İL ÖZEL İDARESİ VE BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU TASARISI BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler Amaç
Madde 1- Bu Kanun’un amacı, il özel idaresi ve belediyelerin gelirleri ile bunlara ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, il özel idaresi ve belediyelerin vergi, harç, katılma payı, hizmet karşılığı ücret ve diğer gelirleri ile bunların konusu, mükellefi, matrahı, oran ve tarifeleri, istisna ve muafiyetleri, tahakkuku ve tahsili ile bu idarelere genel bütçe vergi gelirleri tahsilât toplamı üzerinden ayrılacak paylara ilişkin esas ve usulleri kapsar.
Yetkili idare
Madde 3- Bu Kanun’un uygulanması bakımından yetkili idare özel olarak belirtilmeyen hallerde;
a) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında il özel idaresini, b) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeyi,
c) 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na göre büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu hususlarda büyükşehir belediyesini, bunların dışında kalan hususlarda ilçe veya ilk kademe belediyesini
ifade eder.
İKİNCİ KISIM Emlak Vergisi Tanım
Madde 4- Emlak Vergisi, Bina Vergisi ile Arsa ve Arazi Vergisini ifade eder.
BİRİNCİ BÖLÜM Bina Vergisi
Verginin konusu
Madde 5- Binalar, Bina Vergisine tabidir.
Yapıldığı malzemeye bakılmaksızın karada ve su üzerinde bulunan her türlü sabit inşaat bina sayılır. Bina kapsamına 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda yazılı bina eklentileri de dahildir. Yüzer havuzlar, sair yüzer yapılar, çadırlar, nakil vasıtalarına takılıp çekilebilen seyyar yapılar bina sayılmaz.
Mükellef
Madde 6- Bina Vergisinin mükellefi, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edendir.
Bir binaya paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftir. Elbirliği mülkiyetinde malikler vergiden müteselsilen sorumludur.
Mükellefiyet;
a) 18. maddenin (a), (b), (c), (e) ve (f) bentlerinde yazılı vergi değerini değiştiren sebeplerin ortaya çıkması halinde bu değişikliklerin meydana geldiği,
b) 18. maddenin (g) ve (h) bentlerinde belirtilen hallerde bu duruma bağlı olarak takdir işleminin yapıldığı,
c) Dört yılda bir takdir işleminin yapıldığı,
d) Muafiyetin bulunduğu hallerde muafiyetin sona erdiği, tarihi izleyen yılın başından itibaren başlar.
Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hale gelen veya vergiye tabi iken muafiyet şartlarını kazanan binalarda mükellefiyet, bu şartların kazanıldığı tarihte sona erer.
Muafiyet
Madde 7- Bina Vergisinden muafiyet aşağıda belirtildiği şekilde uygulanır:
a) Sürekli muafiyet: Aşağıda yazılı binalar, kiraya verilmemiş, karşılığında bir gelir elde etmek üzere üzerinde intifa hakkı kurulmamış veya yap-işlet-devret modeliyle kullanım hakları devredilmemiş olmak şartıyla Bina Vergisinden sürekli olarak muaftır.
1) Devlete, genel ve özel bütçeli idarelere, mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklere, üniversitelere ve mazbut vakıflara ait binalar.
2) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan binalar.
3) 5253 sayılı Kanun’a göre kamu yararına çalışan derneklerin Kurumlar Vergisine tabi işletmelerine ait olmayan veya bu işletmelere tahsis edilmemiş olan binaları.
4) Vakıf senedindeki amaca tahsis edilmek şartıyla, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan veya özel kanunla kurulan vakıflara ait binalar.
5) Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık ibadethaneler ve bunların müştemilatı.
6) Kâr amacı taşımayan öğrenci yurdu, düşkünler evi, yetimhane, koruma evi ve kütüphaneler.
7) Su bendi, baraj, sulama ve kurutma tesisleri.
8) Kamunun kullanımına tahsis edilen rıhtım, iskele, dalgakıran ve bunların eklentileri;
demiryolu, metro, köprü, rampa, tünel, yeraltı ve yerüstü geçidi, peron, istasyon binası, yolcu salonu, cer ve malzeme deposu gibi demiryolu eklentileri; Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait hava limanlarındaki terminal binaları, teknik blok, hangar, depo, elektronik, elektrik ve mekanik sistemlere ait laboratuvar ve bakım tesisleri, pist, taksi yolu ve
apron sahası, ısı
ve enerji santralleri, hidrofor tesisleri, hava limanı ve uçuş yolları üzerindeki radar, ILS, VOR, DME, NDB gibi seyrüsefer yardımcı tesisleri, hava ve yer muhabere sistemleri (VHF, UHF, HF) ile bu tesis ve sistemlerin eklentileri,
9) Müstakil büro ve lojman binaları hariç olmak üzere tersane binaları,
10) Uluslararası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerine ait binalar ile karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlerin elçilik, konsolosluk ve elçi ikametine mahsus binaları ve bunların müştemilatı,
11)Karşılıklı olmak şartıyla uluslararası antlaşma hükümlerine göre azınlık sayılan cemaatlere ait okul binaları,
12)Enerji nakil hatlarına ait direkler,
13)Tescil edilmiş amatör spor kulüplerinin, Gelir veya Kurumlar Vergisine tabi işletmelerine ait olmayan veya bunlara tahsis edilmemiş olan binaları,
14)Su ürünleri üreticilerinin üretimde kullandıkları ağ ve alet depoları, kayıkhaneler, denizlerde ve göllerdeki işçi ve balıkçı kulübe ve barınakları,
15)Tarımsal üretimde kullanılan makine ve alet depoları, zahire ambarları, samanlıklar, arabalıklar, ağıllar, ahırlar, kümesler, kurutma mahalleri, seralar ve benzeri yapılar.
16)Doğal gaz, ham petrol ve bunların ürünlerinin nakli ve dağıtımı amacıyla kullanılan boru hatları ile bunların ayrılmaz parçası olan pompa, kompresör, pig basınç düşürme ve ölçüm istasyonları, hat vana grupları, haberleşme, katodik koruma gibi tesisler,
17)Kira, intifa hakkı veya yap-işlet-devret modeliyle kullanım hakkının devredilmemiş olma şartı aranmaksızın 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun’a göre yapılan işletme hakkı devri kapsamındaki binalar.
18)Kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmayanların; gazilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 150 metrekareyi geçmeyen mülkiyet veya intifa hakkına sahip oldukları tek konutları.
b) Geçici muafiyet: Aşağıdaki binalar Bina Vergisinden geçici olarak muaftır:
1) 12.03.1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu hükümlerine göre turizm işletme belgesi almış olan mükelleflerin, işletme belgesinde belirtilen işlerde kullandıkları binalar, işletme belgesinin alındığı tarihi izleyen yılbaşından itibaren beş yıl süre ile yüzde 50 oranında geçici muafiyetten faydalandırılır.
2) Deprem, su baskını, yer kayması, yangın gibi afetler sebebiyle bina vasfını yitiren, kullanılamaz hale gelen veya muhtemel afet bölgesi içinde kalan binaların sahiplerinin, afetin meydana geldiği veya afete maruz bulunduğunun yetkili kuruluşça tebliği tarihinden itibaren en geç beş yıl içinde afetin olduğu veya idare tarafından gösterilen yerde imar mevzuatına uygun olarak inşa ettiği binalar, inşaatın sona erdiği yıldan; kamu kuruluşlarınca ilgili kanunlarına göre yapılarak
hak sahiplerine teslim edilen binalar, teslim alındıkları yılı izleyen yıldan itibaren on yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır. Muafiyetten faydalanacak mükellefler, binalarının afete uğrayan veya muhtemel afet bölgesi olarak ilan edilen yerlerde bulunduğunu gösteren Bayındırlık ve İskan Bakanlığından veya valiliklerden alacakları belgeyi yetkili idareye ibraz ederler. Afete maruz bölge ilan edilen ve bu sebeple inşaat yasağı getirilen yerlerde, ilan
tarihinden sonra yapılan
binalar için bu muafiyet uygulanmaz.
3) Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca belirlenen kalkınmada öncelikli yörelerde inşa edilen sanayi tesisleri, yapıldıkları yılı izleyen yıldan itibaren beş yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.
4) Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük sanayi sitelerindeki binalar, yapıldıkları yılı izleyen yıldan itibaren beş yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.
Birinci fıkranın (a) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen alanlarda bulunan binalardan gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin işyeri olarak kullandıkları binalar, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan binalar ile belirli zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan binalar muafiyet kapsamı dışındadır.
