AYDINLATMA VE KUVVET PROJESİ ÇİZİMİ

(1)

(YÜKLEME CETVELİNİN DOLDURULMASI VE TABLO

TALEP GÜCÜNÜN HESABI)

(2)

2

Yükleme Cetvelinin Doldurulması ve Tablo Talep Gücünün Hesabı

Yükleme cetveli, kolon şemasından yararlanılarak doldurulur. Yükleme cetvelinde; • Tablo özellikleri (gücü, cinsi, sigortası, KAKR. vs.)

• Linyelerin özellikleri (gücü, kullanılan sigorta cinsi ve akımı, fazı vs.) • Sorti özellikleri (aydınlatma yada priz sortilerinin sayısı) gösterilir.

TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ

TABLO ADI TABLO GÜCÜ TABLO TALEP GÜCÜ BESLEME ŞEKLİ

R S T

TABLO

ADI GÜÇ SİGORTA KAKR

YÜKLEME CETVELİ LİNYE

NO

SİGORTA SORTİ FAZ

AKIM

(A) CİNS IŞIK PRİZ

GÜÇ

(3)

3

Yükleme Cetvelinin doldurulması sırasında dikkat edilecek hususlar

• Çizimi yapılmış olan Elektrik Tesisat Projesi üzerinde belirtilen Linye (Aydınlatma Linyesi A1 ve Priz Linyesi P1 şeklinde gösterilebilir) ve Kolon numaralarından (K1) yararlanılarak sırasıyla cetvele yerleştirilmelidir.

• Her bir linyede kullanılacak olan Sigorta Cinsi (W oto, K oto) ve Akımı(16A – 3x25A) hesaplama ile belirlenmelidir.

• Sorti kısmında linyenin ışık yada priz linyesi oluşuna göre, Işık (Anahtar Sayıları) ve Priz Sorti (Priz Sayısı) sayıları belirlenerek cetvele yerleştirilmelidir.

• Elektrik abonelerine üç fazlı besleme yapılğından her bir linyenin hangi faza bağlanacağı da yükleme cetvelinde gösterilmelidir.

• Açıklama kısmında linye ile ilgili bilgiler verilmelidir. Örneğin Salon Priz linyesi, Mutfak Ortak Priz Linyesi gibi…

• Tablo kısımda bütün linyelere ait güçlerin toplamı, Kurulu Güç kısmına yazılmalıdır.

• Kullanılacak olan Ana Kolon Sigortası, Kolon Sigortası, Hata Akımı Koruma Anahtarı (KAKR; kaçak akım koruma rölesi) akım değerleri de cetvelde gösterilmelidir.

(4)

4  Kurulu Güç: Aydınlatma aygıtları ve prizlerin toplam gücüdür.

 Talep Güç: Eşzamanlı güç, bağlantı güç olarak da ifade edilen ve aynı zamanda şebekeden çekilen

güçtür. İletken kesitlerinin belirlenmesi ve akım kontrolünde esas olan güçtür.

 Dairenin talep gücünün hesabı: Konutlarda bir dairenin talep gücünün (eş zamanlı yük)

belirlenmesinde aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas alınmalıdır. • Kurulu gücün 8kW’ye kadar olan bölümü için %60’ı

• Kurulu güçten geriye kalan güç için %40’ ı alınıp toplanarak dairenin talep gücü bulunur.

Daire Sayısı

Eş Zamanlı

Katsayısı Daire Sayısı

Eş Zamanlı Katsayısı 3-5 45 36-40 29 5-10 43 41-45 28 11-15 41 46-50 26 16-20 39 51-55 25 21-25 36 56-61 24 26-30 34 62 ve üstü 23 31-35 31

 Köy kasaba ve imar planı bulunmayan alanlarda yapılan tek evlerde ve yazlıklarda bu esaslara uyulmayabilir. Bütün konutlarda eş zamanlı yük 3kW’tan az olamaz.

Bazı Önemli Tanımlar

 Binanın talep gücünün hesabı: Binanın

eş zamanlı yükünü belirlenmesi için aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.

(5)

5 Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü

Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite) katsayılarına göre belirlenir.

Eş zamanlı güç (aynı zamanda çekilen güç), kurulu güç değeri eş zamanlılık katsayısı ile çarpılarak bulunur. Konutlarda kurulu güç genel olarak aydınlatma gücü, priz gücü ve biliniyorsa elektrikli ev aletlerinin gücünden oluşur.

Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan gücün %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

Daire Sayısı

Eş Zamanlı

Katsayısı Daire Sayısı

Eş Zamanlı Katsayısı 3-5 45 36-40 29 5-10 43 41-45 28 11-15 41 46-50 26 16-20 39 51-55 25 21-25 36 56-61 24 26-30 34 62 ve üstü 23 31-35 31

(6)

6

Örnek: Kurulu gücü 112300W olan 8 daireli bir apartmanın talep gücünü bulunuz.

8 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10 daire için %43 olarak alınır. Buna göre kurulu gücün %43 binanın talep gücünü verir.

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟐𝟑𝟎𝟎. 𝟎, 𝟒𝟑

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟐𝟖𝟗𝑾

Örnek: Kurulu gücü 13234W olan bir dairenin tablo talep gücünü bulunuz.

Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç 5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = İ𝒍𝒌 𝟖𝒌𝑾′𝚤𝒏 %𝟔𝟎′𝚤 + 𝑲𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈üç𝒕𝒆𝒏 𝒈𝒆𝒓𝒊𝒚𝒆 𝒌𝒂𝒍𝒂𝒏 𝒈ü𝒄ü𝒏 %𝟒𝟎′𝚤 𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾

(7)

7 YÜKLEME CETVELI KAKR LÝNYE NO IÞIK PRÝZ SORTÝ GÜÇ AÇIKLAMA (W) SÝGORTA GÜÇ TABLO

ADI SÝGORTA AMPER CÝNS

FAZ

R S T

(8)

8

Ders İçi Örnek Uygulama (Yükleme Cetvelinin Oluşturulması)

Ders Örnek Uygulama için verilen müstakil evin Yükleme Cetveli aşağıdaki gibidir.

