KISMİ DİŞSİZ KISMİ DİŞSİZ ARKLARIN ARKLARIN SINIFLANDIRILMASI SINIFLANDIRILMASI

(1)

KISMİ DİŞSİZ KISMİ DİŞSİZ

ARKLARIN ARKLARIN

SINIFLANDIRILMASI SINIFLANDIRILMASI

Prof. Dr. Funda AKALTAN

akaltanfunda@gmail.com

(2)

DERSİN İÇERİĞİ DERSİN İÇERİĞİ

• Kısmi dişsizlik durumu Kısmi dişsizlik durumu

• Sınıflama neden yapılır? Sınıflama neden yapılır?

• Sınıflandırmanın sahip olması gereken özellikler Sınıflandırmanın sahip olması gereken özellikler

• Sınıflama tipleri Sınıflama tipleri

(3)

Hareketli bölümlü Hareketli bölümlü

protezin planlanacağı bir protezin planlanacağı bir dental arkta asimetrik ve dental arkta asimetrik ve

dağınık halde bulunan dağınık halde bulunan

dişler

dişler ve değişik ve değişik boyutlarda

boyutlarda dişsiz alveoler dişsiz alveoler kretler

kretler mevcuttur. mevcuttur.

KISMİ DİŞSİZLİK

(4)

KISMİ DİŞSİZ ARK KISMİ DİŞSİZ ARK SINIFLAMASI NEDEN SINIFLAMASI NEDEN

YAPILIR?

• Diş hekimi ve laboratuvar teknisyeni arasındaki Diş hekimi ve laboratuvar teknisyeni arasındaki iletişimde kolaylık sağlamak

iletişimde kolaylık sağlamak

• Hasta kayıtları ve dental arkın göz önüne Hasta kayıtları ve dental arkın göz önüne getirilmesini kolaylaştırmak

getirilmesini kolaylaştırmak

• Tedavi planlamasını sistematik hale getirmek Tedavi planlamasını sistematik hale getirmek

• Belirli bir planlamada ortaya çıkacak zorlukları Belirli bir planlamada ortaya çıkacak zorlukları tahmin etmek

tahmin etmek

(5)

SINIFLANDIRMANIN SAHİP SINIFLANDIRMANIN SAHİP

OLACAĞI ÖZELLİKLER OLACAĞI ÖZELLİKLER



Kısmi dişsiz arkın tipi derhal göz önüne Kısmi dişsiz arkın tipi derhal göz önüne getirilebilmeli

getirilebilmeli



Bölümlü protezin diş destekli mi, diş-doku Bölümlü protezin diş destekli mi, diş-doku destekli mi olduğu hemen ayırt edilebilmeli destekli mi olduğu hemen ayırt edilebilmeli



Yapılacak planlamaya rehber olmalı Yapılacak planlamaya rehber olmalı



Dünyaca kabul edilebilir olmalı Dünyaca kabul edilebilir olmalı

(6)

KISMİ DİŞSİZ ARKLARIN KISMİ DİŞSİZ ARKLARIN

SINIFLAMA TİPLERİ SINIFLAMA TİPLERİ

• Anatomik esaslı sınflamalarAnatomik esaslı sınflamalar::

Kennedy,Kennedy, Mauk, Godfrey, Friedman, Austin-Lidge, Skinner, Mauk, Godfrey, Friedman, Austin-Lidge, Skinner, Swenson

Swenson, Avant, Kantorowicz, Stadler, Martin, Rouot, Ney, Avant, Kantorowicz, Stadler, Martin, Rouot, Ney

• Mekanik esaslı sınıflamalar:Mekanik esaslı sınıflamalar:

Boilyn, Backett, Wilson, Neurohr, Steinhart, Boilyn, Backett, Wilson, Neurohr, Steinhart, Applegate-Applegate- Kennedy

Kennedy

• Protez yapısal unsurlarını esas alan sınıflamalarProtez yapısal unsurlarını esas alan sınıflamalar:: CummerCummer, Prothero, Fiset, Prothero, Fiset

• Fizyolojik esaslı sınıflamalarFizyolojik esaslı sınıflamalar::

Rumpel, Rumpel, HiltebrantHiltebrant, Hromatka, Hermann, Wild, Boyanof, Hromatka, Hermann, Wild, Boyanof

• Oklüzyon esaslı sınıflamalarOklüzyon esaslı sınıflamalar:: EichnerEichner

(7)

ANATOMİK ESASLI ANATOMİK ESASLI

SINIFLAMALAR SINIFLAMALAR

Çene kavisleri üzerindeki dişlerin ve Çene kavisleri üzerindeki dişlerin ve kaybedilen dişlerden geriye kalan dişsiz boşlukların kaybedilen dişlerden geriye kalan dişsiz boşlukların birbiriyle ilişkilerine göre yapılmış sınıflamalardır.

birbiriyle ilişkilerine göre yapılmış sınıflamalardır.

