• Sonuç bulunamadı

SKS Işığında Sağlıkta Kalite

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "SKS Işığında Sağlıkta Kalite"

Copied!
52
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)
(2)

İçindekiler

1. Cilt

Sağlıkta Kalite Standartları (SKS) Hastanelerde Kalite Yönetimi SKS Doküman Yönetim Sistemi Etkili Sunum ve Dinleme Teknikleri Öz Değerlendirme Süreci

Hastane Yönetiminde Başarının Anahtarı Sağlık Kurumlarında Risk Yönetimi Memnuniyet Ölçümü

Kalite Uygulamalarında Bir Hastane Örneği Tanımlayıcı Semboller

Kitap içeriğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/

duyurular_2011/2011/09_temmuz_2012/cilt1sks.pdf 2. Cilt

Güvenli Cerrahi Uygulamaları

Sterilizasyon Hizmetleri ve Hasta Güvenliği El Hijyeninde Uyumu Artırmak

İlaç Güvenliği

Güvenlik Raporlama Sistemi Radyasyon Güvenliği

Hasta Düşmelerinin Önlenmesi Hasta Rızasının Alınması Renkli Kod Uygulamaları Hasta Güvenliğinde İletişim Hastaların Doğru Tanımlanması Risk Yönetiminde Kök Neden Analizi

Bir Hastanede Güvenli Cerrahi Uygulama Başarısı ve Danışman Hekim Uygulaması

Kitap içeriğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/

duyurular_2011/2011/09_temmuz_2012/sks2.pdf 3. Cilt

İndikatör Yönetimi Çalışan Güvenliği

Klinik Laboratuvarda Kalite Bilgi Güvenliği

Stok Yönetimi

Diş Protez Laboratuvar Uygulamaları Hasta Bakımında Kalite ve Güvenlik Atık Güvenliği

Hasta Dosyası ve Arşiv Hizmetleri Tesis Güvenliği

e-SKS Akademi

Laboratuvar Hizmetlerinde Bir Uygulama Örneği Kitap içeriğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/

duyurular_2011/2011/09_temmuz_2012/sks3cilt.pdf

SKS Işığında Sağlıkta Kalite

1. Cilt 2. Cilt 3. Cilt

İçindekiler

Kartal Yavuz Selim Devlet Hastanesi’nde Uygulanan

Güvenlik Raporlama Sisteminin Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma

A Research for Development of Security Reporting System Applied in the Kartal Yavuz Selim State Hospital

Hekimlerin Reçete Yazma Davranışlarının İncelenmesi: Viral Tonsillofarenjit Hastalığına İlişkin Yazılı Hasta Olgusu Örneği

Investigation of Physicians’ Prescription Behavior: A Study on a Simulated Patient with Viral Tonsillopharyngitis Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Maliyetlerinin Belirlenmesi:

Tıp Fakültesinde Bir Uygulama

Determining the Cost of Undergraduate Medical Education: A Faculty of Medicine Aplication

Hemşirelerin Çalışma Ortamlarına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi

Assessing Perception of Nurses Regarding Work Environments

Sağlık Hizmet Kalitesinin Ölçümüne İlişkin Bir Araştırma Health Service Quality a Study on the Measurement of Örgütsel Faktörlerin Sağlık Ekiplerinin Etkililiği ve

Ekip Etkililiği Bileşenleri Üzerine Etkisi: Bir Uygulama Çalışması

The Impact of Organizational Factors on the

Effectiveness of Health Care Teams and its Components: An Application Study

Sağlık Hizmetlerinde Bir Risk Yönetimi Tekniği Olarak FMEA: Laboratuvar Sürecine Yönelik Bir Uygulama

FMEA as a Technıque of Rısk Management in Healthcare: An Applıcatıon for Laboratory Process

Dergi içeriğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/

duyurular_2011/2011/11_ocak_2011/sb_akademik_dergi_4. sayi_tumu.pdf

Sağlıkta Performans

ve Kalite Dergisi

4. Sayı

(3)

Editörden

Değerli Okurlarımız,

Bildiğiniz gibi, Bakanlığımız öncülüğünde gerçekleştirilen ve tüm ülkemiz sağlık kurumlarında etkisini göste- ren kalite çalışmaları, son yıllarda gündemin önemli konuları arasında yer almayı başarmıştır. Gerçekleştirildiği tarihlerde her biri ayrı ve önemli bir gündem oluşturan faaliyetlerimizi ve bundan sonraki süreçte planladığımız çalışmaları bu platformda paylaşarak, bütüncül bir bakış açısı ile Bakanlığımızın konuya yaklaşımını sergileme- yi, böylece amaç ve hedeflerimiz konusunda daha net bir fikir sahibi olunmasını arzu ediyoruz.

Ülkemiz sağlık sisteminde kalite, hasta ve çalışan güvenliği konularında gerek bireysel gerekse kurumsal bazda sürekli bir dinamizme ihtiyaç duyulmasından hareketle “e - SKS Akademi” uzaktan eğitim sistemimiz Eylül 2012 tarihinden itibaren hem sağlık çalışanlarını hem de sağlık ile ilgili bölümlerde öğrenim gören öğrencileri kapsayacak şekilde eğitim hayatına başlamıştır. Eğitim hayatına başladığı günden bugüne yaklaşık 6 ay içerisin- de “e - SKS Akademi” üzerinden; sağlık çalışanları, yöneticiler ve öğrencilerin katılımcı olarak yer aldığı 5 Canlı Konferans ve her biri yaklaşık 2’şer ay süren 3 Eğitim Programı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Eğitim Programları sonunda yapılan sınavlar ile eğitimin etkililiği de ölçülmüştür.

Yine eğitim faaliyetlerimizden biri olan “SKS Okulu”nu sağlık çalışanlarıyla buluşturarak ülkemizin her kö- şesinde sunulan sağlık hizmeti kalitesinin geliştirilmesi, hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması, bu alanda nitelikli ve eğitimli insan gücü kapasitesinin artırılması ve uygulamalarda sağlık çalışanlarına rehberlik yapma adına güç birliği oluşturulmasını hedeflemekteyiz. Bu kapsamda yaklaşık 1000 sağlık çalışanının katılımı ile 12-16 Mart 2012 tarihleri arasında 2. SKS Okulunu, 02-06 Nisan 2012 tarihleri arasında ise 3. SKS Okulunu gerçekleştirdik.

Sağlık kurumlarında ölçüm kültürünün yerleştirilmesi ve bu alandaki bilgi birikiminin geliştirilmesi amacıyla ve hastanelerin kendilerini ve birbirlerini kıyaslayabilecekleri bir platform oluşturmak üzere web tabanlı “Sağ- lıkta İndikatör Yönetim Sistemi” (SİYÖS) geliştirilmiştir. Gelişme aşaması sürekli devam edecek bu sistem ile sağlık hizmetlerinin daha yönetilebilir olması sağlanarak sürekli kalite iyileştirme amacına uygun bir yapı oluşturulmuş olacaktır.

Yine Bakanlığımız ile ISQua arasında yapılan sözleşme ile “Türkiye Sağlıkta Akreditasyon Sistemi”ne yö- nelik çalışmalar resmen başlamıştır. Bu kapsamda 2013 ve 2014 yılları içinde Sağlıkta Kalite Standartları ve De- ğerlendirici Eğitim Programının Akreditasyonu ISQua tarafından gerçekleştirilecektir. Süreç sonunda ülkemize sağlık alanında Akreditasyon Sistemini kazandırmak suretiyle uluslar arası kabul görmüş ve geçerli bir yapı ortaya konmuş olacaktır.

2012 yılında Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri 2 dönem halinde uygulanmış olup, toplam 1591 değerlendir- me yapılmıştır. Değerlendirmeler sonucu sağlık kurumlarında SKS kapsamında kalite uygulamalarının büyük bir ivme kazanmaya başladığı ve üzerinde hassasiyetle durulan bir konu olarak gündemde yer etmeye devam ettiği görülmüştür.

Bakanlığımız sağlık kurumlarında güvenlik kültürünün yerleşmesi, hataların en aza indirgenmesi, çalışanları- mız için güvenli ve sağlıklı ortamların oluşturulmasını önemsemekte ve gerekli adımları atmaktadır. Bu adım- lardan biride tüm Türkiye’de yapılmasını planladığı Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumları’dır. Bu Sempozyumların 10.’su Batman’da ve 11.’si Diyarbakır’da gerçekleştirilmiştir.