Ayrıca, birinci fıkranın (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde yazılı muafiyetlerden yararlanabilmek için durumun meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde yetkili idareye
bildirilmesi gerekir. Muafiyet, bildirim tarihine bakılmaksızın hak kazanıldığı tarihi izleyen yıl başından itibaren başlar ve bu Kanunda öngörülen süreyi aşamaz.
Matrah ve oran
Madde 8- Bina Vergisinin matrahı, binanın bu Kanun hükümlerine göre tespit edilen vergi değeridir.
Bina Vergisinin oranı konutlarda binde 1.5, diğer binalarda ise binde 3'tür. Bu oranlar, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı yerlerde yüzde 100 artırımlı uygulanır.
Bakanlar Kurulu, vergi oranlarını iki katına kadar artırmaya veya kanuni haddine indirmeye yetkilidir.
Verginin tarh ve tahakkuku
Madde 9- Bina Vergisi yetkili idare tarafından:
a)Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı izleyen yılın ilk altmış günü içinde.
b)Vergi değerinin, 18. maddenin (a), (b), (c), (e) ve (f) bentlerinde yazılı sebeplerle değişmesi halinde bu sebeplerin meydana geldiği yılı izleyen yılın ilk altmış günü içinde.
c)Vergi değerinin, 18. maddenin (g) ve (h) bentlerinde yazılı sebeplerle değişmesi halinde, takdir işleminin yapıldığı yılı izleyen yılın ilk altmış günü içinde.
16. maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilir.
15. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bildirim posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son gününü izleyen yılın ilk onbeş günü içinde tarh olunur. Bildirim verme ilgili yılda ise bildirimin verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde tarh edilir. Bu suretle tarh olunan vergiler, tarh edilen tarihle tahakkuk etmiş sayılır ve mükellefe bir yazı ile bildirilir.
Tarh ve tahakkuku izleyen yıllarda, 16. maddeye göre tespit edilen vergi değeri üzerinden hesaplanan Bina Vergisi, her yılın başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş sayılır.
İKİNCİ BÖLÜM Arsa ve Arazi Vergisi Verginin konusu
Madde 10- Arsa ve araziler, Arsa ve Arazi Vergisine tabidir.
İmar planı içinde bulunan parsellenmiş araziler arsa sayılır.
Mükellef
Madde 11- Arsa ve Arazi Vergisinin mükellefi, arsa ve arazinin maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa arsa ve araziye malik gibi tasarruf edendir.
Arsa ve araziye paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftir.
Elbirliği mülkiyettinde malikler vergiden müteselsilen sorumludur.
Mükellefiyet;
a)18. maddenin (d), (e) ve (f) bentlerinde yazılı vergi değerini değiştiren sebeplerin doğması halinde bu değişikliklerin meydana geldiği,
b)18. maddenin (g) ve (h) bentlerinde belirtilen hallerde bu duruma bağlı olarak takdir işleminin yapıldığı,
c)Dört yılda bir takdir işleminin yapıldığı,
d) Muafiyetin bulunduğu hallerde muafiyetin sona erdiği, tarihi izleyen yıldan itibaren başlar.
Vergiye tabi iken muafiyet şartlarını kazanan arsa ve araziden dolayı mükellefiyet, bu olayın meydana geldiği tarihte sona erer.
Üzerine bina yapılan arsanın Arsa ve Arazi Vergisi mükellefiyeti, inşaatın bittiği yılın sonunda sona erer.
Muafiyet
Madde 12- Arsa ve Arazi Vergisinden muafiyet aşağıda belirtildiği şekilde uygulanır:
a) Sürekli muafiyet: Aşağıda yazılı arsa ve araziler, kiraya verilmemiş veya karşılığında bir gelir elde etmek üzere üzerinde intifa hakkı kurulmamış olmak şartıyla Arsa ve Arazi Vergisinden sürekli olarak muaftır.
1) Devlete, genel ve özel bütçeli idarelere, mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklere, üniversitelere ve mazbut vakıflara ait arsa ve araziler,
2) 5253 sayılı Kanun’a göre kamu yararına çalışan derneklerin Kurumlar Vergisine tabi işletmelerine ait olmayan veya bu işletmelere tahsis edilmemiş olan arsa ve arazileri,
3) Vakıf senedindeki amaca tahsis edilmek şartıyla, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan veya özel kanunla kurulan vakıflara ait arsa ve araziler,
4) Uluslararası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerine ait arsa ve araziler; karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlerin elçilik, konsolosluk ve elçi ikametine mahsus bina yapmak üzere sahip oldukları arsa ve araziler ile bu çeşit binalardan yanan veya yıkılanların arsaları,
5) Mezarlıklar,
6) Gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin işyeri olarak kullandıkları arsa ve araziler ile ticari, sınaî ve turistik faaliyetlerde kullanılanlar hariç olmak üzere, belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan arsa ve araziler,
7) Boru hattı ile petrol ve doğal gaz taşımakla görevli kamu kurum veya kuruluşunun maliki veya irtifak hakkı sahibi olduğu ve ilgili proje yatırımcıları lehine irtifak hakkı tesis edilmiş arsa ve arazileri,
8) Kiraya verilme ve intifa hakkı tesisi suretiyle kullanım hakkının devredilmemiş olma şartı aranmaksızın 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun’a göre yapılan işletme hakkı devri kapsamındaki arsa ve araziler.
b) Geçici muafiyet: Aşağıda yazılı arsa ve araziler;
1) Devlet ormanları dışında kalan ve özel kanunlara göre insan emeğiyle yeniden orman haline getirilmek üzere ağaçlandırılan arsa ve araziler otuz yıl süreyle.
2) Arazi ıslahı yoluyla tarıma elverişli hale dönüştürülen araziler onbeş yıl süreyle.
3) Teknik, ekonomik ve ekolojik bakımdan gerekli şartları haiz, olan ve yeniden dikim, yetiştirme veya aşılama suretiyle ağaçlık, meyvelik, bağ ve bahçeye dönüştürülen arsa ve araziler on yıl süreyle.
4) Deprem, su baskını, yer kayması, yangın gibi tabii afetler sebebiyle bina vasfını yitiren binaların arsaları, bu olayların meydana geldiği tarihi izleyen yıldan itibaren beş yıl süreyle.
5) Yetkili kamu kurum veya kuruluşları tarafından organize sanayi bölgesi, endüstri bölgesi ve teknoloji bölgesi kurmak amacıyla iktisap olunan veya tahsis edilen arsa ve araziler hak sahipleri adına tescil edilinceye kadar
Arsa ve Arazi Vergisinden geçici olarak muaftır.
Geçici muafiyetten yararlanabilmek için arsa ve arazinin birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen amaçlara tahsis edildiğinin yılı içinde yetkili idareye bildirilmesi gerekir. Muafiyet, arsa ve arazinin belirlenen amaca tahsis edildiği yılı izleyen yıldan başlar. Bildirimin geç yapılması halinde önceki yıllara ait muafiyet hakkı düşer.
Birinci fıkranın (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde yazılı muafiyet konusu arsa ve arazinin, bu bentlerde gösterilen amaçlarla kullanım şartları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ile Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin görüşü alındıktan sonra Maliye Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir.
Matrah ve oran
Madde 13- Arsa ve Arazi Vergisinin matrahı, arsa ve arazinin bu Kanun hükümlerine göre tespit edilen vergi değeridir.
Arsa ve Arazi Vergisinin oranı, arsalarda binde 5, arazilerde ise binde 2'dir. Bu oranlar, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı yerlerde yüzde 100 artırımlı uygulanır.
Bakanlar Kurulu, vergi oranlarını iki katına kadar artırmaya veya kanuni haddine indirmeye yetkilidir.
Verginin tarh ve tahakkuku
Madde 14- Arsa ve Arazi Vergisi yetkili idare tarafından;
a) Dört yılda bir defa olmak üzere takdir işlemlerinin yapıldığı yılı izleyen yılın ilk altmış günü içinde,
b) Vergi değerinin, 18. maddenin (d), (e) ve (f) bentlerinde yazılı sebeplerle değişmesi halinde bu sebeplerin meydana geldiği yılı izleyen yılın ilk altmış günü içinde,
c) Vergi değerinin, 18. maddenin (g) ve (h) bentlerinde yazılı sebeplerle değişmesi halinde, takdir işleminin yapıldığı yılı izleyen yılın ilk altmış günü içinde
16. maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilir.
15. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bildirim posta ile gönderilmiş ise vergi, bildirim verme süresinin son gününü izleyen yılın ilk onbeş günü içinde tarh olunur. Bildirim verme ilgili yılda ise bildirimin verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde tarh edilir. Bu suretle tarh olunan vergiler, tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve mükellefe bir yazı ile bildirilir.
Tarh ve tahakkuku izleyen yıllarda, 16. maddeye göre tespit edilen vergi değeri üzerinden hesaplanan Arsa ve Arazi Vergisi, her yılın başından itibaren o yıl için tahakkuk etmiş sayılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ortak Hükümler Bildirim verme süresi
Madde 15- 18. maddenin (g) ve (h) bentleri hariç diğer bentlerinde belirtilen vergi değerini değiştiren sebeplerin ortaya çıkması halinde, sürekli ve geçici muafiyetten faydalanılması hali dahil olmak üzere Emlâk Vergisi bildirimi verilmesi zorunludur.
Bildirimler;
a) Yeni inşa edilen binalar için, inşaatın sona erdiği veya inşaatın sona ermesinden önce kısmen kullanılmaya başlanmış ise kullanılmaya başlanılan kısmı için kullanılmaya başlanıldığı,
b) 18. maddede yazılı vergi değerini değiştiren sebeplerin ortaya çıkması halinde (g) ve (h) bentleri hariç, değişikliğin meydana geldiği, tarihten itibaren üç ay içinde taşınmazın bulunduğu yerin yetkili idaresine verilir. Bildirimin süresi içinde verilmemesi halinde o yıla ait vergi, 16.
madde hükmü dikkate alınarak idare tarafından tarh edilir.
Elbirliği mülkiyetinde mükellefler müşterek imzalı bir bildirim verebilecekleri gibi, ayrı ayrı da bildirim verebilir. Ayrı ayrı bildirim verildiği takdirde, taşınmaza ait her ortağın ödeyeceği vergi ayrı ayrı tarh ve tahakkuk ettirilir.
Paylı mülkiyet halinde ise ayrı ayrı bildirim verilir.
Vergi değeri
Madde 16- Vergi değeri 213 sayılı Vergi Usul Kanun’unun asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin hükümlerine göre, takdir komisyonları tarafından;
a) Arsalar için, bulunduğu yerin köy, mahalle, semt, cadde, sokak, ticari alan, turistik bölge olması ve diğer özelliklerine göre.
b) Araziler için, sulu, kıraç, taban arazi olması ve toprağın özelliklerine göre.
c) Binalar için, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından tespit ve ilân edilen bina metrekare inşaat birim maliyetlerine, (a) bendinde belirtilen esaslara göre bulunacak arsa veya arsa payı değerinin eklenmesi sureliyle
hesaplanan tutardır.
18. maddenin (g) bendi hariç diğer bentlerinde belirtilen vergi değerini değiştiren sebeplerin ortaya çıkması halinde; 213 sayılı Vergi Usul Kanun’unun mükerrer 49. maddesinin (b) fıkrasına göre belirlenen arsa ve arazi birim değeri, takdir işleminin yapıldığı yılı izleyen ikinci yıldan başlamak suretiyle her yıl, bir önceki yıl birim değerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanır.
Ödeme süresi
Madde 17- Emlak Vergisi, birinci taksiti 1 Mart ve 31 Mayıs tarihleri arasında; ikinci taksiti Kasım ayı içinde olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Verginin tamamının ilk taksit süresi içinde ödenmesi halinde, ikinci taksit tutarı yüzde 10 indirimli tahsil edilir.
Kanunların verdiği yetkiye dayanarak tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazilere ilişkin Emlak Vergisi, kısıtlama tarihinden itibaren alınmaz. Kısıtlamanın kaldırılması halinde, izleyen yıldan itibaren yeniden vergi alınmaya başlanır.
Devir ve ferağı yapılan bina, arsa ve arazinin ödenmemiş Emlak Vergisi borcunun ödenmesinden devreden sorumludur. Tapu müdürlükleri, devir ve ferağı, bu işlemleri izleyen ayın onbeşinci günü mesai saati bitimine kadar yetkili idareye bildirir.
Vergi değerini değiştiren sebepler
Madde 18- Vergi değerini değiştiren sebepler şunlardır:
a) Yeni bina inşa edilmesi veya mevcut binalara ilaveler yapılması, b) Binanın kısmen veya tamamen bina vasfını yitirmesi.
c) Binanın kullanılış tarzının tamamen değiştirilmesi veya ikamete mahsus bölümlerinden bir kısmının dükkan, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus hale getirilmesi,
d) Arazinin aşağıda belirtilen şekillerde nitelik ve kullanımının değişmesi, 1) Tarım yapılamayan bir arazinin tarıma elverişli hale getirilmesi, 2) Tarıma elverişli arazinin bu vasfını yitirmesi.
3) Arazinin parsellenmek suretiyle arsaya dönüştürülmesi,
e) Arazi veya arsanın bir binanın eklentisi durumuna getirilmesi veya bu durumdan çıkarılması,
f) Binanın taksimi; arsanın ve arazinin ifraz ve tevhidi,
g) Herhangi bir sebep yüzünden bir şehir, kasaba veya köyün tamamında olmak üzere bina, arsa ve arazi değerlerinde yüzde 25'i aşan oranda artma veya eksilme olması,
h) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde yol, park, metro veya raylı sistem, imar düzenlemesi, rekreasyon alanı, doğal gaz gibi altyapı hizmetlerinin yapılması.
Kaçakçılık cezasının uygulanmaması
Madde 19- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 344. maddesinin üçüncü fıkrası, Emlak Vergisine ilişkin hükümlerin uygulanmasında dikkate alınmaz.
Emlak Vergisinde zamanaşımı
Madde 20- Bildirimi verilmeyen bina, arsa ve arazinin vergi ve cezalarına ilişkin zamanaşımı süresi, bildirim süresinin bitimini izleyen yılın başından itibaren beş yıldır.
Emlak Vergisinin paylaşımı
Madde 21- 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı yerlerde toplanan Emlak Vergisinin yüzde 25'i, büyükşehir belediyesi payı olarak ayrılır ve tahsilatı izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar ilgili ilçe ve ilk kademe belediyesi tarafından büyükşehir belediyesine aktarılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM Diğer Vergiler
BİRİNCİ BÖLÜM İlan ve Reklam Vergisi
Verginin konusu, mükellefi ve sorumlusu
Madde 22- Bu Kanun’da belirtilen ilan ve reklâmlar, İlan ve Reklâm Vergisine tabidir.
İlan ve Reklam Vergisinin mükellefi, ilan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran gerçek veya tüzel kişilerdir.
İlan ve reklam işlerini meslek olarak ifa edenler, başkaları adına yaptıkları ilan ve reklamlara ait vergileri mükellefler adına yetkili idareye yatırmaktan sorumludur.
İstisna ve muafiyetler
Madde 23- Aşağıda belirtilen ilan ve reklâmlardan vergi alınmaz:
a) Ticari amaçlı faaliyetler için yapılan ilan ve reklamlar hariç olmak üzere, genel ve özel bütçeli idareler, mahalli idareler ile bunların kurdukları birlikler tarafından yapılan her türlü ilan ve reklamlar.
b) Gerçek kişilerin ikametgâhlarının iç veya dış kapılarına konulan ve kimliklerini gösteren levhalar.
c) Mamul maddelerin ambalajları üzerinde bulunan ve kendi işlerine ait ilan ve reklamlar ile ambalaj muhtevasından olan tanıtıcı bilgiler.
d) Gerçek veya tüzel kişilere ait işyerlerinin içine, kapısına veya bina girişine asılan ve iş sahibinin kimliği ile işin mahiyetini gösteren ışıksız levhaların yarım metrekareyi aşmayan kısmı.
e)Radyo, televizyon, gazete, dergi ve kitaplarda yapılan ilan ve reklâmlar.
f) Seçim kurulları tarafından belirlenecek yerlerde siyasi partiler tarafından yapılacak ilan ve reklâmlar.
g) (a) bendinde yazılı idarelerle kooperatifler, dernekler, vakıflar ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından, ülke ürünlerinin ve turizminin reklâm ve tanıtımını yapmak ve herhangi bir ticari ve sınaî kuruluşa ait olmamak üzere hazırlanan, her türlü levha ve afişlerle aynı kuruluşlar tarafından Türkiye'deki ticaret, sanayi, tarım ve turizm müesseselerinin isim ve ticaret unvanları ile ad ve adreslerini ihtiva etmek üzere yayınlanacak kitap, broşür, katalog ve dergiler.
h) Yetkili idareden izin alınarak reklâm amacı ile umumi mahallere konulacak sıra, bank ve benzeri gereçler üzerindeki ilan ve reklamlar.
i) Sinema ve tiyatroların kendi programlarını duyurmak amacıyla gösterimin yapıldığı binanın içinde, önünde ve girişinde yaptıkları ilan ve reklâmlar.