Bugün için dünyaca benimsenmiş ve yaygın Bugün için dünyaca benimsenmiş ve yaygın olarak kullanılan tek sınıflandırma sistemi Dr. Edward

olarak kullanılan tek sınıflandırma sistemi Dr. Edward

Kennedy

’ye ait olandır. ’ye ait olandır.

(8)

KENNEDY SINIFLAMASI

• Sınıf I: Doğal dişlerin arka Sınıf I: Doğal dişlerin arka tarafında yer alan iki taraflı tarafında yer alan iki taraflı dişsiz sahalar.

dişsiz sahalar.

• Sınıf II: Doğal dişlerin arka Sınıf II: Doğal dişlerin arka tarafında yer alan tek taraflı tarafında yer alan tek taraflı dişsiz saha.

dişsiz saha.

• Sınıf III:Sınıf III: Boşluk sahasının Boşluk sahasının önünde ve arkasında doğal önünde ve arkasında doğal dişlerin bulunduğu tek

dişlerin bulunduğu tek taraflı dişsiz saha.

taraflı dişsiz saha.

• Sınıf IV : Doğal dişlerin Sınıf IV : Doğal dişlerin önünde tek, fakat orta önünde tek, fakat orta

çizgiye göre iki taraflı dişsiz çizgiye göre iki taraflı dişsiz sahanın bulunduğu vakalar.

sahanın bulunduğu vakalar.

(9)

KENNEDY SINIFLAMASI İLE İLGİLİ KENNEDY SINIFLAMASI İLE İLGİLİ

8 APPLEGATE KURALI 8 APPLEGATE KURALI

1) Sınıflama, çekimlerden sonra yapılır.

2) Üçüncü büyük azı dişi yoksa ve proteze konulmayacaksa, 2) Üçüncü büyük azı dişi yoksa ve proteze konulmayacaksa,

sınıflamaya dahil edilmez.

3) Üçüncü büyük azı varsa ve destek olarak kullanılacaksa, 3) Üçüncü büyük azı varsa ve destek olarak kullanılacaksa,

sınıflamaya dahil edilir.

4) İkinci büyük azı yoksa ve proteze konulmayacaksa, sınıflamaya 4) İkinci büyük azı yoksa ve proteze konulmayacaksa, sınıflamaya

dahil edilmez.

5) Daima en gerideki dişsiz saha veya sahalar esas sınıfı belirler.

6) Esas sınıfı belirleyen dişsiz sahalar dışındaki ilave dişsiz sahalar 6) Esas sınıfı belirleyen dişsiz sahalar dışındaki ilave dişsiz sahalar

modifikasyon

modifikasyon olarak isimlendirilir ve sayılarına göre ifade edilir. olarak isimlendirilir ve sayılarına göre ifade edilir.

7) Modifikasyon sahalarının uzunluğu değil, sadece sayıları dikkate 7) Modifikasyon sahalarının uzunluğu değil, sadece sayıları dikkate

alınır.

8) Kennedy sınıflamasında IV. Sınıf modifikasyonu yoktur; çünkü 8) Kennedy sınıflamasında IV. Sınıf modifikasyonu yoktur; çünkü

diğer sınıflarla karışıklığa yol açabilir.

(10)

MODİFİKASYONLU KENNEDY MODİFİKASYONLU KENNEDY

VAKALARI VAKALARI

SINIF I

SINIF II

SINIF III

(11)

SWENSON SINIFLAMASI SWENSON SINIFLAMASI

Kennedy sistemine dayanılarak ortaya konulan bu Kennedy sistemine dayanılarak ortaya konulan bu sınıflamada, ondan farklı olarak I. ve II. Sınıfların yer

sınıflamada, ondan farklı olarak I. ve II. Sınıfların yer

değiştirdiği, III. ve IV. Sınıfların aynı olduğu görülmektedir.

