TARİH VE GÜNCE ATATÜRK VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ DERGİSİ JOURNAL OF ATATÜRK AND THE HISTORY OF TURKISH REPUBLIC

i

Yaz/Summer Temmuz/July

E-ISSN: 2587-2117

2020 İZMİR

TARİH VE GÜNCE

ATATÜRK VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ DERGİSİ JOURNAL OF ATATÜRK AND THE HISTORY OF TURKISH

REPUBLIC

ii

TARİH VE GÜNCE

ATATÜRK VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ DERGİSİ JOURNAL OF ATATÜRK AND THE HISTORY OF TURKISH REPUBLIC

E-ISSN: 2587-2117

Derginin Sahibi - Owner of Journal: Prof. Dr. Kemal ARI Sorumlu Müdür – Responsible Director: Prof. Dr. Kemal ARI

www.tarihvegunce.org

www.dergipark.org.tr/tarihvegunce

Sayı Editörü/Issue Editor Doç. Dr. Yenal ÜNAL

Uluslararası Akademik Hakemli-Altı Ayda Bir Yayınlanır.

International peer-reviewed journal – Published every six months.

E-Posta/E-Mail tarihvegunce@gmail.com

Basım Yerim/Printing Place Can Dijital Baskı Reklam A. Ş.

Kapak Tasarımı Özlem KOÇ

Yayımlanan makalelerin bilim ve dil yönünden sorumluluğu; çeviri makalelerin her türlü telif mesuliyeti yazarına/çeviren kişiye aittir. Makalelerde yer alan fikirlerden ve çeviri telif sorunlarından kesinlikle editör sorumlu tutulamaz. Makalelerde belirtilen görüşler, Tarih ve Günce Dergisi’nin görüşünü yansıtmaz. Dergide yayımlanan makalelerin tüm yayın hakları

Tarih ve Günce Dergisi’ne aittir.

iii

Yurtdışı Temsilciliklerimiz / Country Representatives Amerika Birleşik Devletleri

Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU

Michigan State University, Case Hall 842 Chestnut Rd Room N352 East Lansing, MI 48825 517-353-3538

Prof. Dr. Gül CELKAN

Middle Georgia State College, Department of English, Adjunct Faculty

Prof. Dr. Aytül ERGÜL

6487 Silk Leaf Lane Jacksonville, Florida, 32244

Murat GENÇ

2014 Bedford Av. Apt. 3, 11226, Brooklyn NY.

(917) 561-9295 muratagenc@gmail.com

İngiltere Tuncay İNAN

19 st. Kilda road West Ealing W13 9DF London United Kingdom Contact: +447754549145 tny2007@gmail.com

Almanya Prof. Dr. Raoul MOTİKA

Universität Hamburg/Orient-Institut İstanbul

Halil Fehmi Dağ halilfehmidag@hotmail.com

Dr. Johannes HEİNRİCH

Uğur Berk Kalelioğlu Essen Üniversitesi

İtalya

Prof. Dr. Fabio L. GRASSİ

Sapienza University – Rome Dept. Of History Cultures Religions Faculty of Humanities, 2nd floor, Modern and Conteporary History wing, room 3

Fransa Yüksel ÇELGİN

42, rue Joseph Python 75020-Paris/France celginy@gmail.com

iv

İran

Doç. Dr. Mansumeh Daei

Azerbaycan Doç. Dr. Subhan TALIBLI

Doç. Dr. Naile ASKER

Rusya Federasyonu Doç. Dr. Ahat SALİHOV

Kazakistan

Prof. Dr. Nurşat JUMADİLOVA

Afganistan Dr. Firuz FEVZİ

Hindistan Prof. Dr. Arshi KHAN

Ukrayna

Doç. Dr. Svitlana NESTEROVA

Bulgaristan

Prof. Dr. Blagovesta IVANOVA

Macaristan

Dr. Öğr. Üyesi Alev DURAN

Makedonya Prof. Dr. Redzep SKRİJELJ

Yunanistan

Ass. Prof. Dr. Paschalis VALSAMİDİS Komotini University

Dr. Georgios LİMANTZAKİS Atina Üniversitesi

Polonya

Prof. Dr. Danuta CHMİELOWSKA Varşova Üniversitesi

v

TARİH VE GÜNCE

ATATÜRK VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ DERGİSİ JOURNAL OF ATATÜRK AND THE HISTORY OF TURKISH REPUBLIC

