ORTEZDE KULLANILAN MALZEMELER VE ORTEZ
KONTROLÜ
Ortez Kullanımında Amaç
Ortez kullanımındaki amaç; vücut segmentlerinin ve bu segmentlere ait hareketlerin kontrol
edilmesidir.
İstenmeyen hareketler önlenmeli
İstenilen hareketler fasilite edilmelidir.
Amaçlar
Deformitelerin önlenmesi
Fonksiyonun arttırılması
Ağrının önlenmesi
Mobilizasyonun kısıtlanması/artırılması
Deformitelerin Önlenmesi
Deformite: Konjenital ya da sonradan vücudun herhangi bir bölgesinde gelişen biçimsel farklılıklardır.
Deformite Sebepleri: ???
Deformiteyi önleyici ortezler şu durumlarda uygulanabilir:
Eklem çevresinde kas imbalansı
Yanık yaralanmaları
Tendon kesileri
Skolyoz
Paraliziler/Plejiler
Postüral problemler
Yürüyüş problemleri vb.
Deformiteler oluşmadan ortezi önermek ve hastanın kullanmasını sağlamak deformite oluştuktan sonra ortez kullanmaktan çok daha doğru ve hasta açısından da kolaydır.
Hastanın toleransı, olası cerrahiler ?
Oluşmuş bir deformiteyi ortez ile düzeltmek çok çok zordur.
Deformite önlenmek ya da düzeltilmek istenildiğinde, eklem hareket açıklığındaki artışa göre ortez ayarlaması ya da yenilemesi yapılmalıdır.
Deformite düzeltme amacıyla yapılan ortezler belirli bir basıncı uzun süre sürdürebilecek şekilde olmalıdır. Bununla beraber ortezin vücutta oluşturabileceği problemler ( anormal kızarıklık, morarma vb.) devamlı kontrol edilmelidir.
Fonksiyonun Artırılması
Kas zayıflığı, spastisite, instabilite gibi nedenlerden dolayı
yapılamayan hareketler ortezler kullanılarak daha iyi yapılabilir duruma getirilebilir.
Fonksiyona yardımcı olmak maksadı ile yaylar, lastik bantlar gibi yöntemler ortezlerde kullanılabilir.
Ağrıyı Azaltmak İçin
Vücutta bir çok sebepten dolayı ağrı meydana gelir. Ağrının sebebine göre ortez kullanımı ağrıyı azaltma/yok etmede kullanılır.
Ağrı sebepleri ???
İmmobilizasyon
Hareketin kontraendike olduğu durumlarda hareketi önlemek gerekir.
Bunun için mobiliteyi engelleyecek ortezler kullanılmalıdır.
Postoperatif rehabilitasyon sürecini kısaltmak
İyileşmeyi hızlandırmak
Kontraktürleri önlemek amaçları ile kullanılır.
Ortez Yapımında Kullanılan Malzemeler
Kullanılan malzeme hastanın ve yapılacak ortezin özelliklerine göre seçilmelidir.
En sık kullanıan malzemeler:
- Çelik - Alçı
- Deri - Plastazot - Aliminyum - Polietilen - Plastikler - Polipropilen
Çelik
Ortez yapımında kullanılan temel malzemelerdendir. Farklı tipleri vardır.
Avantajı dayanıklıdır, ucuzdur, kolay bulunur,diğer malzemelerle birleştirilebilir.
Dezavantajı ağır olması ve kolay paslanmasıdır.
Alüminyum
Özel bir alaşımı olan duralüminyum da kullanılır.
Avantajı hafif, dayanıklı, kolay şekillendirilebilir ve paslanmaz olmasıdır.
Dezavantajı çeliğe göre yüke dayanıklılığı azdır, kolay kırılır, daha pahalıdır.
Plastikler
Termoset plastikler: Isıtılarak şekillendirilir, fakat soğuduktan sonra tekrar daha fazla ısıtılarak şekillendirilemez. Bu nedenle tekrar
düzeltme yapılamaz.
Termoplastikler: Isıtıldıkça yumuşar, soğutulunca sertleşir. Tekrar tekrar ısıtılarak şekillendirilir.
Plastik ortezlerin havalanmaya izin vermemesi dezavantajdır. Bu nedenle ortezlere delik açılır.