P1 A1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 16 6 16 20 20 16 3 16 6 W oto -4 -6 -3 1 1 1 1 5 -1800W W oto W oto W oto W oto W oto W oto W oto W oto -900W -2000W -1800W 510W 1800W 2500W 2500W 2000W 100W 1500W 634W 13694W 22 4700W 8 40 Priz Aydınlatma Priz Bulaşık Makinesi Çamaşır Makinesi Fırın Kombi Mutfak Priz Aydınlatma TABLO GÜCÜ

AT 13694W 8000x0,6+5694x0,4=7078W 3 FAZ

6 W oto - 50W Zayıf Akıım Zil

R S T -510W -2500W -1500W -4510W -2500W -100W -634W 4484W 50W 4 -TABLO

ADI GÜÇ SİGORTA KAKR

AT 13394W 3x40A _(30mA)3x40A

YÜKLEME CETVELİ LİNYE

NO

SİGORTA SORTİ FAZ

AKIM (A) CİNS IŞIK PRİZ GÜÇ (W) AÇIKLAMA A2 16 W oto - 4 - - 1200W 1800W Priz

Ders İçi Uygulama1’ e ait Yükleme Cetveli ve Tablo Talep Gücü Hesabı

(9)

9

Tablo Talep Gücü Hesabı

AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 13694W olan bir dairenin tablo talep gücünü bulunuz.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟔𝟗𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎 𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟕𝟎𝟕𝟕, 𝟔𝑾

(10)

10

Örnek Uygulama (Yükleme Cetvelinin Oluşturulması)

Örnek Uygulama için verilen müstakil evin Yükleme Cetveli aşağıdaki gibidir.

Örnek Uygulama1’ e ait Yükleme Cetveli ve Tablo Talep Gücü Hesabı

AT 16240W 8000x0,6+8240x0,4=8096W 3 FAZ

YÜKLEME CETVELİ

TABLO _LİNYE

NO

SİGORTA SORTİ FAZ _GÜÇ

(W) AÇIKLAMA

ADI GÜÇ SİGOR. KAKR CİNS A IŞIK PRİZ R S T

AT 16240 3x40A 3x40A 30mA

P1 W oto 16 - 1 1000 - - 1000 Jakuzi

P2 W oto 16 - 2 600 600 Banyo ve Hol Priz

P3 W oto 20 1 2500 2500 Çamaşır Makinesi

A1 W oto 6 5 342 342 Aydınlatma Linyesi1

P4 W oto 16 4 1200 1200 Yatak Odas .Priz

P5 W oto 20 1 2000 2000 Fırın

P6 W oto 20 1 2500 2500 Bulaşık Makinesi

P7 W oto 16 3 900 900 Mutfak Priz1

P8 W oto 3 1 150 150 Kombi

P9 W oto 16 4 1200 1200 Mutfak Priz2

P10 W oto 16 5 1500 1500 Salon Priz

A2 W oto 6 4 348 348 Aydınlatma Linyesi2

P11 W oto 20 1 2000 2000 Klima

(11)

11

Tablo Talep Gücü Hesabı

AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 16240W olan bir dairenin tablo talep gücünü bulunuz.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟖𝟐𝟒𝟎. 𝟎, 𝟒𝟎 𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟗𝟔𝑾

(12)

HESABI

(13)

13

Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Elektrik Tesisat Projelerinin çiziminde,

• Gerilim düşümü hesabı iletkenler üzerinde gerçekleşecek gerilim düşümünün yönetmeliklerce belirlenmiş olan değerlere uygunluğunun değerlendirilmesi ve uygun iletken kesitinin tespiti için yapılır.

• Akım kontrolü hesabı, iletkenler üzerinden geçecek olan akımın iletkeninin üzerinden taşıyabileceği yönetmeliklerce belirlenmiş olan akım değerlerine uygunluğunun kontrolü için yapılır.

NOT: Gerilim düşümü ve akım kontrolü hesaplamalarında güç olarak Talep Güç kullanılmalıdır. Devrenin güç katsayısı daire için cosϕ=0,8, ana kolon hattı için kompanzasyon sonrası güç katsayısı değeri alınmalıdır.

Sayaç Dolabı

Ana Kolon Hattı Kolon Hattı Linye Hattı

Ana Tablo Kurulu Güç Ana Tablo Talep Gücü

Tablo Kurulu Güç Tablo Talep Gücü

NT Linye No

%eA %eK %eL

(14)

14

Gerilim Düşümü Hesabı

İç tesis hatları üzerinde yüzde gerilim düşümü, yapı bağlantı kutusu ile tüketim araçları arasında,

Aydınlatma ve priz devrelerinde %1,5’i

Motor devrelerinde %3’ü geçmemelidir.

Yapının yada yapı kümesinin beslemesinde transformatör kullanılmışsa transformatör ile yapı bağlantı kutusu arasındaki gerilim düşümü %5’i geçmemelidir.

Yüzde gerilim düşümü hesabı; ana kolon hattı (%e_A), kolon hattı(%e_K) ve en uzun ve en güçlü linye hattı (%e_L) için ayrı ayrı yapılır.

Sayaç Dolabı

Ana Tablo Kurulu Güç Ana Tablo Talep Gücü

Tablo Kurulu Güç Tablo Talep Gücü

NT Linye No

%eA %eK %eL

(15)

15 Toplam yüzde gerilim düşümü, ana kolon, kolon ve en güçlü en uzun linyenin yüzde

gerilim düşümü toplamıdır.

%𝒆_𝑻 = %𝒆_𝑨 + %𝒆_𝑲 + %𝒆_𝑳

Bir fazlı alternatif akım tesisleri için %𝒆 = 𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐 %𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟒.

𝑳.𝑷_(𝒌𝒘) 𝒔

Üç fazlı alternatif akım tesisleri için %𝒆 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐 %𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟏𝟐𝟒.

𝑳.𝑷_(𝒌𝒘) 𝒔

 P: Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü

Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite) katsayılarına göre belirlenir.

Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan gücün %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

 L: Hattın uzunluğu: Elektrik tesisat proje üzerinden proje ölçeği dikkate alınarak bulunur.  k: Kullanılan iletkenin iletkenlik katsayısı

Bakır iletken için: 56 ve alüminyum iletken için 35 alınır.  S: Elektrik sistemlerinde kullanılan standart kablo kesiti

(16)

16

Akım Kontrolü Hesabı

Akım kontrolü hesabı için bir faz ve üç fazlı sistemler için aşağıdaki formüller uygulanır. • Bir fazlı alternatif akım tesisleri için 𝑰 = 𝑷

𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋

• Üç fazlı alternatif akım tesisleri için 𝑰 = 𝑷

𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋

Sayaç Dolabı

Ana Tablo Kurulu Güç

Ana Tablo Talep Gücü Tablo Kurulu GüçTablo Talep Gücü NT Linye No

%eA %eK %eL

(17)

17 Kabloların Akım

Taşıma Kapasiteleri

(18)

18

Örnek: Aşağıdaki gibi verilmiş olan 10 daireli apartmana ait olan gerilim düşümü ve akım

kontrolü hesaplarını yapınız.