Sahibi/Owner Prof. Dr. Kemal ARI

Yayın Kurulu Başkanı

Prof. Dr. Kemal ARI – Dokuz Eylül Üniversitesi

Yayın Kurulu Üyeleri/Editorial Board Prof. Dr. Fatma ACUN – Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Osman AKANDERE – Necmettin Erbakan Üniversitesi

Prof. Dr. Gül CELKAN – Middle Georgia Stare University Prof. Dr. Fabio L. GRASSİ – Sapienza University Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU – Michigan State University

Prof. Dr. Raoul MOTİKA – Orient-Institut İstanbubul Prof. Dr. Aytül ERGÜL– Kean University

Prof. Dr. Danuta CHMİELOWSKA Doç. Dr. Necdet AYSAL – Ankara Üniversitesi

Doç. Dr. Cihan ÖZGÜN - Ege Üniversitesi Doç. Dr. Cavid QASIMOV – Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Doç. Dr. Yenal ÜNAL – Bartın Üniversitesi Ass. Prof. Paschalis VALSAMİDİS - Komotini University

Dr. Hasan DİNÇER - Ankara Üniversitesi Dr. Neval KONUK – Marmara Üniversitesi

Yönetim Kurulu / Management Board Prof. Dr. Kemal ARI

Doç. Dr. Necdet AYSAL Dr. Öğr. Üyesi Resul YAVUZ

Dr. Derya GENÇ ACAR Dr. Özlem YILDIZ Dr. Neval KONUK Dr. Hasan DİNÇER

Sekretarya/Secretariat Erdal İNCE Murat KAYA

Yıldız ŞEN Ercan YALÇIN

vi

Bilim ve Danışma Kurulu

Prof. Dr. Kemal ABDULLAYEV – Azerbaycan Prof. Dr. Fatma ACUN – Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Osman AKANDERE – Necmettin Erbakan Üniversitesi

Prof. Dr. Kemal ARI – Dokuz Eylül Üniversitesi Prof. Dr. Bülent ATALAY – University of Mary Washington Prof. Dr. Gövher BAHŞELİYEVA – Azerbaycan Bilimler Akademisi Prof. Dr. Evangelia BALTA – National Helenic Research Foundation

Prof. Dr. Nizami CEFEROV – Azerbaycan Prof. Dr. Gül CELKAN – Middle Georgia State University Prof. Dr. Danuta CHMİELOWSKA – Varşova Üniversitesi

Prof. Dr. Fabio L. GRASSI – Sapienza University Prof. Dr. Ercan HAYTOĞLU – Pamukkale Üniversitesi

Prof. Dr. Blagovesta IVANOVA – Bulgaristan Prof. Dr. Nurşat JUMADİLOVA – Kazakistan

Prof. Dr. Dosay KENJETAY – Kazakistan Prof. Dr. Arshi KHAN – Hindistan Prof. Dr. Dimitri KİTSİKİS – Yunanistan - Kanada Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU – Michigan State University Prof. Dr. Zafer KOYLU – Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Prof. Dr. Raoul MOTİKA

Prof. Dr. Rafael MUKHAMETDİNOV – Rusya Federasyonu Prof. Dr. Şahin MUSTAFAYEV – Azerbaycan Bilimler Akademisi

Prof. Dr. Aytül ERGÜL– Kean University Prof. Dr. Mustafa ORAL – Aksaray Üniversitesi Prof. Dr. Alfina SIBGATULLINA – Rusya Bilimler Akademisi

Redzep SKRİJELJ – Makedonya Prof. Dr. Salih TUNÇ – Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Hakan UZUN – Ankara Üniversitesi Doç. Dr. Necdet AYSAL – Ankara Üniversitesi

Doç. Dr. Mansumeh DAEİ - İran Doç. Dr. Ali DİKİCİ

Doç. Dr. İrade MEMMEDOVA – Azerbaycan Bilimler Akademisi Doç. Dr. Svitlana NESTEROVA – Ukrayna

