve yöneticisi olmayan uluslararası bilgi iletişim ağı.
6. İnsanlar arasında iletişim sağlayan kitle iletişim araçlarının tümü.
YUKARIDAN AŞAĞIYA
1. Bir araştırma ve incelemede yararlanılan kaynak kitapları ve yapıtları gösteren liste.
2. Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgiler bütünü.
5. Yeni bir buluş ortaya koyan kişi.
7. Kişiler arasında duygu, düşünce, bilgi ve haber alışverişi.
6. Aşağıdaki tabloda, araştırma yaparken takip edilmesi gereken yollar karışık olarak verilmiştir. Doğru sıralama için ifadelerin başında bulunan harfleri sırasıyla yazınız ve anahtar kelimeyi bulunuz.
P Kaynakça hazırlamak
A Edinilen bilgileri asıllarını koruyarak not etmek K Araştırma konusunu belirlemek
T Bilgi kaynaklarından araştırma konusuna uygun bilgileri derlemek İ Araştırma konusu hakkında bilgi edinilecek kaynakları belirlemek
ANAHTAR KELİME: ………
7. Aşağıdaki tabloda, buluş yapanlara ve bilim insanlarına ait olan ve olmayan özellikler verilmiştir.
- Hata yapmaktan korkmak - Meraklı olmak
- Ümitsiz olmak - Ön yargılı olmak - Araştırmacı olmak - İşin kolayına kaçmak - Yeniliklere açık olmak - Sabırlı olmak
- Zorluklar karşısında pes etmek - Planlı çalışmak
Tabloda verilen özellikleri uygun kutucukların içine yazarak gruplayınız.
BİLİM İNSANLARINA AİT ÖZELLİKLER BİLİM İNSANLARINA AİT OLMAYAN ÖZELLİKLER
8. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D” yanlış olanların başına “Y” yazınız.
Yapılan araştırmada kaynakça kısmına sadece kitap isimleri yazılmalıdır.
Sosyal medyaya aktarılan bilgilerin güvenirliği yüksektir.
Medya okuryazarlığı becerisine sahip bireyler medya araçlarından doğru yararlanır.
Teknoloji kullanımı insan ilişkilerinde bazı olumsuzluklara neden olabilir.
Genel Ağ üzerinden eriştiğimiz bilgilerin doğruluğuna inanmalıyız.
9. Aşağıdaki cümlelerde verilen boşlukları,kutucuklarda verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız.
bilim insanı ansiklopedi icat medya
bilgi kaynağı kaynakça bilimsel düşünme süreli yayın
İnsanlar arasında iletişim sağlayan kitle iletişim araçlarının tümüne ……… denir.
Bir aleti, aygıtı ve yöntemi ilk kez bulma işine ……….……… denir.
Bilimsel bilgiye ulaşmak için sistematik olarak çalışan kişilere ………. denir.
Düzenli aralıklarla yayımlanan gazete ve dergilere ……….denir.
Belli bir yönteme göre düzenlenen; herhangi bir konu hakkında ayrıntılı bilgi içeren, genellikle birkaç ciltten oluşan kitaplara ……… denir.
Bilgi edinmek amacıyla kullanılan her türlü kaynağa ………. denir.
Bir araştırma veya incelemede yararlanılan kaynakları gösteren listeye ……… denir.
Mevcut bilgiler kullanarak yeni bilgiler ortaya koyma işlemine ……… denir.
10. Aşağıda verilen bilgilerin doğru olanların başına (D), yanlış olanların başına (Y) yazınız.
( ) Galileo elektriği bulmuştur.
( ) Sütü pastörize etme yöntemini Newton bulmuştur.
( ) Bilim insanlarının amacı insanlara faydalı olmaktır.
( ) El Cezeri makine ve robotlar hakkında çalışma yapmıştır.
( ) İbn-i Sina tıp alanında çalışmalar yapmış önemli bir bilim insanıdır.
11. Verilen bilgiler ile bilim insanlarını eşleştiriniz.
Thomas Edison Albert Einstein A. Graham Bell Prof. Dr. Aziz Sancar
……….. …………. ………… …………
1 1921 yılında Nobel Fizik Ödülü’nü kazanmış Alman asıllı bilim insanıdır.
2 DNA onarım mekanizmaları konusundaki buluşu ile 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmış bilim insanımızdır.
3 Elektrik ampulünü icat etmiş Amerikalı bilim insanıdır.
4 Telefonun icadı ile tanınan İskoç bilim insanıdır.
12. Sanal ortama bağlanacağımız teknolojik aletlerde güvenlik önlemleri bulunmaktadır. Bunun yanında virüsler Genel ağ bağlantılı teknolojik aletlerimiz için önemli bir tehdit oluşturur.
Teknolojik aletleri güvenli bir şekilde kullanmak için yapılması gerekenleri işaretleyiniz.
Lisanslı anti-virüs programları yüklemeliyiz.
http:// uzantılı her bağlantıya güvenmeliyiz.
USB bellekleri kullanmadan önce virüs taraması yapmalıyız.
Bilgisayarımızdaki önemli verileri mutlaka yedeklemeliyiz.
İlgimizi çeken haberleri her zaman açmalıyız.
13.
Yukarıda verilen bilgilere göre doğru olan ifadeleri işaretleyiniz.
Doğru Yanlış Cümle
2019 yılı Türkiye’nin nüfusu 82,44 milyondur.
Mobil abonelerin tamamı sosyal medya kullanmaktadır.
Sosyal medya kullanımının büyük çoğunluğu mobil üzerindendir.
İnternet kullanıcılarının tamamı kentlerde yaşamaktadır.
Türkiye nüfusunun %93 ünün mobil aboneliği bulunmaktadır.
Sosyal medyayı en çok kadınlar kullanmaktadır.
Nüfusun %63’ü sosyal medya kullanmaktadır.
Türkiye’de 60 milyona yakın insan internete ulaşabilmektedir.
İnternet kullanıcıları aynı zamanda sosyal medya da kullanmaktadır.
Mobil sosyal medya kullanıcıları daha çok gençlerdir.
14. Öğretmeninin verdiği araştırma ödevini yapacak olan Nazlı’nın hangi unsurlara dikkat etmesi gerektiğini aşağıda yer alan ifadelerin karşısındaki kutucuklara işaretleyiniz.
Birden fazla kaynak taraması yapması Başkasının fikirlerini kendi fikirleri gibi sunması
Yaptığı alıntıları tırnak işareti ile belirtmesi Genel ağdaki bilgileri sorgulamadan kabul etmesi Araştırmalarını kopyala, yapıştır yöntemiyle yapması Araştırmalarını rapor halinde sunması
15. Aşağıda verilen icatları mucitleri ile eşleştiriniz.
Telefon
Televizyon
Teleskop
Ampul
Samuel Morse
John Logie Baird
Graham Bell
Thomas Edison
16.
Yaptığımız bir araştırmada Kaynakça bölümünde olması gerekenleri yanın daki kutucuklara işaretleyiniz.
Yazarın adı ve soyadı Sayfa sayısı
Satış fiyatı Kitabın yayınevi
Basım yeri ve yılı Kitabın özeti
Kitabın adı Kitabın boyutu
17.
İnternet alışverişi yaparken dikkat edilmesi gerekenleri ifadelerin karşında yer alan kutucuklara işaretleyiniz.
Alışverişi güvenli internet bağlantısı kullanarak gerçekleştirmek Beğendiğimiz ürünün çok ucuz olduğunu görünce hemen almak İnternet tarayıcısını güncel tutmak
Başka birinin gönderdiği alışveriş linkine bağlanmak Online alışverişe özel bir mail adresi kullanmak
URL’sine bakıldığında https:// ile başlayan siteleri kullanmak Alışveriş yaparken istenen bütün kişisel bilgileri vermek
KAYNAKÇA
Kocatürk, U. (2005). Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
Maner, Ç. (2015). Tarih Canavarı Mezopotamya. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları
18.