Ana kolon hattı için 3x25+16mm2 _yer altı kablo, en uzun ve en güçlü kolon hattı için

4x10mm2’lik NVV antigron kablo ve en uzun ve en güçlü linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo

kullanımına göre gerilim düşümü ve akım kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.

%eK %eA 3x2,5mm2 Linye P4 4x10mm2+10mm2 NV 15,5 m 3x25+16mm2 YVV 9,5 m 16,9 m NT8 2500W %eL Talep Güç: 6894 W Talep Güç: 48638 W Kurulu Güç: 113112W Kurulu Güç: 13234 W Sayaç Dolabı

Ana Kolon, En Uzun ve En Güçlü Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek Hat Şeması

(19)

19 10 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10daire için %43 olarak alınır. Buna göre kurulu

gücün %43 binanın talep gücünü verir. Kurulu gücü 113112W olan 10daireli bir apartmanın talep gücü aşağıdaki gibi hesaplanır.

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟑𝟏𝟏𝟐. 𝟎, 𝟒𝟑

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖𝑾

Kurulu gücü 13234W olan Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç 5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎 𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾

(20)

20 Gerilim Düşümü Hesabı

Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑨 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨.𝑷𝑨

𝒌.𝒔_𝑨.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓,𝟓.𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖

𝟓𝟔.𝟐𝟓.𝟑𝟖𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑

En uzun ve en güçlü 8 nolu Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑲 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲.𝑷𝑲

𝒌.𝒔_𝑲.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟔,𝟗.𝟔𝟖𝟗𝟒

𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟏𝟒𝟒

En uzun ve en güçlü P4 nolu priz linyesi için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑳 = 𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳.𝑷𝑳

𝒌.𝒔𝑳.𝑼𝟐 =

𝟐𝟎𝟎.𝟗,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟕𝟎𝟏

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆_𝑻 = %𝒆_𝑨 + %𝒆_𝑲 + %𝒆_𝑳 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟏𝟒𝟒 + 𝟎, 𝟕𝟎𝟏 %𝒆_𝑻 = 𝟏, 𝟐𝟏𝟖 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.

Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin arttırılması gerekecekti.

(21)

21 Akım Kontrolü Hesabı

Ana kolon hattı için akım kontrolü 𝑰_𝑨 = 𝑷𝑨

𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 =

𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟗𝟐, 𝟑𝟕𝟐𝑨

Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x25+16mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek

maksimum akım 130A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 130A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

En uzun ve en güçlü 8 nolu kolon hattı için 𝑰_𝑨 = 𝑷𝑲

𝟔𝟖𝟗𝟒

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟑, 𝟎𝟗𝟑𝑨

Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.

Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

En uzun ve en güçlü P4 linye hattı için akım kontrolü 𝑰_𝑳 = 𝑷𝑳

𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 =

𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨

Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum akım

21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

(22)

22

Ders İçi Örnek Uygulama (Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı)

Ana kolon hattı için 4x10mm2 _yer altı kablo kesiti, kolon hattı için 4x6mm2’lik NVV antigron

kablo ve linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına göre gerilim düşümü ve akım

kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.

%eK %eA 3x2,5mm2 Linye P5 4x6mm2+6mm2 NV 15 m 4x10mm2 YVV 7078W 12 m 5 m 7078W AT 2500W %eL Sayaç Dolabı

Ders İçi Uygulama1’e ait Ana Kolon, Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek Hat Şeması

(23)

23 Gerilim Düşümü Hesabı

Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑨 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟖

𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟏 Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü

%𝒆_𝑲 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟖

𝟓𝟔.𝟔.𝟑𝟖𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟑

En uzun ve en güçlü P5 nolu çamaşır makinesi linyesi için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑳 = 𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷

𝒌.𝒔.𝑼𝟐 =

𝟐𝟎𝟎.𝟏𝟐.𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟖𝟖𝟓

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆_𝑻 = %𝒆_𝑨 + %𝒆_𝑲 + %𝒆_𝑳 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟏 + 𝟎, 𝟎𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟖𝟖𝟓 %𝒆_𝑻 = 𝟏, 𝟎𝟖𝟗 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur. Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin arttırılması gerekecekti.

(24)

Ana kolon hattı için akım kontrolü 𝑰_𝑨 = 𝑷

𝟕𝟎𝟕𝟖

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟑, 𝟒𝟒𝟐𝑨

Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x10mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek

maksimum akım 77A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 77A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

En uzun ve en güçlü linye hattı için akım kontrolü 𝑰_𝑳 = 𝑷

𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨

Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum

akım 21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

(25)

25

%eK %eA

%eA=

%eK=

%eT = %eA + %eK + %eL = 0,129 + 0,072 + 0,885

I = 3.U.cos P U = 380V 3x2,5mm2 Linye 5 3x6mm2+6mm2 NV 15 m 4x10mm2 YVV 6958W 12 m 5 m 6958W AT1 2500W %eL %eL= Sayaç Dolabý  cos =0,8 k x S x U 100 x L x P = = 2 = k x S x U2 k x S x U2 k x S x U 100 x L x P 2 k x S x U 200 x L x P 2 k x S x U 200 x L x P 2 = 0,129 56 x 10 x 380 100 x 15 x 6958 2 6958 = 56 x 6 x 380 100 x 5 x 6958 2 56 x 2,5 x 220 200 x 12 x 2500 2 = 0,072 = 0,885 %eT = %1,086 %1,5 = 13,214A 77A 3.380.0,8 GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI

AKIM KONTROLÜ HESABI

olduğundan kullanılan iletkenler gerilim düşümü bakımından uygundur.

olduğundan kullanılan 4x10mm2'lik kablo akım yönünden uygundur.

Ders İçi Uygulamaya ait Gerilim Düşümü ve

Akım Kontrolü Hesabı

(26)

26

Örnek Uygulama (Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı)

Ana kolon hattı için 4x10mm2 _yer altı kablo kesiti, kolon hattı için 4x6mm2’lik NVV antigron

kablo ve linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına göre gerilim düşümü ve akım

kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.

