AB Kulisi
Editör’den
AB Kulisi’nin bu ayki Editör’den bölümünde, Türkiye’nin AB katılım sürecindeki mevcut tıkanıklık ve sürecin ilerlemesi için gündemdeki yol haritalarını ele alıyor…
Gündem
Bu ay AB gündeminde öne çıkan gelişmeler
...
Ajanda
Türkiye’nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları...
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60
Temmuz
2011
Editör’den
İlişkiler Donar mı?
Hırvatistan’ın, Avrupa Birliği’ne (AB) 2013’de üye olacağı kesinlik kazandı. Geçen ay ise İzlanda AB ile müzakerelere resmen başladı. Aynı zamanda, Bosna Savaşı sırasında Boşnak halkına karşı işlediği soykırım ve savaş suçlarından dolayı Sırp ordusu eski Başkomutanı Ratko Mladiç’in Eski Yugoslavya Savaş Suçluları Mahkemesi’ne yollanması ile Sırbistan’a da AB yolu açıldı. AB bu ülkeye de müzakereler için yeşil ışığı yıl sonuna doğru yakmayı öngörüyor. AB’ye katılım sürecindeki Türkiye’nin ise işleri yolunda gitmiyor! Ülkenin müzakere yolu uzunca bir süredir tıkanık. Son bir yıldır tek bir müzakere başlığı açılamadı. Herhangi bir siyasi engel olmadan açılabilecek kalan üç başlıktan biri olan ‘rekabet başlığının’ açılması konusunda bir ilerleme kaydedilemiyor. 1 Temmuz’da AB dönem başkanlığını üstlenen Polonya, başkanlık programında; "Türkiye'nin katılım müzakerelerinin devamını desteklemek için her fırsatı kullanacağız" ifadesini kullandı. Tabii ki kağıt üzerindeki ifadeler icraata dönüşmeden bir anlam ifade etmiyor. Uygulamayı görmek gerekiyor. Acı gerçek ise önümüzdeki altı ay içinde yeni bir başlık açılmazsa, süreci canlandırmanın çok zor olacağı.
Uzlaşma Mümkün mü?
Böyle bir ortamda AB yolunu hızlandıracak tek bir yol görünüyor: ‘Türkiye-AB arasında, Güney Kıbrıs’a limanların açılması, bunun karşılığında ise AB’nin KKTC ile doğrudan ticarete başlaması konusunda bir uzlaşmanın yapılması.’ Son bir yıldır kapalı kapılar ardında müzakerelerin yapıldığı biliniyordu. Geçtiğimiz günlerde Avrupa Birliği Genel Sekreter Vekili Büyükelçi Haluk Ilıcak’ın bir televizyon programı sırasındaki sözleri ise önümüzdeki döneme ilişkin ilk defa umut ışığı yarattı. Müzakere sürecindeki çıkmaza ilişkin konuşan Ilıcak, “Bir bakarsınız, önümüzdeki haftalarda 7-8 müzakere başlığını birden açarız. Biz büyük ülkeyiz. Kompleksimiz yok. Bir adım önden gitme konusunda bir sorunumuz yok.” dedi. 7 Temmuz’da Cenevre’de Kıbrıslı taraflar arasında başlayan 3. tur görüşmeleri öncesi söylenen bu sözleri yakında bir anlaşmanın mümkün olduğunu müjdelemişti. İki taraf arasındaki en büyük sorunlardan biri de hangi tarafın daha önce taviz vereceği konusuna odaklanıyordu. Bu ifadeler ise, Ankara’nın tek taraflı olarak limanları açmak için ilk adımı atma konusunda bir sorun yaşamayacağını ortaya koymuş oldu.