Yukarıda verilen uyarılara göre Siber Zorbalık hakkında bilinçli olan bireylerin yapması gereken davranışları ifadelerin karşısında yer alan kutucuklara işaretleyiniz.
İletişim araçları ve internet bilinçli kullanılmalıdır.
Dikkat çekici haberler rahatlıkla okunabilir.
Kişisel bilgiler başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
Sosyalleşmek adına tanımadığımız kişilerle sohbet edilebilir.
Değişik cihazlardan bağlantı kurularak özel işler yapılabilir.
Güvenlik (anti virüs vb.) yazılımları güncel olmalıdır.
Gelen mesajların hepsi kısa sürede okunmalıdır.
Yüz yüze ilişkilerdeki etik kurallar sanal ortamda da aynı şekilde uygulanmalıdır.
Yaşadığımız problemleri yakınlarımızla paylaşmalıyız.
Ele geçirilmesi ve tahmin edilmesi zor kullanıcı şifresi belirlenmelidir.
Siber Zorbalık; İnternet ortamındaki aşağılama, iftira, dedikodu, taciz, tehdit, dışlama, rencide etme amaçlı davranışlardır.
Siber zorbalığa uğruyorsanız bunun sizin suçunuz olmadığını ve herkesin başına gelebileceğini unutmayın.
Yukarıdaki tavsiyelere uyarak siber zorbalığın olumsuz etkilerinden korunun.
19. Aşağıdaki bulmacada bilim insanlarının özelliklerini bularak üzerini boyayınız.
S E Ş M E R A K L I Y P A E R N Z
I J Ü L Ş T Ç O F Ö U E R P K E K
O Y E N İ L İ K L E R E A Ç I K İ
L G I Ü B A L D F D K A Ş K G T B
D E Ç A L I Ş K A N Y E T I Y E L
Ü D O B J E K T İ F I H I H S R A
R A K R N O P A F V A O R A A Ü Z
Ü E Y S M L Ğ R L C H M M H B C İ
S P Ö N Y A R G I L I J A B I V S
T T N A K T Ş Ü J A E Ö C Z R O T
V İ L T E R Y A G E A T I T L Ğ İ
A Y Ü R Y Ü K Ö J P L A N L I Ç M
E R I B E N C İ L Ö Z Ğ E T A U Ü
20. A B C D
E F G H
Son yüzyılda teknolojinin gelişmesi, iletişim konusunda olumlu /olumsuz bir çok etki ortaya çıkarmıştır. Verilen görsel lerden hangilerinin olumlu hangilerinin olumsuz olduğunu ilgili bölümlere yazınız.
OLUMLU OLUMSUZ
21. Kitle iletişim araçları, genel bir tanımla insanların uzak yakın demeden dünyada olup bitenler hakkında aynı anda bilgi almalarını sağlayan ve teknik ileti ağıyla geniş kitleleri birbirlerine bağlayan araçlara denir.
Aşağıda verilen kitle iletişim araçlarının hangilerinin görsel veya işitsel olduğunu altlarına yazınız.
22.
Veliler okula gelmeden öğrencilerin not bilgilerine e-okul uygulamasını kullanarak
ulaşabilirler.
Hastanede sıra almak için https://www.
mhrs.gov.tr adresi kullanılabilir veya Alo 182 aranarak randevu alınabilir.
Açıklamalar aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olabilir?
A) Teknoloji bilgiye ulaşmayı nasıl etkilemiştir?
B) Teknolojinin devlet hizmetlerine ulaşmaya etkisi ne olmuştur?
C) Teknolojinin gelişmesinin aile ve komşuluk ilişkilerine etkisi nedir?
D) Genel ağ kullanımı sosyalleşmeyi ve toplumsal ilişkileri nasıl etkilemiştir?
23.
Diyaliz cihazı,gözlük ve protezlerin gelişmesi insan yaşamının kalitesini arttırdı.
Tren,uçak,otomobil gibi araçlar sayesinde seyahatlerin süresi kısaldı.
Görüntülü konuşma imkanları uzaktaki akrabalarımızla hasret gidermemizi sağladı.
Yukarıda verilen açıklamalarda hangisiyle ilgili bir gelişmeden söz edilmemiştir?
A) Ulaşım B) Sağlık C) Haberleşme D) Eğitim
24. Medya okuryazarlığı; yaygın kabul gören tanımıyla, çeşitli türden (görsel, işitsel, basılı, vb.) medya mesajlarına erişebilme, erişilen medyaları eleştirel bakış açısıyla çözümleyip değerlendirebilme ve kendi medya iletilerini üretebilme becerisidir.
Buna göre aşağıdaki çocuklardan hangisi medya okuryazarlığı becerisine sahip değildir?
A)
İzleyeceğim programları seçerken akıllı işaretlere dikkat ederim.
Sanal ortamda okuduğum her bilgiyi doğru kabul ederim.
Başında https:// olmayan sitelerin güvenli olmadığını bilirim.
Genel ağdan elde ettiğim bilgilerin doğruluğunu başka kaynaklardan kontrol
ederim.
B)
C)
D)
25. Aşağıdakilerden hangisi sosyal medya kullanımının olumsuz sonuçlarından biridir?
A) Uzaktaki arkadaşlarımızdan haberdar olunması B) İnsanların olaylar karşısında duyarsız kalmaması C) İnsanların birbirlerinin özel hayatlarını takip edebilmesi D) Yardım kampanyalarının daha fazla kişiye duyurulabilmesi
26. Sanal ortamda dolandırıcılık gibi sorunlarla karşılaşmamak için;
* Kişisel bilgiler gibi kolay tahmin edilebilecek bilgiler parola olarak kullanılmamalıdır.
(Örneğin doğum tarihiniz, adınız, soyadınız, .... gibi)
* Ardışık harf ve rakamlar kullanılmamalıdır.
* Çoğu kişinin kullanabildiği aynı veya çok benzer yöntem ile geliştirilmiş kolay tahmin edilebilir olmamalıdır.
Buna göre sanal ortamda şifre almak isteyen biri için aşağıdakilerden hangisi daha güvenlidir?
A) esra2020 B) abcd1234 C) E6.Rn+Ck D) BJK1903
27. 1. Nükleer ve biyolojik silahların yapılması
2. Elektronik araç – gereçlerin radyasyon yayması 3. Hastalıkların kısa sürede teşhis edilmesi 4. Dünyadaki gelişmelerden haberdar olunması 5. Sosyal ilişkilerin zayıflaması
6. Ulaşım araçlarının geliştirilmesi
Yukarıda verilen maddelerden hangileri teknolojinin olumsuz etkilerine örnek olarak gösterilebilir?
A) 1, 2, 3 B) 2, 3, 4 C) 3, 5, 6 D) 1, 2, 5
28. Geniş bir hayal gücüne sahip olan Isaac Newton sürekli gökyüzünü seyrediyor ve gözlemlerini bir deftere not ediyordu. Üniversite yılları Newton’un hayatının dönüm noktası oldu. Çalışmayı, yeni bilgiler öğrenmeyi, gözlem yapmayı, astronomi ve matematik kitapları okumayı çok severdi. Kendinden önceki dönemlerde yaşayan bilim insanlarının yaptığı çalışmaları okurdu.
Yukarıdaki metinden hareketle hangisi bilim insanlarının bir özelliği olamaz?
A) Meraklı B) Araştırmacı C) Önyargılı D) Sabırlı
29. Genel Ağ üzerinden ulştığımız bilgileri değerlendirmek, doğruluğunu ve güvenirliğini sorgulamak bizim sorumluluğu- muzdur.
Aşağıdakilerden hangisi bu ifadeye uygun olan davranışlardan birisi değildir?
