Tıbbi Beslenme Tedavisi
İnsan Motivasyonunda gereksinimlerin Hiyerarşişi (A.H. Maslow)
Öncelikli gereksinmeler karşılanmadıkça bir üst basamağa ilerlemek zorlaşır.
Öncelikli gereksinmeler karşılanmadıkça bir üst basamağa ilerlemek zorlaşır.
HEDEF SAPTAMA HEDEF SAPTAMA DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME
EĞİTİM EĞİTİM İZLEM İZLEM
TBT UYGULAMA AŞAMALARI
Değerlendirme
• Medikal geçmişi (hastalık, cerrahi ,müdahale)
• Verilen medikal tedavi
• Besin-ilaç etkileşimi
• Besin desteği kullanımı
• Yaş, cinsiyet, antropometrik veriler (boy, ağırlık, BKİ, bel/kalça)
• Saç, deri, tırnaklarda fiziksel görünüm
• Ağırlık öyküsü
• Psikososyal ve ekonomik durumu
• Eğitim düzeyi
• İşi
• Mental durumu
• Gerekli değişimlere istekli olma, bilgiyi alabilme yeteneği
• Besin tüketimi
• Laboratuvar verileri
• Fiziksel aktivite düzeyi
Değerlendirme
Besin Tüketimi
• İştah düzeyi
• Çiğneme, yutma güçlüğü
• Barsakların çalışma düzeni
• Besin alerjisi ve intoleransı
• Besin tüketim sıklığı
• 24 saatlik besin tüketimi
• 3-5 günlük besin tüketimi
• Besin hazırlama ve pişirme yöntemlerinin belirlenmesi
• Ev dışında yeme sıklığı
Kıvam Belirlenirken…
• Rejim I (RI) –Açık Sıvı: Tanesiz, tamamen sıvı.
– Ayran, komposto suyu, et suyu, limonata, şekerli çay, vb
• Rejim II (RII)- Koyu Sıvı: Yumuşak
– Süt, yoğurt, çorba, patates püresi, muhallebi vb
• Rejim III (RIII)- Normal-Hafif
Beslenme Desteği Esasları
Oral beslenme
Enteral beslenme
Parenteral beslenme
BESİN DEĞİŞİM LİSTELERİ
Süt Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g)
Süt 1 su bardağı 200
Yoğurt 3/4 su bardağı
(4 tepeleme yemek kaşığı) 150
Ayran 1.5 su bardağı 300
Et Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü
(pişmiş) Miktar (g) Kırmızı et 1 köfte kadar 30 Tavuk eti (derisiz) 1 köfte kadar 30 Hindi eti (derisiz) 1 köfte kadar 30 Balık (kılçıksız) 1 köfte kadar 30 Pirzola (kemiksiz) 1 küçük boy 30 Kuşbaşı et 3-4 küçük parça 30
Et Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü
(pişmiş) Miktar (g)
Yumurta 1 adet 50
Beyaz peynir 1 kibrit kutusu 30
Yağsız lor 4 YK (tepeleme) 70
Çökelek 1 YK (tepeleme) 20
Kaşar peyniri ¾kibrit kutusu 20
Kurubaklagil Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü
(pişmiş) Miktar (g)
Kuru fasulye 4 yemek kaşığı 25
Nohut 4 yemek kaşığı 25
Barbunya 4 yemek kaşığı 25
İç bakla 4 yemek kaşığı 25
Yeşil mercimek 4 yemek kaşığı 25
Ekmek Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü Miktar (g)
Ekmek (buğday, çavdar, kepek
yulaf) 1 etimek dilimi 25
Hamburger ekmeği (küçük) ½ adet 25
Hamburger ekmeği (büyük) 1/3 adet 25
Sandviç ekmeği 1/3 adet 25
Galeta 2-3 adet 20
Un 3 YK (silme) 20
Ekmek Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü Miktar (g)
Mercimek çorba* 1 kase 130-150
Un çorbası* 1 kase 130-150
Şehriye çorba* 1 kase 130-150
Pirinç çorba* 1 kase 130-150
Pirinç pilavı* 3 yemek kaşığı 40-50 Bulgur pilavı* 3 yemek kaşığı 40-50 Erişte pilavı* 3 yemek kaşığı 40-50
Makarna* 3 yemek kaşığı 40-50
Patates 1 küçük boy 90
Kestane 3-4 orta boy 30
Haşlanmış mısır Yarım küçük boy 70
Patlamış mısır 1 su bardağı 20
Sebze Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü Miktar (g)
Domates (çiğ) 1 küçük boy 100
Domates suyu (çiğ) ½ su bardağı 100
Çarliston biber (çiğ) 4 orta boy 100
Y. sivriBiber (çiğ) 10 orta boy 100
Y. dolma Biber (çiğ) 2 orta boy 100
Kıvırcık Salata (çiğ) 15 yaprak 100
Marul (çiğ) 5-6Yaprak 100
Salatalık (çiğ) 1 küçük boy 100
Kırmızı Turp (çiğ) 5 orta boy 100
Maydanoz (çiğ) 1 orta demet 75
Yeşil Soğan (çiğ) 3-4 orta boy 75
Kuru Soğan (çiğ) 1 orta boy 75
Sebze Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü Miktar (g)
Havuç 1 orta boy (çiğ) 100
Havuç Suyu ½ su bardağı (çiğ) 120
Şalgam 1 orta boy (çiğ) 150
Bezelye 4 yemek kaşığı (pişmiş) 100
Pırasa 4 yemek kaşığı (pişmiş) 150
Bakla 4 yemek kaşığı (pişmiş) 100
Enginar 1 orta boy (pişmiş) 100
Bal Kabağı 100
Meyve Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü
Miktar (g)
Ahududu 1 çay bardağı 100
Ananas 1 dilim 110
Armut 1 orta boy 120
Ayva 1/3 orta boy 100
Böğürtlen ¾ su bardağı 120
Çilek 12-14 adet (orta boy) 200
Dut 10 büyük boy 75
Elma ½ büyük boy 100
İncir (tane) 1 küçük boy 75
Greyfurt ½ orta boy 150
Kırmızı erik 5 orta boy 85
Mürdüm eriği 2-3 orta boy 80
Meyve Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü
Miktar (g)
Karpuz 1/10 küçük boy (3 kg’lık) 250
Kavun 1/10 küçük boy (2,5 kg’lık) 200
Kayısı 4 orta boy 160
Kiraz 15 adet 85
Kivi 1 orta boy 150
Limon 2 küçük boy 180
Mandalina 1 büyük boy 150
Muz ½ orta boy 75
Nar ½ küçük boy 100
Portakal 1 orta boy 130
Şeftali 1 orta boy 150
Üzüm 1 küçük salkım 90
Yağ Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü
Miktar (g)
Sıvı yağ 1 tatlı kaşığı 5
Siyah zeytin 5 orta boy 10
Yeşil zeytin (çizik) 6-7 orta boy 10
Yumuşak margarin 1 tatlı kaşığı 5
Ceviz içi 2 adet 8
Fındık içi 5-6 adet 10
Ayçekirdeği 1 avuç 10
Şeker Grubu Değişim Listesi
Besin Ortalama ölçü Miktar (g)
Şeker (toz-silme) 3 tatlı kaşığı 15
Şeker (küp) 6 adet 15
Bal 2 tatlı kaşığı 20
Reçel 2 tatlı kaşığı 20
Pekmez 2 tatlı kaşığı 20