Matrah ve tarifeler
Madde 24-İlan ve Reklâm Vergisi aşağıdaki matrah ve tarifelere göre alınır:
Verginin miktarı
Tarifeler:
(YTL)
a) Dükkân, ticari ve sınaî müesseseler ile serbest meslek erbabı tarafından levha, yazı, resim ve benzeri vasıtalarla yapılan sabit ilan ve reklâmların beher metrekaresinden yıllık olarak... 100
b) İlan ve reklamların;
1- Karada ve suda sefer yapan her türlü taşıt aracının içine veya dışına konulanların
metrekaresinden yıllık olarak
... 40
2- Gökyüzünde uçak, helikopter, balon, zeplin ve benzeri araçlar kullanılarak
yapılanların metrekaresinden günlük
olarak... 10 c) Cadde, sokak ve kaldırımlarda, binaların üzerinde, cephe ve yanlarında belli bir süre
için yapılan ilan ve reklâmların metrekaresinden haftalık olarak... 10
d) Işıklı veya projeksiyonlu ilan ve reklamlarda;
1- Metrekare başına yıllık olarak...
100
2- Direk veya bir kaide üzerinde yükseltilen ve alanı 10 metrekareye kadar
olanlardan metrekare başına yıllık
olarak... 150 3- Direk veya bir kaide üzerinde yükseltilen ve alanı 10 metrekare ve daha fazla
olanlardan metrekare başına yıllık
olarak... 200 e) Mahiyeti ne olursa olsun belli bir süre için asılan veya yapıştırılan diğer afiş ve
benzerlerinin her birinin metrekaresinden haftalık
olarak... 2
Vergi tarifesinin uygulanmasında aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Metrekare üzerinden yapılan hesaplamalarda, yarım metrekareye kadar olan kesirler yarım metrekareye, yarım metrekareyi aşanlar ise tam metrekareye tamamlanır.
b) Herhangi bir yüzeye yazılmak, takılmak veya çizilmek suretiyle yapılan ilan ve reklamlarda, yazı, logo, resim ve benzerlerinin kapladığı alanın yüzölçümü esas alınır.
c) Çok cepheli ilan ve reklamlarda, vergilendirilecek toplam alan her cephe ayrı ayrı ölçülerek bulunur.
d) Birinci fıkrada yer alan tarife cetvelinin (a) bendinde, (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde ve (d) bendinde belirtilen ilan ve reklamların süresinin bir yıldan az olması halinde, ay kesirleri tam sayılarak vergi miktarı ay üzerinden; (c) ve (e) bentlerinde belirtilen ilan ve reklamların süresinin bir haftadan az olması halinde vergi miktarı gün üzerinden hesap edilir.
e) İlan ve Reklam Vergisi ödenmeden yapılan ilan ve reklamlarda, vergi yüzde 50 fazlasıyla alınır.
Verginin tahakkuku ve ödenmesi
Madde 25- Vergi, ilan ve reklam işinin mükellef tarafından yapılması halinde mükellef;
meslek olarak ifa edenler tarafından yapılması halinde ise bunlar tarafından ilan veya reklamın yapıldığı ayı izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar verilecek beyannameye göre tahakkuk ettirilir. Beyannameler, 24. maddenin birinci fıkrasında yer alan tarife cetvelinin (b) bendinde belirtilen ilan ve reklamlar için motorlu taşıtın kayıtlı olduğu yerin, diğer bentlerde belirtilenler için ise reklamın yapıldığı yerin yetkili idaresine verilir.
İlan ve Reklam Vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Yetkili idareler, 24.
maddenin birinci fıkrasında yer alan tarife cetvelinin (a) bendi, (b) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (d) bendinde yazılı ilan ve reklamlara ait vergileri, meclislerinin kararıyla yılı içinde iki eşit taksitte alabilirler.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı yerlerde toplanan İlan ve Reklam Vergisinin yüzde 75’i büyükşehir belediyesi payı olarak ayrılır ve tahsilatı izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar ilgili ilçe ve ilk kademe belediyesi tarafından büyükşehir belediyesine aktarılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Eğlence Vergisi
Verginin konusu ve mükellefi
Madde 26- 28. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen faaliyetler ile (b) bendinde belirtilen işyerleri Eğlence Vergisine tabidir.
Eğlence Vergisinin mükellefi, eğlence yerlerini işleten veya vergiye konu faaliyetleri düzenleyen gerçek veya tüzel kişilerdir.
İstisna ve muafiyetler
Madde 27- Genel ve özel bütçeli idareler, mahalli idareler ile bunların kurdukları birlikler tarafından düzenlenen ve kâr amacı gütmeyen fuar, kongre, konferans, festival, gösteri, sergi, tören, temsil, müsabaka, eğlence, konser ve benzeri faaliyetler ile köylerde bulunan kahvehane, kıraathane ve kafeden Eğlence Vergisi alınmaz.
Matrah, oran ve tarifeler
Madde 28- Eğlence Vergisinin matrahı;
a) Bilet, jeton, marka veya manyetik kartla girilen veya eğlenilen yerler için, bağış veya başka adlar altında alınan paralar da dahil, giriş bedeli.
b) Bilet, jeton, marka veya manyetik kartla girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerleri için günlük olarak belirlenen bedel.
c) Bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare ve dansing gibi eğlence yerleri için günlük olarak belirlenen bedeldir.
Eğlence Vergisi aşağıdaki oran ve tarifelere göre alınır:
a) Bilet, jeton, marka veya manyetik kartla girilen hipodrom, araba yarışı, sinema, konser, lunapark, sirk, spor müsabakaları ve benzeri eğlencelerden yüzde ... 10 YTL.
b) Bilet jeton, marka veya manyetik kartla girilmesi zorunlu olmayan;
1) Bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare ve dansing gibi eğlence yerlerinden günlük 80 YTL,
2) Internet salonları ve her türlü makine ile oyun oynanan yerlerden günlük ... 5 YTL,
3) Kahvehane, kıraathane ve kafe gibi eğlence yerlerinden günlük ... 4 YTL.
Verginin tahakkuku ve ödenmesi
Madde 29- Bilet, jeton, marka veya manyetik kartla girilen yerlerde, bunların bedellerine eklenmek suretiyle hesaplanan vergi, takip eden ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar bir beyanname ile yetkili idareye bildirilerek aynı sürede yatırılır. Bunlarla girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerine ait vergide de aynı usul ve süre geçerlidir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı yerlerde toplanan Eğlence Vergisinin yüzde 25'i büyükşehir belediyesi payı olarak ayrılır ve tahsilâtı izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar büyükşehir belediyesine aktarılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şans Oyunları Vergisi
Verginin konusu ve mükellefi
Madde 30- 31. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen faaliyetler, Şans Oyunları Vergisine tabidir.
Şans Oyunları Vergisinin mükellefi, vergiye konu faaliyetleri düzenleyen gerçek veya tüzel kişilerdir.
31. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen oyunlarda ise mükellef;
a) Lisansın peşin bedelle verilmesi halinde lisans sahibi kuruluş,
b) Lisansın hasılat paylaşımı suretiyle verilmesi veya Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce tertip edilmesi halinde ise Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğüdür.
Matrah, oran ve tarifeler
Madde 31-Şans Oyunları Vergisinin matrahı;
a) Spor-Toto, Skor-Toto, Süper-Toto, Spor-Loto, Gol 7, İddaa ve benzeri oyunlarda oynanan kolon bedeli,
b) Tertip ve çekiliş düzenleme hakkı münhasıran Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğüne ait olan şans oyunlarının:
1) Lisansının peşin bedelle verilmesi halinde; Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve benzeri oyunlarda oynanan kolon bedeli, Piyango, Hemen Kazan ve benzeri oyunlarda satılan her bir biletin bedeli,
2) Lisansın hasılat paylaşımı suretiyle devredilmesi halinde şans oyunları ile ilgili olarak her ne ad altında olursa olsun tahsil edilen paralardan, ödenecek ikramiye, işletici payı, idare payı ve Savunma Sanayii Destekleme Fonu payı düşüldükten sonra kalan tutar,
3) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünce düzenlenmesi halinde şans oyunları ile ilgili olarak her ne ad altında olursa olsun tahsil edilen paralardan, oyun bedeli ile birlikte tahsil edilen Katma Değer Vergisi, İdare tarafından ödenecek ikramiye, Savunma Sanayii Destekleme Fonu payı için ayrılan karşılıklar, dönem giderleri ve yatırım harcamaları düşüldükten sonra kalan tutar.
c) At yarışlarında oynanan müşterek bahisler ile diğer her türlü müşterek bahislerde katılma bedelidir.
