Yetişkin Din Eğitiminin Yetişkin Din Eğitiminin İmkanları İmkanları

Yetişkin Din Eğitiminin Yetişkin Din Eğitiminin

İmkanları

İmkanları

1)Gerçek Bir İhtiyaç Oluşu 1)Gerçek Bir İhtiyaç Oluşu

• Bir insan ihtiyaç duymadığı şeye karşı Bir insan ihtiyaç duymadığı şeye karşı güdülenemez,güdülenemediği şeyi de güdülenemez,güdülenemediği şeyi de

öğrenemez.

öğrenemez.

2) Gerçekleştirilme Alanları 2) Gerçekleştirilme Alanları

• ^{Camiler Camiler}

• Kuran kursları Kuran kursları

• Ceza evleri Ceza evleri

• Huzur evleri Huzur evleri

• ^{Hastaneler Hastaneler}

• Toplu iş yerleri Toplu iş yerleri

• Her türlü yazılı,basılı,sözlü ve görüntülü Her türlü yazılı,basılı,sözlü ve görüntülü yayın organları

yayın organları

• Bilgisayar teknolojisi ve internet Bilgisayar teknolojisi ve internet

Yetişkin Din Eğitimi Vasıtaları Yetişkin Din Eğitimi Vasıtaları

• Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yürüttüğü Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yürüttüğü yetişkin din hizmetleri şunlardır:

yetişkin din hizmetleri şunlardır:

• 1)Camilerde yürütülen çalışmalar 1)Camilerde yürütülen çalışmalar

• 2)Cami dışında yürütülen çalışmalar 2)Cami dışında yürütülen çalışmalar

Camilerde Yürütülen Çalışmalar:

Camilerde Yürütülen Çalışmalar:

1)Cuma ve bayram hutbeleri:

1)Cuma ve bayram hutbeleri:

• Hutbelerin amacı;müslümanlara vaaz ve Hutbelerin amacı;müslümanlara vaaz ve nasihat etmek suretiyle onları din ve

nasihat etmek suretiyle onları din ve ahlakla ilgili konularda

ahlakla ilgili konularda

bilgilendirmek,iyiliklere yöneltmek,dini bilgilendirmek,iyiliklere yöneltmek,dini

duygularını geliştirmek ve onları yanlış duygularını geliştirmek ve onları yanlış

davranışlardan uzaklaştırmaktır.

davranışlardan uzaklaştırmaktır.

Diyanet işleri başkanlığı taşra teşkilatı görev ve Diyanet işleri başkanlığı taşra teşkilatı görev ve

çalışma yönergesinin 65. maddesinde “hatiplerin çalışma yönergesinin 65. maddesinde “hatiplerin hutbelerde dikkat etmesi gereken hususlarla ilgili hutbelerde dikkat etmesi gereken hususlarla ilgili

maddeler şöyledir:

maddeler şöyledir:

• Hutbede günün ve çevrenin ihtiyaç ve şartları Hutbede günün ve çevrenin ihtiyaç ve şartları dikkate alınarak bir konu seçilir

dikkate alınarak bir konu seçilir

• Hutbeler samimi,duygulu,dini heyecan Hutbeler samimi,duygulu,dini heyecan

verici,ölçülü,uyarıcı,yapıcı,eğitici,sevindirici,m verici,ölçülü,uyarıcı,yapıcı,eğitici,sevindirici,m

üjdeleyici,dini yasaklardan sakındırıcı,inançları üjdeleyici,dini yasaklardan sakındırıcı,inançları

düzeltici,ve düşündürücü olur

düzeltici,ve düşündürücü olur

2) Vaaz 2) Vaaz

• Vaazın amacı;insanın iman,ibadet ve Vaazın amacı;insanın iman,ibadet ve ahlak bakımından olgunlaştırılması ve ahlak bakımından olgunlaştırılması ve

güçlü bir kişiliğe sahip kılınmasıdır.

güçlü bir kişiliğe sahip kılınmasıdır.