Ayrıca 3.Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri Yarışması için 50 başvuru gerçekleşmiş olup, alanın- da uzman Jüri Üyeleri tarafından yapılan değerlendirmeler sonucu dereceye girenler tespit edilmiştir. SKS En İyi Uygulama Ödülleri ve SKS En İyi Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülleri için yapılan yoğun başvuru bu alanda ülkemizin ne kadar yol kat ettiğinin önemli bir kanıtı olarak düşünülmelidir. Yine Hemşire/Ebe olarak görev yapan sağlık çalışanlarına yönelik yapılan SKS Bilgi Yarışması’na da yüzlerce sağlık çalışanı başvurmuş olup, dereceye girenler ilan edilmiştir. Yine sağlıkta kalitenin daha ileriye taşınmasını, tüm sağlık personellerinin ka- lite çalışmalarına aktif katılımını sağlamak amacıyla oluşturduğumuz Sağlıkta Kalite Fikirleri Yarışması için de çok sayıda fikir gönderilmiş ve değerlendirilerek dereceye girenler ilan edilmiştir. IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi kapsamında düzenlenen bu yarışmalar sonucu dereceye girenlerin sıralaması Kongre esnasında gerçekleştirilecek olan Ödül Töreni’nde ilan edilecektir.

Şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonraki çalışmalarımızda da bizden desteğinizi esirgemeyeceğinizi temenni ediyor, insanı temel alan sağlık hizmet sunum faaliyetlerimizin daha etkili ve kaliteli olduğu günlerde buluşma- yı umut ediyoruz.

Dr. Hasan GÜLER Editör

(4)

PERFORMANS, KALİTE ve HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI Şubat 2012 - Mart 2013 / Sayı: 10

ISSN NO: 1309 - 1980 Genel Yayın Yönetmeni

Dr. Mehmet DEMİR İmtiyaz Sahibi Dr. Hasan GÜLER

Editör Prof. Dr. Adnan ÇİNAL Prof. Dr. İrfan ŞENCAN

Dr. Hasan GÜLER Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

Uzm. Özlem ÖNDER

Sorumlu Yazı İşleri Müdür Yardımcısı Müh. Umut BEYLİK

Hukuk Danışmanı Süleyman Hafız KAPAN

Yayın Kurulu Dr. Abdullah ÖZTÜRK Uzm. Dr. Dilek TARHAN

Elif KESEN Dr. İbrahim Halil KAYRAL Uzm. Demet GÖKMEN KAVAK

Ecz. Ercan KOCA İletişim

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

Mahmut Esat Bozkurt Cad. Umut Sok No:19 Kat: 1 Kolej / ANKARA

Tel: (312) 458 50 02 - 458 50 03 - 458 50 08 Faks: (312) 435 16 79

E-posta: shgm.kalite@saglik.gov.tr Web: www.kalite.saglik.gov.tr

Kapak ve Sayfa Tasarımı Zeynep ASLAN - m.zeynepaslan@gmail.com

Baskı Pozitif Matbaa

Çamlıca Mahallesi Anadolu Bulvarı 145. Sk. No: 10/16

Gimat - Yenimahalle / ANKARA Tel: 0312 397 00 31 • Faks: 0312 397 86 12

ISSN NO: 1309-1980

Performans, Kalite ve

Ş U B A T 2 0 1 2 - M A R T 2 0 1 3 / S A Y I : 1 0

Hasta Güvenliği

İLETİŞİM Mahmut Esat Bozkurt Cad. Umut Sok.

No: 19 Kat: 1 Kolej / Ankara E-posta: shgm.kalite@saglik.gov.tr

Web: www.kalite.saglik.gov.tr

Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü - Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

4 e-SKS Akademi

6 Canlı Konferans

8 Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi (SİYÖS)

9

SİYÖS

Bilgilendirme ve Tanıtım Toplantısı Yapıldı!

10

2. Sağlıkta

İndikatör Yönetim Sistemi Çalıştayı Yapıldı.

12 Sağlıkta Kalite Artık Cepte

13 “Türkiye Sağlıkta Akreditasyon

Sistemi”ne Yönelik Çalışmalar Resmen Başladı

14 2012 Yılı Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri

16

Sağlıkta Kalite Değerlendirme Sonuç Toplantısı Antalya’da

Gerçekleştirildi.

17 Başkanlık Ekibimiz Saha Gezileri Kapsamında Bilecik Devlet

Hastanesindeydi!

(5)

kiler içindekiler içind e

18 Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri Değerlendirici Adayı Eğitimi

Gerçekleştirildi.

19 Değerlendirici Bilgilendirme Toplantısı Yapıldı

21 10. Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumu

Batman’da Yapıldı!

22 11. Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumu Diyarbakır’da yapıldı

24 SKS En İyi Uygulama

Ödülü 26 SKS Araştırma ve

Bilimsel Yayın Ödülü

28 “3. Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri”

sahiplerini buldu!

31 Kurumsal Kalite Sistemi

32 Sağlıkta Kalite Fikirleri

Kullanım Kılavuzu 34 1. Sağlıkta Kalite Fikirleri Yarışması Sonuçları

36 IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi

39 Beyaz Kod Birimi Nedir?

40 2. SKS OKULU 12-16

Mart 2012/Antalya 41 3. SKS OKULU 02-06 Nisan 2012/Antalya

47 Yayınlar

(6)

e-SKS

Akademi

D

ünyada ve ülkemizde sağlık hizmetlerin- de kaliteli hizmet sunumu ile hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Zamanla önemi artan bu hususların ülkemiz sağlık kurum ve ku- ruluşlarında geliştirilmesinde ilk adım, sağlık çalı- şanlarında bu konuda farkındalık oluşturulmasıdır.

Bu nedenle, sağlık çalışanlarımız tarafından konu- nun öncelenmesini sağlamak ve kurumlarımızda güvenlik kültürünü oluşturmak hedeflerimiz ara- sında yer almaktadır.

Ülkemiz sağlık sisteminde hasta ve çalışan gü- venliği kültürünün geliştirilmesi için, gerek bi- reysel gerekse kurumsal bazda sürekli bir dinamiz- me ihtiyaç vardır. Bu sürekliliği yakalama adına e-SKS Akademi önemli bir görev üstlenecektir. Bu anlamda başta yöneticiler olmak üzere sağlık ça- lışanlarının, üniversitelerin sağlık alanında eğitim gören öğrencilerinin ve vatandaşlarımızın hasta ve çalışan güvenliği konularında eğitimi, farkındalığı ve güvenliğin bir kültüre dönüşümü hayati önem taşımakta olup, e-SKS Akademi de bu düşüncü- lerle doğmuştur. e-SKS Akademi Sağlık Çalışanları ve sağlık alanıyla ilgili bir bölümde öğrenim gören

Öğrencilerimizi kapsayacak şekilde iki eğitim por- talından oluşmaktadır.

e-SKS Akademi eğitim portalları aracılığıyla konu- sunda uzman eğitimcilerimiz belirlenecek zaman dilimlerinde hedef kitlemizle buluşacaklardır.

e-SKS Akademi’yle, hizmet sunanlar yani çalışan- larımız sürekli kendilerini yenileyecek ve gelişti- recek, öğrenciler de Sağlıkta Kalite Standartları, Hasta ve Çalışan Güvenliği konularında hem ka- riyerlerine başlamadan önce eğitim alacak hem de aldıkları bu eğitimleri kariyerlerini planlamada bir araç olarak kullanabileceklerdir.

e-SKS Akademi ile hem zaman, mekan, katılımcı sayısı, hedef kitle açısından hem de maliyet açısın- dan önemli kazanımlarımız olacağı gibi kullanıcı- lar açısından erişim kolaylığı, fırsat ve imkan eşit- liği, aktif katılım ve geri bildirim avantajları ile de etkili ve verimli bir eğitim yönetimi sağlanacaktır.

Eğitim programlarının sonunda programlarını ta- mamlamış Sağlık Çalışanları ve Öğrenciler için başarı değerlendirmesi (sınav) yapılacak olup, de- ğerlendirme ortalaması 70 ve üstü olanlara Başarı Belgesi verilecektir.

e-SKS Akademi eğitim portalları aracılığıyla konusunda uzman

eğitimcilerimiz belirlenecek zaman dilimlerinde hedef kitlemizle buluşacaklardır.

