Afşar Timuçin ve Ali Timuçin, Aydınlanma hareketinin kaynaklarını, özünü ve toplumsal boyutunu yazdı: 18. yüzyıl, felsefenin ilk olarak siyasallaştığı yüzyıldır. Her şeyden önce siyasal ve dinsel yetkelerin tartışılması gerekiyordu.
Aydınlanma böylece bir eylem felsefesi oldu. Felsefe hiçbir dönemde bu kadar somutlaşmamış, bu kadar kavgacı olmamış, insanlığı bu kadar geniş biçimde kucaklamaya çalışmamıştı. Aydınlanma, Sanayi Devrimi’ne açılan bilimsel atılımların, sermayeciliğin gelişimini sağlayan atılımların getirdiği olumlu ve olumsuz değerlerle ilgili bir genel eleştiriydi.
Aydınlanma nedir?
Afşar Timuçin ve Ali Timuçin, Aydınlanma hareketinin kaynaklarını, özünü ve toplumsal boyutunu yazdı: 18. yüzyıl, felsefenin ilk olarak siyasallaştığı yüzyıldır. Her şeyden önce siyasal ve dinsel yetkelerin tartışılması gerekiyordu.
Aydınlanma böylece bir eylem felsefesi oldu. Felsefe hiçbir dönemde bu kadar somutlaşmamış, bu kadar kavgacı olmamış, insanlığı bu kadar geniş biçimde kucaklamaya çalışmamıştı. Aydınlanma, Sanayi Devrimi’ne açılan bilimsel atılımların, sermayeciliğin gelişimini sağlayan atılımların getirdiği olumlu ve olumsuz değerlerle ilgili bir genel eleştiriydi.
Aydınlanma filozoflarından seçme metinler
Aydınlanma hareketinin simge isimleri olan büyük düşünürler Locke, Montesquieu, Voltaire, Rousseau, Diderot, Kant ve diğer filozofların eserlerinden seçme metinler.
çağına öfkeli, çözümleri zıt iki düşünür Marx ve Nietzsche
Nietzsche’nin de, Marx’ın da emin olduğu bir şey vardı: Yaşanılabilir ve sevinçli bir hayat, insanoğlu için imkânsız hale gelmişti. Nietzsche, saldırısını varolan ahlak anlayışı ile ondan kaynaklanan ilişki biçimlerine yöneltti. Marx’ın saldırısı ise, kapitalist üretim ilişkileri ile bundan kaynaklanan tüm tahakküm biçimlerine yönelmişti ve ancak özel mülkiyetin ortadan kaldırılmasıyla özgür bir hayatın kurulabileceğini düşünüyordu. Fatih Yaşlı, yaşadıkları çağı eleştiren, ama zıt çözümler öneren iki düşünürü karşılaştırarak yazdı.
Postmodernizmin fikir babası: Nietzsche
Önceleri Nietzche hayranı, ama sonra ona karşı olan Macar filozofu Georg Lukacs, “Nietzsche pratikte hem efendilere hem de kölelere hizmet edecek, ancak yalnızca efendilere yararlı olacak düşünceler ileri sürmektedir” diyor.
Nietzsche, kapitalizmin tekelciliğe geçtiği dönemde yaşadı ve sonuçta tekelci burjuvazinin çıkarlarını yansıttı.
Postmodern düşünürlerin bugün Nietzsche’yi yeniden güncelleştirme girişimlerini bu çerçevede anlamak gerekir.
Yener Orkunoğlu, Nietzsche’yi ve günümüzdeki etkilerini irdeliyor.
Ender Helvacıoğlu
Burjuva Aydınlanmasının serüveni ve Emekçi Aydınlanması
Burjuva uygarlığının şafağında Modernizm, Bilimsel Devrim ve Aydınlanma, insanlığa büyük kurtuluş umutları, büyük çözümler ve yepyeni bir toplum ve evren modeli sundu. Günümüz burjuvazisi ise, gençlik dönemindeki bütün bu niteliklerini küpeşteden attı. Burjuva Aydınlanması, emek-sermaye çelişkisinin sermayenin önderliğinde çözüleceği ilkesine dayanmıştı. Barutu çabuk tükendi. Emekçi Aydınlanması, emek-sermaye çelişkisinin emek lehine çözülerek ortadan kaldırılması zemininde oluşabilir.
Ünlü evrim bilimci Jerry Coyne ile söyleşi
‘Doğayı anlamaya çalışalım’
“Evrimin reddedilmesi bilimin ve genel olarak bilimsel yöntemlerin reddedilmesi anlamına gelir. Yaratılışçılar doğaüstü güçlerin bilimin bir parçası haline gelmesini istiyor. Yaratılışçılığın yol açabileceği en büyük tehdit budur.”
Dr. Deniz Akgün
İslam kültürü doğum kontrolüne engel olur mu?
Neo-liberal küreselleşme sürecinin insan ve toplum yaşantısı üzerindeki olumsuz etkilerini yamamaya yönelik
ideolojik, felsefi amaçlarla, İslam dininin liberal yönelimli yorumlarının şaşırtıcı bir şekilde birbiriyle örtüşebildikleri görülüyor.
Doç. Dr. İsmihan Yusubov
Matematikte inanmak ve anlamak üzerine
Herhangi bir şey anlatılırken, kafada var olan bir modelden yola çıkılır. Anlamak isteyen kişi de o modelin benzerini inşa etmekle uğraşır ve eğer inşa edebildiyse, anlamış demektir. Bu yazıda amaç, anlamak için gerekli matematik yapıları gözler önüne sermek.
Aslı Kayabal
Da Vinci’nin satrancı
Rönesans Dönemi matematikçisi Pacioli’nin satranç kitabını inceleyen uzmanlar, kitaptaki desenlerin çoğunun bir sanatçının kaleminden çıktığını belirttiler. Akla hemen Pacioli’nin arkadaşı Leonardo geldi. Araştırmalar, desenlerin Leonardo’ya ait olduğunu kanıtlamış gibi.
Bilim ve Gelecek’in son sayısında, her zaman olduğu gibi Matematik Sohbetleri, Bilim Gündemi, Yayın Dünyası, Satranç, Briç, Forum, Bulmaca gibi bölümlerde canlı haberler, bilimsel bilgiler, bilim tarihi öyküleri, söyleşiler, kitap tanıtımları ve tartışmalar yer alıyor.
Bilim ve Gelecek Dergisi
Adres: Sakızağacı Cad. Nane Sok. 15/4 Beyoğlu-İstanbul Tel: 0212-244 97 95
www.bilimvegelecek.com.tr
