• Nem, ısı, ışık ve oksijen drogun bozulmasını kolaylaştıran birincil etkenlerdir. Bunların varlığında canlı organizmalar drogu, azot kaynağı olarak kullanır ve hızla çoğalmaya başlar. Drogun fiziksel ve kimyasal bozulması çoğu zaman iyi saklanmamasından kaynaklanır. Kaskara Kabuğu (Cortex Rhamni purshianae) gibi bazı droglar hariç, genellikle droglar için uzun süreli saklama tavsiye edilmez. Çuval, balya, tahta kutu, karton kutu, kâğıt torba gibi alışılmış ambalaj malzemelerinde saklanan yaprak, herba ve kök drogları % 10 ila 12 kadar nem çekerler. Drogların en çok taşımaları gereken nem miktarı, her drog için farmakopelerde verilmiştir. Fazla nem, sadece drogun ağırlığını arttırmakla kalmaz, hem etken maddelerin yüzdesini düşürür, hem de enzim faaliyetlerini hızlandıracağı gibi, küf mantarlarının da üremesine neden olur. Digitalis gibi bazı drogların havadan tekrar nem çekmeyecek şekilde iyi saklanmaları gerekir. Yoksa aktiviteleri büyük ölçüde azalır. Bu tip droglar sıkı kapalı kaplarda silika gibi nem çekici maddelerle bir arada tutulur.
Drogların saklanacağı ideal ısı donma noktasının hemen üstündeki ısıdır.
Ancak bu pratikte mümkün olmadığından, drogların serin yerde saklanması istenir. Droglarda bozulma ya canlı faktörler veya fiziksel ya da kimyasal faktörlerle olur.
• Nem, ısı, ışık ve oksijen drogun bozulmasını kolaylaştıran birincil etkenlerdir. Bunların varlığında canlı organizmalar drogu, azot kaynağı olarak kullanır ve hızla çoğalmaya başlar. Drogun fiziksel ve kimyasal bozulması çoğu zaman iyi saklanmamasından kaynaklanır. Kaskara Kabuğu (Cortex Rhamni purshianae) gibi bazı droglar hariç, genellikle droglar için uzun süreli saklama tavsiye edilmez. Çuval, balya, tahta kutu, karton kutu, kâğıt torba gibi alışılmış ambalaj malzemelerinde saklanan yaprak, herba ve kök drogları % 10 ila 12 kadar nem çekerler. Drogların en çok taşımaları gereken nem miktarı, her drog için farmakopelerde verilmiştir. Fazla nem, sadece drogun ağırlığını arttırmakla kalmaz, hem etken maddelerin yüzdesini düşürür, hem de enzim faaliyetlerini hızlandıracağı gibi, küf mantarlarının da üremesine neden olur. Digitalis gibi bazı drogların havadan tekrar nem çekmeyecek şekilde iyi saklanmaları gerekir. Yoksa aktiviteleri büyük ölçüde azalır. Bu tip droglar sıkı kapalı kaplarda silika gibi nem çekici maddelerle bir arada tutulur.
Drogların saklanacağı ideal ısı donma noktasının hemen üstündeki ısıdır.
Ancak bu pratikte mümkün olmadığından, drogların serin yerde saklanması istenir. Droglarda bozulma ya canlı faktörler veya fiziksel ya da kimyasal faktörlerle olur.
Canlı Faktörler:
Canlı Faktörler:
I) Bakteriler:
Bazı bakteriler pamuğu bozar ve tozlu bir görünüm kazandırır.
Chromobacteria prodigiosum nişasta taşıyan bazı droglarda bozulmaya neden olur.
Droglarda bozulma yapmamasına rağmen, dahilen alınan bazı droglarda (Örneğin: Sterculia, Kitre zamkı, Jelatin) Salmonella, Escherichia coli gibi patojen bakterilerin bulunmadığı
ispatlanmalıdır.
I) Bakteriler:
Bazı bakteriler pamuğu bozar ve tozlu bir görünüm kazandırır.
Chromobacteria prodigiosum nişasta taşıyan bazı droglarda bozulmaya neden olur.
Droglarda bozulma yapmamasına rağmen, dahilen alınan bazı droglarda (Örneğin: Sterculia, Kitre zamkı, Jelatin) Salmonella, Escherichia coli gibi patojen bakterilerin bulunmadığı
ispatlanmalıdır.
II) Küf Mantarları:
Parazit olanlar, özellikle saprofitler, spor taşır ve hif meydana getirir.
Bu hifler çoğalarak miselleri oluşturur. En çok Penicilium,
Aspergillus, Mucor, Eurotium ve Rhizopus türleri bu tip bozulmalara yol açar ve droga kötü bir koku kazandırırlar.
Toz droglarda küfün varlığı kolay anlaşılmaz. Örneğin, nişasta içinde mantar üremesi olup olmadığını anlamak için nişasta iyotla boyanır, boyanmayan cisimler mantar sporlarıdır.