Akademi

(7)

HEDEF KİTLE Eğitim Portalı Hedef Kitle

Sağlık Çalışanı Eğitim Portalı

• Sağlık Yöneticileri

• İl Kalite Koordinatörleri

• Kalite Yönetim Direktörleri

• Bölüm Kalite Sorumluları

• Hekimler

• Hemşireler

• Diğer Sağlık Çalışanları

Öğrenci Eğitim Portalı

• Tıp Fakültesi Öğrencileri

• Hemşirelik Öğrencileri

• Sağlık İdaresi / Yönetimi Öğrencileri

• Diğer Sağlıkla İlgili Bölüm Öğrencileri

Akademi Eğitim Sistemi

e-SKS Akademi Eğitim Sistemi Eğitim Por- talları ve Canlı Konferanslardan oluşan 2 ana modülden oluşmaktadır. Eğitim Portalları Sağlık Çalışanları ve Öğrencilere yönelik ola- rak ayrı ayrı eğitim programları şeklinde be- lirli bir ders yükü ve saati (kredi) üzerinden eşzamanlı uygulamaları içerecek şekilde dü- zenlenmiştir. Canlı Konferanslar ise Bakan- lıkça ihtiyaç ve beklentiler dikkate alınarak spesifik olarak belirlenenmiş konularda ala- nında uzman eğitimcilerce yine belirlenmiş spesifik eğitim gruplarına canlı ve interaktif olarak eğitimin uygulanması şeklinde plan- lanmıştır.

Bakanlık eğitim ihtiyacı ve beklentilerini dik- kate alarak uygun görülenlere yetkili akademi kurulunca kullanıcı adı ve şifre verilecektir.

Eğitim Programı ve Konferans kontenjanla- rı, katılımcı profilinin ne olması gerektiği ile ihtiyaç ve beklentiler dikkate alınarak e-SKS Akademi Eğitim Kurulu uygun görülenleri eğitimlere alır.

Eğitim Programları sonunda Sağlık Çalışanları ve Öğrenciler için örgün olarak ve çoktan seç- meli merkezi bir sınav yapılacaktır. Öğrenciler bu sınav sonucu 70 puan ve üstü aldıkları tak- tirde Başarı Belgesi alabileceklerdir.

Sağlıkta kalite düzeyini sürekli artırmak Hasta ve çalışan güvenliğini sağlamak

Dünya’da hızlı gelişen ve değişen uygulumalara uyum sağlamak

Hedef kitlenin sürekli eğitimini sağlamak

Nitelikli sağlıklı insan gücü yetirtirilmesini sağlamak Mevcut insan gücü kapasitesini artırmak

Ortak kalite bakış açısı yakalamak

Ulusal düzeyde eş zamanlı eğitim, paylaşım, sinerji ve gerimbildirim sağlamak

e-SKS Akademi Amaçları

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 5 e-SKS Akademi web sitesi:

www.esksakademi.saglik.gov.tr

(8)

Akademi

e-SKS Akademi Eğitim Portalları

Sağlık

Çalışanları Öğrenci

Canlı Konferans

Bakanlıkça sağlık çalışanlarının ve toplumun ihtiyaç ve beklentileri dikkate alınarak spesifik olarak belirlenmiş konularda alanında uzman eğitimcilerce yine belirlenmiş spesifik eğitim gruplarına canlı ve

interaktif olarak canlı konferanslar verilmesi planlanmıştır.

Canlı Konferans Sistemi katılımcı profilinin ne olması gerektiği ile ihtiyaç ve beklentiler dikkate alınarak Eğitim Kurulunca uygun görülen kişiler eğitimlere alınır.

(9)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 7

CANLI KONFERANS

Gerçekleşen Eğitimler

Konferans Sağlık Hizmetlerinde Risk Yönetimi

Eğitimci Prof. Dr. Bilçin TAK

Konferans SKS Doküman Yönetim Sistemi

Eğitimci Uzm. Mehmet SALUVAN Konferans Klinik Kalite

Eğitimci Prof. Dr. Mahmood ADİL

Konferans

Yeni Hastane Yönetimi Yapısında; SKS’nin

Yöneticilerin Başarısındaki Rolü ve Önemi

Eğitimci Uzm.Dr.Kazım Sarıca

Konferans Hasta Odaklı Hastane Kültürünün Oluşturulması Eğitimci Ferhat Zengül

SAĞLIKTA KALİTE YÖNETİMİ EĞİTİM PROGRAMI

Dersler

Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi ve Akreditasyon SKS ve Hedefleri

SKS Doküman Yönetim Sistemi SKS Öz Değerlendirme Süreci SKS‘de Hasta Güvenliği SKS’de Çalışan Güvenliği İletişim Yönetimi

Etkili Sunum Teknikleri SKS’de İndikatör Yönetimi

Sağlık Hizmetlerinde Risk Yönetimi

KLİNİK LABORATUVARLARDA KALİTE YÖNETİMİ EĞİTİM PROGRAMI

Dersler

SKS’de Hasta Güvenliği Klinik Laboratuvarlarda Dış Kalite Kontrolü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Klinik Laboratuvarlarda Metot Validasyonu SKS’de Klinik Laboratuvar Hizmetleri Klinik Laboratuvarlarda Ölçüm Belirsizliği

Klinik Laboratuvarlarda Doküman Yönetimi Klinik Laboratuvarlarda Preanalitik Evre Kontrolü Klinik Laboratuvarlarda Öz Değerlendirme Klinik Laboratuvarlarda Sonuçların Raporlanması Klinik Laboratuvarların Yönetim Süreci-1 Klinik Laboratuvar ve Klinik İlişkisi

Klinik Laboratuvarların Yönetim Süreci-2 Klinik Laboratuvarlarda Performans Değerlendirmesi Klinik Laboratuvarlarda Çalışan Güvenliği Klinik Laboratuvar ve Hukuk İlişkisi

Klinik Laboratuvarlarda Risk Yönetimi Antibiyotik duyarlılık testinde kalite kontrolü Klinik Laboratuvarlarda İç Kalite Kontrolü Kültür testlerinin iç kalite kontrolü

SAĞLIKTA KALİTE

DEĞERLENDİRMELERİ EĞİTİM PROGRAMI TAKVİMİ

Dersler

Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi ve Akreditasyon Değerlendirme Esasları

Standartların Yorumlanması Değerlendirme Süreci Analizi Kalite İlişkili Mevzuat

Puanlandırma ve Raporlama

Değerlendirme Sürecinde İletişim Yönetimi Değerlendiricinin Başarısını Etkileyen Faktörler Güz Dönemi Eğitim Programı

Sağlıkta Kalite Yönetimi

Klinik Laboratuvarlarda Kalite Yönetimi Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri

(10)

SİYÖS

Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi

(SİYÖS)

Sağlık hizmetlerinde kalite kavramının vazge- çilmez ana unsurlarından birini standartların geliştirilmesi ve geliştirilen standartların uy- gulanması teşkil etmektedir. Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte ülkemizdeki sağlık kurum- larının gündeminde yer almaya başlayan kaliteli sağlık hizmet sunumu ve bunu sağlamaya yöne- lik ortaya konan sistem her geçen gün daha da geliştirilerek ulus ötesi uygulanabilir bir yapıya dönüşmektedir.

Kelime anlamıyla “gösterge” olarak tanımlanan in- dikatör kavramı, bir konunun sayısallaştırılması ve ölçülebilir hale getirilmesiyle, o konuda iyileştirme faaliyeti yapılmasına katkı sağlayan bir araç olarak tanımlanmaktadır. Standart setin dikey boyutların- dan biri olan “İndikatör Yönetimi” ile birlikte ku- rumlarımızda ölçüm kültürünün yerleştirilmesi ve bu alandaki bilgi birikiminin geliştirilmesi amaç-

lanmaktadır. Ayrıca bu yöntem ile belirlenmiş konularda izlenebilirliğin sağlanması ile kurum içindeki iyileştirme ve geliştirme çalışmalarına da destek sağlanmaktadır. Ülkemizde SKS, ayrıca hastanelerin İndikatör Yönetimi süreci ile tanış- masını da sağlamıştır. “SKS Hastane”nin İndikatör Yönetimi boyutunda 19 indikatör olmakla beraber standart seti içinde indikatör özelliğine haiz stan- dartlar veya değerlendirme ölçütleri de ayrıca yer almaktadır.

Bu konunun önemine binaen Bakanlığımızca;

oluşturulacak rehber dokümanlara esas teşkil et- mek, hastanelerin kendilerini ve birbirlerini kı- yaslayabilecekleri bir platform oluşturmak üzere web tabanlı “Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi”

(http://195.175.75.14:88/siyos) geliştirilmiştir. Bu sisteme ilişkin uygulama rehberi ve kullanım kı- lavuzları da hazırlanarak sisteme yüklenmiştir.

(11)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 9 SİYÖS Bilgilendirme ve Tanıtım Toplantısı 19 hastaneden 25 temsilcinin katılımıyla 13 Eylül 2012

tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.

Oldukça verimli geçen ve katılımcıların aktif olarak iştirak ettiği toplantıda Başkanlık yetkilileri- miz tarafından SİYÖS Nedir, İndikatörlerde Dikkat Edilecek Özel Durumlar Nelerdir ve SİYÖS Veri Programının Tanıtımı konularında bilgilendirme yapılmıştır.