Şans Oyunları Vergisi aşağıdaki oran ve tarifelere göre alınır:
a) Spor-Toto, Skor-Toto, Süper-Toto, Spor-Loto, Gol 7, İddaa ve benzeri oyunlarda her bir kolondan 2 Ykr.
b) Birinci fıkranın (b) bendinin;
1) (I) numaralı alt bendinde ver alan Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve benzeri oyunlardan her bir kolon için 2 YKr. Piyango, Hemen Kazan ve benzeri oyunlarda ise her bir bilet için 10 YKr’den az olmamak üzere bilet bedelinin yüzde 20’si.
2) (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde belirtilen tutarın yüzde 100'ü.
c) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün şans oyunlarına ilişkin lisansı devrettiği kuruluşun sözleşmede belirlenen şans oyunlarını fiilen oynatmaya başladığı tarihe kadar, Sayısal- Loto, Şans-Topu, On Numara ve benzeri oyunlarda her bir kolon için 2 YKr.
d) At yarışlarında oynanan müşterek bahisler ile diğer her türlü müşterek bahislerde 10 YKr'den az olmamak üzere her bir katılma bedelinin yüzde 25'i.
Verginin tahakkuku ve ödenmesi
Madde 32- 31. maddenin ikinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şans oyunlarının oynanmasından elde edilen Şans Oyunları Vergisi, bu oyunları oynatan kurum ve kuruluşlar tarafından, tahsilâtı takip eden ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar bir beyanname ile ilgili vergi dairesine yatırılır. Tahsil edilen vergi, izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar İller Bankası hesabına aktarılır. Bu miktarın yüzde 70'i belediyelere, yüzde 30'u il özel idarelerine bu Kanun’un 76 ve 77. maddelerinde belirtilen usule göre dağıtılır.
31. maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen oyunlarda, Şans Oyunları Vergisi, katılma bedeliyle birlikte ödenir. Bu müşterek bahisleri düzenleyenler tarafından bir ay içinde tahsil edilen vergi, büyükşehir belediyesi dışındaki yerlerde, izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar, müşterek bahsin oynandığı yer yetkili idaresine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı yerlerde ise, (d) bendinde belirtilen Şans Oyunları Vergisi hâsılatının yüzde 20'si müşterek bahse konu yarış veya faaliyetin yapıldığı yer belediyesine, yüzde 10'u diğer ilçe ve ilk kademe belediyelerine eşit şekilde; yüzde 20'si o ilçe veya ilk kademe belediyesi sınırları içerisinde oynanan müşterek bahis tahsilâtı toplamının, büyükşehir belediye sınırları içinde oynanan toplam müşterek bahis tahsilatı oranına göre diğer ilçe ve ilk kademe belediyelerine; kalan yüzde 50'si ise büyükşehir belediyesine, bir beyanname ile bildirilerek aynı süre içinde ödenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Elektrik ve Gaz Tüketim Vergisi
Verginin konusu, mükellefi ve sorumlusu
Madde 33- Elektrik, hava gazı, doğal gaz ve likit petrol gazı tüketimi, Elektrik ve Gaz Tüketim Vergisine tabidir.
Elektrik ve Gaz Tüketim Vergisinin mükellefi, elektrik, hava gazı, doğal gaz ve likit petrol gazı tüketenlerdir.
Elektrik, hava gazı, doğal gaz ve likit petrol gazını tüketiciye satan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte verginin tahsilinden ve yetkili idareye yatırılmasından sorumludur. .
İstisnalar
Madde 34- Doğrudan doğruya elektrik, hava gazı ve doğal gaz üreten ve dağıtan müesseselerin, üretim ve dağıtım amaçlı olarak kullandıkları elektrik, hava gazı ve doğal gazdan Elektrik ve Gaz Tüketim Vergisi alınmaz.
Matrah ve oran
Madde 35- Elektrik ve Gaz Tüketim Vergisinin matrahı, tüketilen elektrik, hava gazı, doğal gaz ve likit petrol gazının satış bedelidir.
Elektrik ve Gaz Tüketim Vergisinin oranı; hava gazı, doğal gaz ve likit petrol gazı ile imalat ve üretimde kullanılan elektrikte yüzde 1, diğer elektrik tüketimlerinde yüzde 5'tir.
Beyan ve ödeme
Madde 36- Elektrik, hava gazı, doğal gaz ve likit petrol gazı satan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte vergiyi de tahsil eder ve tahsil tarihini takip eden ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar yetkili idareye, bir beyanname ile bildirerek aynı sürede öder.
Büyükşehir belediyesi olan yerlerde toplanan vergilerin yüzde 35’i büyükşehir belediyesine, yüzde 65’i ise verginin toplandığı ilçe ve ilk kademe belediyelerine ödenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM Konaklama Vergisi
Verginin konusu, mükellefi ve sorumlusu
Madde 37- Otel, motel, tatil köyü, pansiyon gibi tesis ve yerlerde konaklama, Konaklama Vergisine tabidir.
Konaklama Vergisinin mükellefi, konaklama tesislerinde konaklayanlardır.
Konaklama tesislerini işletenler, Konaklama Vergisini tahsil ederek mükellefler adına yetkili idareye ödemekten sorumludur.
İstisnalar
Madde 38- Öğrenci yurt ve pansiyonları, huzurevleri ile koruma evlerinde yapılan konaklamalardan Konaklama Vergisi alınmaz.
Matrah ve oran
Madde 39- Konaklama Vergisinin matrahı, günlük yeme, içme ve yatak ücretleri dahil olmak üzere, mükelleflerce ödenen toplam konaklama bedelidir.
Konaklama Vergisinin oranı, günlük toplam konaklama bedelinin yüzde 3’üdür.
Beyan ve ödeme
Madde 40- Vergi, konaklama ücretine eklenerek fatura veya ödeme belgelerinde gösterilmek suretiyle tahsil edilir, tahsil edilen vergi, takip eden ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar konaklama yerinin bulunduğu yer yetkili idaresine bir beyanname ile ödenir.
Büyükşehir belediyesi olan yerlerde toplanan vergilerin yüzde 25'i, tahsilâtı izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar büyükşehir belediyesine aktarılır.
ALTINCI BÖLÜM Çevre Temizlik Vergisi Verginin konusu ve mükellefi
Madde 41- Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar, Çevre Temizlik Vergisine tabidir.
Çevre Temizlik Vergisinin mükellefi, binaları kullananlardır. Mükellefiyet binanın kullanımı ile başlar.
İstisnalar
Madde 42- Belediye park, bahçe ve yeşil alanları; Darülaceze ve Kızılay ile bunların şubeleri, kampları ve sağlık tesisleri; öğrenci yurtları; umuma açık ibadet yerleri ile bunların müştemilatından Çevre Temizlik Vergisi alınmaz.
Matrah ve tarife
Madde 43- Konutlara ait Çevre Temizlik Vergisi, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 20 YKr, diğer belediyelerde 15 YKr olarak hesaplanır.
İşyerleri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait Çevre Temizlik Vergisi aşağıdaki tarifeye göre alınır ve büyükşehirlerde yüzde 25 artırımlı uygulanır.
Yıllık vergi tutan
(YTL)
Bina Grupları 1. Derece 2. Derece 3.
Derece 4.
Derece
5.Derece
1. Grup 1.400 1.120 840 700 560
2. Grup 850 670 500 420 340
3. Grup 560 450 340 280 225
4. Grup 280 225 170 140 115
5. Grup 170 140 100 85 70
6. Grup 85 70 50 40 30
7. Grup 30 25 18 15 12
Belediyenin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan, ancak su ihtiyacını belediye su şebekesi haricindeki kaynaklardan karşılayan konutlara ilişkin Çevre Temizlik Vergisi, yukarıdaki tarifenin altıncı grubunun dördüncü derecesi üzerinden hesaplanır.
İkinci fıkradaki tarifede yer alan bina grupları, mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları, binanın kullanım şekli ve büyüklüğü de dikkate alınarak Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
Belediye meclisi, bulundukları mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini de dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğini tespit etmeye yetkilidir.