Ama Türkiye’nin AB sürecinin önünün açılması için Kıbrıs’ta siyasi sorunun da bir şekilde çözümü gerekli. Son olarak Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun açıklamaları da Kıbrıs’ta yeni bir sürece girilmekte olduğuna işaret ediyor. Davutoğlu önce Cenevre’de başlayan Kıbrıs müzakerelerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, “2012 yılında adada birleşme için referandum yapılabilir” dedi. Birkaç gün sonra Avrupa Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle’nin Ankara’ya yaptığı ziyaret vesilesiyle, AB’ye, Kıbrıs sorununun gelecek yılın temmuz ayına kadar çözülmesi gerektiği, yoksa Türkiye-AB ilişkilerinin donacağı restini çekti. Zira Rum Yönetimi, gelecek yılın ikinci yarısında, adanın tümünü temsilen AB dönem başkanlığı görevini üstlenecek. O tarihe kadar limanlar sorunu ve Kıbrıs müzakerelerinde bir kıpırdama olmazsa, gerçekten de Davutoğlu’nun uyarısı gerçekleşecek.
Duygu Leloglu BRÜKSEL
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60 2
2
CPS
Corporate & Public Strategy
Advisory Group
TEMMUZ 2011
Gündem
Türkiye-AB ilişkileri ve Kıbrıs meselesi
Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) katılım müzakerelerinde, Türkiye’nin Güney Kıbrıs’a limanlarını açmaması sebebi ile Avrupa Konseyi tarafından 2006 yılında dondurulan sekiz başlıkta görüşmeler için çözüm arayışları devam ediyor. Ankara, tıkanıklığın çözümü kapsamında Kıbrıs Adası’nda taraflar arasında devam eden barış görüşmelerinde en kısa zamanda bir mutabakat sağlanmasını destekliyor.
Kuzey ve Güney Kıbrıs yetkililerinin son olarak 7 Temmuz’da Cenevre’de gerçekleştirdikleri toplantıda bugüne kadar çözülemeyen itilaflı konularda Ekim ayına kadar hızlandırılmış müzakere süreci yürütülmesi kararı alındı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise Türkiye’nin, Kıbrıs’ın birleşmesi için yıl içinde taraflar arasında bir anlaşma yapılmasını ve 2012 ilk yarısında bir referandum düzenlenmesini desteklediğini açıkladı.
Türkiye’nin Milli Geliri Artıyor
AB istatistik kurumu Eurostat'ın rakamlarına göre, Türkiye'de, alım gücüne göre hesaplanan kişi başına gelir, geçtiğimiz yıl AB ortalamasının yüzde 48'ine ulaştı. Türkiye, bu oran ile AB üyeleri Bulgaristan ve Romanya'yı geride bıraktı. Ülke kişi başına düşen gelir sıralamasında, Hırvatistan dışındaki bütün Batı Balkan ülkelerinin önünde yer aldı. Rakamlara göre; AB’nin en zengini Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 283’ü ile ortalamayı üçe katlıyor. Hollanda’da kişi başına gelir ise AB ortalamasının yüzde 134’ünü oluşturuyor.
Türkiye, Okulu Terk eden Kızlarda Avrupa Birincisi
Avrupa Komisyonu’nun yayınlandığı bir rapora göre, Türkiye, kız çocuklarının eğitimi vaktinden önce terk etmesi konusunda, 30 Avrupa ülkesi arasında birinci sırada bulunuyor. Rakamlara göre, Türkiye’de 2009 yılında ilköğrenimden sonra okumayı bırakan erkek çocukların oranı
%37,9 iken, kızların oranı %50,2. AB ülkeleri ortalamasında %14,4 olan eğitimi erken terk oranı, Türkiye’de %44,3 olarak belirlendi. En düşük oranların bulunduğu, dolayısıyla bu konuda en iyi performansı gösteren ülkeler yüzde %4,9 ile Slovakya ve %5,3 ile Polonya oldu. En kötü performansı sergileyen Türkiye’yi ise Malta ve İspanya takip ediyor.
AB Hedefi 2013 Sonunda Üyelik Kriterlerini Karşılamak
Avrupa Birliği Bakanı ve Baş Müzakereci Egemen Bağış, AB kuruluşlarına ve AB’de faaliyet gösteren tüm düşünce kuruluşlarına gönderdiği mesajında, Türkiye’nin hedefinin 2013 yılı sonuna kadar AB’ye üyelik kriterlerini karşılamak olduğunu söyledi. Bağış, hükümetin seçimlerden sonraki ilk işinin uzlaşıya dayalı bir Anayasa yapmak olduğunu belirtti. AB Bakanı, hükümetin AB’den beklentisini, Birliğin taahhütlerine uygun adil bir müzakere sürecinin yürütülmesi olarak açıklayarak, Türk vatandaşlarına uygulanan vize politikasının bir an önce açıklığa kavuşturulması gerektiğine dikkat çekti.