Aynı yönergenin 28. maddesinde vaazların çalışma Aynı yönergenin 28. maddesinde vaazların çalışma

programlarının yapılması ve uygulanması şu esaslara programlarının yapılması ve uygulanması şu esaslara

bağlanmıştır:

bağlanmıştır:

• Ramazan ayı,dini gün ve geceler dışında Ramazan ayı,dini gün ve geceler dışında biri Cuma günü olmak üzere

biri Cuma günü olmak üzere

müftülüklerce belirlenen camilerde müftülüklerce belirlenen camilerde

haftada en az dört defa vaaz etmek haftada en az dört defa vaaz etmek

• Ceza ve tutuk evleri ile çocuk ıslah Ceza ve tutuk evleri ile çocuk ıslah

evlerinde ayda bir kez konferans vermek

evlerinde ayda bir kez konferans vermek

• Hastane,huzurevi ve benzeri yerlerdeki hasta Hastane,huzurevi ve benzeri yerlerdeki hasta ve yaşlıları belli aralıklarla uygun zamanlarda ve yaşlıları belli aralıklarla uygun zamanlarda

ziyaret etmek ziyaret etmek

• Davet halinde öğrenci yurtları ve toplu iş Davet halinde öğrenci yurtları ve toplu iş yerlerinde konferans vermek

yerlerinde konferans vermek

• Gerektiğinde kuran kurslarında ücretle ders Gerektiğinde kuran kurslarında ücretle ders okutmak

okutmak

Vaaz ve hutbelerle ilgili öneriler Vaaz ve hutbelerle ilgili öneriler

• Konular günün şartlarına ve ihtiyaçlarına Konular günün şartlarına ve ihtiyaçlarına uygun seçilmeli

uygun seçilmeli

• Cemaatte belli bir yaş bilgi ve yetenek eşitliği Cemaatte belli bir yaş bilgi ve yetenek eşitliği bulunmadığından vaaz ve hutbelerde mümkün bulunmadığından vaaz ve hutbelerde mümkün

olduğu kadar “basitten mürekkebe” ilkesine olduğu kadar “basitten mürekkebe” ilkesine

önem verilmeli cümleler kısa örnekler basit önem verilmeli cümleler kısa örnekler basit

kelimeler anlaşılır olmalı kelimeler anlaşılır olmalı

• Daha çok mütehassısları ilgilendiren akademik Daha çok mütehassısları ilgilendiren akademik konular ve ihtilaflı konulardan kaçınılmalı

konular ve ihtilaflı konulardan kaçınılmalı

• Din eğitimcisi her bildiğini en ince detayıa Din eğitimcisi her bildiğini en ince detayıa kadar anlatmamalı

kadar anlatmamalı

• Cemaatin farkı özellikleri dikkate alınarak Cemaatin farkı özellikleri dikkate alınarak

namaz ve hutbeler kısa tutulmalı yalan vaaza namaz ve hutbeler kısa tutulmalı yalan vaaza

ezan okunurken son verilmeli ezan okunurken son verilmeli

• Vaaz ve hutbelerdeki ses tonu iyi ayarlanmalı Vaaz ve hutbelerdeki ses tonu iyi ayarlanmalı

• Vaazlarda islam dışı konulara,siyasi Vaazlarda islam dışı konulara,siyasi

ifadelere,hiçbir öğretici niteliği bulunmayan ifadelere,hiçbir öğretici niteliği bulunmayan

güncel konulara yer verilmemeli

güncel konulara yer verilmemeli

Cami Dışında Yürütülen Cami Dışında Yürütülen

Çalışmalar:

Çalışmalar:

•

1) Kuran Kursları1) Kuran Kursları

• Diyanet işleri başkanlığınca çıkarılan kuran kursları Diyanet işleri başkanlığınca çıkarılan kuran kursları yönetmeliğinde kuran kurslarının görevleri şöyle yönetmeliğinde kuran kurslarının görevleri şöyle sıralanmıştır:

sıralanmıştır:

• Kuran-ı Kerim’i usulüne göre yüzünden okumayı öğretmekKuran-ı Kerim’i usulüne göre yüzünden okumayı öğretmek

• Kuran-ı Kerim’i doğru bir şekilde okumayı sağlayıcı bilgileri Kuran-ı Kerim’i doğru bir şekilde okumayı sağlayıcı bilgileri (tecvid gibi)uygulamalı olarak öğretmek