Örnek Uygulama1’e ait Ana Kolon, Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek Hat Şeması

Örnek – Müstakil Ev

2500W Sayaç Dolabı _{P6 Nolu Linye}NT

4x10mm2 YVV 4x6mm2+6mm2 NVV 3x2,5mm2 25m 15m 12,5m Kurulu Güç: 7976W Talep Güç: 7976W Kurulu Güç: 7976W Talep Güç: 7976W

(27)

27 Gerilim Düşümü Hesabı

Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑨 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨.𝑷𝑨

𝒌.𝒔_𝑨.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟐𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟔

𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟔 Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü

%𝒆_𝑲 = 𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲.𝑷𝑲

𝒌.𝒔_𝑲.𝑼𝟐 =

𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓.𝟕𝟗𝟕𝟔

𝟓𝟔.𝟔.𝟑𝟖𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟕

En uzun ve en güçlü P5 nolu çamaşır makinesi linyesi için yüzde gerilimi düşümü %𝒆_𝑳 = 𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳.𝑷𝑳

𝒌.𝒔𝑳.𝑼𝟐 =

𝟐𝟎𝟎.𝟏𝟐,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐 ⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟗𝟐𝟐

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆_𝑻 = %𝒆_𝑨 + %𝒆_𝑲 + %𝒆_𝑳 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟔 + 𝟎, 𝟐𝟒𝟕 + 𝟎, 𝟗𝟐𝟐 %𝒆_𝑻 = 𝟏, 𝟒𝟏𝟓 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur. Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin arttırılması gerekecekti.

(28)

Ana kolon hattı için akım kontrolü 𝑰_𝑨 = 𝑷𝑨

𝟕𝟗𝟕𝟔

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟓, 𝟏𝟒𝟖𝑨

Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x10mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek maksimum

akım 77A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 77A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

En uzun ve en güçlü kolon hattı için 𝑰_𝑲 = 𝑷𝑲

𝟕𝟗𝟕𝟔

𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟓, 𝟏𝟒𝟖𝑨

Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.

Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

En uzun ve en güçlü linye hattı için akım kontrolü 𝑰_𝑳 = 𝑷𝑳

𝟐𝟓𝟎𝟎

𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨

Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum

akım 21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden uygundur.

(29)

29 Örnek Uygulamaya ait Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı U = 380V cos =0,8 IA = = PA 3.U.cos IK= PK 3.U.I.cos IL= PL U.cos Ana Kolon Hattı

Kolon Hattı

Linye Hattı Ana Kolon Hattı

Kolon Hattı Linye Hattı %eA= =100 x L x PA k x S x U² %eK= =100 x L x PK k x S x U² %eL= =200 x L x PL k x S x U²

%eT = %eA + %eK + %eL = 0,246+0,247+0,922

%eT = 1,415 < % 1,5 olduğundan kesitler gerilim düşümü bakımından uygundur. 100 x 25 x 7976 56 x 10 x 380² = 0,246 100 x 15 x 7976 56 x 6 x 380² = 0,247 200 x 12,5 x 2500 56 x 2,5 x 220²= 0,922 7976 3.380.0,8 = 15,148 A < 77 A olduğundan 4x10mm2'lik kablo akım yönünden uygundur.

7976 3.380.0,8

= 15,148 A < 44 A olduğundan 4x6mm2'lik kablo akım yönünden uygundur.

2500 220.0,8

= 14,205 A < 21 A olduğundan 2,5mm2'lik kablo akım yönünden uygundur.

GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI

(30)

(31)

31

Kolon Şeması Çizimi

Kolon şemaları binaların kat sayıları esas alınarak tek hat şeması olarak çizilir. Kolon şemalarında;

• Ana kolon hattı kablo kesiti ve uzunluğu (En az 6mm2 bakır veya 10mm’lik alüminyum iletken kesiti),

• Kolon hattı kablo kesiti ve uzunluğu (En az 4mm2 bakır iletken kesiti), • Ana tablo adı, kurulu gücü ve talep güçleri,

• Tali tablo adı, kurulu gücü ve talep güçleri,

• Ana kolon ve kolon sigortalarının akım değerleri, • Kaçak akım koruma akım değerleri,

• Sayaç akım değerleri,

• Topraklama çubuğu özellikleri ve iletken kesiti, • Kullanılacak olan PVC boru çapları gösterilir.

(32)

32

Ders İçi Örnek Uygulama (Kolon Şeması Çizimi)

Ders İçi Uygulama 1 için verilen müstakil evin Kolon Şeması aşağıdaki gibidir.

kwh Talep Gücü: 6958W Kurulu Güç: 13694W SAYAÇ TABLOSU KOLON ŞEMASI ZE Mİ N KAT _{4x6mm2 NV} 5mt K.A.K.R. 3x40A(30mA) 3x40A 3x10(80A) K.A.K.R. 3x40A(300mA) 4x10mm2 YVV 15mt 1,5m 18mm Cu Çubuk Dijital Sayaç 26mm PVC TREDAŞ GİRİŞİ 25mm2 bakır iletken

Ders İçi Uygulama1’ e ait Kolon Şeması

(33)

33

Örnek Uygulama (Kolon Şeması Çizimi)

Örnek Uygulama 1 için verilen müstakil evin Kolon Şeması aşağıdaki gibidir.

kwh SAYAÇ TABLOSU KOLON ŞEMASI ZE M İN K AT 4x6mm2 NV 5mt K.A.K.R. 3x25A(30mA) 3x25A 3x5(80A) K.A.K.R. 3x25A(300mA) 4x10mm2 YVV 15mt 1,5m 20mm Cu Çubuk Dijital Sayaç 26mm PVC TREDAŞ GİRİŞİ 25mm2 bakır örgülü iletken Kurulu Güç: 15940W TalepGüç: 7976 W

(34)

34    KOLON ÞEMASI kwh kwh kwh NT1 Kurulu Güç:15254W Talep Gücü:7702W 3x25A(30mA) K.A.K.R. 9,4mt 12,1mt K.A.K.R. 3x25A(30mA) Talep Gücü:7702W Kurulu Güç:15254W NT2 6,70mt K.A.K.R. 3x25A(30mA) Talep Gücü:7702W Kurulu Güç:15254W ZT1 1mt K.A.K.R. 3x16A(30mA) Talep Gücü:425W Kurulu Güç:425W GT TV TREDAÞ GÝRÝÞÝ 3x63A(300mA) K.A.K.R. NH 3x63A