Küf mantarları tarafından üretilen aflatoksinler ve okratoksinler kanser yapıcı olduklarından gıda ve droglarda bulunma limitleri farmakope ve kodekslerde belirlenmiştir.
II) Küf Mantarları:
Parazit olanlar, özellikle saprofitler, spor taşır ve hif meydana getirir.
Bu hifler çoğalarak miselleri oluşturur. En çok Penicilium,
Aspergillus, Mucor, Eurotium ve Rhizopus türleri bu tip bozulmalara yol açar ve droga kötü bir koku kazandırırlar.
Toz droglarda küfün varlığı kolay anlaşılmaz. Örneğin, nişasta içinde mantar üremesi olup olmadığını anlamak için nişasta iyotla boyanır, boyanmayan cisimler mantar sporlarıdır.
Küf mantarları tarafından üretilen aflatoksinler ve okratoksinler
kanser yapıcı olduklarından gıda ve droglarda bulunma limitleri
farmakope ve kodekslerde belirlenmiştir.
Sabit yağlarda oksidasyon ve epoksidasyon meydana getirirler. Bu hal acımaya yol açar.
Kuruyan yağlarda (Örn: keten yağı) ve uçucu yağlarda (Örn: Terementi) oksijen reçineleşme meydana getirir. Esrarda etken madde olan tetrahidrokannabinol oksijen tarafından bozulur, bu durum Esrar’ın halusinojenik etkisinin kaybolmasına yol açar.
Sabit yağlarda oksidasyon ve epoksidasyon meydana getirirler. Bu hal acımaya yol açar.
Kuruyan yağlarda (Örn: keten yağı) ve uçucu yağlarda (Örn: Terementi) oksijen reçineleşme meydana getirir. Esrarda etken madde olan tetrahidrokannabinol oksijen tarafından bozulur, bu durum Esrar’ın halusinojenik etkisinin kaybolmasına yol açar.
IV) Oksijen:
IV) Oksijen:
V) Isı:
Kimyasal reaksiyonları ve enzim reaksiyonlarını hızlandırır. Erime ve kristallenmeye yol açar.
VII) Klor:
beyazlaşmaya yol açar.
VIII) Plastikler:
paketlemede kullanılan plastikler droglarda reaksiyona girerek bozulmalara yol açabilir.
V) Isı:
Kimyasal reaksiyonları ve enzim reaksiyonlarını hızlandırır. Erime ve kristallenmeye yol açar.
VII) Klor:
beyazlaşmaya yol açar.
VIII) Plastikler:
paketlemede kullanılan plastikler droglarda reaksiyona
girerek bozulmalara yol açabilir.
Farmakope
• Tedavi değeri olan etkin madde, yardımcı madde ve drogların miktar tayini, saflıkları, stabiliteleri, genel fiziksel ve kimyasal özellikleri, saklama şartları, tanıma reaksiyonları, toksisiteleri, biyolojik etkileri ve benzeri özelliklerini gösteren referans kitaptır. Aynı zamanda ilaç terminolojisi, ilaç hammaddelerinin monografları, analizlerde kullanılan yöntemler ile cihazların standartlarını da içerir.
• Farmakope geçerli olduğu ülke ya da ülkelerde
yasa statüsündedir, bu nedenle hukuki değer
taşıyan başvuru kitabıdır.
• Avrupa Farmakopesi 1980 (1. Baskı) --- 57 bitki monografı,
• Avrupa Farmakopesi 2002 ( 4. Baskı) --- 143 bitki monografı,
• Avrupa Farmakopesi 2008 (6. Baskı) --- 229 bitki monografı var.
• Avrupa Farmakopesi 1980 (1. Baskı) --- 57 bitki monografı ,
• Avrupa Farmakopesi 2002 ( 4. Baskı) --- 143 bitki monografı,
• Avrupa Farmakopesi 2008 (6. Baskı) ---
229 bitki monografı var .
Avrupa Farmakopesinin Amacı Avrupa Farmakopesinin Amacı
İlacın kalitesi ile ilgili sağlık hizmetlerinde yer alan kişilerin ve diğer ilgililerin kullanımı için kabul edilmiş ortak standartlar yoluyla, kamu sağlığını daha iyi bir düzeye çıkarmaktır.
Toplum sağlığını iyileştirmek için ilaç kalitesi ile ilgili konularda, sağlık meslek mensuplarının ve ilgili diğer kişilerin uygulayacağı ortak standartları belirlemek, yani, ilaç tüketicisini korumaktır.
İlacın kalitesi ile ilgili sağlık hizmetlerinde yer alan kişilerin ve diğer ilgililerin kullanımı için kabul edilmiş ortak standartlar yoluyla, kamu sağlığını daha iyi bir düzeye çıkarmaktır.
Toplum sağlığını iyileştirmek için ilaç kalitesi
ile ilgili konularda, sağlık meslek
mensuplarının ve ilgili diğer kişilerin
uygulayacağı ortak standartları belirlemek,
yani, ilaç tüketicisini korumaktır.
Monograf