A) Şüphelendiğimiz bilgileri farklı adreslerden kontrol etmek B) Edindiğimiz bilgileri eleştirel bakış açısıyla değerlendirmek C) Karşımıza çıkan bilgilerin hemen doğru olduğunu kabul etmek
30. Aşağıdakilerden hangisi bir bilim insanında bulunması gereken özelliklerden değildir?
A) Meraklı olma B) Yaratıcı zekâ C) Bencillik D) Gözlem yapma
31. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte günümüzde bilgi kaynaklarımız da değişikliğe uğramıştır. İnsanlar Genel ağ bağlantılı akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve tabletler yardımıyla sanal ortamda istedikleri bilgiye ulaşmaktadır. Sanal ortam insanların önemli bir kısmı için bilginin ana kaynağı konumuna gelmiştir.
Bununla birlikte sanal ortamda edinilen bilgilerin doğruluğu ve güvenirliği de önem taşımaktadır.
Buna göre sanal ortamın kullanımı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Sanal ortamda aradığımız bilgiye kolayca ulaşabiliriz.
B) Sanal ortam doğru bilgi aktarımında en güvenilir kaynaktır.
C) Günümüzde bilgiye ulaşmada farklı kaynaklar bulunmaktadır.
D) Sanal ortamda edinilen bilgiler her zaman güvenli olmayabilir.
32. Aşağıdakilerden hangisi medya araçlarından birisi değildir?
A) B) C) D)
33.
Medyanın insanlara verdiği mesaj yoğunluğunun fazla olması nedeniyle insanlar doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmada zorluk yaşamaktadır. Medya mesajlarına ulaşmak ve onları doğru bir şekilde sorgulayıp çözümleyebilmek medya okuryazarlığı becerisini gerektirmektedir.
Buna göre medya okuryazarlığı becerisine sahip bir bireyden hangi davranış beklenemez?
A) Medya verilerini doğru değerlendirir.
B) Medyada karşılaştığı mesajları çözümler.
C) Medyadan elde ettiği bilgileri her zaman doğru kabul eder.
D) Medyadaki doğru ve güvenilir bilgilere kısa sürede ulaşır.
34. Genel ağ kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte siber suçlar da artmıştır. Bunların başında kimlik hırsızlığı ve dolandırıcılık gelmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kimlik hırsızlığı ve dolandırıcılığa karşı alınacak önlemlerden birisi olamaz?
A) Sanal ortamda kişisel bilgiler paylaşılmamalıdır.
B) Sanal ortamda kullanılan şifrelerin tümü aynı olmalıdır.
C) Kredi kartı kaybolduğunda banka aranarak kart iptal edilmelidir.
D) Ardışık harf ve sayılardan oluşan ifadeler şifre olarak kullanılmamalıdır.
35. “Geçmişte şehirler arası veya ülkeler arası seyahat etmek zaman alıyordu. Günümüzde ulaşım teknolojisindeki gelişmeler sayesinde insanlar bir şehirden başka bir şehre ve ülkeler arasında kolaylıkla seyahat edebilmektedir.”
Verilen ifade teknolojinin hangi yönünü vurgulamaktadır?
A) İletişimi arttırması B) Hız ve zaman kazandırması C) Sosyalleşmeyi azaltması D) Yaşamı zorlaştırması
36.
Teknolojik aletlerimizde kullandığımız yazılımlar güncel olmalıdır.
Sosyal medya hesaplarında kişisel bilgilerimizi paylaşmalıyız.
Sanal ortamda az bilinen alışveriş sitelerini daha çok tercih etmeliyiz.
Sanal ortamda edindiğimiz bilgileri eleştirmeliyiz.
Verilen ifadelerin doğru olanların başındaki kutucuğu “pembe” renge, yanlış olanların başındaki kutucuğu “yeşil”
renge boyadığımızda doğru seçenek aşağıdakilerden hangisi olur?
A) B) C) D)
37.
Aşağıdakilerden hangisi bilgi kaynaklarına örnek gösterilemez?
A) Bilimsel kitaplar B) Süreli yayınlar C) Genel Ağ D) Günlükler
38. Aşağıda araştırma yaparken takip edilmesi gereken aşamalar verilmiştir.
Buna göre kaç numaralı ifadeler yer değiştirilirse doğru sıralama sağlanmış olur?
A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 2 ve 3 D) 3 ve 4
39.
Eserin yazarının adı, soyadı.
Genel ağ kaynaklarının bağlantı adresleri
Eserden hangi tarihte yararlanıldığı
Eserin basıldığı yer ve yıl
Kaynakçada bulunması gereken bilgiler bir grup oluşturulduğunda yukarıdaki ifadelerde verilen şekillerden hangi- si bu grubun dışında kalır?
A) B) C) D)
40.
Araştırma ödevini teslim eden Kerem’e öğretmeni; “Aferin Kerem araştırmanı çok
güzel yapmışsın ancak bilimsel etiğe uygun davranmamışsın; çünkü ……… ” demiştir.
Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılırsa cümle doğru tamamlanmış olur?
A) Bilgileri not etmişsin.
B) Araştırma konusu belirlemişsin.
C) Farklı kaynaklardan faydalanmışsın.
D) Yaralandığın kaynakları belirtmemişsin.
41.
Hayatında hiç hata yapmayan insan yeni bir şey denememiştir.
I. Yeniliklere açık olmak
II. Zorluklar karşısında pes etmemek III. Hata yapmaktan korkmak
Einstein’ in sözünden, bilim insanlarının yukarıda verilen özelliklerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
42.
Bilimsel Düşünme Medya Okuryazarlığı Mesafeli Alışveriş Medya
* İnsanlar arasında iletişim sağlayan kitle iletişim araçlarının tümü.
* Genel ağ üzerinden alışveriş yapmak.
* Mevcut bilgileri kullanarak yeni bilgiler ortaya çıkarma çabası.
Tabloda verilen kavramlarla açıklamalar eşleştirildiğinde hangi kavram dışarıda kalır?
A) Medya B) Mesafeli Alışveriş
43. İnsanların geçmiş dönemlerde ortaya koyduğu buluşlar sonraki dönemlerde teknolojinin ilerlemesini kolaylaştırmıştır.
Her yeni buluş hayatımızı daha da kolaylaştırmış, sosyal ve toplumsal ilişkilerimizi etkilemiştir. Teknolojinin bilinçsiz kullanımı toplumsal ilişkilerimizde olumsuzlukları da beraberinde getirmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi teknolojinin bilinçsiz kullanımının sonuçlarına örnek gösterilebilir?
A) Teknoloji araç gereçlerin ulaşımı kolaylaştırması B) Mağazalara gitmeden de alışveriş imkânının olması
C) Teknolojinin kullanımı ile birlikte kişiler arası iletişimin azalması
D) Sağlık alanındaki gelişmelerle hastalıkların kısa sürede teşhis edilmesi
44. Teknolojinin insan yaşamına olumlu etkileri olduğu gibi olumsuz etkileri de vardır.
I. Haberleşme imkânı gelişmiştir.
II. Vatandaşlık hizmetleri kolaylaşmıştır.
III. Teknoloji bağımlılığı artmıştır.
Yukarıdakilerden hangileri teknolojinin toplum hayatına olumlu etkilerindendir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
45. Günümüzde teknoloji hayatımızın farklı alanlarına etki etmekte ve hayatımızı kolaylaştırmaktadır.
Yukarıdaki görseller incelendiğinde teknolojinin hangi alanda etkisinden söz edilemez?
A) Ulaşım B) Sağlık C) Eğitim D) Haberleşme
46. Günümüzde genel ağ kullanımının yaygınlaşması ile birlikte günlük hayatımızda medyanın önemi de artmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi günümüzde medya kullanımının yaygınlaşmasının olumlu sonuçları arasında gösterilemez?
A) Özel hayatın paylaşılması B) İletişim imkânlarının artması C) Bilgiye ulaşmanın kolaylaşması D) Haber alma imkânının gelişmesi
47. Buluş ya da icat, daha önce bulunmayan bir şeyin insan çabasıyla oluşturulmasıdır. İcatların çoğu daha önce var olan teknolojilerin yeni ve benzersiz biçimde bir araya getirilmesinin sonucudur.
Aşağıdakilerden hangisi insanların bilgi birikimini arttırmaya yönelik buluşlardan biri değildir?
