Hatay ve Urfa’da Yaşayan Suriyeli Çocukların
Eğitim ve Çalışma Durumları
İhtiyaç Analizi Anketleri
Urfa: 519 Suriyeli (98’i çocuk) Hatay: 558 Suriyeli (157’si çocuk)
Odak Grup Çalışmaları
Urfa: 46 Suriyeli çocuk işçi 46 Suriyeli yetişkin
Geçim Kaynakları Araştırması Urfa: 196 Suriyeli aile
Hatay: 202 Suriyeli aile
Veri toplama yöntemleri
Şanlıurfa: 450.000 – 470.000 (AFAD) Suriye’den en çok göç alan şehir.
Hatay: 402.000 (Hatay Valiliği)
İstanbul'dan sonra 3. en çok göç alan şehir.
(Göç İdaresi Genel Müdürlüğü)
Türkiye’de yaşayan Suriyeli nüfusun %54’ü çocuk (UNICEF)
Hatay ve Şanlıurfa'da Suriyeli
Nüfusu
Yıl
Urfa Hatay
2+ %16,88 %35,25
1 – 2 %40,25 %40
- 1 %42,85 %24,75
Bulunduğunuz bölgede ne kadar süredir yaşıyorsunuz?
Suriyeli Ailelerin Hareketliliği
Önümüzdeki 12 ay içerisinde bulunduğu ilde yaşayacağını öngören aile oranı;
Suriyeli Ailelerin İstihdam Durumları
Hatay Merkez Hatay Kırsal Urfa
Ortalama günlük gelir Hatay’da 25 TL / Urfa’da 24 TL.
Suriyelilerin Günlük Kazancı
ŞANLIURFA
• Ailelerin %47’sinde yani 222 ailede okula devam edemeyen çocuk bulunuyor.
HATAY
• Ailelerin %41’inde yani 158 ailede okula devam edemeyen çocuk bulunuyor.
• Türkiye genelinde okul çağındaki 750.000 Suriyeli çocuğun %57’si eğitime ulaşamıyor (
MEB
).Suriyeli Çocukların Okula Devamlılığı
«Çalışıyor, okula
gidemez.» %49 %15
«Okul çok
uzakta.» %14 %19
«Okula başvurduk ama bizi kabul
etmediler.» %11 %24
HATAY URFA
“Çocuğunuz neden okula gitmiyor?”
URFA
Ailelere yönelik odak grup görüşmelerinden notlar
• «Çocuğumu okula göndermiyorum çünkü güvenli bulmuyorum.»
• «Okula gönderdik ama alışamadığı için ayrıldı, arkadaşları tarafından dışlanıyordu.»
• «Çalışan çocukların okula gitmesi imkansız, ders saatlerinde çocuklar işte oluyorlar.»
• «Çocuğum evlenecek yaşa geldi, okula göndersem ne olacak?»
• «6 yaşındaki kızımı okula göndermek istemiyorum, çünkü okulda öğretmeni
tarafından ağır bir dayak yedi ve uzun süre bunun etkisinden kurtulamadı.»
Suriyeli Çocukların Çalışma Durumu
ŞANLIURFA
• Görüşülen 500 ailenin %15’inde en az bir çalışan çocuk bulunuyor.
• Çalışan çocukların yaş ortalaması 14.
HATAY
• Görüşülen 501 ailenin %24’üde en az bir çalışan çocuk bulunuyor.
•Çalışan çocukların yaş ortalaması 15.
Çocuk İşçiliğinin Temel Sebepleri
HATAY URFA
Çocuğunuz haftada kaç gün
çalışıyor? URFA HATAY
6 – 7 gün %87 %71
3 – 5 gün %9 %20
Sadece Hafta sonları %4 %8
Çocuğunuz günde kaç saat
çalışıyor? URFA HATAY
+8 saat %88 %91
4 – 8 saat %8 %9
-4 saat %4 %0
Suriyeli Çocukların Çalışma Koşulları
*İki ilde de çocuk isçiliği bulunan ailelerin nüfusunun ortalama nüfusa göre daha büyük olduğu görülmüştür.
URFA
Aile Odak Grup Görüşmeleri
“Çalışan çocuk sayısı çok fazla, bütün Suriyeli ailelerde bir veya iki çalışan çocuk var.”
“Çalışan çocuğunuz için riskler nelerdir?”
Fiziksel gelişiminin yavaşlaması 39.73%
İşe bağlı fiziksel zarar/sakatlık 32.88%
Hijyenik olmayan koşullar 5.48%
Aile/arkadaşlar/dinlence için vakit
bulamamak 8.22%
İstismar/Saldırı İhtimali 5.48%
Diğer 8.22%
Çalışan Suriyeli Çocukların İhtiyaç Duyduğu Hizmetler
• Suriyelilere yönelik istihdam olanakları yaratılmalı ve iş gücü piyasasında düzenli ve kayıtlı biçimde yer almaları sağlanmalıdır.
• İş verenlere, okullara ve ailelere yönelik farklındalık çalışmaları arttırılmalıdır.
• Çocuk işçişiği alanında yasal mevzuat netleştirilmeli ve etkin bir denetim uygulanmalıdır.
• Suriyeli çocukların okullaşmasının önündeki engeller ortadan kaldırılmalıdır.
• Suriyeli ailelerin sosyal hizmetlere erişimi hak temelli bir yaklaşımla ele alınmalı ve
kolaylaştırılmalıdır.
Suriyeli Çocuk İşçiliğiyle
Mücadelede Çözüm Önerileri
www.hayatadestek.org
www.buiscocukoyuncagidegil.com www.oradaneisivar.com
www.sitap.org
Teşekkürler
HATAY
Tarım 8 8.16%
Dükkanda çalışan 8 8.16%
Fırın 2 2.04%
Fabrika işçiliği 36 36.73%
Diğer sert ve tehlikeli
işler 37 37.76%
URFA
Tarım %0.00
Dükkanda çalışan %28.57
Fırın %23.38
Fabrika işçiliği %3.90
Diğer sert ve tehlikeli işler %41.56
Çocukların Çalıştığı Alanlar
Urfa’da Okul Müdürleri ile Görüşmeler
•Milli Eğitim Müdürlüğü Genel Mudur yardımcısı Urfa’da 40.000 çocuğun okula kayıtlı olduğunu belirtti.
Müdürlük çalışan Suriyeli çocuklar için aksam 17:00 dan sonra dersler sağlanabileceğini önerdi.
•Müdürler Suriyeli çocukların okullara AFAD sertifikalarıyla ve ikamet ettikleri bir adresle kayıt yaptırabileceklerini; eğer Suriye’den eğitimlerine dair belgeleri yoksa seviye sınavına tabi tutulacaklarını açıkladı.
•Bazı müdürler çalışan çocuklar için özel saatlerde derslerin verilmesi gerektiğini önerirken, yalnızca bir müdür “Çocuklarımız her derse girmelidir, çalışan çocuklar için özel uygulamalar yapılamaz” dedi.
•Suriyeli öğrencilerden bazıları diğer öğrenciler tarafından dışlanıyorlar ve iyi iletişim kuramıyorlar.
•Agresif davranışlar ve çocuklar arası şiddet içeren oyunlar yer alıyor.
•Müdürler öğrencilerin dövüldüğünden haberdar olduklarını, ailelerin ilgili öğretmenleri ve okulları polise şikâyet etmeleri gerektiğini vurguladılar.