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60 3
CPS
Corporate & Public Strategy
Advisory Group
TEMMUZ 2011
Polonya AB Dönem Başkanlığı görevini devraldı
Polonya, AB dönem başkanlığını 1 Temmuz tarihinde Macaristan’dan devraldı. Avrupa Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy, yaptığı açıklamada, ekonomik büyüme ve istihdam konularında bir Euro Bölgesi ülkesi olmayan Polonya ile birlikte çalışmayı beklediklerini açıkladı. AB ülkeleri ve kurumları, Polonya’nın gelecek altı aylık başkanlığı döneminde, borç krizi ile mücadele, AB’nin yeni çok yıllı bütçesinin görüşülmesi (2014-2020) ve AB komşu ülkeler politikasının geliştirilmesi yönünde ilerleme kaydedilmesini bekliyor.
Hırvatistan 1 Temmuz 2013’de AB Üyesi
AB, Hırvatistan'ın 1 Temmuz 2013'te birliğe üye olmasına karar verdi. Geçtiğimiz ay gerçekleşen AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde Hırvatistan’ın bu ay içinde müzakerelerini tamamlaması ve üyeliğe katılım anlaşmasını da Aralık ayında imzalaması onaylandı. Hırvatistan’ın, AB’ye katılımının ardından Bulgaristan ve Romanya’ya uygulanan özel denetim mekanizmasına alınması söz konusu olmayacak.
AB’den Schengen Reformu
AB Devlet ve Hükümet Başkanları, Haziran sonunda gerçekleştirilen toplantıda, Birliğin serbest dolaşım bölgesi Schengen’de reform yapmaya karar verdi. AB liderleri, Schengen Bölgesi’nin ortak kurallar ve temel prensip ve normlar çerçevesinde nasıl yönetileceğine ilişkin siyasi bir rehber hazırlanması konusunda uzlaştı. Zirveden Schengen Bölgesi’nin daha iyi yönetimi için etkili ve güvenilir bir gözetim ve denetim sisteminin oluşturulması gerektiği sonucu çıktı. Buna göre, AB üye devletlerinden uzmanlar, Avrupa Komisyonu ve ilgili kuruluş temsilcilerinden oluşacak grupların ülke özelinde inceleme ve değerlendirmelerde bulunması öngörülüyor. Yeni kurallar, Hollanda Dışişleri Bakanı Mark Rutte tarafından, Romanya ve Bulgaristan’a, AB üyeliklerinin ardından uygulanan “İşbirliği ve Tahkik Mekanizması” kurallarına benzetildi. AB İçişleri Bakanları, 9 Haziran tarihinde, Romanya ve Bulgaristan’ın Schengen Bölgesi’ne katılımını erteleme kararı almıştı. AB’nin yasama organı Parlamento ise yaptığı oylamada her iki ülkenin de Schengen’e katılımının sağlanması yönünde görüş vermişti.
Yunanistan için Eylül’de yeni Kurtarma Planı
Yunanistan’ın mali krizden kurtarılması için AB Euro Bölgesi ülkelerinin ve IMF’nin onayladığı ikinci yardım planı Eylül ayında hazır olacak. Özel sektörün Yunanistan için ikinci kurtarma planına dahil olması genel olarak kabul görürken, katılımın ve kurumsal kreditörlerinden alınacak ek kaynakların kapsamı ve detayları henüz netlik kazanmadı. AB Euro Bölgesi ülkelerinin, yeni planın nasıl işleyeceğine yönelik hazırlıklarını birkaç hafta içerisinde tamamlaması bekleniyor. Yunanistan için kabul edilen €110 milyar Euro’luk ilk kurtarma paketine eş değerde olması beklenen ikinci yardım paketi, 2014’e kadar geçerli olacak.
