BULUTLAR…
Oluşumları ve Tipleri
Bulut Nedir…
Dünya'da yoğunlaşan madde su buharıdır. Bu da, küçük su damlacıklarını, genellikle 0.01 mm buz kristallerini oluşturur.
Milyarlarca damlacık ve kristallerin beraber durmasıyla bulut
olarak görünürler. Bulutlar tüm görünür dalga boyutlarını yansıtır ve genellikle beyazdır fakat gri veya siyah olarak görünebilirler.
Bulutların oluşması için su gereklidir.Zaten dünyamızın yüzde 75'lik bir kısmı sulardan oluşuyor. Okyanuslar,denizler,göl ve akarsulardan buharlaşan sular ,su buharı yani nem yüklü
tanecikler halinde yukarı doğru yükselirler. Atmosferde yükselirken her 100 metrede 1 derece havanın sıcaklığı azalır.Ayrıca her 10 metrede bir de hava basıncı 1 milibar azalır.Nem taşıyan
taneciklerin çevresindeki atmosfer basıncı ve sıcaklığı
azalınca,genleşerek ve yoğunlaşarak bu nemin soğumasına sebep olur.Oluşan bu tanecikler ne kadar fazla soğuşurlarsa o kadar
büyük ve bir o kadar da yoğun bulutlar oluşur.
Bulut Türleri
Bulutların oluşmasının ana ilkesi yükselme,soğuma ve
yoğunlaşmaydı.Ama her bulut aynı değildir.İçinde taşıdığı su miktarı,toz parçacıkları,yüksekliği,doyma oranı gibi
bulutların birbirlerinden çok sayıda farklı özellikleri vardır.
Bulutlar bulundukları yere göre yüksek,orta ve alçak
bulutlar olmak üzere 3 sınıfa ayrılabilinir.Bulutlar dünyanın
şekline ayak uydururlar.
Yüksek Bulutlar:
Cirrus – Cirrocumulus – Cirrostratus
Orta Bulutlar:
Altocumulus
Altostratus
Alçak Bulutlar:
Cumulus – Stratocumulus – Stratus - Nimbostratus
Cumulonimbus bulutu
tüm katmanlarda uzanır
Cirrus Bulutu
Beyaz renkte, çok ince iplikler halinde veya dar şeritler şeklinde bağımsız bulutlardır.
Görünümleri lif veya ipek parlaklığındadır. Bu
bulutlar genellikle Cirrocumulus ve
Altocumulus bulutları ile Cumulonimbus
bulutlarının üst
kısımlarından meydana gelir.
Cirrus bulutları, çok ufak buz kristallerinden
meydana gelmiştir.
Cirrocumulus
Gölgesiz ince beyaz parça, örtü ya da katman
biçiminde bulut,Birbirine karışmış ya da ayrı ayrı ve oldukça düzgün dizilmiş taneler, dalgacıklar
biçiminde çok küçük öğelerden oluşur.
Bu öğelerin görünür genişlikleri 1 dereceden azdır.
Bu bulutlar tamamen buz
kristallerinden ibaret olup,
bazen aşırı soğumuş su
damlacıkları da görülür.
Cirrostratus
Genellikle ışık halkası
oluşturan ipliksi ya da düzgün görünümlü, saydam ve
gökyüzünü tümüyle ya da kısmen örten beyazımsı bulut türüdür.
Bu bulutlar fazla kalın olma- dıklarından şeffaf görünürler.
Güneş ve ay ışığını geçirirler.
Altostratus
Grimsi ya da mavimsi renklerde bulut örtüleri ya da çizgili ipliksi
katmanlar. Gökyüzünü tümüyle ya da kısmen örter.
Güneşi, bir buzlu camın arkasından
görünüyormuş gibi
bulanık bir biçimde
gösterecek kadar ince
bölümleri vardır.
Altocumulus
Beyaz ya da gri, ya da beyaz gri renklerde parça, örtü ya da katman biçiminde
bulut,Genellikle gölgeli yerleri olur; katmanlardan, yuvarlak kütlelerden ve tomarlardan oluşur.
Kısmen ipliksidir ya da
dağılıp yayılmış durumdadır;
karışıp birleşmiş olabilir ya da olmayabilir.
Düzenli dizilmiş küçük öğelerinin 1 ile 5 derece
arasında belirgin bir genişliği
vardır.
Cumulus
Birbirinden ayrı bulutlar.
Genellikle yoğun olurlar ve dış çizgileri keskindir.
Kabarık duran üst bölümü, karnabahara benzeyen, yükselen tepeler, kubbeler ya da kuleler biçiminde düşey olarak oluşur.
Güneşin aydınlattığı bölümleri çoğu zaman parlak beyaz renk alır.
Bu bulutların zemini
görece koyu ve yataydır.
Kimi zaman parçalı
görünümde olurlar.
Stratocumulus
Gri ya da beyazımsı, ya da gri ve beyazımsı
renklerde parça, örtü ya da katman biçiminde, hemen her zaman koyu parçaları olan buluttur.
Mozaik gibi, yuvarlak kütlelerden, tomarlardan oluşur.Yere ulaşmadan buharlaşan yağış durumu dışında ipliksi değildir.
Birleşmiş ya da
birleşmemiş durumda olabilir.
Düzgün dizilmiş küçük öğelerin çoğunun
genişliği görünürde 5 dereceden çoktur.
Stratus
Genellikle gri renkte, düzgün görünüme sahip bulutlardır.
Stratus’lerden çisenti, buz prizmaları ve kar grenleri yağışı meydana gelir. Güneş bu bulutlardan görüldüğü zaman, bulutun sınırları
kolayca teşhis edilebilir. Çok düşük sıcaklıklar dışında Stratus, hale durumunu meydana getirmez.
Bu bulutlar bazen düzensiz sıralar halinde de meydana gelebilir.
Stratus’lerin karakteristik yağışı çisenti olup, rüzgarın sakin veya hafif olduğu
dönemlerde görüşü
kısıtlayacak şekilde yere yakın seviyelerde
görülebilmektedirler.
Nimbostratus
Gri renkli bulut katmanı.
Genellikle koyu renklidir.
Oldukça sürekli yağan ve çoğu kez yere kadar
ulaşan yağmur ya da kar yüzünden görünümü
yayılmış gibidir.
Güneşi tümüyle örtecek kadar kalındır.
Çoğu kez bu katmanın altında, parçalı bulutlar bulunur; nimbostratus bulutları bunlarla
birleşmiş ya da
birleşmemiş durumda
olabilir.
Cumulonimbus
Dağ ya da çok büyük kuleler biçiminde, düşey doğrultuda büyük yer kaplayan , ağır ve yoğun buluttur.
Üst bölümünün bir kısmı genellikle düzgün, ipliksi ya da çizgilidir ve hemen her zaman yassıdır. Bu bölüm, örs ya da çok büyük bir sorguç biçimi alana kadar yayılır.
Çoğu kez koyu renkte olan bulutun zemininin altında, sık sık onunla birleşmiş ya da
birleşmemiş durumda parçalı bulutlar vardır.
Burada çoğu kez yağış olur; bu yağış kimi zaman yere ulaşamadan buharlaşan türden olabilir.