A) B)
Matbaa Tekerlek
C) D)
Pusula Yazı
48
Teknolojinin insanlar arası iletişimi olumsuz etkilemesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilinçsiz kullanım B) Teknik altyapı C) İletişim kanalları D) Zaman kontrolü
49. Bugün kullandığımız genel ağ ortamında bilgilerin büyük kısmı yetkili ve alanında uzman kişilerin denetiminden geçmemektedir.
Bunun sonucu olarak aşağıdakilerden hangisi ortaya çıkmaktadır?
A) Sınırlı bilgi akışı
B) Sosyalleşmenin artması C) Zamanın boşa harcanması D) Doğru olmayan bilgi dolaşımı
50. Genel ağ kullanan her bireyin medya okuryazarlığı becerisini geliştirmesi gerekmektedir.
Bu gerekliliğin sebebi aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Doğru bilgiye hızlı ulaşma B) Eleştirel bakış açısı kazanma C) Bilgiyi sorgulayıp, çözümleme
D) Sadece kendi fikirlerinin doğruluğunu onaylama
51. Genel ağ üzerinden yapılan mesafeli alışverişte güvenliğin sağlanması ve kişisel verilen korunmasına dikkat etmek gerekmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi sürekli olarak haberlere konu olan kötü sonuçlarla karşılaşmamak için dikkat edilmesi gereken unsurlardan değildir?
A) Her zaman aynı şifreyi kullanmak B) Lisanslı Anti-virüs programı kullanmak C) Https:// şifrelemesi yapan siteleri kullanmak
D) Herkesin sıklıkla kullandığı sitelerden alışveriş yapmak
52. Nasıl ki adımızı, soyadımızı, açık adresimizi, telefonumuzu ve ailemizin kişisel bilgilerini bir kartona yazıp sokak sokak dolaşarak tanımadığımız insanlara göstermiyorsak aynı şekilde bu bilgilerimizi sosyal ağlarda da yabancılarla paylaşmamalıyız.
Bu şekilde davranılmasının temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güvenlik B) Şeffaflık C) Sosyallik D) Sanallık
53.
Teknolojinin gelişebilmesi için aklın ve bilimsel çalışmaların özgür olması gerekir. Bilginin kölesi olursak teknolojinin de efendisi oluruz.
Verilen açıklamaya göre;
I. Bilgi ve teknoloji arasında sıkı bir bağ vardır.
II. Bilgi olmadan teknoloji geliştirebiliriz.
III. Özgür düşünce teknolojik gelişmelerin önünü açar.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
54. Bir bilim insanı ……… olmalıdır. Çünkü her bilginin doğru olduğu söylenemez.
Boş bırakılan yere bilim insanlarının hangi özelliği yazılmalıdır?
A) Planlı B) Meraklı C) Sorgulayıcı D) Ön yargılı
55.
Nobel kimya ödülü alan Türk bilim insanı Aziz Sancar’ın yukarıdaki sözü bilim insanlarının hangi özelliğini vurgulamaktadır?
A) Planlı olması B) Meraklı olması
C) Hayal gücünün olması D) Azimli ve çalışkan olması
56. Teknoloji geliştikçe sanal ortamlardaki iletişim artmakta yüz yüze iletişim ise giderek azalmaktadır.
Bu durumun bireyler üzerinde aşağıdakilerden hangisine yol açması beklenmez?
A) Aile içi iletişimin azalmasına B) Sosyal bağların zayıflamasına C) Bireysel yeteneklerin gelişmesine D) Yalnızlık duygusunun artmasına
57. İnternette yeni tanıştığı bir kişinin kendisi hakkında gizli sayılabilecek bilgileri sormaya başlaması durumunda, kişinin; aşağıdaki davranışlardan hangisini sergilemesi doğru olmaz?
A) Her tanıştığı kişinin kötü olmayacağını düşünüp istediği bilgileri vermelidir.
B) Sorduğu sorulara cevap vermemelidir.
C) Kişinin kendisine ulaşmasını engellemelidir.
D) Kişisel bilgilerini paylaşmamalıdır.
58. Teknolojinin insan hayatına birtakım olumsuz etkileri bulunmaktadır.
Aşağıda verilen etkilerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
A) Sinir bozukluğu yaşama B) Aile içi iletişimsizlik
C) Uyku problemleri D) Aşırı kilo alma
59.
Mustafa Kemal Atatürk’ün bu sözü bilim insanlarının hangi özelliği ile ilişkilendirilebilir?
A) Zamanı iyi kullanması
B) Gerçekleri cesaretle savunması C) Geniş hayal gücüne sahip olması D) İyi bir gözlem yeteneğine sahip olması
60. Öğrencilerin projelerini hazırlarken bilimsel etiğe uygun davrandığını aşağıdakilerden hangisine bakarak ulaşabiliriz?
61.
Türkiye’de Sosyal Medya Davranışları ile ilgili yapılan araştırma ile ilgili verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kişilerin sosyal medya kullanımı aylık olarak pek değişiklik göstermemektedir.
B) Sosyal medya kullanıcılarının birden fazla sosyal medya hesabı bulunmaktadır.
C) Günlük sosyal medyaya harcanan süre dünyada kullanılan süreden fazladır.
D) İnternet kullanıcıları içinde sosyal medyayı iş için kullanan oranı azdır.
62. Dünyada yaşanan Covid-19 virüsü nedeniyle okullarda yüz yüze eğitime ara verilmesi sonrası başlanan Uzaktan Eğitim’in faydaları arasında hangisi yer almaz?
A) Öğretim ortamı ve içeriğe 7 gün 24 saat erişim olanağı verir.
B) Fiziksel engelli öğrencilere eğitim olanağı sağlar.
C) Bütün öğrencilerin eğitiminin tam olarak gerçekleşmesini sağlar.
D) Çok çeşitli iletişim teknolojilerini eğitim hizmetine sunabilen bir sistemdir.
63. Eski dönemlerden beri insanlar iletişim kurmak için çeşitli yöntemler kullanmışlardır.
Yukarıda verilen görsellere göre iletişim ile ilgili hangisi söylenebilir?
A) Teknoloji her zaman insanların yararına olmuştur.
B) Eski dönemlerde insanlar arası sosyal ilişkiler çok gelişmiştir.
1.
√√ Bilginin kaynağı güvenilir mi?
Sitenin görseli güzel görünüyor mu?
√√ Bilgi güncel mi?
√√ Sitenin uzantısı ‘’edu’’ veya ‘’gov’’ ile devam ediyor mu?
Araştırma yaptığım site çok fazla kişi tarafından takip ediliyor mu?
√√ Sitenin isminin başında https:// yazıyor mu?
2.
D T Cümle
X
X Gelişen teknoloji bilgiye ulaşmayı zorlaştırmıştır.
√
√ Araştırmamı yaparken resmi kurum sitelerini takip ederim.
√
√ Genel ağdan elde ettiğim bilgiyi başka kaynaklardan araştırırım.
√
√ Genel ağın bilinçsiz kullanımı başımıza Kimlik hırsızlığı başta olmak üzere pek çok sorun açabilir.
X
X Gelen e-postaların hepsini açarız.
X
X Şifrelerimiz kolay tahmin edilebilir olmalıdır.
√
√ Araştırmalarımızın sonunda kaynakça mutlaka olmalıdır.
X
X Sosyal Medya kullanımı sosyal ilişkilerimizi güçlendirir.
3.
- Bilim insanları çalışmalarını, sonuca ulaşana kadar sürdürür. …………KARARLI…………
- Bilim insanları olayları olduğu gibi kabul etmez. ……ŞÜPHECİ………
- Bilim insanları araştırmaları sonunda ulaştıkları bilgileri olduğu gibi açıklar, kişilere göre davranmaz. ……CESUR………
- Bilim insanları zamanı verimli kullanır. ………PLANLI………
- Bilim insanları önyargısızdır. ………TARAFSIZ………
CEVAP ANAHTARI
4.