Verginin tahakkuku ve ödenmesi
Madde 44- Konutlarda su tüketim miktarı esas alınarak hesaplanan Çevre Temizlik Vergisi, su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılır. Bu suretle tahakkuk eden vergi, su tüketim bedeli ile birlikte tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediye sınırları içindeki ve mücavir alanlardaki Çevre Temizlik Vergisi, 20.11.1981 tarihli ve 2560 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilir. Su ve kanalizasyon idareleri, büyükşehir dahilindeki her ilçe ve ilk kademe belediyesinin yetki alanında bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği verginin yüzde 75'ini, tahsilatı takip eden ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar bir beyanname ile ilgili ilçe veya ilk kademe belediyesine bildirir ve aynı süre içinde öder. Tahsil
edilen verginin yüzde 25'i ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmesinde kullanılmak üzere, büyükşehir belediyesi hesabına aynı süre içinde aktarılır.
İşyeri veya diğer şekillerde kullanılan binalara ait Çevre Temizlik Vergisi, belediyelerce binaların tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine, her yılın Ocak ayında yıllık olarak tahakkuk etmiş şaşılır. Tahakkuk eden vergi, bir defaya mahsus olmak üzere, belediyelerin ilan yerlerinde bir ay süreyle topluca ilan edilir. İşyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalarla ilgili olarak tahakkuk eden vergi, her yıl Emlak Vergisinin taksit ödeme sürelerinde ödenir.
Büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan ilçe veya ilk kademe belediyeleri, işyeri veya diğer şekillerde kullanılan binalara ilişkin olarak tahsil ettiği Çevre Temizlik Vergisinin yüzde 25’ini, birinci fıkradaki esaslar çerçevesinde büyükşehir belediyesine aktarır.
Su ve kanalizasyon hizmetlerinin imtiyaz sözleşmesi veya yap-işlet-devret modeliyle yürütüldüğü idarelerde, konutlara ilişkin Çevre Temizlik Vergisi, işletici tarafından su bedeliyle birlikte tahsil edilerek, tahsilatı izleyen ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar yetkili idareye aktarılır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Kaynak Suyu ve İşlenmiş Su Vergisi Verginin konusu ve mükellefi
Madde 45- İşlenmiş sular ile kaynak sularının özel kaplara doldurularak satışa sunulması, Kaynak Suyu ve İşlenmiş Su Vergisine tabidir.
Kaynak Suyu ve İşlenmiş Su Vergisinin mükellefi, suyu özel işaretli kaplara doldurup satanlardır.
Tarife
Madde 46- Kaynak Suyu ve İşlenmiş Su Vergisi aşağıdaki tarifeye göre alınır:
Verginin miktarı
Kap başına Özel kap cinsi
(YTL)
a) 1 litreye kadar olan şişe ve benzeri kaplardan 0,01 b) 1-5 litreye kadar olan kaplardan 0,03 c) 5-25 litreye kadar olan kaplardan 0,05 d) 25 litreden büyük kaplardan 0,10 Verginin ödenmesi
Madde 47- Kaynak Suyu ve İşlenmiş Su Vergisi, 46. maddede belirtilen suların kaplara doldurulduğu yerden sevkini takip eden ayın yirminci günü mesai saati sonuna kadar mükelleflerin vereceği bildirim üzerine aynı süre içinde yetkili idareye ödenir.
DÖRDÜNCÜ KISIM Harçlar
BİRİNCİ BÖLÜM
Geçici Kullanım Harcı Harcın konusu ve mükellefi
Madde 48- Yetkili idare meclisleri tarafından belirlenmiş alanların geçici olarak kullanımı, Geçici Kullanım Harcına tabidir.
Geçici Kullanım Harcının mükellefi, birinci fıkra uyarınca belirlenen yerleri geçici olarak kullananlardır.
İstisnalar
Madde 49- Harca tabi yerlerin genel ve özel bütçeli idarelere, mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklere ait taşıtlar tarafından kullanımı ile kara ticari taşıtlarının beklemelerine tahsis edilen yerlerin bu taşıtlarca kullanımından Geçici Kullanım Harcı alınmaz.
Tarife
Madde 50- Geçici Kullanım Harcı aşağıdaki tarifeye göre alınır:
Harcın miktarı Geçici kullanım şekli (YTL) a) 48. madde uyarınca belirlenen yerlerin geçici kullanımı metrekare başına günlük... 2
b) Hayvan sahiplerinin geçici kullanımında:
1) Küçükbaş hayvan başına, günlük... 0.5 2) Büyükbaş hayvan başına, günlük... 2 c) Taşıtların geçici olarak park edilmesi durumunda:
1) Her taşıt için saatte... 2 2) Her taşıt için günlük... 7 d) Taksi duraklarından taksi başına, yıllık... 30 Bu maddedeki harçların hesabında, metrekare kesirleri tam sayılır ve taşıtların üç saati aşan kullanımlarında günlük harç miktarı alınır. Taşıtlar için hangi alanlarda aylık, günlük ve saatlik tarife uygulanacağı yetkili idare meclisleri tarafından belirlenir.
Harcın ödenmesi
Madde 51- Geçici Kullanım Harcı, yetkili idareye veya bu idarenin görevlisine peşin olarak ödenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcı Harcın konusu ve mükellefi
Madde 52- Özel kişi ve kuruluşlarca işletilen mezbaha, kombina ve kanaralarda kesilen hayvanların kesim öncesi muayenesi ve satışa arz edilecek etlerin sağlık bakımından muayene ve denetlenmesi, Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcına tabidir.
Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcının mükellefi, hayvan veya satışa arz edilecek etin sahibidir.
Tarife
Madde 53- Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcı, hayvan başına aşağıdaki tarifeye göre alınır:
Harcın miktarı Hayvanın cinsi (YTL)
a) Küçükbaş 1 b) Büyükbaş 5 c) Kümes hayvanı 0,01 Harcın ödenmesi
Madde 54- Hayvan Kesimi Muayene ve Denetleme Harcı, yetkili idareye veya bu idarenin görevlisine peşin olarak ödenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İnşaat Harcı
Harcın konusu ve mükellefi
Madde 55- İlaveler dahil her türlü inşaat, İnşaat Harcına tabidir.
Konutların işyerine dönüştürülmesi halinde ek harç alınır.
Binalarda yapılacak ilaveler, ilave inşaat miktarı üzerinden harca tabi tutulur.
İnşaat Harcının mükellefi inşaat ruhsatını alanlar, ruhsatsız başlanılan inşaatlarda ise inşaat ruhsatı almak zorunda olanlardır.
İnşaata ruhsatsız başlanması halinde, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre ruhsat verilmesi mümkün olan inşaatlar için harç alacağı doğmuş sayılır.
Binanın kullanış tarzının değiştirilmesi halinde mükellef, binanın sahipleridir.
İstisnalar
Madde 56- Aşağıda belirtilen inşaatlardan İnşaat Harcı alınmaz:
a) Mevzuata göre inşaat ruhsatı alma zorunluluğu bulunmayan inşaatlar, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri uyarınca yapılan inşaat ile sera, ahır, samanlık, kümes, hayvan barınağı ve yemlik gibi yapı ve tesis inşaatı,
b) Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük sanayi sitesinde yapılan inşaat, c)Yetkili idarelerin kendilerine ait her türlü inşaat.
d)Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler ile bunların müştemilatı için yapılan inşaat,
e)Karşılık gözetmeksizin Devlete veya yetkili idareye devredilmek şartıyla inşa edilen okul, öğrenci yurdu, spor tesisi, sağlık tesisi ve huzurevi inşaatı,
f) Deprem, yangın, su baskını, kaya düşmesi, yer kayması, çığ ve benzeri sebeplerle binaları kullanılmaz hale gelen kişiler tarafından, afetin meydana geldiği tarihten itibaren en geç beş yıl içinde, afetin meydana geldiği alanlarda veya kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa edilen binaların afetten önceki metrekaresine kadar olan kısımlarına ilişkin inşaat,
g) Deprem, yangın, su baskını, kaya düşmesi, yer kayması, çığ ve benzeri afetlerden zarar görmesi muhtemel yerlerdeki binaların sahipleri tarafından, afete maruz bulunduklarının yetkili kuruluşlarca tebliği tarihinden itibaren en geç beş yıl içinde, kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde yapılan inşaat,
h) Ruhsatı yenilenen inşaatlar.