SİYÖS ile ilgili değerlendirme çalıştayları ayrıca düzenlenerek, sistemle ilgili tüm çalışmalar pay- daşlarımızla işbirliği içerisinde gelişerek devam edecektir.

SİYÖS Bilgilendirme ve

Tanıtım Toplantısı Yapıldı!

Başlangıç olarak 7 indikatörün yer al- dığı bu çalışma, sisteme dâhil edilen 19 hastanede 10 Eylül 2012 tarihinden itibaren başlatılacaktır. Sistem kurgula- nırken basit, anlaşılabilir ve yönetilebi- lir olmasına ve minimal veri ile izlene- bilmesine özen gösterilmiştir.

Bu çalışma sonucunda, ulusal bir ölçme ve değerlendirme sistemi oluşturularak, bu konunun ülke genelinde gelişimine katkı sağlanması, bu alanda bilgi biriki- mi ve deneyim kazanılması, kurum içi ve kurumlar arası kıyaslamalara imkân sağlanması, ulusal bir veri tabanı oluş- turulması, ulusal rehberlerin geliştiril- mesi ve birlikte öğrenme sürecine katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Kurumlarımızda ölçüm

kültürünün yerleştirilmesi ve

bu alandaki bilgi birikiminin

geliştirilmesi amacımızdır.

(12)

“2. Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi (SİYÖS) Çalıştayı”, pilot uygulama kapsamındaki 18

hastaneden 30 katılımcının iştiraki ile 07 Mart 2013 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi.

Açılış konuşmaları ile başlayan çalıştayın ilk bölümünde Başkanlığımız tarafından SİYÖS’ün gelişimi ve sağlık hizmetlerine katkıları hakkında bilgi paylaşımı gerçekleştirildi.

SİYÖS’ün bugünü ve geleceği ile ilgili yapılan değerlendirmelerde ise Yeni Modüler SİYÖS alt yapısı, mevcut indikatörlerin revizyonu, yeni prototip indikatörlerin geliştirilmesi ve SİYÖS 2012 rehberinin yayınlanması konularının 2013 takviminde yerini aldığı ve çalışmaların bu planlamalar doğrultusunda ivme kazandığına vurgu yapıldı. Başkanlığımız değerlendirmelerinin akabinde gerçekleşen üç oturumda ise hastane yetkilisi katılımcıların sunumu üzerinden 7 indikatör ile ilgili hastane sonuçları, analizler ve saha deneyimleri paylaşıldı.

Her oturum sonunda görüş- öneri ve soru-cevap bölümünün tamamlanması ile toplantı son buldu.

2. Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi

Çalıştayı Yapıldı...

SİYÖS

(13)

İçindekiler

Giriş

İndikatör Yönetimi

Sistemde Yer Alan İndikatörler Veri Gönderme Periyodu Sistemde Yer Alan Hastaneler

Sistemde Yer Alan Hastanelerin Kazanımları İndikatör Formundaki Genel Kavramlara Bakış Hastanelerdeki Sistem Sorumluları

Sistemin Yönetimi

Sonuçların Değerlendirilmesi ve Raporlanması Bilgi Güvenliği

Hastane Tanıtım Kartı SİYÖS İndikatör Formları İndikatör Kartları

Rehber içeriğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/

duyurular_2011/2011/26eyl2012/sIyosrehber.pdf

İçindekiler

Sisteme Giriş Ekranı Şifre Giriş Ekranı

Dönem –Yıl Seçimi, Duyurular ve Dokümanlar Ekranı

Şifre Değiştirme Ekranı Hastane Tanıtım Kartı

Kesici Delici Alet Yaralanmaları Oranı Yoğun Bakım Mortalite Oranı

Yoğun Bakım Ünitesinde Bası Ülseri Oranı Düşen Hasta Oranı

Acil Servise Çağrılan Konsültan/İcapçı Hekimin Acil Servise Ulaşma Süresi(Dk)

Sitolojik Ve Patolojik Tanı Uyum Oranları Yoğun Bakım Ünitesinde El Hijyeni Uyum Oranı Genel Görüş Ve Öneriler

Kılavuz içeriğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

http://www.kalite.saglik.gov.tr/content/files/

duyurular_2011/2011/26eyl2012/sIyoskkil.pdf

Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi

Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı

Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi Rehberi

Sağlıkta İndikatör Yönetim Sistemi Kullanım Kılavuzu

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 11

(14)

SAĞLIKTA KALİTE ARTIK CEPTE

Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı web sitesi

android uygulaması yeni versiyonu yayınlanmıştır!

Android tabanlı cep telefonu kullanıcıları için özel olarak tasarlanan “Sağlıkta Kalite Android Uygulaması” ile tüm paydaşlarımız internet ortamına sahip oldukları her yerde sayfamızda yer alan tüm içeriğe cep telefonlarından ulaşabileceklerdir.

Sağlıkta Kalite Uygulamasını telefonunuza nasıl indirebilirsiniz?

Sitemizde yayınlamış olduğumuz

“SağlıktaKalite.apk” isimli dosyayı telefonunuza indirip kurmanız yeterli olacaktır.

Uygulama ücretsiz olup android işletim sistemine sahip olan telefon ve tablet pc’lerde kullanılabilmektedir.

Not: Uygulama direkt olarak cep telefonlarına indirilerek yükleme

yapılmalıdır. Bilgisayar ortamına yapılan indirmelerde hata mesajı alınabilir.

(15)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 13

“Türkiye

Sağlıkta Akreditasyon Sistemi”ne Yönelik

Çalışmalar Resmen Başladı

Bakanlığımız; “Türkiye Sağlıkta Kalite Sistemi”nin akreditasyonu için bir dizi çalışma başlatmıştır. Bu çalışmalar kapsamında öncelikle, Sağlıkta Kalite Standartları (SKS) ve Değerlendirici Eğitim Prog- ramının Akreditasyonunun gerçekleştirilmesi he- deflenmektedir. Akabinde kurumsal yapının da akreditasyonu ile “Türkiye Sağlıkta Akreditasyon Sistemi”nin kuruluşu tamamlanmış olacaktır. Bu amaçla uzun süredir çalışmalar yürüten Bakanlı- ğımız, sağlık sektöründe akreditasyon faaliyeti ya- pan kurumları akredite eden, alanında tek yetkili ve kar amacı gütmeyen uluslararası bir kuruluş olan ISQua (The International Society for Quality

in Health Care) ile sözleşme imzalamak suretiyle, resmi olarak Akreditasyon sürecini başlatmıştır.

Ele alınan kapsamda Uluslararası Akreditasyon Programı çerçevesinde 2013-2014 yılları içinde;

Sağlıkta Kalite Standartlarının Akreditasyonu Değerlendirici Eğitim Programının Akreditas-

yonu

ISQua tarafından gerçekleştirilecektir. Eş zamanlı olarak Bakanlığımızın üyelik başvurusu da kabul edilmek suretiyle stratejik işbirliği çalışmalarına da başlanmıştır. Belli aralıklarla gerekli bilgilendir- melerin yapılacağı süreçte tüm tarafların katkıları- nı önemle rica ederiz.

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 13

(16)

B

akanlığımızca 2012 yılı içerisinde 2 dö- nem olmak üzere; Sağlıkta Kalite Stan- dartları esas alınarak Kamu Hastaneleri, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri/Hastaneleri ve Özel Hastanelerden oluşan 1591 kurumda, ka- lite düzeylerinin belirlenmesi amacıyla sağlıkta kalite değerlendirmeleri gerçekleştirilmiştir.

Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri sağlık kurum- larında yönetimden çalışanlara kadar her sağlık çalışanı için yerinde eğitim sürecine dönüşmüş- tür.Kurum yöneticileri, kalite yönetim direktör- leri ve bölüm kalite sorumlularının katılımıy- la gerçekleştirilen kalite değerlendirmelerine 15.000’in üzerinde sağlık çalışanının katılımının sağlanması suretiyle, ülke genelinde geniş kap- samlı bir eğitim ağı ve bilgi paylaşımı oluşturul- masına büyük bir katkı sağlanmıştır.

Ayrıca değerlendirme süreci sonunda ortaya çı- kan tablo göstermiştir ki; sağlık kurumlarında SKS kapsamında kalite uygulamaları büyük bir ivme kazanmaya ve üzerinde hassasiyetle duru- lan bir konu olarak gündemde yer etmeye başla- mıştır. Sorumluluklarının bilincinde olan yöne- tici ve çalışanların, hedeflerini doğru belirleme ve uygulamaları en üst düzeyde yerine getirme çabası ülkemiz adına sevindirici olmakla birlik- te yapılan çalışmaların daha da geliştirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması sorumluluklarımızı bir kat daha artırmıştır.