Euro Grubu bakanları 2 Temmuz tarihinde gerçekleştirdikleri toplantıda aynı zamanda, yürürlükte olan kurtarma paketinin beşinci dilimi olan 12 milyar Euro’luk acil destek fonunun serbest bırakılmasını onayladı. Karar, Yunan Parlamentosu’nun €28 milyar gelir getirmesi beklenen ek tasarruf tedbirlerini onaylamasının ardından alındı. Anlaşmaya göre, AB ülkeleri
€8,7 milyar ve IMF €3,3 milyar katkı yapıyor.
IMF Başkanı Lagarde
Uluslararası Para Fonu IMF’nin yeni başkanı Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde oldu. Son olarak IMF İcra Direktörleri Kurulu, Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde ve Meksika Merkez Bankası Başkanı Agustin Carstens'ın adaylığını onaylamıştı. Lagarde, IMF Başkanlığı yarışında rakibini geride bıraktı. 55 yaşındaki Lagarde’nin yıllık maaşı 551 bin 700 dolar dolayında olacak.
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60 4
CPS
Corporate & Public Strategy
Advisory Group
TEMMUZ 2011
AMB’den Euro Bölgesine Uyarı
Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve Avrupa Sistemsel Risk Kurulu Başkanı Jean-Claude Trichet, Euro Bölgesi'ndeki borç krizinin Avrupa Birliği ve ötesine yayılma riskinin olduğu uyarısında bulundu. Trichet, AB’nin finansal istikrarının önündeki en büyük tehlikenin, bankacılık sistemi ve bazı üye ülkelerin kamu maliyesindeki kırılganlıklar arasında bağlantı kurulması olduğuna dikkat çekti. AB içinde veya dışındaki finansal sistemler arasındaki yüksek etkileşimin, sistemin işleyişinde bir yerde aksaklık olması halinde, bazı ülkelerdeki borç krizinin hızla yayılabileceği anlamına geldiğini kaydetti.
AMB’ye İtalyan Başkan
İtalya Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, Avrupa Merkez Bankası (AMB) başkanlığına atandı. Ekim ayı sonunda sekiz yıllık görev süresi dolacak olan Jean-Claude Trichet’den görevi devralacak olan Draghi, 1 Kasım 2011 ve 31 Ekim 2019 tarihleri arasında görev yapacak.
Draghi’nin başkanlığa atanması ile birlikte AMB yönetim kurulunda bulunan İtalyan üyelerin sayısı iki olacak. Trichet’in gidişiyle AMB’nin yönetim kadrosunda görev alan Fransız yetkili kalmayacak. İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi Nisan ayında Fransa Cumhurbaşkanı NicolasSarkozy'e, Draghi'ye verilecek destek karşılığında AMB’deki ikinci İtalyan Lorenzo Bini Smaghi'nin koltuğunun Fransız bir adaya bırakılacağı sözü vermişti. Bu anlaşmaya göre Smaghi’nin istifa etmesi bekleniyor.
AB’den İranlı Devrim Muhafızlarına Yaptırım
Avrupa Birliği, Suriye’ye yönelik yaptırımları İran Devrim Muhafızları’nı da kapsayacak şekilde genişletti. Yaptırımlara, Devrim Muhafızlarının, Suriye rejimine, protesto gösterilerinin bastırılması için ‘donanım ve destek sağlaması’ gerekçesi gösterildi. AB’nin resmi gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe giren bu yaptırımlara göre, Devrim Muhafızları Başkomutanı Muhammed Ali Caferi, Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Ordusu’nun Komutanı Korgeneral Kasım Süleymani ve Devrim Muhafızları’nın istihbarat başkanı Hüseyin Taib’in malvarlıkları donduruldu. Adı geçen İran yetkililerinin AB’ye seyahat etmeleri de yasaklandı. Bu arada, AB, Libya’nın dondurulan paralarının muhaliflere verilmesi konusunda uzlaştı.
AB’den 2,2 Milyon Euro Kültür-Sanat Desteği
AB, Avrupa değer politikalarının daha iyi anlaşılmasını sağlamak için uyguladığı ‘Sivil Toplum Diyaloğu’ projesi kapsamında, 19 kültür sanat projesine 2,2 milyon Euro hibe desteği sağladı.