Birinci fıkranın (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hallerde, kamu kuruluşlarınca ilgili kanunlarına göre hak sahiplerine teslim edilmek üzere yapılan binaların inşaatları da bu istisnadan faydalandırılır. Şu kadar ki, bu bentlerde yer alan istisnadan faydalanacak mükellefler, Bayındırlık ve İskan Bakanlığından veya valiliklerden afete uğradıklarına veya afete maruz bulunduklarına dair alacakları bir belgeyi yetkili idareye ibraz etmeye mecburdur.
Matrah ve tarife
Madde 57- İnşaat Harcının matrahı, konut veya işyerinin inşaat alanıdır.
Konut inşaatlarında özel garaj ve özel depo gibi müştemilat inşaat alanına dahil, çatı, sığınak, merdiven kovası, asansör boşluğu, garaj, depo, kömürlük, kalorifer ve kapıcı dairesi gibi ortak yerlerden gelen paylar ise hariçtir.
İşyeri inşaatlarında müştemilat ve ortak yerlerin tümü inşaat alanına dahildir. İnşaat Harcı aşağıdaki tarifeye göre alınır:
m2 başına İnşaatın cinsi (YTL) a) Konut inşaat alanı
1) 100 metrekareye kadar 0,5 2) 101-120 m2 1
3) 121-150 m2 1,5 4) 151-200 m2
2
5) 201 metrekare ve üstü 3 b) İşyeri inşaat alanı
1) 25 metrekareye kadar 2 2) 26-50 m2 3
3) 51-100 m2 4 4) 101-200 m2
5
5) 201 metrekare ve üstü 6 c) Yer altı ve yer üstüne döşenecek boru ve kablonun her bir metresi için
2
Harcın ödenmesi
Madde 58- İnşaat Harcı, inşaat ruhsatının alınmasından önce yetkili idareye ödenir.
İnşaat ruhsatının, yetkili idare tarafından veya yargı kararıyla kısmen veya tamamen iptal edilmesi halinde, daha önce ödenmiş olan harçta gerekli düzeltme ve iade yapılır.
55. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ek harç, işyerine dönüştürülen konut ilk defa işyeri olarak inşa edilmiş gibi harç işlemine tabi tutulduktan sonra bulunacak miktardan, konutun yürürlükteki tarifeye göre yeniden hesaplanacak harç miktarı düşülmek suretiyle tespit edilir.
Binalara ilave yapılması halinde, ilaveden sonraki yüzölçümüne göre binanın tabi olduğu tarife esas alınır ve harç, ilave edilen kısmın yüzölçümü üzerinden hesaplanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcı Harcın konusu ve mükellefi
Madde 59- Binalara yapı kullanma izni verilmesi ve arsa veya arazi üzerine inşa edilecek bina ve sair tesisler nedeniyle tapuda yapılacak cins değişikliği işlemi Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcına tabidir.
Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcının mükellefi, yapı kullanma iznini ve cins değişikliği işlemini talep eden gerçek ve tüzel kişilerdir.
İstisna ve muafiyetler
Madde 60- Aşağıda belirtilen yapı ve tesislerden Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcı alınmaz:
a) Mevzuata göre inşaat ruhsatı alma zorunluluğu bulunmayan yapı ve tesisler, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri uyarınca yapılan yapı ve tesisler ile sera, ahır, samanlık, kümes, hayvan barınağı ve yemlik gibi yapı ve tesisler,
b) Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük sanayi sitelerinde yapılan yapı ve tesisler, c) Yetkili idarelerin kendilerine ait her türlü bina ve tesisler,
d) Dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler ile bunların müştemilatı.
Aşağıda belirtilen yapı ve tesislerden Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcı yüzde 50 indirimli olarak alınır:
a) Karşılık gözetmeksizin Devlete veya yetkili idareye devredilmek şartıyla inşa edilen okullar, öğrenci yurtları, spor tesisleri, sağlık tesisleri ve huzurevleri.
b) Deprem, yangın, su baskını, kaya düşmesi, yer kayması, çığ ve benzeri sebeplerle binaları kullanılmaz hale gelen kişiler tarafından, afetin meydana geldiği tarihten itibaren en geç beş yıl içinde, afetin meydana geldiği alanlarda veya kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa edilen binaların afetten önceki metrekaresine kadar olan kısımları.
c) Deprem, yangın, su baskını, kaya düşmesi yer kayması, çığ ve benzeri afetlerden zarar görmesi muhtemel yerlerdeki binaların sahipleri tarafından, afete maruz bulunduklarının yetkili kuruluşlarca tebliği tarihinden itibaren en geç beş yıl içinde kamu kuruluşlarınca gösterilen yerlerde inşa ettikleri binaların, boşalttıkları binalarının metrekaresine kadar olan kısımları. İkinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hallerde, kamu kuruluşlarınca ilgili kanunlarına göre hak sahiplerine teslim edilmek üzere inşa olunan binalar da bu istisnadan faydalandırılır. İstisnadan faydalanacak mükellefler, Bayındırlık ve İskan Bakanlığından veya valiliklerden afete uğradıklarına veya maruz bulunduklarına dair alacakları bir belgeyi yetkili idareye ibraz ederler.
Matrah ve oran
Madde 61- Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcının matrahı, yapı kullanma izninin verildiği tarihteki Emlâk Vergisi değeridir.
Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcının oranı, Emlak Vergisi değerinin binde 17'sidir.
Harcın ödenmesi
Madde 62- Yapı Kullanma İzni ve Cins Değişikliği Harcı, yapı kullanma izni başvurusu sırasında peşin olarak ödenir.
Yetkili idare, taşınmazın cins değişikliği işlemi için gerekli belgeleri bu işlemin yapıldığı tarihi izleyen onbeş gün içinde ilgili tapu dairesine ve taşınmaz sahibine gönderir. Tapu dairesi, yetkili idarenin bildirimi üzerine onbeş gün içinde bir başka başvuruya gerek kalmaksızın cins değişikliği işlemini yapar ve taşınmazın sahibine tebliğ eder.
BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Harçlar İmarla ilgili harçlar
Madde 63-Aşağıda belirtilen imarla ilgili harçlar yetkili idarece tahsil olunur.
a) 3194 sayılı İmar Kanunu’na göre ilk kez yapılan veya istek üzerine gerçekleştirilen müteakip parselasyon işlemleri ile arazi ve arsa düzenleme işlemleri Parselasyon Harcına,
b) Verilecek ifraz ve tevhit kararları İfraz ve Tevhit Harcına, c) Proje tasdik işlemleri Plan ve Proje Tasdik Harcına,
d) Zemin, yol ve kanal açma izni verilmesi, yapım ve yıkım artığı malzeme ile toprak kazısının taşınması için belediyelerce yer gösterilmesi ve bu yerlerin tesviyesi Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcına, tabidir.
Kanunlara göre inşaat ruhsatı alma zorunluluğu bulunmayan inşaatlar, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri uyarınca yapılan yapı ve tesisler, sera, ahır, samanlık, kümes, hayvan barınağı ve yemlik gibi yapı ve tesisler ile 3194 sayılı İmar Kanun’una göre düzenleme ortaklık payı olarak ayrılan kısımlardan yukarıda sayılan harçlar alınmaz.
Kayıt ve Suret Harcı
Madde 64- Yetkili idare ve bağlı müesseselerinden istenecek her türlü kayıt, harita, plan ve krokilerin suretleri, Kayıt ve Suret Harcına tabidir.
İşyeri Açma İzni Harcı
Madde 65- Ruhsatının bu Kanunda belirtilen yetkili idareden alınıp alınmadığına bakılmaksızın bir işyerinin açılması, İşyeri Açma İzni Harcına tabidir.
Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcı
Madde 66- Mevzuat gereğince alınması zorunlu veya isteğe bağlı olan ve yetkili idare veya bağlı kuruluşları tarafından yapılan sağlık, fenni muayene, tahlil ve kontrol işlemleri sonucunda verilecek olan ve bu Kanunla başka bir harca tabi tutulmayan ruhsat rapor ve belgeler Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcına tabidir.
Çeşitli harçlara ait tarifeler
Madde 67- Bu bölümde yazılı çeşitli harçlar aşağıdaki tarifeye göre alınır:
Harcın miktarı Harcın cinsi (YTL) a) İmarla ilgili harçlar, metrekare başına;
1) Parselasyon Harcı
i) Meskûn olmayan mahalde ilk parselasyon işlemleri 0,15 ii) Meskûn mahalde ilk parselasyon işlemleri 0,50 iii) İstek üzerine parselasyon işlemleri 0,15
2) İfraz ve Tevhit Harcı 0,15 3) Plan ve Proje Tasdik Harcı 0,15 4) Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcı
i) Toprak, metreküp başına 0,30 ii) Kanal, metreküp başına 1 b) Kayıt ve Suret Harçları;
1) Sayfa başına 0,30 2) Harita, plan ve krokiler, metrekare başına 10 c) İşyeri Açma İzni Harcı, metrekare başına 1 d) Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcı, belge başına 10 Çeşitli harçların ödenmesi
Madde 68- Bu bölümde yazılı çeşitli harçlar makbuz karşılığında peşin olarak ödenir.