Değerlendirilen kurumlar, önceki dönemlerden farklı olarak 2012 yılı 2. dönemi sonunda değerlen- dirme sonuçlarına ilişkin detayları, sürecin akabin- de Kurumsal Kalite Sistemi üzerinden görebilmiş ve tespit edilen eksikliklerini iyileştirme çalışmala- rına daha hızlı bir şekilde başlayabilmişlerdir.

Sağlık kurum ve kuruluşlarında daha kaliteli hiz- met sunumunu hedefleyen Bakanlığımız, yeni yapılanma sonrasında da kalite değerlendirme- lerine aynı çerçevede devam edecek olup, ku- rumsal başarıya değerlendirme verilerinin doğru okunması ile ulaşılacağı söylemini dile getirme- ye devam edecektir.

Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı olarak önümüzdeki günlerde, ülkemizdeki tüm sağlık kurum ve kuruluşlarını kapsayacak olan kalite değerlendirme süreçlerini gerçekleştirebil- mek için yoğun bir gayretle altyapı çalışmalarını sürdürmekteyiz. Bu çalışmaların kapsamında;

standart geliştirme ve değerlendirici kapasitesi- nin nitelik ve nicelik yönünden artırılması bü- yük ölçüde önemli yer tutmaktadır.

2007 yılında 15 kurumda gerçekleştirilen çapraz değerlendirme ile başlayan değerlendirmelerin 2012 yılı sonunda kazandığı ivme, bundan sonrası için de daha başarılı değerlendirme süreçleri geçi- rilmesi noktasında başta değerlendiriciler olmak üzere tüm sağlık çalışanlarının aynı özveri ile çalış- malarını sürdürmeleri gerektiğini göstermektedir.

Kalite Çalışmaları

2012 Yılı

Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri

2012 1. Dönem 28 Mayıs - 17 Temmuz 2012

2012 2. Dönem 17 Ekim 2012 - 25 Ocak 2013

(17)

24 54 78

151

379 350

0 50 100 150 200 250 300 350 400

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Değerlendirici Sayısının Yıllara Göre Dağılımı

15 32 54

648 890

1591

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Değerlendirilen Kurumların Yıllara Göre Dağılımı

2012 Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri

1. Dönem 2. Dönem

Değerlendirme İş Günü 37 57

Değerlendirilen Kurum Sayısı 766 825 Toplam Değerlendirme Sayısı 1591

2012 Yılı Değerlendirici Kapasitesi

1. Dönem 2. Dönem

Ekip Sorumlusu 52 54

Değerlendirici 230 186

Değerlendirici Adayı 52 110

Toplam 334 350

Sağlık kurumlarında SKS kapsamında kalite uygulamaları büyük bir ivme kazanmaya ve üzerinde hassasiyetle durulan bir konu olarak gündemde yer etmeye başlamıştır.

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 15

(18)

13 Ocak 2012’de tamamlanan 2011 yılı Merkezi Değerlendirmelerin sonuç top- lantısı yaklaşık 200 değerlendiricinin katılımıyla Antalya’da gerçekleştirildi.

Değerlendirme sürecinde yaşanan dene- yimlerin paylaşılması ve bundan sonra yapılacak Merkezi Değerlendirmelerde maksimum faydayı elde etmeyi amaçla- yan toplantıda katılımcıların aktif kat- kı ve önerileri alındı.

Değerlendiricilerimize teşekkür belge- lerinin takdim edilmesi ve Değerlen- diricilerin süreçle ilgili paylaşımlarını takiben değerlendirme ve temenniler oturumu ile toplantı sona ermiştir.

Sağlıkta Kalite Değerlendirme Sonuç

Toplantısı Antalya’da

Gerçekleştirildi.

Kalite Çalışmaları

(19)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 17 Başkanlığımız tarafından hastanelerde Sağlıkta

Kalite Standartları uygulamalarının yerinde de- ğerlendirilmesi, karşılıklı bilgi paylaşımı ve kalite çalışmalarına yön verilmesi amacıyla yapılan saha gezilerinin bir yenisi Bilecik Devlet Hastanesinde gerçekleştirildi.

18 Ocak 2012 tarihinde Bilecik Devlet Hastanesine yapılan ziyarette SKS Kapsamında;

Risk Değerlendirmesinde İzlenen Yöntem ve Çalışan Güvenliği Komitesinin Rolü,

Yoğun Bakımda SKS ve el Hijyeni Uygulaması, Çalışan Memnuniyeti Anketlerinin Soru Bazın-

da Değerlendirilmesi, Sonuçlarının Tartışılması ve Düzeltici Önleyici Faaliyetler,

Çalışanlara Renkli Kod Eğitimi Verilmesi, Sterilizasyon Hizmetleri,

konu başlıklarında yapılan çalışmalar Başkanlık yetkilileriyle paylaşılmış ve ardından yapılan inte- raktif oturumda aşağıdaki konular da tartışılmıştır:

Bölüm bazında SKS hedefleri nasıl belirleniyor?

SKS’de en çok zorlanılan alanlar nelerdir?

SKS uygulamalarında çalışanları motive etme konusunda izlenen yollar nelerdir?

Bölüm kalite sorumluları nasıl belirlendi? Et- kinliği nasıl sağlanıyor? Neler yapıyorlar, kar- şılaşılan güçlükler nelerdir?

Eğitim komitesi eğitimi nasıl planlıyor? İzlene- bilirliğini Nasıl sağlıyor?

Hekimler SKS süreçlerine nasıl dahil ediliyor?

Başkanlık olarak bu çalışmaya yaptıkları katkılardan dolayı Bilecik İl Sağlık Müdürlüğü ve Bilecik Devlet Hastanesi yöneticilerine, ayrıca çalışma şevkleri ve Sağlıkta Kalite Standartlarına olan ilgilerinden do- layı tüm hastane çalışanlarına teşekkür ediyor ve bundan sonraki çalışmalarında başarılar diliyoruz.

Amacı yerinde eğitim ve değerlendirme olan saha gezileri süreklilik arz edecek olup önümüzdeki gün- lerde farklı il ve hastanelerde gerçekleştirilecektir.

Başkanlık Ekibimiz Saha Gezileri Kapsamında

Bilecik Devlet

Hastanesindeydi!

(20)

Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri Değerlendirici Adayı Eği- timi 06 Aralık 2012 tarihinde Ankara CK Farabi Otel’de Tür- kiye genelinde İl Sağlık Müdürlüklerinde görev yapan 120 hekimin katılımı ile gerçekleştirildi.

Toplantıda açılış konuşmasını yapan Genel Müdür Yardım- cısı Dr. Hasan Güler Sağlıkta Kalite Değerlendirmelerinin önemine vurgu yaparak, Kalite çalışmalarının geçmişten gü- nümüze gelişiminden bahsetti. Ülke genelinde 400 civarında değerlendiricinin, Kalite Değerlendirmeleri sürecinde görev aldığına değinmesinin ardından, çalışanlarımızın hem mes- leki hizmetlerini hem de Sağlıkta Kalite çalışmalarını aynı anda başarılı bir şekilde yürüttüklerinin altını çizdi. Konuş- masının devamında Kalite Değerlendirmelerinde İl Sağlık Müdürlüklerinin öneminden bahseden Dr. Güler, değerlen- dirici kapasitesini artırma amacıyla yapılan çalışmalarla il- gili bilgi verdi.

Açılış konuşmasının ardından katılımcılara, Sağlıkta Kalite Standartları ve Değerlendirme Süreci ile ilgili aşağıda yer alan konularda temel eğitim verildi. Toplantı, görüş ve öne- rilerin alınması ve katılım belgelerinin verilmesi ile sonlandı.

Değerlendirici Aday Eğitimi Konuları Sağlıkta Kalite

SKS’de Hasta Güvenliği

Sağlıkta Kalite Değerlendirmelerinin Esasları Değerlendirme Süreci ve Değerlendirici Analizleri SKS’de Çalışan Güvenliği

Değerlendirme Sürecinde İletişim Yönetimi Değerlendirmede Standartların Yorumlanması

Sağlıkta Kalite Değerlendirmeleri

Değerlendirici Adayı Eğitimi Gerçekleştirildi.

Kalite Çalışmaları

(21)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 19

“Birinci Dönem Değerlendirme Süreci” ile ilgili geri bildirimler ve analizlerden yola çıkılarak hazırla- nan içerikte aşağıdaki konular pay- laşıldı:

Sağlıkta Kalite Standartları Değerlendirme Süreci ve Değer-

lendirici Analizleri Değerlendirme Esasları

Değerlendiriciler için İletişim Becerileri

Kurumsal Kalite Sistemi ve Kul- lanımı

SKS Doküman Yönetim Sistemi Uygulama Pratiğinde Standart-

lara Bakış

Oturumlar sonrasında gerçekleş- tirilen tartışma bölümünde de- ğerlendiricilerin katkı ve soruları alınarak değerlendirme pratiğine yönelik fikir alış verişi yapıldı.