CEVAP ANAHTARI
Telefon
Otomobil
Eğitim
Televizyon
Haberleşme
Sağlık
Röntgen Cihazı
Ulaşım Akıllı tahta
5.
2
1 B
3 T E K N O L O J İ
A 7 L
Y İ İ
4 G E N E L A Ğ M
A E
K T
5 Ç İ
6 M E D Y A Ş
U İ
C M
İ T
6. ANAHTAR KELİME: KİTAP 7.
BİLİM İNSANLARINA AİT ÖZELLİKLER BİLİM İNSANLARINA AİT OLMAYAN ÖZELLİKLER
- Meraklı olmak - Araştırmacı olmak - Yeniliklere açık olmak - Sabırlı olmak
- Planlı çalışmak
- Hata yapmaktan korkmak - Ümitsiz olmak
- Ön yargılı olmak - İşin kolayına kaçmak
- Zorluklar karşısında pes etmek
CEVAP ANAHTARI
8.
Y Yapılan araştırmada kaynakça kısmına sadece kitap isimleri yazılmalıdır.
Y Sosyal medyaya aktarılan bilgilerin güvenirliği yüksektir.
D Medya okuryazarlığı becerisine sahip bireyler medya araçlarından doğru yararlanır.
D Teknoloji kullanımı insan ilişkilerinde bazı olumsuzluklara neden olabilir.
Y Genel Ağ üzerinden eriştiğimiz bilgilerin doğruluğuna inanmalıyız.
9.
İnsanlar arasında iletişim sağlayan kitle iletişim araçlarının tümüne MEDYA denir.
Bir aleti, aygıtı ve yöntemi ilk kez bulma işine İCAT denir.
Bilimsel bilgiye ulaşmak için sistematik olarak çalışan kişilere BİLİM İNSANI denir.
Düzenli aralıklarla yayımlanan gazete ve dergilere SÜRELİ YAYIN denir.
Belli bir yönteme göre düzenlenen; herhangi bir konu hakkında ayrıntılı bilgi içeren, genellikle birkaç ciltten oluşan kitaplara ANSİKLOPEDİ denir.
Bilgi edinmek amacıyla kullanılan her türlü kaynağa BİLGİ KAYNAĞI denir.
Bir araştırma veya incelemede yararlanılan kaynakları gösteren listeye KAYNAKÇA denir.
Mevcut bilgiler kullanarak yeni bilgiler ortaya koyma işlemine BİLİMSEL DÜŞÜNME denir.
10.
( Y ) Galileo elektriği bulmuştur.
( Y ) Sütü pastörize etme yöntemini Newton bulmuştur.
( D ) Bilim insanlarının amacı insanlara faydalı olmaktır.
( D ) El Cezeri makine ve robotlar hakkında çalışma yapmıştır.
( D ) İbn-i Sina tıp alanında çalışmalar yapmış önemli bir bilim insanıdır.
CEVAP ANAHTARI
11.
Thomas Edison Albert Einstein A. Graham Bell Prof. Dr. Aziz Sancar
3 1 4 2
1 1921 yılında Nobel Fizik Ödülü’nü kazanmış Alman asıllı bilim insanıdır.
2 DNA onarım mekanizmaları konusundaki buluşu ile 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmış bilim insanımızdır.
3 Elektrik ampulünü icat etmiş Amerikalı bilim insanıdır.
4 Telefonun icadı ile tanınan İskoç bilim insanıdır.
12.
√√ Lisanslı anti-virüs programları yüklemeliyiz.
XX http:// uzantılı her bağlantıya güvenmeliyiz.
√√ USB bellekleri kullanmadan önce virüs taraması yapmalıyız.
√√ Bilgisayarımızdaki önemli verileri mutlaka yedeklemeliyiz.
XX İlgimizi çeken haberleri her zaman açmalıyız.
CEVAP ANAHTARI
13.
Doğru Yanlış Cümle
√
√ 2019 yılı Türkiye’nin nüfusu 82,44 milyondur.
X
X Mobil abonelerin tamamı sosyal medya kullanmaktadır.
√
√ Sosyal medya kullanımının büyük çoğunluğu mobil üzerindendir.
X
X İnternet kullanıcılarının tamamı kentlerde yaşamaktadır.
√
√ Türkiye nüfusunun %93 ünün mobil aboneliği bulunmaktadır.
X
X Sosyal medyayı en çok kadınlar kullanmaktadır.
√
√ Nüfusun %63’ü sosyal medya kullanmaktadır.
√
√ Türkiye’de 60 milyona yakın insan internete ulaşabilmektedir.
X
X İnternet kullanıcıları aynı zamanda sosyal medya da kullanmaktadır.
X
X Mobil sosyal medya kullanıcıları daha çok gençlerdir.
14.
√√ Birden fazla kaynak taraması yapması
XX Başkasının fikirlerini kendi fikirleri gibi sunması √√ Yaptığı alıntıları tırnak işareti ile belirtmesi XX Genel ağdaki bilgileri sorgulamadan kabul etmesi XX Araştırmalarını kopyala, yapıştır yöntemiyle yapması √√ Araştırmalarını rapor halinde sunması
√√ Yararlandığı kaynakları belirtmesi
CEVAP ANAHTARI
15.
CEVAP ANAHTARI
Telefon
Televizyon
Teleskop
Ampul
Samuel Morse
John Logie Baird
Graham Bell
Thomas Edison
16.
√√ Yazarın adı ve soyadı XX Sayfa sayısı
XX Satış fiyatı √√ Kitabın yayınevi
√√ Basım yeri ve yılı XX Kitabın özeti
√√ Kitabın adı XX Kitabın boyutu
17.
√√ Alışverişi güvenli internet bağlantısı kullanarak gerçekleştirmek XX Beğendiğimiz ürünün çok ucuz olduğunu görünce hemen almak √√ İnternet tarayıcısını güncel tutmak
XX Başka birinin gönderdiği alışveriş linkine bağlanmak √√ Online alışverişe özel bir mail adresi kullanmak
√√ URL’sine bakıldığında https:// ile başlayan siteleri kullanmak XX Alışveriş yaparken istenen bütün kişisel bilgileri vermek √√ Alışveriş sonrası banka hesaplarını sık sık kontrol etmek
18.
√√ İletişim araçları ve internet bilinçli kullanılmalıdır.
XX Dikkat çekici haberler rahatlıkla okunabilir.
√√ Kişisel bilgiler başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
XX Sosyalleşmek adına tanımadığımız kişilerle sohbet edilebilir.
XX Değişik cihazlardan bağlantı kurularak özel işler yapılabilir.
√√ Güvenlik (anti virüs vb.) yazılımları güncel olmalıdır.
XX Gelen mesajların hepsi kısa sürede okunmalıdır.
√√ Yüz yüze ilişkilerdeki etik kurallar sanal ortamda da aynı şekilde uygulanmalıdır.
XX Yaşadığımız problemleri yakınlarımızla paylaşmalıyız.
√√ Ele geçirilmesi ve tahmin edilmesi zor kullanıcı şifresi belirlenmelidir.
CEVAP ANAHTARI
19.
S E Ş M E R A K L I Y P A E R N Z
I J Ü L Ş T Ç O F Ö U E R P K E K
O Y E N İ L İ K L E R E A Ç I K İ
L G I Ü B A L D F D K A Ş K G T B
D E Ç A L I Ş K A N Y E T I Y E L
Ü D O B J E K T İ F I H I H S R A
R A K R N O P A F V A O R A A Ü Z
Ü E Y S M L Ğ R L C H M M H B C İ
S P Ö N Y A R G I L I J A B I V S
T T N A K T Ş Ü J A E Ö C Z R O T
V İ L T E R Y A G E A T I T L Ğ İ
A Y Ü R Y Ü K Ö J P L A N L I Ç M
E R I B E N C İ L Ö Z Ğ E T A U Ü
20.
OLUMLU OLUMSUZ
A – C – F – G B – D – E – H
CEVAP ANAHTARI
21.