Doç. Dr. Cihan ÖZGÜN - Ege Üniversitesi Doç. Dr. Cavid QASIMOV – Yüzüncü Yıl Üniversitesi Doç. Dr. Sübhan TALIBLI – Azerbaycan Bilimler Akademisi

Doç. Dr. Yenal ÜNAL - Bartın Üniversitesi

Doç. Dr. Olcay PULLUKÇUOĞLU YAPUCU - Ege Üniversitesi Ass. Prof. Paschalis VALSAMİDİS – Gümülcine Dr. Öğr. Üyesi Metin AKSOY – Gümüşhane Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Günver GÜNEŞ – Adnan Menderes Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin KALEMLİ - Nevşehir Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Resul YAVUZ – Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi

vii

Dr. Derya GENÇ ACAR - Adnan Menderes Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Hasan DİNÇER – Ankara Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Alev DURAN Dr. Bülent DURGUN Dr. Firuz FEVZİ – Afganistan Dr. Johannes HEINRICH - Almanya Dr. Neval KONUK – Marmara Üniversitesi

Dr. Özlem YILDIZ

Dr. Georgios LİMANTZAKİS – Atina Üniversitesi

Bu Sayının Hakemleri/Referees of This Issue Prof. Dr. Kemal ARI-Dokuz Eylül Üniversitesi Prof. Dr. Nurgün KOÇ-Karabük Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa ORAL-Aksaray Üniversitesi Prof. Dr. Behçet Kemal YEŞİLBURSA-Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Fahri YETİM-Osmangazi Üniversitesi Doç. Dr. Biray ÇAKMAK-Uşak Üniversitesi Doç. Dr. Murat KILIÇ-Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

Doç. Dr. Ahmet KÖKSAL-Karadeniz Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Ömer METİN-Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Doç. Dr. Volkan PAYASLI-Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Doç. Dr. Güneş ŞAHİN-Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Doç. Dr. Yenal ÜNAL-Bartın Üniversitesi Doç. Dr. Yüksel YILDIRIM-Bakırçay Üniversitesi

Dr. Öğr. Görevlisi Derya GENÇ ACAR-Adnan Menderes Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Mahmut AKKOR-Kırklareli Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Volkan AKSOY-Karadeniz Teknik Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Mine DEMİR-Bartın Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Günver GÜNEŞ-Adnan Menderes Üniversitesi

Dr. Öğr. Görevlisi Mustafa MUTLU-Bartın Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Fethi NAS-Bartın Üniversitesi Dr. Öğr. Görevlisi Seçil ÖZDEMİR-Bartın Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Özgür TOKAN-Bartın Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Resul YAVUZ-Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Dr. Murat TURAN

Dr. Özlem YILDIZ

Muhabir Üyeler/Correspondent Members Doç. Dr. Fahriye EMGİLİ - Mersin Dr. Öğr. Üyesi Dr. Metin AKSOY - Gümüşhane

Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin KALEMLİ - Nevşehir Erdal İNCE – İzmir

Murat KAYA – Antalya Yıldız ŞEN - İzmir Ercan YALÇIN – Samsun

viii

Şavgu AYDIN - İzmir

Çalışma Kurulu/Working Board Nimet ALTUNTAŞ

Şavgu AYDIN Murat BALON Aytaç BOZKUYU

Cihan ÇATAL Halil Fehmi DAĞ

Suat DURAK Ali EVGİ Gurbet GÖKGÖZ

Erdal İNCE Murat KAYA

Özlem KOÇ Zehra KORKMAZ Fehmi KURTULUŞ Furkan ÖZDOĞAN Ali ÖZKARDAŞ

Nejla PÜREN Şenay SAVUR Yıldız ŞEN İbrahim ŞİMŞEK

Ercan YALÇIN Yeşim Ertem YANKIN

Özgür YILDIRIM

Tarih ve Günce Dergisi; Index Copernicus, ASOS Index ve Arastirmax tarafından taranmaktadır.