Toplantıya davet edilen değerlen- dirici sayısı imkânlar ölçüsünde sınırlı tutulmuş olup, katılamayan değerlendiricilere yönelik benzer içerikte bir bilgilendirme e-SKS Akademi üzerinden yapılacaktır.

Değerlendirici Bilgilendirme

Toplantısı Yapıldı

“2012 2. Dönem SKS Değerlendirmesi” öncesi, SKS Değerlendiricilerine yönelik bilgilendirme toplantısı 09/10/2012 tarihinde Ankara

Numune Eğitim ve

Araştırma Hastanesi

Toplantı Salonu’nda

gerçekleştirildi.

(22)

Dünyada, hasta ve çalışan güvenliği konusunda gelişmeler çok büyük bir ivme ile ilerlemek- tedir. Bu gelişmeleri yakından takip etmek ve ülkemizde bu uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamak büyük bir önem taşımaktadır. Bu konuda öncelikle yapılması gereken sağlık çalışan- larında hasta ve çalışan güvenliği kültürünün oluşturulmasıdır. Güvenlik kültürünün oluştu- rulmasında ise eğitimler önemli bir rol oynamaktadır. Eğitimlerin sürekliliğiyle de hizmette kalitenin arttırılması ve buna bağlı olarak hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması mümkün olmaktadır. Bu amaçla ülke genelinde Daire Başkanlığımız ve il sağlık müdürlüklerimiz iş bir- liğinde ve konusunda uzman eğitimcilerimizin katılımıyla Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempoz- yumları düzenlenecektir. Bu sempozyumlar ile Bakanlığımız, sağlık yöneticileri ve çalışanları için rehberlik görevini de üstlenecektir.

Sempozyum

Sempozyumlar Tüm

Türkiye’de Yapılmaya Devam Edecektir.

Bakanlığımız sağlık kurumlarında

güvenlik kültürünün yerleşmesi, hataların en aza

indirgenmesi, çalışanlarımız için güvenli ve sağlıklı ortamların oluşturulmasını önemsemekte ve gerekli adımları atmaktadır.

Bu adımlardan bir tanesi de tüm Türkiye’de yapılmasını planladığımız

Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumlarımızdır.

(23)

10. Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumu Batman’da

Yapıldı!

Genel Müdürlüğümüz tarafından düzenlenen Hasta ve Çalışan Gü- venliği Sempozyumlarının onun- cusu Batman ve civar illerden 450 sağlık çalışanının katılımı ile Bat- man İlinde gerçekleşti. Batman İl Sağlık Müdürlüğü işbirliği, İl Ge- nel Sekreterliği ve İl Halk Sağlığı Müdürlüğünün destekleri ile dü- zenlenen organizasyonda, hasta ve çalışan perspektifinden güvenlik kültürünü ortaya koyan temel konular on ana başlık altında sağlık çalışanlarıyla paylaşıldı.

Hasta ve Çalışan Güvenliğini temel alan Sağlıkta Kalite Stan- dartları ışığında sağlık kurumlarındaki uygulamaların tüm çalışanlarca doğru bilinmesi ve uygulanmasının yanında, or- tak bakış açısının yakalanmasını da amaçlayan sempozyuma katılımcılar yoğun ilgi gösterdi ve sempozyum bölgedeki sağ- lık çalışanları için yerinde eğitim fırsatı oldu. Gün boyunca gerçekleşen beş oturumla, Hasta ve Çalışan Güvenliği konu- larında sağlık çalışanlarına bilgilendirme yapılmasının ardın- dan katılım belgelerinin verilmesi ile sempozyum son buldu.

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 21

(24)

Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumu

Diyarbakır’da yapıldı.

11. Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempoz- yumu, Genel Müdürlüğümüz koordi- nasyonunda Diyarbakır İl Sağlık Mü- dürlüğü, Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği ve Dicle Üniversitesi işbirliği ile 06 Nisan 2013 tarihinde Diyarbakır’da gerçekleştirildi.

Hasta ve Çalışan Güvenliği konularının gün boyunca beş oturumda on konu başlığı ile gündeme getirildiği sempoz- yumda, bölgede görev yapan sağlık ça- lışanlarına Sağlıkta Kalite Standartları çerçevesinde hasta ve çalışan güvenliği temelli hizmet uygulamaları hakkında bilgi paylaşımı yapıldı.

Sağlık çalışanlarının yoğun ilgi göster- diği sempozyumda, açılış konuşmasında hasta ve çalışan güvenliğinin önemine vurgu yapan Diyarbakır İl Sağlık Mü- dürü Dr. Mehmet Sait Avar “Hastahane İsterem” şiiri ile katılımcılara renkli daki- kalar yaşattı. Her oturum sonrasında ka- tılımcıların sorularının cevaplandırıldığı sempozyum, plaket ve katılım belgeleri- nin takdimi ile sonuçlandı.

Hasta ve Çalışan Güvenliği çerçevesin- de sağlık hizmetlerine önemli katkılar sağlayan 11. Hasta ve Çalışan Güvenliği Sempozyumunun gerçekleştirilmesinde emeği geçen başta Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü olmak üzere Kamu Hastane Birliği Genel Sekreterliği ve Dicle Üni- versitesi Rektörlüğüne teşekkürlerimizi sunarız.

(25)

SKS En İyi Uygulama Ödülü SKS Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü

SKS Bilgi Yarışması

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 23

Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri

3. Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri Kitabı

İçindekiler

SKS En İyi Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü

Bir Devlet Hastanesinin Dahili ve Cerrahi Servislerinde Düşme Riski, Alınan Önlemlerin Belirlenmesi ve Yönetimi

Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği Geliştirme Çalışması ve Uygulamaları

Ayakta Tedavi Gören Hastaların İnhaler Kullanım Tekniklerine Uyumunun Değerlendirilmesi: İnhaler İlaç Eğitim Birimi Uygulaması Laboratuvar Çalışanlarının Laboratuvar Güvenliği Bakışı

Sivas Numune Hastanesi Hasta Bakım Planlama ve Eğitim Birimi Tarafından Lomber Disk Hernisi Ameliyatı Olan Hastalara Verilen Taburculuk Eğitiminin ve Evde Telefonla İzlemin Değerlendirilmesi SKS En İyi Uygulama Ödülü

Denizli Ağız ve Diş Sağlığı Merkezine Başvuran Hastalara Ait Protezlerin Sağlıkta Kalite Standartları Kapsamında Teslim Prosesi Koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinin Bir Parçası Olarak Okul Diş

Hekimliği Programı ve Okul Tarama Modülü Uygulaması

Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerine HKS Eğitimi Verilerek Hasta ve Çalışan Güvenliği Konusunda Farkındalık Oluşturma Projesi HABİB (HKS’yi Anlayıp Bilerek İşe Başlıyorum)

Eskişehir Devlet Hastanesi Gebe Eğitim Programının Anne-Bebek Sağlığı ve Doğum Süreci Üzerine Olumlu Etkilerinin Değerlendirilmesi - Sagem Projesi (Sağlıklı Aktif Gebe Eğitim Merkezi)

Eskişehir Beyin Krizi Protokolü

(26)

Ödüller

SKS En İyi Uygulama Ödülü

Sağlık Bakanlığı olarak sunulan sağlık hizmetlerinin kalite- sinin artırılması, hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması amacıyla kurumlarımızda kalite çalışmalarını bir kültür ha- line getirmiş bulunmaktayız.

SKS En İyi Uygulama Yarışması, kurumlarımızda dinamizmi artırmakta, çalışanları daha fazla düşünmeye sevkederek ba- şarılı uygulamaların ortaya çıkmasını sağlamakta ve belki de en önemlisi ekip ruhunu canlı tutmaktadır. Ayrıca kurumlar arasında yaşanan tatlı rekabetin kurum içinde de ortaya çık- masını sağlamaktadır.

Kurum veya kişilerin en iyi uygulama yarışmasına katılmak için hazırlayacakları uygulamaların Sağlıkta Kalite Standart- ları ile ilişkilendirilmesi temel bir kuraldır. Ayrıca Sağlıkta Kalite Standartları’nın temelinde de hasta ve çalışan güven- liğinin sağlanması ana felsefesi yer almakta olup iyi uygu- lamaların hayata geçirilmesi hasta ve çalışan güvenliği ko- nularının da ülkemizde başarılı bir şekilde uygulanmasının önünü açacaktır. SKS ve SKS Uygulamaları, ülkemizde bu alanda yeniliklerin oluşmasına farklı düşünce ve fikirlerin ortaya çıkmasına da fazladan katkı sağlamış olacaktır.