22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
B D B C C D C C C B C
33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43
C B B C D A C D B D C
44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54
B A A B A D D A A C C
55 56 57 58 59 60 61 62 63
D C A B B B C C C
CEVAP ANAHTARI
Görsel ve İşitsel Görsel ve İşitsel Görsel Görsel ve İşitsel
5.SINIF 4. ÜNİTE
ÇALIŞMA FASİKÜLÜ
SOSYAL BİLGİLER
Bu kitapçık DİYARBAKIR Ölçme Değerlendirme Merkezi
tarafından hazırlanmıştır.
2. Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları, kutucuklarda verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız. İfadelere uygun ekler getirebilirsiniz.
süreli yayın
1. Bir başkasına ait kişisel verilerin ondan habersiz ve izinsiz olarak kullanılması………olarak bilinmektedir.
2. ……… genel ağ bağlantılı teknolojik aletlerin olağan dışı çalışmasına, programların bozulmasına ve veri kaybına neden olabilen yazılımlardır.
3. Belli bir yönteme göre düzenlenen; herhangi bir konu hakkında ayrıntılı bilgi içeren, genellikle birkaç ciltten oluşan kitaplara ……….. adı verilir.
4. ……… bilimsel bilgiyi sistematik bir şekilde araştıran, deney yapan ve sonuca ulaşandır.
5. Düzenli aralıklarla yayımlanan gazete ve dergilere ……….. adı verilir.
6. ……… üzerinden insanlar kendileriyle ilgili çeşitli bilgileri başkalarıyla paylaşmaktadır.
7. ……… yapılan bilimsel çalışmalarda, belli bir ahlak çizgisini her zaman gözetmek, bilimin insanlık için yapıldığına inanmaktır.
8. Kredi kartı, havale vb. ödeme sistemleri ile internet üzerinden her türlü ………. yapılabilir.
1. Haydi çocuklar aşağıda verilen bulmacayı çözelim.
1
3
2
4
5
SOSYAL BİLGİLER
1. İnsanların ihtiyaçlarının karşılanması için aletlerin yapılması, üretimin gerçekleşmesini sağlayan bilgi, teknik ve yetenekler bütünü olarak adlandırılmaktadır.
2. Genel ağ bağlantılı teknolojik aletlere kötü amaçlı yazılımların gönderilmesini önlemek amacıyla kullanılan programlardır.
3. İnsanlar arasında iletişimi sağlayan gazete, dergi, radyo, televizyon ve genel ağ gibi kitle iletişim araçlarının tümünün adıdır.
4. Belirli bir amaca yönelik olarak açılan internet sitesi içerisinde insanların sosyal yaşantılarında olduğu gibi etkileşimde bulundukları web sitesidir.
5. Bir aleti, aygıtı ve yöntemi ilk kez kullanma işidir.
ansiklopedi Bilim insanı Sosyal ağ
online alışveriş Bilimsel etik Virüsler kimlik hırsızlığı
3. Bilim İnsanları bilimsel yöntemler kullanarak araştırmalar yapar, araştırma sonuçlarını başka insanlarla paylaşır.
Günlük hayatımızı kolaylaştıran buluşların yapılmasında bilim insanları lider konumundadır. Bilim insanlarının çalışma alanları birbirinden farklı olsa da tümü için geçerli olan ortak özellikler bulunmaktadır.
Aşağıdaki tabloda verilen özelliklerden hangilerinin bilim insanlarına uygun olup olmadığına karar vererek işaretlemeyi yapınız? (√ veya X kullanınız)
Bilim İnsanlarının Özellikleri Uygundur Uygun Değildir 1. Sorgulayıcı ve araştırıcıdır.
2. Eleştiricidir ve eleştiriciye açıktır.
3. Kendilerinden önce yapılan çalışmaları redederler.
4. Sabırlı ve meraklıdır.
5. Her şeyi başarabilme yeteneğine sahiptir.
6. Zorluklar karşısında pes etmez.
7. Başarmanın sadece okumaktan geçtiğine inanır.
8. Tarafsız ve önyargısızdır.
9. Başkalarını takdir etmesini bilir.
10. Plan yapmadan doğru sonuca kısa sürede ulaşır.
4. Cümleleri dikkatlice okuyunuz. Yararlı yargı bildiren cümlelerin başına “YARAR” , zararlı yargı bildiren cümlelerin başına “ZARAR” ifadesini yazınız.
TEKNOLOJİ VE TOPLUM
Genel ağ aracılığıyla bağlandığımız sosyal medya hesapları insanlar arasındaki iletişimi etkileyen, uzak dünyaları yakınlaştıran bir etkileşim ortamıdır.
Anlık bilgi akışına yeni bir boyut kazandırılmış, her yeni gelişmeden çok daha hızlı haberdar olabilmemiz sağlanmıştır.
Kişinin kendi bedensel ve ruhsal benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılığın artmasına sebep olmuştur.
Toplumda düşüncelerini yüz yüze ifade etmekte zorlanan kişiler, sosyal medya ile kendilerini ifade eden paylaşımlar yapabilir, sosyalleşebilir ve bu sayede
özgüvenlerini artırabilirler.
Sosyal medya ve sosyal ağ ortamların aşırı kullanımı, gençlerin gerçek sosyal
6.
5. Aşağıdaki ifadeleri dikkatlice okuyunuz. Doğru ise ifadelerin sonuna “D”, yanlış ise ifadelerin sonuna “Y” yazınız.
• Günlük hava durumunu öğrenmek için Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün internet adresinden yararlanabiliriz.
(…..)
• Bilgisayar başında çok zaman geçirmek hareketsiz yaşamı artırır. (…..)
• İnternette fazla zaman geçirmek ders başarımızı olumlu etkiler. (…..)
• Tanımadığım kişilerden gelen arkadaşlık tekliflerini kabul ederim. (…..)
• Şifrelerimi yakın arkadaşlarımla paylaşırım. (…..)
• Bilgisayar ve televizyon başında çok zaman geçirmek göz ve beden sağlığımızı etkiler. (…..)
• Araştırma yaparken yararlandığımız kaynakları kaynakça kısmında belirtmesek de olur. (…..)
• Bilgisayarlarımıza lisanslı bir antivirüs programı yüklemeliyiz. (…..)
• “Genel ağ”da gördüğüm bilgileri başka kaynaklardan doğrulamak zaman kaybına sebep olur. (…..)
• Adres çubuğunda https:// etiketli olan bir web sitesi güvenilirdir. (…..)
• Bilim insanlarının ortak özelliklerinden biri de sorgulayıcı olmalarıdır. (…..)
• Kitap süreli bir yayın aracıdır. (…..)
Aşağıda verilen bilim insanları ve yaptıkları buluşları doğru bir şekilde eşleştiriniz. (Verilen buluşların önüne bilim insanlarının başındaki harfleri yeleştiriniz)
A. THOMAS EDİSON (…..) TELGRAF
B. ALEXANDER GRAHAM BELL (…..) MATBAA
C. MARCONİ (…..) UÇAK
D. JOHANNES GUTENBERG (…..) AMPUL
E. SAMUEL MORSE (…..) TELESKOP
F. WRİGHT KARDEŞLER (…..) TELEFON
G. GALİLEO GALİLEİ (…..) RADYO
7. İnternetle henüz yeni tanışan Ayşe, bu konuda nasıl davranacağını bilmemektedir. Ayşe’ye yardım ederek
“güvenli internet kullanımı” için doğru cümlelerin altındaki kutucuğa
√
işareti, yanlış cümlelerin altındaki kutucuğa ꭓ işareti koyunuz.Araştırma yaparken çeşitli kaynaklardan yararlanmalıyız.
Doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmanın en iyi yolu araştırmalarımızı internette yapmaktır.
İnternette yaptığımız araştırmalarda güvenilir
siteleri tercih etmeliyiz.
Uzantısı gov veya org olan siteler, güvenilir sitelerdir.
Uzantısı com veya net olan siteler, güvenilir sitelerdir.