3x25m+16m2 YVSV 15,5mt _{25mm2 bakýr örgülü iletken} 3x25A 3x25A 3x25A 3x16A 3x10(80A) 3x10(80A) 3x10(80A) 3x10(80A) 4x10+10m2 NYA 24 PVC TÜRK TELEKOM Kurulu Güç:46187W Talep Gücü:20784W 4x10+10m2 NYA 24 PVC 4x10+10m2 NYA 24 PVC 4x6+6m2 NYA 18 PVC 6A 6A 6A    C-75 W C-75 W kwh 220/24V C-75 W TEL K.O SD 6A Kablo Bacasının En Üst Noktasında 2x0,5 FVV-n 2x0,5 FVV-n 2x0,5 FVV-n CAT-6 TEL CAT-6 TEL CAT-6 TV TV RG6-U6 RG6-U6 RG6-U6 Minimum 12 Çıkışlı Santral Merkezi Uydu Sistemi TÜRK TELEKOM 15 Çift en az 2x0,5mm2 PVC izoleli kablo BİNA TERMİNAL KUTUSU HESABI Daire Sayısı x n = 3 x 4 = 12 %20 fazlası = 1,2 x 12 = 15 Sonuç = 15/15 Kablo = 15 çift K T B K T K K T K K T K M.O 50x50x5 Galvaniz Topraklama kazığı

(35)

(UYULMASI GEREKEN KURALLAR)

(36)

• Elektrik projesinin çizimine başlamadan önce daire girişine Işık Tali Tablosu yerleştirilir.

• Daha sonra tefriş planı ve mekanik tesisat (sıhhi, kalorifer tesisatı vb.) yerleşimi dikkate alınarak anahtar ve prizlerin yerleri belirlenerek çizilir.

• Çizimdeki semboller, her seferinde tekrar çizilmemesi için oluşturulan sembol kütüphanesinden kullanılmalıdır.

• Müstakil evlerde yapı bağlantı kutusu ile tablo gösterilir.

• Bodrum ve zemin kat dahil en az üç kat veya en az 10 daire bulunduran binalarda yönetmelik gereği enerji odası ve kablo bacası bulunacağına dikkat edilmelidir. Bu tür binalarda enerji odası ve kablo bacası mimari plan üzerinde gösterilmiştir.

Elektrik Projelerinde Kablo Bacası ve Enerji Odası Uygulamaları

(37)

37

(38)

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği

Elektrik hatlarının çiziminde son noktadan (aydınlatma armatürü yada prizler) başlamak ve diğerlerine göre en uzakta olanı en altta çizerek tabloya doğru çizmek çizim kolaylığıdır. Bunun dışında çizim sırasında dikkat edilmesi gerekli olan hususlar aşağıdaki gibidir.

• Anahtarlar kapıların açılış yönünün tersine konulmalıdır. • Anahtar yanında mutlaka priz olacaktır.

• Prizler, tefriş planına uygun şekilde konulmalıdır.

• Antrede (giriş kısmı) telefon prizi ve topraklı priz olmalıdır. • Kombi için balkona yada mutfağa müstakil linye çekilecektir.

• Her odada en az bir priz konulmalı, salonda en az iki priz, telefon ve anten prizi olmalıdır. • Balkonda bir priz mutlaka bırakılmalıdır.

• Daire girişlerinde mutlaka priz olmalıdır.

• Balkon ve banyoda kullanılacak olan prizler kapaklı tip (etanş) priz olmalıdır.

(39)

• Aydınlatma ve priz linyeleri ayrı ayrı olmalıdır.

• Dairenin büyüklüğüne dikkat edilmeksizin aydınlatma için en az iki linye kullanılmalıdır.

• Priz linyelerinde en çok 5-6, aydınlatma linyelerinde 9 sorti olmalıdır. Her oda için müstakil linyeler hariç bir adet priz linyesi çizilmelidir.

• Müstakil linyeler; elektrikli fırın (ocak), elektrikli şofben, klima, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, kombi, elektrikli termosifon vb. linyeleridir.

• Elektrik iç tesisleri yönetmeliğine göre müstakil linye güçlerini; elektrikli fırın için 2000W, çamaşır makinesi 2500W, bulaşık makinesi 2500W alınız.

• Mutfakta kullanılacak ev aletleri (müstakil linyeler hariç) için enaz bir linye kullanılmalıdır. • Pencere altlarından ve bacalardan linye geçmemelidir.

• Betonarme kirişlerin yanına zorunlu kalınmadıkça buat ve ek kutusu konulmamalıdır.

• Bir buata en çok 4 bağlantı ucu gelebilecek, bu sayı aşıldığında kare buat veya ek kutusu konulmalıdır.

(40)

• Özellikle baca, kolon, şaft ve ışıklık gibi mimari ayrıntılar projede belirtilmeli, baca ve baca çevresinden tesisat geçirilmemelidir. Banyo ve mutfak gibi bölümlerdeki yerleşim kat planlarında gösterilmeli ve ıslak hacimlerde kullanılacak buat ve anahtarlar ıslak hacim dışında olmalıdır. Zorunlu durumlarda, özel sızdırmazlığı sağlanmış buat ve ek kutuları kullanılmalıdır. • Ek kutuları mümkün olduğunca oda içerisinde olmamalıdır.

• Banyo ve WC’de ek kutusu olmamalıdır. Ek kutusu ve anahtarlar dışarıda olmalıdır. • Lambadan lambaya geçiş zorunlu olmadıkça yapılmamalıdır.

• Çizim sırasında zorunda olmadıkça kolonlardan geçiş yapılmamalıdır.

• Kat planları üzerinde iletken kesitleri ve sayıları ile boru çapları belirtilmelidir.

(41)

41

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mutfak

MUTFAK HOL SALON GİRİŞ ANTRE AT KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ V-32W J1-75W C-60W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

8W LED SPOT 8W LED SPOT

TREDAÞ Enerji Giriþi

Potansiyel Dengeleme Barasına YATAK ODASI SALON MUTFAK ANTRE HOL

• Mutfakta kullanılacak ev aletleri (müstakil linyeler hariç) için en az bir linye kullanılmalıdır.