ix

İ Ç İ N D E K İ L E R

EDİTÖRDEN ... 1

ARAŞTIRMA MAKALELERİ/RESEARCH ARTICLES Alper KARAŞİN

MUSTAFA KEMAL’İN, PERA PALAS’TA GENERAL WILLIAM BIRDWOOD VE GENERAL CHARLES HARINGTON İLE GÖRÜŞMESİ ÜZERİNE ... 5 Kemal ARI

POPULATION EXCHANGE IN THE HISTORICAL PROCESS AND BURSA ... 23 Resul YAVUZ

İZMİR’İN İŞGALİ SONRASI DAMAT FERİT HÜKÜMETİ’NİN

POLİTİKALARI VE SALTANAT ŞURASI’NDA DEVAM EDEN TARTIŞMALAR ... 57 Bahtiyar DEDEOĞLU

MÜTAREKE DÖNEMİNDE İTİLAF DEVLETLERİNİN HAPİSHANELERDEN MAHKÛMLARI TAHLİYE ETMESİ ... 95 Esen ERTUĞRUL, Çağhan UYAR

TÜRKİYE’DEKİ REJİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ABD BASININA YANSIMALARI (1919- 1923) ... 117 Ömer METİN

ROMEN ARŞİVLERİNE GÖRE TÜRKİYE’DE DİL VE EĞİTİMDEKİ

DÖNÜŞÜMÜN DEĞERLENDİRİLMESİ (1925-1935) ... 147 Mine DEMİR

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE MESLEKİ VE TEKNİK OKULLARIN SERGİ DÜZENLEME GELENEĞİ: 1938 YILI KIZ ENSTİTÜLERİ VE SANAT OKULLARI SERGİSİ ÖRNEĞİ ... 169 Murat TURAN

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN 100. YILINDA, BİR CUMHURİYET PARLAMENTERİNİN KÜLTÜREL BİRİKİMİ: HASAN-ÂLİ YÜCEL’İN ÖZEL KİTAPLIĞI ... 197 Süleyman ÂŞIK

A NEW LEADER IN TURKISH POLITICS AFTER SEPTEMBER 12, 1980: TURGUT ÖZAL ... 223

x

DÜNYA GÜZELLİK KRALİÇESİ KERİMAN HALİS HANIM’IN İZMİR ZİYARETİ VE BASINA YANSIMALARI ... 247 İsmail DUMAN

BARTIN MİLLETVEKİLLERİNİN TESPİTİ VE YASAMA FAALİYETLERİNİN İNCELENMESİ ... 277 Mustafa ORAL

AFYON-BURDUR-ANTALYA DEMİRYOLU PROJESİ ... 305 Kerim TİRYAKİ, Zeynel ÖZLÜ

OSMANLI DEVLETİ’NDE MUHACİR ÇOCUKLARININ SOSYAL HAYATA ENTEGRASYONUNDA EĞİTİM MESELESİ (19.YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA) ... 323 Seçil ÖZDEMİR

GÜNEY AZERBAYCAN MESELESİ: TARİHİ VE KÜLTÜREL BOYUTU ... 359 Selahattin KAYA

SAFRANBOLU VE BARTIN KAZALARI CİZYE DEFTERİNİN TANITIMI VE TAHLİLİ (1846-1847) ... 387

ÇEVİRİLER/TRANSLATIONS Uğur Berk KALELİOĞLU

MODERN TÜRKİYE’NİN KURUCUSU ... 417 Nejla PÜREN

MUSTAFA KEMAL’İN KARŞISINDA ... 423

KİTAP TANITIMLARI/BOOK REVIEWS Yenal ÜNAL

“METİN TOKER, TÜRKİYE ÜZERİNDE 1945 KÂBUSU”. ... 437 Nurgül ERTAŞ

“MURAT ESER, ELEFTHERİOS VENİZELOS (YUNAN ARŞİV KAYNAKLARINA GÖRE TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİ)” ... 443 İbrahim AYDIN

“YENAL ÜNAL, TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ ARAŞTIRMALARI” ... 451 Batuhan ÖZCAN

“FAKİR BAYKURT, TÜRKİYE, UNUTULMAZ KÖY ENSTİTÜLERİ” ... 457