(tecvid gibi)uygulamalı olarak öğretmek

•

İbadetler için gerekli sure,ayet ve duaları İbadetler için gerekli sure,ayet ve duaları

ezberletmek ve bunların meallerini öğretmek ezberletmek ve bunların meallerini öğretmek

•

Hafızlık yaptırmakHafızlık yaptırmak

•

İslam dininin inanç,ibadet ve ahlak esasları ile İslam dininin inanç,ibadet ve ahlak esasları ile Peygamberimizin hayatı ve örnek ahlakı

Peygamberimizin hayatı ve örnek ahlakı hakkında bilgiler vermek

hakkında bilgiler vermek

Kuran kurslarının mevcut Kuran kurslarının mevcut

durumu durumu

• Zorunlu eğitimin sekiz yıla çıkarılmasıyla öğrenci sayısı Zorunlu eğitimin sekiz yıla çıkarılmasıyla öğrenci sayısı azalmıştır.daha çok yetişkinlere hitap eden bir kurum azalmıştır.daha çok yetişkinlere hitap eden bir kurum

haline gelmiştir haline gelmiştir

• Öğreticilerin büyük bölümü imam hatip lisesi mezunu.Öğreticilerin büyük bölümü imam hatip lisesi mezunu.

• Kuran kursu müfredatı yetişkinlere hitap etmiyorKuran kursu müfredatı yetişkinlere hitap etmiyor

• Kurslar herkese aynı içeriği sunmakta ve beli düzeyde Kurslar herkese aynı içeriği sunmakta ve beli düzeyde kuran okumayı bilen ve dini bilgisi olanlar için cazip kuran okumayı bilen ve dini bilgisi olanlar için cazip

olmamaktadır.

olmamaktadır.

• Kursların fiziki şartları sağlıklı bir eğitim yapılabilmesi için Kursların fiziki şartları sağlıklı bir eğitim yapılabilmesi için uygun değil.

uygun değil.

• Yetişkinlerin din eğitimi konusunda beklentileri göz Yetişkinlerin din eğitimi konusunda beklentileri göz önünde tutulmamaktadır

önünde tutulmamaktadır..

2) Hizmetiçi Eğitim Faaliyetleri 2) Hizmetiçi Eğitim Faaliyetleri

• Diyanet İşleri Başkanlığı’nca din Diyanet İşleri Başkanlığı’nca din görevlilerinin bilgi,görgü ve

görevlilerinin bilgi,görgü ve

becerilerini,meslekteki yeterliliklerini becerilerini,meslekteki yeterliliklerini

arttırmak,yeni göreve başlayanların eğitim arttırmak,yeni göreve başlayanların eğitim

eksikliklerini gidermek amacıyla eğitim eksikliklerini gidermek amacıyla eğitim

merkezleri açılmıştır.

merkezleri açılmıştır.

3) Merkez İrşad Ekipleri 3) Merkez İrşad Ekipleri

• Özellikle kalkınmada öncelikli yöreler ile vaizi Özellikle kalkınmada öncelikli yöreler ile vaizi yetersiz olan il ve ilçelere ikişer üçer kişilik yetersiz olan il ve ilçelere ikişer üçer kişilik

uzmanlardan oluşan ekipler uzmanlardan oluşan ekipler

gönderilmektedir.

gönderilmektedir.

• Ekipler gittikleri yerlerde hedef kitleyi Ekipler gittikleri yerlerde hedef kitleyi vaazlar,konferanslar,seminerler vererek vaazlar,konferanslar,seminerler vererek

bilgilendirmektedirler.

bilgilendirmektedirler.

4) Konferans, Panel ve 4) Konferans, Panel ve

Sempozyumlar Sempozyumlar

• Kocatepe Camii ve Konferans Salonu’nda Kocatepe Camii ve Konferans Salonu’nda seri konferanslar ve bilimsel toplantılar seri konferanslar ve bilimsel toplantılar

düzenlenmektedir düzenlenmektedir

• Camiler haftası ve kutlu doğum haftası Camiler haftası ve kutlu doğum haftası

boyunca yurt çapında konferanslar,paneller boyunca yurt çapında konferanslar,paneller

ve sempozyumlar yapılmaktadır.

ve sempozyumlar yapılmaktadır.