• Mutfak - Genel aydınlatma ve tezgah üstü spot aydınlatma (1 adet komitatör sortisi);

• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);

• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);

• Mutfak Priz1 (4 adet priz sortisi - Mutfak Priz1 (Tezgah üstü 1 priz, buzdolabı, aspiratör, davlumbaz,

mikrodalga, set üstü ocak vb. )

• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi);

• Mutfak Priz2 (4 adet priz sortisi - Buzdolabı, Tezgah üstü 1 priz, masa önü, masa üstü)

(42)

42

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Salon

MUTFAK HOL SALON GİRİŞ ANTRE KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ V-32W J1-75W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

Potansiyel Dengeleme Barasına YATAK ODASI SALON MUTFAK ANTRE HOL

• Salon (4 adet priz sortisi -Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı, Balkon Priz)

• Salon (1 adet müstakil priz sortisi - Klima)

• Salon – İki adet avize ve spot aydınlatma (3 adet komitatör anahtar sortisi)

(43)

43 BALKON YATAK ODASI MUTFAK HOL SALON GİRİŞ ANTRE KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ V-32W J1-75W C-60W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

Potansiyel Dengeleme Barasına BALKON YATAK ODASI SALON MUTFAK ANTRE HOL

• Yatak Odası – (4 adet priz sortisi - Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz) • Yatak Odası – Genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi);

(44)

44

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Hol – Antre - Koridor

MUTFAK BANYO HOL SALON GİRİŞ ANTRE AT KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ JAKUZİ 1000W V-32W J1-75W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

Potansiyel Dengeleme Barasına YATAK ODASI SALON MUTFAK BANYO-WC ANTRE HOL

• Antrede (giriş kısmı) telefon prizi ve

topraklı priz olmalıdır. • Hol (1 adet priz sortisi)

• Hol – Genel aydınlatma (1 adet adi

anahtar sortisi).

• Antre – Daire girişi genel aydınlatma (1

(45)

(46)

46

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Banyo, WC

MUTFAK BANYO HOL SALON GİRİŞ ANTRE

• Banyo ve WC’de ek kutusu olmamalıdır. Ek kutusu ve anahtarlar dışarıda olmalıdır. • Banyo (1 adet müstakil priz linyesi - Jakuzi)

• Banyo (1 adet priz sortisi)

• Banyo (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);

• Banyo – Genel aydınlatma ve banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi)

AT KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ JAKUZİ 1000W V-32W J1-75W C-60W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

(47)

47 BALKON YATAK ODASI MUTFAK BANYO HOL SALON GİRİŞ ANTRE KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ V-32W J1-75W C-60W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

• Balkonda bir priz mutlaka bırakılmalıdır.

• Banyoda kullanılacak olan prizler kapaklı tip (etanş) priz olmalıdır. • Balkon – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi);

(48)

48

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Bina Girişi

AT KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ JAKUZİ 1000W V-32W J1-75W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

• Bina girişi için

 Müstakil evlerde enerjinin girişi belirtilmelidir.

 Üç kat ve üstü yada 10 daireden fazla binalarda enerji odası ve kablo bacası bulunma zorunluluğu olduğundan dağıtımın tamamının enerji odasından yapıldığı gösterilmelidir.

GÝRÝÞ

S1-4x18W S1-4x18W

U-18W U-18W U-18W

U-18W DT1 DT2 DÜKKAN1 DÜKKAN2 DEPO S1-4x18W C-60W S1-4x18W S1-4x18W SD

U-18W U-18W U-18W

M

1500W Hidrofor

GT

Telekom Giriþi

TREDAŞ Enerji Girişi 15,5mt Yeraltı Besleme Kablo Bacasý Dış buton 10 adet K.O TV TEL TV TEL TV TEL TV TEL K T B C-60W TEL TEL P1 TV P2 P2

(49)

49 SALON MUTFAK Y.ODASI E.Y.ODASI HOL BANYO TERAS

(50)

DERS İÇİ ÖRNEK UYGULAMA I UYGULAMA YÖNERGESİ Aydınlatma Linyeleri

Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği planda en az 2 adet Aydınlatma Linyesi bulunmalıdır. Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı 9’dan fazla olmamalıdır. Aydınlatma linyelerine ait linye planlaması aşağıdaki tablodaki gibidir.

Aydınlatma

Linyesi Oda Adı

Aydınlık Düzeyi

(s:96)

Kullanılacak Armatür Tipi

(s:90-91) Lamba Gücü Işık Akısı (s:97-98) Lamba Tesisatı A1 nolu aydınlatma linyesi Ebeveyn Yatak

Odası 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör

Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör

Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Vaviyen

Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm

Komitatör

Teras 50lüks Duvar Glop Armatür B 40 430lm

A2 nolu aydınlatma

linyesi

Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm Komitatör

Salon 100lüks Avize N 75W 960lm Komitatör

Banyo 50lüks Tavan Glop Armatür C 60W 630lm

Komitatör

Banyo Ayna Önü 50lüks Duvar Glop Armatür C 60W 630lm

Ders İçi Uygulama1’ e ait Aydınlatma Linye Planlaması

(51)

Aydınlatma tesisatı için toplam 8 adet sorti kullanılacaktır.

Aydınlatma Linyesi 1:

 Ebeveyn Yatak Odası (1 adet komitatör anahtar sortisi);  Yatak Odası (1 adet komitatör anahtar sortisi);

 Giriş Holü (1 adet vaviyen anahtar sortisi);  Teras (1 adet komitatör anahtar sortisi);

 Mutfak (1 adet komitatör sortisi);

 Salon (2 adet komitatör anahtar sortisi);

 Banyo - Banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi).

(52)

Priz Linyeleri

Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği;

• Müstakil linyelere tek priz sortisi bağlanacaktır. Müstakil linyeler; Çamaşır makinesi, Bulaşık makinesi, Elektrikli ocak, Elektrikli fırın, Kombi, Elektrikli şofben, Elektrikli termosifon, Klima vb. alıcılardır.

• Mutfakta kullanılacak olan prizlerin linyesi ayrı olmalıdır. • Her odada en az 1 priz tesis edilmelidir.

• Alanı 20m2’den büyük odalar için en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.

• Salonlarda en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.

• Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı 7’den fazla olmamalıdır. Mümkünse sorti sayısı 6’yı geçmemelidir.

• Islak hacim olan yerlerde (banyo, tuvalet) ek kutusu (buat) kesinlikle olmamalıdır.