Arama motorunda ilk sırada yer alan sitelerin en güvenilir site olduğu bilgisi yanlıştır.
2 3
4 1
6
5
8.
Bilim insanı olmaya karar veren Mustafa, Sinem, Mine ve Sude’nin sahip olması gereken özelliklere “ ” işareti koyarak, onlara yardımcı olur musunuz?
Şüphecidir.
Taklitçidir.
Meraklıdır.
Tarafsızdır.
Eleştirilmeyi sevmez.
Olaylara ön yargı ile yaklaşır.
Yeni fikirlere açıktır.
Deneye ve gözleme önem verir.
9. Sosyal Bilgiler dersinde araştırma yapan Ali’nin ödevini yapmasına yardım etmek ister misiniz? Araştırma yapılırken dikkat etmesi gereken bilgilerden doğru olanların başına işaretini getirmeniz, Ali’nin ödevini hazırlamasına faydası olacaktır.
Konunun bilgi kaynaklarından araştırılması gerekir.
Araştırmalarımızı yaparken kaynakça belirtmemize gerek yoktur.
İnternetten yaptığımız araştırmalarda gov gibi uzantılı sitelerden yararlanmalıyız.
Edinilen bilgilerin asıllarını koruyarak not alınması gerekir.
Bilgiye ulaşmak için sadece dergi ve ansiklopedilerden yararlanmalıyız.
Araştırma ve inceleme yaparken konulara bilimsel yaklaşmaya özen göstermeliyiz.
Kaynakça bölümünde; eserin sahibinin adı ve soyadı, kitabın adı, yayınevi, basıldığı yer ve basıldığı yıl bulunmalıdır.
....
....
....
....
....
....
....
Aşağıda verilen kavramlar ile ilgili oldukları uygun açıklamaları, yanlarında bulunan harfleri kullanarak eşleştiriniz.
A B C D
E F G 10.
Sanal ortam https://
Bilim insanı İnternet Mucit
Kimlik Hırsızlığı İntihal
Araştırma yaparken yararlanılan kaynakların gösterildiği bölüm.
Bir buluş ortaya koyan, icat eden kimseye denir.
Genel Ağ adreslerinde yaptığımız işlemlerin ve kişisel bilgilerimizin başkalarının eline geçmesini önleyen şifreleme sistemidir.
Kişisel bilgilerin, kötü niyetli kimselerin eline geçmesi olarak tanımlanır.
Gerçekte yeri olmayıp, zihinde tasarlanan ve internet aracılığıyla kullanılan mekan.
Günümüzde bilgiye ulaşmanın en hızlı ve kolay yolunu sunan araç.
Bir kişinin eserinde, başkalarına ait fikirleri kaynak belirtmeksizin kullanmasına denir.
Sosyal medya kullanımına ayrılan sürenin fazla olması aile içi iletişimin zayıflamasına yol açmıştır.
İnsanlar arasındaki iletişimde yüz yüze iletişimin yerini sanal ortamda iletişim almıştır.
Telefon ve internet gibi iletişim araçları, uzaklarda yaşayan akrabalarımızla iletişim kurmamıza olanak sağlamıştır.
İletişim alanında teknolojinin gelişmesiyle, bayramlarda büyükleri ziyaret ederek bayramlaşmak yerine mesaj göndererek bayramlaşmak yaygınlaşmıştır.
Özellikle internet kullanımının yaygınlaşması, bilgiye ulaşmanın yolunu kolaylaştırmıştır.
Teknoloji alanındaki hızlı büyüme komşuluk ilişkilerinin zayıflamasına neden olmuştur.
11. Teknolojinin faydalı yönleri olduğu gibi zararlı yönleri de vardır.
Cümlelerin başında yer alan topları doğru kaleye göndererek teknoloji konusunda bilinçli bir birey olduğunu göstermek ister misin? Bunun için topların üstünde yazan sayıları doğru kaleye yazman yeterli olacaktır.
TEKNOLOJİNİN OLUMSUZ ETKİLERİ TEKNOLOJİNİN OLUMLU ETKİLERİ
5
6 3
1
2
4
12.
Milli Mücadelemiz ile ilgili ödev hazırlayan Ahmet, yandaki kitaptan
faydalanmıştır.
Araştırma ödevinin “Kaynakça” bölümünde bunu belirtmek isteyen Ahmet, bu bilgiyi sırasıyla nasıl yazmalıdır?
………
………
………
………...
13. Aşağıda verilen soruların cevaplarını boşluklara yazınız.
A. Sosyal ağlarda paylaşmamamız gereken kişisel bilgilerimizi aşağıya yazınız.
...
...
...
...
...
B. Bilim insanlarının ortak özelliklerinden beş tanesini maddeler şeklinde aşağıda belirtilen kısma yazınız.
1. ...
2. ...
3. ...
4. ...
5. ...
C. Bilim insanlarının bilimsel çalışmalar yaparken izledikleri çalışma basamaklarını sırasıyla yazınız.
1. ...
2. ...
3. ...
4. ...
5. ...
14.
Olumlu Bilim, Teknoloji ve Toplum Olumsuz Teknoloji sayesinde dünyanın bir ucundaki insanlarla iletişime
geçebiliyor ve yaşananları hemen öğrenebiliyoruz.
İnsanlar misafirliğe gittikleri evlerde bile sosyal medya hesaplarını kontrol etmekte, cep telefonlarıyla oyun oynamakta ve video izlemektedir.
Hafızasını geliştirmek isteyen çocuklar için hafıza oyunları, dikkatini geliştirmek isteyen çocuklar için dikkat oyunları artık teknoloji aracılığıyla rahatça ulaşılabilmekte olan oyunlardır.
Çocuklar artık okulda verilen tüm ödevleri yorulmadan aklını kullanmadan, hiç kütüphaneye, kitaplara başvurmadan rahatça yapabilmektedir.
Teknolojik gelişmelere ayak uydurabilmek adına yapılan harcamalar kişilerin bütçesine yük bindirmekte, daha fazla para harcamasına ve borçlanmasına neden olmaktadır.
Eskiden saatler alan yollar, bitmek bilmeyen haritalar ve konumlar, yerini ışık hızında ulaşıma bıraktı. Nasıl gideceğimizi, nasıl ulaşabileceğimizi navigasyon uygulamasıyla zamandan da tasarruf sağlayarak öğrenebiliyoruz.
Teknolojik gelişmelerin artmasına bağlı olarak daha çok enerji tüketen, daha karmaşık yapıda makine ve ekipmanlar üretilmektedir.
Bu durum yer altı ve yer üstü kaynaklarının daha hızlı tükenmesine neden olmaktadır.
Teknolojik imkanlarla kişiler asosyal birer birey haline gelmektedir.
Yüz yüze iletişim yerini sanal ortam üzerinden yürütülen bir iletişim tarzına bırakmaktadır. Bu durum toplumsal bir varlık olan insanın yalnızlaşmasına ve ruhsal sıkıntı içine girmesine neden olmaktadır.
Yabancı dil öğreten uygulamalar, toplum ve ahlak kuralları üzerine öğütler veren programlar, ders verici animasyon flimleri, matema- tiksel işlemler yapan uygulamalar eğitime yardımcı kaynak görevi oluşturmaktadır.
Aşağıda Bilim, Teknoloji ve Toplum ünitesi ile ilgili bazı toplumsal örnekler verilmiştir. Bu bilgilerin insan hayatı açısından olumlu ya da olumsuz olduğuna karar vererek işaretleme yapınız.
15. İsmi verilen bilim insanları ile çalışmalarını doğru şekilde eşleştiriniz
Galileo
İbni Sina
Aziz Sancar
A. Einstein
Cahit Arf
İsaac Newton
Diyarbakır Ölçme Değerlendirme Merkezi
16. Teknoloji: İnsanların ihtiyaçlarına yönelik araç ve gereçlerin üretilebilmesinde gerekli olan bilgi, yetenek, yöntem ve teknikler bütününe denir. Bu tanımdan yola çıkarak teknolojinin yararları üzerinde durmamız gerektiğini düşünebiliriz fakat bilinçli kullanılmadığı durumlarda teknolojinin zararları ile karşı karşıya kalıyoruz.
