Tiirk Kardiyol Dem Arş 2002; 30: 783
Editöre Mektup
Çalışmalard~ Hangi Büyüklükte Orneklem Gereklidir?
Sayın Yiğit
ve
arkadaşlarının"Atriyal fibrilasyonda kardiyoversiyon
sonrasıtromboembolik
olaylarınönlenmesinde
düşükmolekül
ağırlıklı heparİnierin etkinliğive
güvenliliği" başlıklımakalesini ilgiyle okudum <O. Fraksiyone olmayan heparin (FOH) ye- rine
düşükmolekül
ağırlıklı heparİn(DMAH) kulla-
nımı
kardiyoloj inin bir çok
alanında etkinliği kanıtlanmış
ve gittikçe
popülerleşenbir
uygulamadır.Yi-
ğit
ve
arkadaşlarıda bugüne kadar sistematik olarak çok fazla test
edilmemişbir alanda FOH
kullanımıile DMAH
kullanımının etkinliğinive
güvenliğini karşılaştırmışlardır.Bu
çalışmadavalvüler olmayan a triyal fibrilasyonlu ve
çalışmakriterlerine uygun 172 hasta 2 gruba
ayrılmış,bunlardan
90'ınatransö- zafegeal ekokardiyo grafi öncesi 2x5000 U daltepa- rin, 82'sine ise 5000 U
başlangıçbolusunu takibe APIT'yi bazalin 1.5
katıyapacak
şekildeFOH in- füzyonu
yapılmıştır.Bu tedavilerin
başlamasınıta- kib eden 24-48 saat içinde de hastalara ele ktriksel veya medikal kardiyoversiyo n
yapılmıştır. Başarılıkardiyoversiyon
sonrasıwarfarin
başlananhastalar- da, FOH veya DMAH tedavisi, warfarin ile e tkin an- tikoagulasyon (INR 2-3)
ulaşıncayakad ar devam
edilmiştir.
Bu
çalışmasonunda FOH ile DMAH'nin kardiyoversiyon
sonrasıtromboembolik o laylan ön - lemede
aynıdüzeyde etkin ve güvenli
olduğuortaya
konmuştur.
Bu
çalışmapratik
uygulamamızaçok önemli
katkılar sağlamaklaberaber örneklem grubu- nun seçimi ile ilgili
bazınoktalara dikkat çekmek is- terim.
Bilindiğigibi bir
çalışmagrubu içerisinde ve- ya iki
çalışmagrubu
arasında karşılaştırmayaparken istatistiksel olarak önemli
farkıtespit edebilmek için
çalışmanın
bir "güç" ünün
olmasıgere kir. Bunun an-
lamı
aradaki
farkıortaya
çıkaracakörneklem grubu- nun önceden belirlenmesi ve bu hedefe
ulaşacaksa-
yıda hastayı çalışmaya almaktır.
Ancak bu
sayedesonuçları doğru
yorumlamak mümkün olabilir. Bu hesaplamalar
esnasındadaha önceki
çalışmalardanelde edilen veri ler
kullanılabilir.Parenteral antikoa- gulasyonun tromboembolik olaylardaki
etkinliğini araştırmakiçin
yazarlarınmakalelerinde refere ettik- leri 2
çalışmayıalabiliriz. Bunf ardan Arnold ve arka-
daşlarının çalışmasında antikoagulansız
kardiyover- siyon
yapıldığındatromboemboli
sıklığı%6.3 olarak
bildirilmiştir.
ACUTE
çalışmasındaise klasik anti- koagulasyon ile tromboembolik olay
sıklığı%0.5 olarak tespit
edilmiştir.O zaman sorumuzu
şu şekilde kurgulayabiliriz. Kardiyoversiyon
sonrasıbir te- davinin tromboembolik olay
sıklığını%6.3'de n
%0.5'e
indirdiğini0.05 önem dü zeyinde ve 0.90 ola-
sılıkla
göstermek iç in e n az hangi büyüklükte bir ör- nekle mde
çalışmalıyız?Bu kurgu tam olarak
doğruolmamakla birlikte güç
hesabında kullanabileceğimiz
bazıverilere ihtiyaç
vardırve DMAH'i hiçbir et- kisi olmayan,
"boşilaç" olarak
varsaymamızdan kaynaklanmaktadır.Güç
hesaplamamasındakullan-
dığımız
matematiksel formüllerle
(4)bir hesaplama yaparsa k 396
sayısınıelde ederiz. Sonuç olarak bu
çalışmada
DMAH'nin FOR'den 0.05 anlam
sınırındave 0.90
olasılıkla farklı olmadığınıgöstermemiz için en az her grupta
396'şarhasta
bulunmasıgerekir.
Yiğit
ve
arkadaşlarının çalışmasıbu
açıdaneksik ol- mak la beraber, biz de
yaptığımızbir çok
çalışmada aynı yanlışa düşüyorve evrensel kabulu zor olan kü- çük örneklem gruplannda
çalışıyoruz.Doç. Dr. Erdem Diker
Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği
KAYNAKLAR
1. Yiğit Z, Küçükoğlu MS, Ökcün B, et al: Atriyal fibri- lasyonda kardiyoversiyon sonrası troınboeınbolik olayların
önlenmesinde düşük molekül ağırlıklı heparinlerin etkinli-
ği ve güven!iliği. Türk Kardiyol Dern Arş 2002;30:621-26 2. Arnold AZ, Mick MJ, Mazurek RP, et al: Role of prophylactic anticoagulation for direct current cardioversi- on in patients with atrial fıbrillation and atrial flutter. J Am Co ll Cardiol 1992; 19:581-5
3. Klein AL, Griının RA, Murray DOR, et al: Use of transesophageal echocardiography to guide cardioversion in patients with atrial fibrillation. N Engl J Med 2001;344:141 1-20
4. Dawson-Saunders B, Trapp RG: Basic and Clinical Biostatistics. Appleton & Lange. 1990;142-160