Klinik Bilgi Sistemleri
klinik bilgi sistemini, hasta bakım hizmeti için önemli olan mevcut klinik bilginin
toplanması, saklanması ve kullanılmasını sağlayan klinik bilgi üzerine odaklanmış sistemler olarak tanımlamaktadır
Bütünleşik klinik veri tabanı, klinik
kararları destekleme, hasta tedavisini yönetme ve sürekli kalite geliştirme çalışmaları için uzman sistem
teknolojileriyle kullanılır
Klinik Karar Destek Sistemleri
KKDS klinisyenlere, klinik kararlarında yardım etmek için geliştirilmiş bilgisayar programlarıdır.
KKDS klinik tanı süreçlerinin maliyeti hakkında bilgi verme, klinik bilgi yönetimi, ilaç etkileşimleri ve dikkat gerektiren diğer klinik olaylar için uyarı mekanizmaları geliştirme, literatür tarama, klinik kılavuzlar ve protokoller, kalite değerlendirme, hasta yönetimi, rutin prosedürlere ilişkin
hatırlatıcılar, hastanın problemleri ile ilgili
alternatif test ve tedaviler, hastayla ilgili özel
bilgilerden oluşmaktadır
Klinik Karar Destek Sistemleri
Klinik karar destek sistemlerinin temel
amacı, hastanın problemlerinin teşhis ve
tedavisinde hekime gerekli olan bilginin
düzenli ve kullanıma uygun bir biçimde,
mümkün olan en kısa sürede, tedavinin
yapıldığı noktada, kullanılabilir formda ve
tedavi süreçlerini engellemeyecek tarzda
hazır bulundurulmasıdır
Klinik Karar Destek Sistemleri
KKDS hasta verilerinin depolandığı tıbbi bilgilerden oluşan bir bilgi tabanından
oluşur.
Sistem içerisinde klinik veriler depolanır ve problem çözme süreçlerinde hasta verileri ve tıbbi bilgileri kullanarak
çıkarsama yapan bilgisayar programları
tarafından sonuçlar elde edilir.
Klinik Karar Destek Sistemleri
Klinisyene karar süreçlerinde yardım etmeli
Hastanın tedavisini geliştirecek kapsama sahip olmalı
Yeni bilgiler ve geliştirilen teknikler ilave edilerek güncellenebilmeli
Esnek olmalı, yeterli bilgiyi içermeli ve kabul edilebilir sürede önerileri verebilmeli
Diğer iletişim sistemleri ile bütünleşik bir veri tabanı olmalı
Öğrenimi kolay kullanıcı ara yüzlerine sahip
olmalıdır
Klinik Kılavuzlar ve Protokoller
Belli bir klinik problemin çözülmesi ve tanıya varılması amacıyla sistematik olarak geliştirilmiş tavsiye kararlarıdır
Algoritma formatında hazırlanmış tıbbi
karar destek sistemleridir
Klinik Kılavuzlar
Klinik uygulama kılavuzlarının temel hedefi klinik etkililik ve bakım kalitesinin sağlanmasıdır
Klinik kılavuzlar tedavi ve bakımın iyileştirilmesi bilginin iyileştirilmesi ve değerlendirilmesi,
bakım ve tedavinin düzenlenmesi ve ölçülmesi (monitörizasyonu) ve harcamaların kontrol
edilerek maliyet etkili sağlık hizmetlerinin
desteklenmesi amacıyla kullanılırlar
Bakım Protokolleri
Bakım protokolleri teriminin yanı sıra, bakım haritaları (care map) da aynı anlamda kullanılmaktadır.
Bakım protokolleri belli bir tanı konmuş olan veya belli bir semptomla gelen her hasta için gereken asgari bakım
standartlarının bir grup multidisipliner klinik uzman tarafından ortaklaşa
tanımlanmasıdır.
Klinik Kılavuzlar İle Bakım Protokolleri Arasında Farklar
Bakım protokolleri kalite ve maliyet-etkinlik
üzerinde, klinik kılavuzlar ise sağlık bakımının uygunluğu üzerinde odaklanmıştır.
Bakım protokolleri multidisiplinerdir, klinik kılavuzlar tıbbi esaslardır.
Protokoller kuruluşa özgün, klinik kılavuzlar ulusal hatta uluslararası standartlardır
Protokoller bir zaman-görev matriksini izler,
klinik kılavuzlar yazım / algoritma formatını
kullanır.
Klinik Kılavuzlar ve Protokoller
Klinik kılavuzlar ve protokoller birlikte
kullanıldığında sağlık bakımının en mükemmel algoritmaları yaratılmış olur
Bunlar katı, değişmez kurallar olarak algılanmamalıdır
Bu araçların kullanılmasıyla klinik uygulamalar standardize edilerek sağlık bakımının kalitesi artırılır
Klinik uygulamadaki değişkenlik ve kalitesizlik azaltılarak maliyetler en aza indirgenir.
En iyi klinik uygulama ve bakım standartları
tanımlanarak risk azaltılır veya kontrol altında
Alarmlar/Uyarılar Hatırlatıcılar
Uyarı alarm sistemleri hekimler ve hemşireleri yanıt vermedeki gecikmelerin kritik olabileceği olası ciddi durumlara karşı uyarmak için geliştirilmiş olan
sistemlerdir
Klinik uyarı sistemlerinin en yaygın olanı olası ilaç
alerjisi ve ilaç-ilaç etkileşimlerini saptayan sistemlerdir
Ayrıca ilaçların doz hatalarını saptayabilmek için hastanın yaşı ve ağırlığı gibi faktörleri birleştirebilen algoritmalara dayalı sistemler ve ilaç tedavisi ya da diğer müdahalelerde bir değişikliği gerektirebilecek şekilde hastanın durumundaki değişiklikler için
laboratuvar sonuçlarını tarayan uyarı sistemleri vardır
Bibliyografik veri Tabanlarına Erişim
Sistem farklı alanlardaki uzmanlık alanları ile ilgili literatür bilgilerine erişim olanağı vermektedir.
Bu uygulamaların en iyi örneği MEDLINE tabanlı literatür bilgisine erişimdir.
Yapılan araştırmalarda klinisyenlerin hasta muayenelerinin üçte birinde ek bilgiye
ihtiyaç duyduğu sonucu elde edilmiştir.
Bibliyografik Veri Tabanlarına Erişim
Hekimlerin hastanın tedavisi sırasında,
hastalara uygulanan tedavilere ilişkin bir çok soru ortaya çıkmaktadır. Önerilen testin tahmin değeri nedir? Bu durum için en son tedavi
nedir? Bu yeni semptoma hastanın ilaçlarından herhangi biri neden olmuş mudur?
Bu soruların çoğu yanıtsız kalmakta, yanıtlanan sorular için ise bilgi kaynakları genellikle temel başvuru kitapları ve dergiler gibi kesin
referanslar yerine diğer hekimler olmaktadır.
Verinin Sunulması
Elektronik hasta kayıt sistemi hastanın tedavisi için gerekli olan verilerin herhangi bir zamanda ve yerde, ulaşılabilir, düzenli ve kapsayıcı bir biçimde sunulması olanağını verir.