• Banyo, tuvalet, balkon gibi ev kısımlarında tesis edilecek prizler neme karşı kapak korumalı (etanj) olmalıdır.

• Balkonu olan evlerde balkon için 1 adet su geçirmez etanj priz konulmalıdır.

• Salonda TV, Telefon ve Elektrik prizi bir arada tefriş planına uygun şekilde tesis edilmelidir. • Dairede en az 2 adet telefon prizi sortisi olmalıdır.

(53)

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı P1 nolu Priz linyesi

Ebeveyn Yatak Odası 900W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, Tuvalet Masası, Yatak Yanı

Yatak Odası 600W Ortak Kullanım Çalışma Masası, Yatak Yanı

Banyo 300W Ortak Kullanım Lavabo Önü

P2 nolu Priz linyesi Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı

Teras 300W Ortak Kullanım Giriş Kapısının Yanı

P3 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı

P4 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Bulaşık Makinesi

P5 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi

P6 nolu Priz linyesi Mutfak 2000W Müstakil Linye Fırın

P7 nolu Priz linyesi Mutfak 150W Müstakil Linye Kombi

P8 nolu Priz linyesi Mutfak 1500W Mutfak Prizi Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı, aspiratör, davlumbaz, masa önü vb. )

Ders İçi Uygulama1’ e ait Priz Linye Planlaması

(54)

54 Priz tesisatı için toplam 22 adet sorti kullanılacaktır.

Priz Linyesi 1: Ebeveyn Yatak Odası - Yatak Odası – Banyo (6 adet priz sortisi)

Priz Linyesi 2: Giriş Holü – Teras (3 adet priz sorti), Priz Linyesi 3: Salon (4 adet priz)

Priz Linyesi 4: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);

Priz Linyesi 5: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);

Priz Linyesi 6: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın); Priz Linyesi 7: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi).

Priz Linyesi 8: Mutfak (5 adet priz sortisi - Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı, aspiratör,

(55)

55

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı

P2 nolu Priz linyesi Mutfak 1500W Mutfak Prizi Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı, aspiratör,

davlumbaz, masa önü vb. )

P7 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı

P8 nolu Priz linyesi Ebeveyn

Yatak Odası 900W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, Yatak Yanı

P9 nolu Priz linyesi Yatak Odası 600W Ortak Kullanım Çalışma Masası, Yatak Yanı

Ders İçi Örnek Uygulama 1 (Gündüz) Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı

Aydınlatma

Aydınlık Düzeyi

(Tablodan) Kullanılacak Armatür

Tipi (Tablodan)

Lamba Gücü

Işık Akısı

(Tablodan) Lamba Tesisatı

linyesi

Mutfak 125lüks Simit Flüoresan

Armatür V 32W 1400lm Komitatör

Komitatör Banyo Ayna

Önü 50lüks Duvar Glop Armatür C 60W 630lm

Hol 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi

linyesi

Ebeveyn Yatak

Komitatör

(56)

56 Ders İçi Örnek Uygulama 1 (Gece) Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı

Aydınlatma

Aydınlık Düzeyi

(Tablodan) Kullanılacak Armatür

Tipi (Tablodan) Lamba Gücü Işık Akısı (Tablodan) Lamba Tesisatı A1 nolu aydınlatma linyesi Ebeveyn Yatak

Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi

Komitatör

Teras 50lüks Duvar Glop Armatür B 40W 430lm

linyesi

Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm Komitatör

P1 nolu Priz linyesi Banyo 300W Ortak Kullanım Banyo Lavabo Önü

Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı

P3 nolu Priz linyesi Mutfak 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri,

buzdolabı, aspiratör, davlumbaz, masa önü vb. )

P7 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek

Masası Yanı

P8 nolu Priz linyesi Ebeveyn Yatak

Odası 900W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, Tuvalet Masası, Yatak Yanı

(57)

57 SALON MUTFAK E.Y.ODASI HOL TERAS ÇAM.MAK. 2500W BUL.MAK. 2500W

Potansiyel Dengeleme Barasýna

Sigorta Kutusu SALON MUTFAK E.Y.ODASI HOL TERAS

(58)

58 SALON E.Y.ODASI HOL TERAS ÇAM.MAK. 2500W BUL.MAK. 2500W        J-75W J-75W J-75W J-75W C-60W C-60W   V-32W N-3x75W N-3x75W V-32W  J-75W J-75W 1,5mm2 NV(H05V-U) 1,5mm 2 NV( H05V-U ) 1,5mm 2 N V (H 05V_-U ) 1,5mm 2 N V(H 05V -U) 1,5mm 2 NV(H_05V-U) 1,5mm2 N V(H05V -U) 1,5mm 2 N V_(H 05V_-U ) 1_,5 mm 2 N V (H 05 V -U ) 1_,5 mm 2 N V (H 05V -U ) 1,5mm 2 N V(H 05V -U) 1,5mm 2 N V (H 0 5V-U ) 2,5mm2 NV(H05V-U) 2,5mm2 NV(H05V-U) 2,5mm2 NV(H05V-U) 2 ,5 mm 2 N V (H 0 5 V -U ) 2 ,5 mm 2 N V (H 05 V -U ) 2 ,5 mm 2 N V (H 0 5 V -U ) 2 ,5 mm 2 N V (H 0 5 V -U ) potansiyel dengeleme barası TREDAŞ Enerji Girişi

TELEKOM Girişi

(59)

ÖRNEK UYGULAMA YÖNERGESİ

Aydınlatma Linyeleri: Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği planda en az 2 adet Aydınlatma

Linyesi bulunmalıdır. Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı 9’dan fazla olmamalıdır.

Uygulamaya ait Aydınlatma Linye Planlaması ₅₉

Aydınlatma

Aydınlık Düzeyi (Tablodan) Kullanılacak Armatür Tipi (Tablodan) Lamba Gücü Işık Akısı (Tablodan) Lamba Tesisatı A1 nolu aydınlatma linyesi

Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm

Komitatör

Mutfak 100lüks Dolap Spot Aydınlatma 3x5W

-Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi

Balkon - Tavan Glop Armatür C 60W 630lm Adi

linyesi

Salon 100lüks Avize N 3x60W 960lm Komitatör

Salon - Spot Aydınlatma 6x8W 730lm Komitatör

Antre 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 60W 960lm

Komitatör

(60)

60 230 280 260 520 490 270 200 350 320 BALKON YATAK ODASI MUTFAK BANYO HOL SALON 230 150 GİRİŞ ANTRE 260

(61)

Aydınlatma tesisatı için toplam 9 adet sorti kullanılacaktır.