Yıllık olarak alınması gereken harçlar Ocak ayı içinde ödenir.
İşyeri Açma İzni Harcı, 300 metrekareyi aşan işyerlerinin aşan kısmı için yüzde 50 indirimli olarak hesaplanır.
BEŞİNCİ KISIM
Harcamalara Katılma Payları Yol Harcamalarına Katılma Payı
Madde 69- Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler veya belediyelere bağlı müesseseler tarafından:
a) Yeni parke, beton veya asfalt yol yapılması.
b) Mevcut parke, beton veya asfalt yolların en az yüzde 40 oranında genişletilmesi.
c) Yağmur suyu kanalı yapılması,
hallerinde bu yolların iki tarafında bulunan veya başka bir sola çıkışı olmayan ve bu soldan yararlanan taşınmazların sahiplerinden Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır.
Yolların, kaldırımlar da dahil olmak üzere onbeş metreden fazla genişliklerine düşen giderler belediyelere ait olup katılma payına konu teşkil etmez.
İki ve daha fazla yol kenarında bulunan taşınmazlar için, asıl cepheyi teşkil eden yola ilişkin katılma payı tam, diğer yollara ait pay yarım olarak hesaplanır.
Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı
Madde 70- Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce, yeni kanalizasyon tesisi yapılması veya mevcut kanalizasyon tesislerinin kapasitelerinin artırılması halinde, bunlardan faydalanan taşınmazların sahiplerinden Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı alınır.
Birden fazla yola kenarı bulunan taşınmazlara ilişkin payın hesabında, bunların yalnız kanalizasyona bağlandıkları yola ait kanalizasyon giderleri dikkate alınır.
Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı
Madde 71- Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce yeni içme suyu tesisleri yapılması veya mevcut şebeke tesislerinin kapasitelerinin
artırılması halinde, bunlardan yararlanan taşınmazların sahiplerinden, Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı alınır.
Birden fazla yola kenarı bulunan taşınmazlara ilişkin payın hesabında, bunların sadece suya bağlandıkları yola ait su tesislerinin giderleri dikkate alınır.
Payların tahakkuku ve tahsili
Madde 72- Harcamalara katılma payı, hizmet dolayısıyla yapılan harcamaların tamamı üzerinden hesaplanır. Özel Devlet yardımları, karşılıksız fon tahsisleri, bu işler için yapılacak bağış ve yardımlar ve istimlâk bedelleri gider toplamından indirilir. Bu indirim yapıldıktan sonra katılma payının hesabında esas alınacak değer, yatırımın Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından tespit ve ilan edilen birim fiyatlara göre hesaplanacak tutarını aşamaz.
Yol Harcamalarına Katılma Payı, bu hizmetin yapıldığı yollara cephesi olan, Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı ile Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı ise hizmetten faydalanan taşınmaz sahipleri arasında ve bu maddeye göre hesaplanan katılma payı toplamının ilgili taşınmazların Emlak Vergisi değerine oranlanarak dağıtılması suretiyle hesaplanıp tahakkuk ettirilir.
Umuma açık ibadet yerlerinden katılma payı alınmaz.
Harcamalara katılma payları, Emlak Vergisine göre tespit edilen bina vergi değerinin yüzde 2'sini, arsa ve arazi vergi değerinin yüzde 4'ünü geçemez.
Harcamalara katılma paylarının tahakkuku, işler hangi ihale usulü ile yapılmış olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmasından sonra yapılır.
Bu maddeye göre tahakkuk ettirilen harcamalara katılma payı, mükellefin adı, soyadı, adresi ve kendisine isabet eden pay miktarını gösteren ve mahiyetlerine göre mahalle, cadde ve sokak itibarıyla düzenlenecek tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile belediye ilan yerlerine asılması suretiyle ilan edilir.
Katılma payları tutarları mükelleflere ayrıca tebliğ edilir.
Harcamalara katılma payı, ilan ve tebliğ edildiği ayı takip eden aybaşından itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte ödenir. Ancak, yapılacak tebliğ ile verilecek sürede ilgilisinin harcamalara katılma payını peşin ödemeyi kabul etmesi halinde, bu pay, kabule ilişkin yazılı başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuk ettirilir ve en geç iki ay içinde ödenir.
Peşin ödemelerde yüzde 15 oranında indirim uygulanır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 23. maddesine göre önceden ödenmiş bedeller yeniden değerleme oranıyla güncellenerek mahsup edilir.
Satış, hibe ve trampa gibi devir hallerinde ferağ sırasında o tarihe kadar ödenmemiş taksitler devredenden peşin olarak tahsil olunur.
ALTINCI KISIM Diğer Gelirler
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Aktarılacak Paylar Payların oranı
Madde 73- Genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyelere yüzde 6, il özel idarelerine yüzde 1.12 oranında pay verilir.
Büyükşehir belediye sınırları içerisinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden büyükşehir belediyelerine yüzde 5 oranında pay verilir.
Bakanlar Kurulu, bu oranları iki katına kadar artırabilir veya kanuni haddine indirebilir.
Payların hesaplanması
Madde 74- Bu Kanun hükümlerine göre, genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan paylar ifadesi, söz konusu vergi gelirleri tahsilatı toplamından, 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre tahsil edilen Motorlu Taşıtlar Vergisi hasılatı ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun eki (I) sayılı listede yer alan mallardan alınan özel tüketim vergileri ve tüm vergi iadeleri düşüldükten sonra kalan kısım üzerinden hesaplanacak miktarı ifade eder.
Payların ayrılmasına ilişkin esaslar
Madde 75- Paylar, gelir saymanları tarafından aylık olarak hesaplanıp tahsil edilen ayı takip eden ay sonuna kadar belediye ve il özel idareleri hesaplarına kaydolunmak üzere İller Bankasına yatırılır. İller Bankası, payları 76 ve 77. maddelerinde belirtilen esaslara göre ertesi ayın onbeşinci günü mesai saati sonuna kadar ilgili belediye ve il özel idarelerine gönderir.
Gönderilmesi geciken paylar, İller Bankasınca bu kuruluşlara yüzde 10 fazlasıyla ödenir.
Genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ilçe ve ilk kademe belediyelerine verilen payın yüzde 35'i, İller Bankası tarafından ilgili büyükşehir belediyesine gönderilir.
Büyükşehir belediye payları Maliye Bakanlığı taralından aylık olarak hesaplanıp, tahsil edilen ayı izleyen ayın sonuna kadar büyükşehir belediyelerine aktarılır.
Belediye ve il özel idare paylarını birinci fıkrada yazılı süre içinde İller Bankasına yatırmayan gelir saymanları, sorumlu tutularak pay miktarı yüzde 10 fazlasıyla tahsil olunur.
İller Bankası yetkilileri ve gelir saymanları hakkında yukarıdaki fıkralar uyarınca yapılacak işlemler bağlı bulundukları bakanlıklarca yürütülür.
İI özel idareleri paylarının tahsisine ilişkin esaslar
Madde 76- 73. maddenin birinci fıkrasında belirtilen orana göre ayrılmış bulunan il özel idareleri payının:
a)Yüzde 60’lık kısmı illerin nüfusuna, b)Yüzde 10'luk kısmı illerin yüzölçümüne, c)Yüzde 10'luk kısmı illerin kırsal alan nüfusuna, d)Yüzde 15'lik kısmı illerin gelişmişlik endeksine,
e)Yüzde 5'lik kısmı ise o ilde toplanan vergi geliri toplamının, genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamına oranına göre İller Bankası tarafından dağıtılır.
Birinci fıkranın (d) bendinde belirtilen kriter için Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından sağlanan en son veriler esas alınır. Bu endeksin kullanımında iller gelişmişlik katsayılarına göre eşit sayıda ili içeren beş gruba ayrılır ve her gruba eşit miktarda tahsisat ayrılır.
Bu tahsisat, her grup içerisinde, gruba giren illerin nüfuslarına göre dağıtılır.
Birinci fıkranın (e) bendinde tespit edilen kriter için uygulamanın yapılacağı bütçe yılından önceki yılın Eylül ayı rakamları dikkate alınır.