•Sınıf I:

Sınıf I: Tek taraflı serbest sonlanan diş arkı Tek taraflı serbest sonlanan diş arkı

•Sınıf II:

Sınıf II: İki taraflı serbest sonlanan diş arkı İki taraflı serbest sonlanan diş arkı

(12)

MEKANİK ESASLI SINIFLAMA MEKANİK ESASLI SINIFLAMA

Applegate –Kennedy Sınıflaması Applegate –Kennedy Sınıflaması

Bu sistem; destek dişlerin sayısı, konumu ve durumu Bu sistem; destek dişlerin sayısı, konumu ve durumu veya proteze destek olma özelliğine dayanır.

veya proteze destek olma özelliğine dayanır.

Kennedy sınıflaması esas alınarak, destek dişlerin proteze Kennedy sınıflaması esas alınarak, destek dişlerin proteze

destek olup olmama durumuna göre, Kennedy’deki 4 sınıfa, destek olup olmama durumuna göre, Kennedy’deki 4 sınıfa, 2 sınıf daha ilave edilmiştir.

2 sınıf daha ilave edilmiştir.

(13)

APPLEGATE –KENNEDY APPLEGATE –KENNEDY

SINIFLAMASI SINIFLAMASI

• Sınıf V: Dişsiz saha

Sınıf V: Dişsiz saha dişlerle sınırlanmış dişlerle sınırlanmış olup, boşluğun

olup, boşluğun

önünde ve arkasındaki önünde ve arkasındaki doğal dişler, protez doğal dişler, protez için destek olmaya için destek olmaya uygundur.

uygundur.

Sınıf VI: Dişsiz saha

dişlerle sınırlanmış olup, boşluğun önünde ve

arkasındaki doğal dişler,

protez için destek olmaya

uygundur.

(14)

PROTEZ YAPISAL UNSURLARINI PROTEZ YAPISAL UNSURLARINI

ESAS ALAN SINIFLAMALAR ESAS ALAN SINIFLAMALAR

Bölümlü protezlerin önemli yapısal unsurlarından direkt Bölümlü protezlerin önemli yapısal unsurlarından direkt veya indirekt tutuculara ve bunların çeşitli şekillerde

veya indirekt tutuculara ve bunların çeşitli şekillerde

birleştirilmesinden elde edilen dayanak çizgisi (fulcrum line), birleştirilmesinden elde edilen dayanak çizgisi (fulcrum line),

mesnet hattı veya kroşe hattına göre yapılmış mesnet hattı veya kroşe hattına göre yapılmış

sınıflamalardır.

(15)

CUMMER SINIFLAMASI CUMMER SINIFLAMASI

• Sınıf 1 Köşegensel ( diagonal ):

Sınıf 1 Köşegensel ( diagonal ): Çene Çene kavsi üzerinde köşegensel olarak yer kavsi üzerinde köşegensel olarak yer alan iki direkt tutucunun mevcut

alan iki direkt tutucunun mevcut olduğu bölümlü protezlerdir.

olduğu bölümlü protezlerdir.

• Sınıf 2 Çapsal (diametrik ) :

Sınıf 2 Çapsal (diametrik ) : Çene kavsi Çene kavsi üzerinde çapsal olarak karşılıklı

üzerinde çapsal olarak karşılıklı bulunan iki destek diş ve bunlar bulunan iki destek diş ve bunlar arasından geçen dayanak çizgisi arasından geçen dayanak çizgisi bulunan bölümlü protezlerdir.

bulunan bölümlü protezlerdir.

(16)

CUMMER SINIFLAMASI CUMMER SINIFLAMASI

• Sınıf 3 Tek taraflı (unilateral) Sınıf 3 Tek taraflı (unilateral) : Alveol : Alveol kavsinin aynı tarafında iki veya

kavsinin aynı tarafında iki veya daha fazla direkt tutucunun ve daha fazla direkt tutucunun ve

bunları birleştiren dayanak bunları birleştiren dayanak

çizgisinin bulunduğu bölümlü çizgisinin bulunduğu bölümlü

protezlerdir.