5) Kitle İletişim Araçları 5) Kitle İletişim Araçları

• Basılı,sesli,görüntülü yayınlar ve internet Basılı,sesli,görüntülü yayınlar ve internet

• Diyanet işleri başkanlığınca yetişkinlere Diyanet işleri başkanlığınca yetişkinlere yönelik basılan ve yayınlanan eserler

yönelik basılan ve yayınlanan eserler şöyledir:

şöyledir:

Diyanet işleri başkanlığınca yetişkinlere yönelik Diyanet işleri başkanlığınca yetişkinlere yönelik

basılan ve yayınlanan eserler şöyledir:

basılan ve yayınlanan eserler şöyledir:

• Kuran-ı KerimKuran-ı Kerim

• İlmi eserlerİlmi eserler

• Cep kitaplarıCep kitapları

• Halk kitaplarıHalk kitapları

• Kaynak kitaplarKaynak kitaplar

• Meslek kitaplarıMeslek kitapları

• Diyanet aylık dergiDiyanet aylık dergi

• Diyanet ilmi dergiDiyanet ilmi dergi

• Sesli ve görüntülü yayınlarSesli ve görüntülü yayınlar

Yetişkin Din Eğitiminin Yetişkin Din Eğitiminin

Problemleri Problemleri

•

En önemli problemi bilimsel bir temele oturtulmuş En önemli problemi bilimsel bir temele oturtulmuş olmamasıdır.

olmamasıdır.

•

Yetişkin din eğitimi vasıtalarında amaçların Yetişkin din eğitimi vasıtalarında amaçların

belirlenmesi,belirleniş şekli,muhteva tespiti ve belirlenmesi,belirleniş şekli,muhteva tespiti ve eğitim metodlarının belirlenmesi konusundaki eğitim metodlarının belirlenmesi konusundaki

problemler.

problemler.

•

Yetişmiş eleman sıkıntısıYetişmiş eleman sıkıntısı

• Radyo ve televizyonlardaki dini programların Radyo ve televizyonlardaki dini programların halkın seviyesi ve ihtiyaçlarına göre

halkın seviyesi ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmemesi

düzenlenmemesi

• Basılı yayınların yetişkinlerin arayışına çözüm Basılı yayınların yetişkinlerin arayışına çözüm olmaktan ziyade problem yaratması

olmaktan ziyade problem yaratması

• Uzun süreden beri din konusu günün yaşayan Uzun süreden beri din konusu günün yaşayan kültüründen soyutlanarak sadece bir inanç ya kültüründen soyutlanarak sadece bir inanç ya

da akide konusu haline getirilmeye çalışılması

da akide konusu haline getirilmeye çalışılması

• Din alanındaki farklı gruplaşmalar sağlıklı bir Din alanındaki farklı gruplaşmalar sağlıklı bir din eğitimine önemli bir darbe vurmaktadır.

din eğitimine önemli bir darbe vurmaktadır.

• Günümüzde yetişkinin dini dünyası oldukça Günümüzde yetişkinin dini dünyası oldukça karışık bir durum haline gelmiştir.

karışık bir durum haline gelmiştir.

• Camilerdeki din eğitiminin çoğunlukla Camilerdeki din eğitiminin çoğunlukla motive edici olmaktan ziyade hep

motive edici olmaktan ziyade hep

yasaklamalar şeklinde olumsuz bir temele yasaklamalar şeklinde olumsuz bir temele

dayandığı görülmektedir.

dayandığı görülmektedir.

Ülkemizde daha yeterli yetişkin Ülkemizde daha yeterli yetişkin

din eğitimi için önerileriniz din eğitimi için önerileriniz

nelerdir?

nelerdir?

• Yetişmiş eleman sıkıntısı giderilmeli.mevcut elemanlar Yetişmiş eleman sıkıntısı giderilmeli.mevcut elemanlar eğitim konusunda bilinçlendirilmeli

eğitim konusunda bilinçlendirilmeli

• İlahiyat fakültelerinde branşlara yönelik eğitimin İlahiyat fakültelerinde branşlara yönelik eğitimin

verilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalı.özellikle din verilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalı.özellikle din

görevlisi yetiştirme amacına yönelik “din hizmetleri görevlisi yetiştirme amacına yönelik “din hizmetleri

programı” açılmalı programı” açılmalı

• Din görevlileri memuriyet zihniyetinden uzaklaşmalıDin görevlileri memuriyet zihniyetinden uzaklaşmalı