Başvuru Yapılabilecek Konu Başlıkları Sağlıkta Kalite Standartları’nı esas almak kaydıyla;

• Hasta Güvenliği

• Çalışan Güvenliği

• Laboratuvar Güvenliği

• İndikatör Yönetimi

Konularında ödüllü yarışmaya kurum veya kişiler başvurabileceklerdir.

Kimler Başvurabilir

• Kamu Hastaneleri

• Özel Hastaneler

• Üniversite Hastaneleri

• İl Sağlık Müdürlükleri

Çalışanları kurumsal veya kişisel olarak baş- vuru yapabilirler.

Başvuru Yapılacak Uygulamanın Sunum Şekli Uygulamanın sunum şekli aşağıdaki asgari konu başlıklarını içerecek şekilde sunulma- lıdır.

• Uygulamanın Amacı

• Uygulamanın Sağlıkta Kalite Standartları ile İlişkisi (İlişkili standart veya standart- ların kodları)

• Uygulama Süreci

• Uygulamanın Yapıldığı Bölümler

• Uygulamanın Takibi

• Elde Edilen Sonuçlar (Sonuçlar ölçülebilir olmalıdır.)

• Uygulamadan Öğrenilen Dersler

• Kurum veya Kuruluşlarda Uygulanabilme durumu

• Sağlık Hizmetleri Üzerine Etkileri (Sonuç- lar ölçülebilir olmalıdır.)

• Uygulamanın Bütçesi ve Finansmanı Ayrıca başvuru metni maksimum 5000 ke- limeden oluşmalı, uygulama görsel öğe- lerle desteklenmeli, ana başlık uygulamayı tam yansıtmalı, anlatım akıcı, anlaşılır ve yazım kuralları açısından da “Tam Metin Şablonu”na uygun olarak hazırlanmalıdır.

Başvuru Şekli

ve Koşulları

Başvuru Şekli

ve Koşulları

(27)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 25

Başvuruların Değerlendirilmesi

Tüm başvurular 7 kişilik jüri tarafından de- ğerlendirme formunda yer alan kriterler esas alınarak değerlendirilecektir. Değerlendirme sonrası en yüksek puanı alan ilk üç uygula- ma dereceye girecek ve iki uygulama da jüri özel ödülüne hak kazanacak olup uygula- maların dereceleri IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi’nde ilan edi- lecektir.

SKS En İyi Uygulama Ödülü Jürisi

• Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ

• Prof. Dr. Öner ODABAŞ

• Dr. Hasan GÜLER

• Dr. Abdullah ÖZTÜRK

• Hk. Mşv. Süleyman Hafız KAPAN

• Uzm. Dr. Dilek TARHAN

• Uzm. Dr. Kazım SARICI

Ödül

• IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi programında dereceye giren uygulamanın sunumu yapılacak olup kongreye de ücretsiz katılım sağla- nacaktır.

• Dereceye giren uygulama “Ulusal Sağlık- ta Kalite ve Güvenlik Ödülleri” kitabında yayınlanacaktır.

Teslim Yeri

Başvurular elden, posta veya kargo yoluy- la Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı’na teslim edilmelidir. Ay- rıca başvurunun elektronik ortamda kalite- kongre@gmail.com e-posta adresine de gön- derilmesi gerekmektedir.

Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri

“SKS En İyi Uygulama Ödülü”

Jüri Üyesi Değerlendirme Formu

Jüri Üyesi Adı Soyadı: Uygulama Adı:

Değerlendirme Kriterleri *

A. İçerik Değerlendirmesi (65%) Evet

(6,5 Puan)

Kısmen (3,5 Puan)

Hayır (0 Puan) 1. Uygulamanın amacı belirtilmiş mi?

2. Konusu; Hasta&Çalışan Güvenliği&Memnuniyeti, Kalite & Akreditasyon, Laboratuvar Güvenliği, İndikatör Yönetimi alanlarından biri mi 3. Uygulamanın SKS ile ilişkisi var mı?

4. Uygulamanın süreci belirtilmiş mi?

5. Uygulamanın sağlık hizmetleri üzerine etkileri açıklanmış mı?

6. Uygulamanın sonuçları ortaya konmuş mu?

7. Uygulama sonuçları ölçülebilir nitelikte mi?

8. Uygulama sonucunda öğrenilen dersler var mı?

9. Uygulama sağlık kurumlarında uygulanabilme niteliğine haiz mi?

10. Uygulamanın bütçesi ve finansmanından bahsedilmiş mi?

İçerik Değerlendirmesi (A) Toplam Puanı

B. Biçimsel Değerlendirme (20%) Evet

(4 Puan)

Kısmen (2 Puan)

Hayır (0 Puan) 1. Yazım kurallarına uygun mu?

2. Uygulama görsel ve benzeri öğelerle desteklenmiş mi?

3. Ana başlık uygulamayı tam olarak yansıtıyor mu?

4. Uygulamada konu planlı ve anlaşılır bir şekilde sunulmuş mu?

5. Tablo, çizelge ve şekil isimleri ve açıklamaları yeterli mi?

Biçimsel Değerlendirme (B) Toplam Puanı

C. Özel Değerlendirme (C) (15 Puan üzerinden değerlenir)**

(Diğer uygulamalarla karşılaştırma ve Jüri Kanaati)

GENEL TOPLAM PUAN

(A TOPLAM + B TOPLAM + C TOPLAM)

* İlgili değerlendirme kriterinin olduğu satır için sadece uygun seçenek puanı verilir.

Örneğin A Bölümü için Evet ise sadece o satır için (6,5) puan, B bölümü için Evet ise (4) puan verilir. Hayır seçeneği için 0 (sıfır) puan verilir.

** C Bölümü Özel Değerlendirme olup, doğrudan (15) Puan üzerinden değerlendirilir.

Ödül Başvuru No Jüri Üyesi Tel. Jüri Üyesi E-Posta

(28)

Ödüller

SKS Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü

Sağlıkta Kalite Standartları, sağlık sistemimizde önemli bir yer edinmekte olup sağlık kurumlarının kaliteli hizmet sunmaya yönelik uygulamalarında kullandıkları yegâne standart seti olarak karşımıza çıkmaktadır. Sağlık hizmet- leri sunumunda gittikçe etkinliği artan bu standart setinin akademik anlamda daha çok desteklenmesi ve Standartla- rın daha da geliştirilerek sonuçlarının ve etkilerinin bilimsel olarak ortaya konması büyük bir önem arz etmektedir.

Bu ödül kategorisiyle Sağlıkta Kalite Standartları’nı (SKS) hem akademik çalışmaların gündemine daha çok taşımış ol- mayı hem de SKS’nin bilimsel yayınlarda daha çok yer alma- sıyla birlikte gelecekte bu alanda önemli bir yer edinmesini sağlamayı hedeflemekteyiz.

Başvuru Yapılabilecek Konu Başlıkları Sağlıkta Kalite Standartları’nı esas almak kaydıyla;

• Hasta Güvenliği

• Çalışan Güvenliği

• Laboratuvar Güvenliği

• İndikatör Yönetimi

Konularında ödüllü yarışmaya kurum veya kişiler başvurabileceklerdir.

Kimler Başvurabilir

• Kamu Hastaneleri

• Özel Hastaneler

• Üniversite Hastaneleri

• İl Sağlık Müdürlükleri

Çalışanları kurumsal veya kişisel olarak baş- vuru yapabilirler.

Başvuru Yapılacak Araştırmanın Sunum Şekli Araştırmanın sunum şekli aşağıdaki asgari konu başlıklarını içerecek şekilde sunulma- lıdır.

• Araştırmanın Amacı

• Araştırmanın Sağlıkta Kalite Standartları ile İlişkisi (İlişkili standart veya standart- ların kodları)

• Araştırmanın Süreci

• Bilimsel İlkelere Uygunluğu

• Kurum veya Kuruluşlarda Uygulanabilme durumu

• Sağlık Hizmetleri Üzerine Etkileri (Sonuç- lar ölçülebilir olmalıdır.)

• Elde Edilen Sonuçlar (Sonuçlar ölçülebilir olmalıdır.)

• Öğrenilen Dersler

• Araştırmanın Bütçesi ve Finansmanı Ayrıca başvuru metni maksimum 5000 ke- limeden oluşmalı, uygulama görsel öğe- lerle desteklenmeli, ana başlık uygulamayı tam yansıtmalı, anlatım akıcı, anlaşılır ve yazım kuralları açısından da “Tam Metin Şablonu”na uygun olarak hazırlanmalıdır.