• Sınıf 4 Çok taraflı (multilateral) Sınıf 4 Çok taraflı (multilateral) : : Çene kavsi üzerinde çok taraflı Çene kavsi üzerinde çok taraflı

(multilateral) olarak yer alan 3 veya (multilateral) olarak yer alan 3 veya

4 destek diş üzerindeki direkt 4 destek diş üzerindeki direkt

tutucuların ve bunları birleştiren tutucuların ve bunları birleştiren dayanak çizgilerinin üçgen veya dayanak çizgilerinin üçgen veya

dörtgen tarzında kesişme gösterdiği dörtgen tarzında kesişme gösterdiği

bölümlü protezlerdir.

(17)

FİZYOLOJİK ESASLI SINIFLAMALAR FİZYOLOJİK ESASLI SINIFLAMALAR

Çiğneme kuvvetinin iletim şekillerine dayanır.

Hiltebrandt sınıflaması Hiltebrandt sınıflaması

• Sınıf 1: Sınıf 1: Çiğneme basıncını, Çiğneme basıncını, destek dişlerle çene kemiğine destek dişlerle çene kemiğine ileten askı (suspansiyon)

ileten askı (suspansiyon) protezleri

protezleri

• Sınıf 2: Sınıf 2: Çiğneme basıncını, Çiğneme basıncını, mukoza ve dişetiyle çene mukoza ve dişetiyle çene kemiğine ileten baskı

kemiğine ileten baskı (presiyon) protezleri (presiyon) protezleri

• Sınıf 3: Sınıf 3: Her iki grubun karışımı Her iki grubun karışımı olan askı-baskı (suspansiyon- olan askı-baskı (suspansiyon- presyon) protezleri

presyon) protezleri

(18)

OKUZYON ESASLI SINIFLAMALAR OKUZYON ESASLI SINIFLAMALAR

Alt ve üst çenedeki premolar ve molar dişlerin karşılıklı Alt ve üst çenedeki premolar ve molar dişlerin karşılıklı

temaslarına dayanır.

EICHNER SINIFLAMASI EICHNER SINIFLAMASI

(19)

EICHNER SINIFLAMASI Grup A.

4 okluzal temas alanı

Grup B.

1-3 okluzal temas alanı

veya sadece anterior temas

Grup C.

0 okluzal temas alanı

(20)

EICHNER SINIFLAMASI EICHNER SINIFLAMASI

Grup A:

Grup A: Karşılıklı 4 okluzal temas alanı vardır. Karşılıklı 4 okluzal temas alanı vardır.

Grup A1: Tam dişli alt ve üst çeneleri gösterir.

Grup A2: Üst çene tam dişli olup, alt çenede molar bölgede Grup A2: Üst çene tam dişli olup, alt çenede molar bölgede

ve arada bir veya birkaç diş eksiktir.

Grup A3: Her iki çenede de boşluk vardır.

(21)

Grup B: Karşılıklı 1-3 okluzal temas alanı veya sadece Grup B: Karşılıklı 1-3 okluzal temas alanı veya sadece anterior temas vardır.

anterior temas vardır.

Grup B1: Alt çenede 2, üst çenede 1 boşluk vardır. Okluzyonda

Grup B1: Alt çenede 2, üst çenede 1 boşluk vardır. Okluzyonda 3 temas 3 temas Grup B2: Alt çenede 3, üst çenede 2 boşluk mevcuttur. Okluzyonda

Grup B2: Alt çenede 3, üst çenede 2 boşluk mevcuttur. Okluzyonda 2 temas 2 temas Grup B3: Alt çenede yan yana birkaç diş kalmıştır. Okluzyonda

Grup B3: Alt çenede yan yana birkaç diş kalmıştır. Okluzyonda tek temas tek temas Grup B4: Sadece

Grup B4: Sadece anterior temas vardır.anterior temas vardır.

EICHNER SINIFLAMASI

(22)

Grup C: Karşılıklı gelen temas hiç yoktur.

Grup C1: Her iki çenede de dişler vardır; ancak oklüzyon Grup C1: Her iki çenede de dişler vardır; ancak oklüzyon halindeyken temasa geçmezler.

halindeyken temasa geçmezler.

Grup C2: Sadece tek çenede dişler vardır.

Üst çene tam dişsiz, alt çene tam dişli; ya da üst çene tam Üst çene tam dişsiz, alt çene tam dişli; ya da üst çene tam dişsiz, alt çene serbest sonludur.