Buna Göre;
I. aile içi iletişimi zayıflatması,
II. bireylerin yalnızlaşmaya başlaması, III. iletişimin yaygınlaşması
durumlarından hangileri teknolojinin zararlarına örnek olarak gösterilebilir?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) I, II ve III
17. 2006 yılında hizmete giren bir halkla ilişkiler uygula- masıdır. Bu uygulama, çağın gereksinimleri de göz önünde bulundurulmak suretiyle sürekli geliştiril- mekte ve vatandaşlarımıza hizmet vermektedir. Bu uygulama sayesinde devlet ile vatandaş arasındaki iletişim kanallarının tümü (elektronik, mektup, faks, telefon ve yüz yüze) açık tutulmakta, vatandaşların kendileri ve kamuyla ilgili talep, şikâyet, ihbar, görüş ve önerileri dikkate alınmaktadır.
Açıklaması verilen uygulama aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)
B) Emniyet Müdürlüğü İletişim Merkezi (155 POLİS İMDAT)
C) Milli Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (MEBİM ALO 147)
D) Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM ALO 184)
18. Teknolojinin var olmasıyla birlikte insanların hayat şekli de değişime uğramıştır. Önceleri imkansız ola- rak tanımlanan birçok alet günümüzde çok kolay bir şekilde kullanılmaktadır. Teknoloji dünyaları küçülten, uzak diyarları yakınlaştıran imkansız dediğimiz ha- yalleri gerçekleştiren vazgeçilmez bir mekanizmadır.
Günümüzde teknolojiden uzak durmak neredeyse imkansız bir hal almıştır.
Parçadan hareketle aşağıdaki sözlerden hangisi teknolojinin gelişiminin ne kadar ileri seviyeye ulaştığını göstermektedir?
A) Teknoloji bir yandan ölümsüzlük için iştahı kabartır, öte yandan evrensel yok oluş tehdidi taşır. Teknoloji doğadan uzaklaştırılmıştır.
(Don DELİLLO) B) Teknoloji hiçbir şeydir. Önemli olan, insanların bir inanca sahip olması, temel olarak iyi
ve akıllı olmaları ve onlara verdiğiniz araçlarla harika şeyler yapmalarıdır. (Steve JOBS)
C) Eskiden bir binaya sığan şey, artık cebinize sığmaktadır. Bugün cebinize sığan şey, yirmi beş yıl içinde bir kan hücresine sığacaktır.
(Ray KURZWEİL) D) Teknoloji sadece bir araçtır. Çocukların bir arada çalışmasını sağlamak ve onları motive etmek açısından en önemlisi öğretmendir. (Bill GATES)
Aşağıda verilen davranışlardan hangisi “Bilimsel Etiğe” uygundur?
A) Araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek
B) Bir araştırmanın aynı sonuçlarını birden fazla dergiye yayın için göndermek veya yayınlamak C) Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak
D) Çalışmalarımızı yaparken yararlandığımız kaynakları belirtmek
19.
Diyarbakır Ölçme Değerlendirme Merkezi
Teknolojinin insan hayatına olumlu etkileri olduğu gibi olumsuz etkileri de vardır. Bu nedenle teknoloji kullanımında mümkün olduğunca dikkatli olunmalıdır.
Özellikle teknolojik zararlar, doğal ortamın bozulma- sına etki etmektedir. Bu tür olumsuz etkilerden dolayı bazı ülkeler, farklı yöntemlerle teknolojinin zararlarını azaltmaya yönelik çalışmaklar yürütmektedir.
Buna göre,aşağıdaki gelişmelerden hangisi teknolojinin zararlarını azatmaya yönelik çalışmalara örnek olarak gösterilebilir?
A) Çernobil Nükleer Santrali’nde meydana gelen patlama etkisi uzun süren bir felakete yol açmıştır.
B) Meksika Körfezi’nde bir petrol platformunda mey- dana gelen patlama deniz canlılarının yok olması- na sebep olmuştur.
C) Kanada’nın Halifax limanında bir Fransız kargo gemisinin taşıdığı cephanenin patlaması sonucun- da tsunami meydana gelmiştir.
D) İsveç’te sanayi ve evsel çöp atıklarının çevreye yayılması kirliliğe sebep olduğundan geri dönü- şüm fabrikaları kurulmuştur.
20.
21. Kadir bir internet sitesinde düşen bir uçakla ilgili aşa- ğıdaki bilgiyi okuyor:
“Rüzgar uçağın kontrolünü zorlaştırdı. İlk görünüşte bunu bir “Windshear” olayı olduğu anlaşılıyor. Winds- hear, özellikle son yaklaşmada pilotların başını ağrı- tan farklı rüzgar akımlarının bir araya gelerek uçağın kontrolünün zor hale getiren bir meteoroloji olayıdır.
Bu olayda da anlaşılıyor ki uçak arkadan güçlü rüzgar almıştır.” Kadir bu internet sitesinde okuduğu bilginin doğruluğundan şüphe ederek bu bilginin doğruluğunu ve güvenirliğini çeşitli kaynaklardan araştırıyor. Kadir araştırması sonucunda şu bilgilere ulaşıyor:
“Uçak son yaklaşmada irtifa kaybedip sert iniş yap- mıştır. Bu nedenle uçak pistte normal olması gereken yerden çok daha ileri bir noktada teker koymuş, yani havacılık tabiriyle uzun oturmuş ve pistten çıkmıştır.”
Buna göre, Kadir’in genel ağ adresinde okuduğu bilgiden şüphe duyarak “doğru bilgiye ulaşma sü- reci” ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sanal ortamda edindiğimiz bilgileri eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmeliyiz.
B) Doğru olduğundan şüpheye düştüğümüz bilgileri farklı ağ adreslerinde kontrol etmeliyiz.
C) Genel ağ adreslerindeki bilgilerin daima doğru ve güvenilir olduğunu bilmeliyiz.
D) Edindiğimiz bilgilerin doğruluğunu ve güvenirliğini
22. Isaac Newton fizik, matematik ve astronomi alanında buluşlar yapan önemli mucitlerden biridir. Newton’a göre bilimsel bir araştırma için eşsiz bir kurgunun olması gerekir. Bu kurgular insanı istediği alanda başarılı olmasında en önemli faktördür. Bu kurgular, bilmediklerimizle ilgili fikirler yürütme işidir. Aslında her şeyin altında bu gerçeklik yatar.
Buna göre Isaac Newton, bir bilim insanının başarılı olmasında hangi özelliğin önemine vurgu yapmaktadır?
A) Hayal Gücü B) Meraklı Olması C) Araştırmacı Yanı D) Planlı Çalışması
23.
Yukarıdaki öğrencilerden hangileri teknoloji kullanımının “Sosyalleşme ve Toplumsal ilişkiler üzerindeki etkisi” ile ilgili doğru açıklamalarda bulunmuştur?
A) Yalnız Gül B) Gül ve Gonca C) Gonca ve Yasemin D) Gül, Gonca ve Yasemin
GÜL
GONCA
YASEMİN
Veliler artık okula uğramadan kendi çocuklarının notları hakkında detaylı bilgiye ulaşabilmektedir.
Çevrede meydana gelebilecek her türlü kirliliğe karşı mahalle sakinleri, istedik- lerini resmi kurumlara rahat bir şekilde iletebilmektedir.
Elazığ ve Malatya’ da meydana gelen depremlerde zarar gören vatandaşlarımı- za yönelik yapılan yardım kampanyaları- na çok kolay bir şekilde ulaşabilmekteyiz.
Aşağıdakilerden hangisi genel ağ ortamında karşılaşabileceğimiz olumsuz durumlardan biri değildir?
A) İndirme programlarının virüslü olması B) Kişisel bilgilerin bizden habersiz kullanılması 24.