• Camiler sadece namaz kılınan yerler olmaktan çıkarılıp Camiler sadece namaz kılınan yerler olmaktan çıkarılıp bir eğitim merkezi haline dönüştürülmeli

bir eğitim merkezi haline dönüştürülmeli

YETİŞKİN DİN EĞİTİMİNİN YETİŞKİN DİN EĞİTİMİNİN

PROBLEMLERİ PROBLEMLERİ

1. Bilimsel bir temele oturtulmamış 1. Bilimsel bir temele oturtulmamış

olmasıdır.

olmasıdır.

2.1. Camilerde Yürütülen Yaygın Din Eğitimi 2.1. Camilerde Yürütülen Yaygın Din Eğitimi

a) Hutbeler a) Hutbeler b) Vaazlar b) Vaazlar

2.2. Kur’an Kursları 2.2. Kur’an Kursları

a) Yaz kursları a) Yaz kursları

b) K.K.’in yüzünden okunmasının öğretildiği kurslar b) K.K.’in yüzünden okunmasının öğretildiği kurslar

c) Hafızlık yapılan kurslar c) Hafızlık yapılan kurslar 2.3. Dini yayınlar

2.3. Dini yayınlar

2.4. Tutukevi, Kapalı, Açık Cezaevi ve Çocuk Islahevlerinde yürütülen 2.4. Tutukevi, Kapalı, Açık Cezaevi ve Çocuk Islahevlerinde yürütülen

hizmetler hizmetler

2.5. Panel ve Konferanslar 2.5. Panel ve Konferanslar 2.6 Tv Programları

2.6 Tv Programları

2. Diyanet İşleri Başkanlığı

2. Diyanet İşleri Başkanlığı

Diyanet İşleri Başkanlığı

Diyanet İşleri Başkanlığı Sorunları Sorunları

• Teşkilat kanunun olmaması Teşkilat kanunun olmaması

• Bakana bağlı olması Bakana bağlı olması

• Müstakil bir radyo ve televizyonunun Müstakil bir radyo ve televizyonunun olmaması

olmaması

• Kur’an kurslarına kayıt şartları Kur’an kurslarına kayıt şartları

• İmam-hatip ve vaizlerin sorunları İmam-hatip ve vaizlerin sorunları

• Hastanelerde Danıştay engelleri Hastanelerde Danıştay engelleri

3.Radyo ve Televizyonlar 3.Radyo ve Televizyonlar

4. Serbest Piyasadaki Kitaplar

4. Serbest Piyasadaki Kitaplar

5. İnternet 5. İnternet

2001 yılının verilerine göre internet kullanıcılarının 2001 yılının verilerine göre internet kullanıcılarının ABD yarısını Avrupa %30’nu geriye kalan %20sini ABD yarısını Avrupa %30’nu geriye kalan %20sini

ise diğer ülkeler oluşturmaktadır.

ise diğer ülkeler oluşturmaktadır.

İnternetin Dünyada 300 milyon kullanıcısı var ve İnternetin Dünyada 300 milyon kullanıcısı var ve

bu da dünyanın % 5 ini teşkil ediyor.

bu da dünyanın % 5 ini teşkil ediyor.

Türkiye’de ise 1.5 milyon civarında kullanıcı var.

Türkiye’de ise 1.5 milyon civarında kullanıcı var.

İnternette Din Eğitimi İnternette Din Eğitimi

1 Din eğitimi vermek için açılan özel siteler.

1 Din eğitimi vermek için açılan özel siteler.

•

Şahısların açmış olduğu sitelerŞahısların açmış olduğu siteler

•

Cemaatlerin açmış olduğu sitelerCemaatlerin açmış olduğu siteler

•

Bazı gurupların açmış olduğu sitelerBazı gurupların açmış olduğu siteler

•

Sitelerde açılmış dini nitelikli odalar.Sitelerde açılmış dini nitelikli odalar.

•

Dini motifleri kullanan illegal gurupların siteleriDini motifleri kullanan illegal gurupların siteleri

•

Dini motifleri kullanan ticari sitelerDini motifleri kullanan ticari siteler