Yansıma sözcükler
• Bu tür sözcükler gerek sesletim, gerekse yazım bakımından dikkatle incelenmesi gereken sözcüklerdir, zira bir yabancı dilin öğrenilmesi ve geliştirilmesi sırasında, özellikle bu sözcük gruplarının ve bunlardan türetilen diğer sözcük türlerinin kullanımında, anadilin etkisi ortaya çıkabilmektedir. Bu tür sözcüklerin yazıya ve söze dökülmesinde diller arasında farklılıklar ortaya çıkabilmektedir. Örneğin bir kuzunun çıkardığı sesi biz «me» şeklinde ifade ederken, Macarlar bunun için «bee» biçimini kullanırlar.
• Bu kök sözcüklerden de türetme yapılarak farklı sözcük türleri elde edilebilir, kök sözcüğün yanlış kullanılması halinde ise bu, ses uyumu kuralları nedeniyle türetilecek olan diğer sözcüklerin ses biçimlerinde de hataya neden olabilir. Bu sebeple türetme yapılmadan önce doğru kök biçimin kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Bu tür sözcükler doğa-insan-hayvan sesleri olarak da alt gruplara ayrılabilir.
Hayvan sesleri ile ilgili olarak:
• macska: miau
• kutya: vau-vau
• birka: bee
• tehén: mú
• kakas: kukurikú
• tyúk: kotkodács
• szamár: iá
Kaynak: Bartók Márton, «Magyar állathangutánzó mondatszók strukturális és szupraszegmentális ikonicitásának vizsgálata» MAGYAR NYELVŐR, 140 (4)., 2016, s.476.
http://real.mtak.hu/45515/1/Bartok_Marton_u.pdf
Örnekler
• cincog: cik cik etmek (fare için), gıy gıy etmek (keman, alay/şaka)
• cincogás: cik cik etme/gıy gıy etme
• zümmög: vızıldamak (böcek)
• kattog: takırdamak
• csicereg: cıvıldamak (kuş)
• csicsergés: cıvıldama
Örnekler
• brummog: homurdanmak
• röfög: homurdanmak; hırıldamak (domuz)
• dörmög: homurdanmak (insan); homurdanmak (ayı).
• dörög: gürlemek
• dörgés: gök gürlemesi; top gürlemesi
• dörömböl: gürültü çıkarmak, gürültüyle/ısrarla vurmak
Örnekler
• huhog: ötmek (baykuş)
• zizeg: hışırdamak, hışır hışır etmek (ağaç, yapraklar); vızıldamak (böcek)
• kuruttyol: vıraklamak (kurbağa)
• sziszeg: tıslamak
• szisszen: tıslamak
• csiripel: cıvıldamak, ötüşmek
• csobog: şırıldamak, şarıldamak
• csobogás: şırıldama, şarıldama
Örnekler
• zúg: vırıldamak, uğuldamak, vızıldamak; çağlamak (su)
• ropog: çatırdamak, çıtırdamak, gıcırdamak
• ropogós: çıtır çıtır, kıtır kıtır
• roppan: çatlamak, çat-çıt etmek
• ropogtat: çatırdatmak, çıtırdatmak
• zörög: tıkırdamak, takırdamak
• hápog: vak vak etmek (ördek)
Örnekler
• horkol: horlamak
• csámcsog: şapırdatmak (ağız)
• recseg: gıcırdamak, gıcır gıcır etmek
• recseg-ropog: çatır-çutur etmek
• reccsen: çatırdamak
• kopog: kapıyı tıklatmak, vurmak… gibi pek çok sözcük bulunmaktadır.
Alıştırma
Verilen cümleleri yansıma sözcük kullanarak (kullanmanız gereken sözcüğün altı çizilmiştir) Macarcaya çeviriniz.
1- Sessizlikte birden telefon çalınca irkildim.
2-Ağaçların üstünde cıvıldayan kuşlar insana huzur veriyordu.
3-Bütün gün çiftlikteki işlerle uğraşan adam yorgunluktan bir ağacın altında uyuyakalmış horluyordu.
4-Haydi bu güzel çifti hep birlikte alkışlayalım!
5-Aniden öyle bir gök gürledi ki küçük çocuk gök gürültüsünden korkup annesinin yanına koştu.