 Mutfak - Genel aydınlatma ve tezgah üstü spot aydınlatma (1 adet komitatör sortisi);  Yatak Odası – Genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi);

 Banyo – Genel aydınlatma ve banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi);  Balkon – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi);

 Hol – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi).

 Salon – İki adet avize ve spot aydınlatma (3 adet komitatör anahtar sortisi);  Antre – Daire girişi genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi).

(62)

Priz Linyeleri

Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği;

• Müstakil linyelere tek priz sortisi bağlanacaktır. Müstakil linyeler; Çamaşır makinesi, Bulaşık makinesi, Elektrikli ocak, Elektrikli fırın, Kombi, Elektrikli şofben, Elektrikli termosifon, Klima vb. alıcılardır.

• Mutfakta kullanılacak olan prizlerin linyesi ayrı olmalıdır. • Her odada en az 1 priz tesis edilmelidir.

• Alanı 20m2’den büyük odalar için en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.

• Salonlarda en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.

• Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı 7’den fazla olmamalıdır. Mümkünse sorti sayısı 6’yı geçmemelidir.

• Islak hacim olan yerlerde (banyo, tuvalet) ek kutusu (buat) kesinlikle olmamalıdır.

• Banyo, tuvalet, balkon gibi ev kısımlarında tesis edilecek prizler neme karşı kapak korumalı (etanj) olmalıdır.

• Balkonu olan evlerde balkon için 1 adet su geçirmez etanj priz konulmalıdır.

(63)

Örnek Uygulama1’ e ait Priz Linye Planlaması 63 Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı

P1 nolu Priz linyesi Banyo 1000W Müstakil Linye Jakuzi

P3 nolu Priz linyesi Banyo 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi

P4 nolu Priz linyesi Yatak Odası 1200W Ortak Kullanım Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz

P7 nolu Priz linyesi Mutfak1 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz1 (Tezgah üstü priz, aspiratör, davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )

P9 nolu Priz linyesi Mutfak2 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz2 (Buzdolabı, Tezgah üstü priz, masa önü, masa üstü vb.)

P10 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı, Balkon Priz

(64)

64 Priz tesisatı için toplam 24 adet sorti kullanılacaktır.

Priz Linyesi 1: Banyo (1 adet müstakil priz linyesi - Jakuzi) Priz Linyesi 2: Banyo ve Hol (2 adet priz sortisi)

Priz Linyesi 3: Banyo (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);

Priz Linyesi 4: Yatak Odası – (4 adet priz sortisi - Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için

Priz)

Priz Linyesi 5: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);

Priz Linyesi 6: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);

Priz Linyesi 7: Mutfak Priz1 (4 adet priz sortisi - Mutfak Priz1 (Tezgah üstü 1 priz, buzdolabı, aspiratör,

davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )

Priz Linyesi 8: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi);

Priz Linyesi 9: Mutfak Priz2 (4 adet priz sortisi - Buzdolabı, Tezgah üstü 1 priz, masa önü, masa üstü)

Priz Linyesi 10: Salon (4 adet priz sortisi - Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı,

Balkon Priz)

(65)

65

Örnek Uygulama 1 Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı

Linyesi Oda Adı (Tablodan) Kullanılacak Armatür (Tablodan) Gücü (Tablodan) Lamba Tesisatı

linyesi

Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm

Komitatör

Mutfak 100lüks Dolap Spot Aydınlatma 3x5W

-Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi

Komitatör

Banyo Ayna Önü 50lüks Duvar Glop Armatür C 40W 430lm

Balkon - Tavan Glop Armatür C 60W 630lm Adi

linyesi

Salon 100lüks Avize N 3x60W 960lm Komitatör

Salon - Spot Aydınlatma 6x8W 730lm Komitatör

Antre 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 60W 960lm

Komitatör

Bina Giriş 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm

P1 nolu Priz linyesi Banyo 1000W Müstakil Linye Jakuzi

P3 nolu Priz linyesi Banyo 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi

P4 nolu Priz linyesi Yatak Odası 1200W Ortak Kullanım Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz

P7 nolu Priz linyesi Mutfak1 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz1 (Tezgah üstü priz, aspiratör, davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )

P9 nolu Priz linyesi Mutfak2 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz2 (Buzdolabı, Tezgah üstü priz, masa önü, masa üstü vb.)

P10 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı, Balkon Priz

(66)

66 BALKON YATAK ODASI MUTFAK HOL SALON GİRİŞ ANTRE

(67)

67 230 280 260 520 490 270 200 350 320 BALKON YATAK ODASI MUTFAK HOL SALON 230 150 GİRİŞ ANTRE 260

(68)

68 AT KLİMA Dış Ünite KLİMA İç Ünite 2500W KOMBİ 150W FIRIN 2000W BULAŞIK MAKİNESİ 2500W ÇAMAŞIR MAKİNESİ 2500W DAVLUMBAZ V-32W J1-75W C-60W N-3x60W C-60W C-40W J1-60W J1-75W 3x5W Spot Dolap Ayd. N-3x60W

(69)

69

AYDINLATMA VE KUVVET PROJESİ ÇİZİMİ

(YÜKLEME CETVELİNİN DOLDURULMASI VE TABLO

TALEP GÜCÜNÜN HESABI)

HESABI

Ders İçi Uygulama1’ e ait Kolon Şeması

(UYULMASI GEREKEN KURALLAR)

• BAYKAL, Gökalp; AutoCAD2006 Pusula Yayıncılık

• BAYKAL, Gökalp, ÖĞÜTLÜ, Murat; Temel AutoCAD2014, Pusula Yayıncılık

• Volkan ERDEMİR, Üniversite Ders Notları

• MEGEP; Aydınlatma Projeleri; Ankara 2011

• MEGEP; Bilgisayar Destekli Proje Çizimi; Ankara 2011

• MEGEP; Topraklama Projeleri; Ankara 2011

• MEGEP; Yangın Algılama ve İhbar Sistemlerinin Bağlantıları ve Montajı; Ankara 2011

• Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Tasarım ve Uygulama esasları

•

www.wikipedia.org

•

www.emo.org