Başvuru Şekli

ve Koşulları

Başvuru Şekli

ve Koşulları

(29)

PERFORMANS, KALİTE VE HASTA GÜVENLİĞİ AJANSI 27

Başvuruların Değerlendirilmesi

Tüm başvurular 8 kişilik jüri tarafından de- ğerlendirme formunda yer alan kriterler esas alınarak değerlendirilecektir. Değerlendirme sonrası en yüksek puanı alan ilk üç uygula- ma dereceye girecek ve iki uygulama da jüri özel ödülüne hak kazanacak olup uygula- maların dereceleri IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi’nde ilan edi- lecektir.

SKS Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü Jürisi

• Prof. Dr. Sabahattin AYDIN

• Prof. Dr. İrfan ŞENCAN

• Prof. Dr. Mustafa BERKTAŞ

• Prof. Dr. Nazmi ZENGİN

• Prof. Dr. Fahri OVALI

• Prof. Dr. Mustafa PAÇ

• Prof. Dr. Bilçin TAK

• Dr. Mehmet DEMİR

Ödül

• IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi’ne ücretsiz katılım ve kongre programında dereceye giren araş- tırmanın sunulması sağlanacaktır.

• Dereceye giren araştırmanın “Ulusal Sağ- lıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri” kitabın- da yayınlanacaktır.

Teslim Yeri

Başvurular elden, posta veya kargo yoluy- la Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı’na teslim edilmelidir. Ay- rıca başvurunun elektronik ortamda kalite- kongre@gmail.com e-posta adresine de gön- derilmesi gerekmektedir.

Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri

“SKS Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü”

Jüri Üyesi Değerlendirme Formu

Jüri Üyesi Adı Soyadı: Araştırma Adı:

Değerlendirme Kriterleri *

A. İçerik Değerlendirmesi (65%) Evet

(6,5 Puan)

Kısmen (3,5 Puan)

Hayır (0 Puan) 1. Bilimsel ilkelere göre yapılmış saha araştırması mı?

2. Araştırmanın amacı belirtilmiş mi?

3. Konusu; Hasta&Çalışan Güvenliği&Memnuniyeti, Kalite&Akreditasyon, Laboratuvar Güvenliği, İndikatör Yönetimi alanlarından biri mi?

4. Araştırmanın süreci belirtilmiş mi?

5. Araştırmanın sağlık hizmetleri üzerine etkileri açıklanmış mı?

6. Araştırma sonucunda öğrenilen dersler var mı?

7. Araştırmanın sonuçları ortaya konmuş mu?

8. Araştırmanın sonuçları ölçülebilir nitelikte mi?

9. Araştırma sağlık kurum veya kuruluşlarında mı uygulanabilir mi?

10. Araştırmanın bütçesi ve finansmanından bahsedilmiş mi?

İçerik Değerlendirmesi (A) Toplam Puanı

B. Biçimsel Değerlendirme (20%) Evet

(4 Puan)

Kısmen (2 Puan)

Hayır (0 Puan) 1. Yazım kurallarına uygun mu?

2. Araştırma görsel ve benzeri öğelerle desteklenmiş mi?

3. Ana başlık araştırmayı tam olarak yansıtıyor mu?

4. Araştırmada konu planlı ve anlaşılır bir şekilde sunulmuş mu?

5. Tablo, çizelge ve şekil isimleri ve açıklamaları yeterli mi?

Biçimsel Değerlendirme (B) Toplam Puanı

C. Özel Değerlendirme (C) (15 Puan üzerinden değerlenir)**

(Diğer araştırmalarla karşılaştırma ve Jüri Kanaati)

GENEL TOPLAM PUAN

(A TOPLAM + B TOPLAM + C TOPLAM)

* İlgili değerlendirme kriterinin olduğu satır için sadece uygun seçenek puanı verilir.

Örneğin A Bölümü için Evet ise sadece o satır için (6,5) puan, B bölümü için Evet ise (4) puan verilir. Hayır seçeneği için 0 (sıfır) puan verilir.

** C Bölümü Özel Değerlendirme olup, doğrudan (15) Puan üzerinden değerlendirilir.

Ödül Başvuru No Jüri Üyesi Tel. Jüri Üyesi E-Posta

(30)

Ödüller

3. Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri “SKS Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü”

Ayakta Tedavi Gören Hastaların İnhaler Kullanım Tekniklerine Uyumunun Değerlendirilmesi: İnhaler İlaç Eğitim Birimi Uygulaması

Bir Devlet Hastanesinin Dahili ve Cerrahi Servislerinde Düşme Riski, Alınan Önlemlerin Belirlenmesi ve Yönetimi

Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği Geliştirme Çalışması ve Uygulamaları

Hasta Bakım Planlama ve Eğitim Birimi Tarafından Lomber Disk Hernisi Ameliyatı Olan Hastalara Verilen Taburculuk Eğitiminin ve Evde Telefonla İzlemin Değerlendirilmesi

Laboratuvar Çalışanlarının Laboratuvar Güvenliği Bakışı

3. Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri “SKS En İyi Uygulama Ödülü”

Ağız ve Diş Sağlığı Merkezine Başvuran Hastalara Ait Protezlerin Sağlıkta Kalite Standartları Kapsamında Teslim Prosesi

Beyin Krizi Protokolü

Gebe Eğitim Programının Anne - Bebek Sağlığı ve Doğum Süreci Üzerine Olumlu Etkilerinin Değerlendirilmesi (SAGEM Projesi Sağlıklı Aktif Gebe Eğitim Merkezi)

Koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinin Bir Parçası Olarak Okul Diş Hekimliği Programı ve Okul Tarama Modülü Uygulaması

Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerine HKS Eğitimi Verilerek Hasta ve Çalışan Güvenliği Konusunda Farkındalık Oluşturma Projesi HABİB (HKS’ yi Anlayıp Bilerek İşe Başlıyorum)

“3. Ulusal

Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri”

sahiplerini buldu!

Bakanlığımız tarafından bu yıl 3.’sü düzenlenen

“Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri”ni ka- zananlar belirlenmiştir. “SKS En İyi Araştırma ve Bilimsel Yayın Ödülü” ne 24, “SKS En İyi Uygulama Ödülü” ne ise 26 olmak üzere toplam 50 başvuru yapılmıştır. Başvurular Jüri Üyelerince Değerlen- dirme Formlarındaki kriterlere göre değerlendi- rilmek suretiyle sonuçlandırılmıştır. Bu kapsamda her iki ödül kategorisinde ilk 3 (üç) dereceye gi-

ren çalışmalar ile Jüri Özel Ödülü’ne layık görü- len çalışmalar aşağıda listelenmiştir. Dereceye gi- renlerin sıralaması 01 - 03 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilecek olan IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Ödül Töre- ninde ilan edilecektir.

Başvuruda bulunan adaylara ilgilerinden dolayı teşekkürlerimizi sunar, kazanan adayları başarılı çalışmalarından dolayı tebrik ederiz.

Not: Ödül sıralaması Alfabetik olarak yapılmıştır. Sonuç Sıralaması IV. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Ödül Töreninde ilan edilecektir.

Referanslar

Benzer Belgeler

Ancak evlerin sağlık bakımından ziyade yaşamak için dizayn edilmiş olması, hastanelerde var olan benzer yapıların evde ol- mayışı, evde bakım hizmetlerinde fiziksel

Örneğin Centers for Medicare and Medicaid Services (CMS)’in bazı ciddi sağlık hizmetine bağlı gelişen infeksiyon- ları ödemeyeceğini açıklaması, hasta ve hasta

Acar AREN, Ameliyathanede Hasta ve Çalışan Güvenliği.. Ameliyathanede Hasta ve

 Diş/Uzman Diş Hekimleri: Hastaların Doğru Kimliklendirilmesi, Güvenli Cerrahi Uygulamalarının Sağlanması, İlaç Güvenliğinin Sağlanması, Hasta Mahremiyetinin

Uluslara- rası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi; sağlık hizmetlerinde kalite, akreditasyon, hasta ve çalışan güvenliği ekseninde pratik uygulamaları içinde

Sağlıkta kalite ve akreditasyon, hasta ve çalışan güvenliği konuları başta olmak üzere Sağ- lık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon

SKS-Evde Sağlık, DSÖ Hasta Güvenliği hedefleri ile ülkemiz ihtiyaç ve öncelikleri dikkate alınarak evde sağlık hizmetleri kapsamında kalitenin güvence altına

Sources • DREES, URML, FNORS – Panel d’observation des pratiques et des conditions d’exercice en médecine générale, novembre 2008.. Hekimlerin sağlığı heryerde