Destek, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kayseri, Trabzon, Balıkesir, Tokat, Tekirdağ, Rize, Adıyaman, Ordu ve Nevşehir'den sivil toplum kuruluşlarının hazırladığı kültür-sanat projelerine verildi. Bu projeler kapsamında, karikatür, halk dansları, edebiyat, müzik, plastik sanatlar, fotoğrafçılık gibi çağdaş sanatın çeşitli dallarının yanı sıra mimari, şehir planlama ve arkeoloji alanında faaliyetler yapılacak. Projelerin uygulama süreleri 10 ila 15 ay arasında değişecek.
AB Sigarayla Mücadelesini Genişletiyor
AB, sigaraya karşı mücadelesini genişletecek. Buna göre ‘iCoach’ adını taşıyan ve AB’deki tüm dillerde hazırlanan ücretsiz dijital platform, sigara tiryakilerine ve sigarayı bırakmış olanlara nikotin bağımlılığının nasıl üstesinden gelineceğine dair öneriler sunacak. iCoach, 25 - 34 yaş arasını hedefleyen, 'Sigarayı Bırakanlar Durdurulamaz' adlı kampanyada önemli bir yer teşkil edecek. Ayrıca Komisyon, yasakların sağlığa zararlı olabilecek elektronik sigaralar, tütüne karıştırılan aromalar, reklam, paketleme ve tütün ürünlerinin dükkanlarda pazarlanma biçimlerini de kapsamasını istiyor.
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60 5
CPS
Corporate & Public Strategy
Advisory Group
TEMMUZ 2011
Komisyondan İşsizlere Kriz Yardımı Önerisi
Avrupa Komisyonu, Avrupa Küreselleşme Fonu’ndan, mevcut ekonomik ve mali kriz yüzünden işini kaybetmiş olan işçilere sağlanan mali desteğin devam etmesini önerdi. Buna göre, ekonomik kriz sebebi ile işinden olan çalışanlar için 30 Aralık 2011 tarihine kadar karar verilen fon kullanımının, Avrupa Küresel Fonu Yönetmeliği’nin son yürürlük tarihi olan 31 Aralık 2013’e kadar uzatılması öneriliyor. Önerinin, AB’nin karar organı Konsey ve Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanması gerekiyor.
AB’nin BM Konferansı için Yol Haritası
Avrupa Komisyonu, AB’nin Haziran 2012’de Rio de Janeiro’da düzenlenecek BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı’nda AB tarafından benimsenmesi öngörülen bir yol haritası hazırladı. Yol haritası, yeşil ekonomiye geçiş kapsamında ‘ne, nasıl ve kim’ sorularının cevabını bularak bölgesel, ulusal ve uluslararası alanda uygulamaya geçirilmesine yönelik öneriler sunuyor.
Buna göre, anahtar temalar; su, yenilenebilir enerji, deniz kaynakları, biyo çeşitlilik, eko sistem hizmetleri gibi kaynaklara yatırım yapmak, pazar ve düzenleyici araçları bir araya getirmek, yönetimin geliştirilmesi ve özel sektörün dahil edilmesi olarak öngörülüyor.
Ajanda
14 Temmuz -Coreper II -Coreper I
-AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi
-Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi Genel Kurulu 15 Temmuz
-Coreper I -Coreper II
-AB’nin Kalkınma Bakanları gayri resmi toplantısı 16 Temmuz
-Coreper I
-Gayri resmi RELEX toplantısı 18 Temmuz
-AB’nin Genel İşler ve Dışişleri Bakanları Konsey toplantıları -AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi
-AB’nin İçişleri ve Adalet Bakanları gayri resmi toplantısı -AB’nin Tarım ve Balıkçılık Bakanları toplantısı
19 Temmuz
-AB Genel İşler ve Dışişleri Bakanları Konseyi -AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi
-AB’nin Tarım ve Balıkçılık Konseyi 20 Temmuz
-Coreper I -Coreper II
-AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi
-AB’nin Rekabet Konseyi gayri resmi toplantısı -Avrupa Komisyonu haftalık toplantısı
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60 6
CPS
Corporate & Public Strategy
Advisory Group
TEMMUZ 2011
21 Temmuz -Coreper I -Coreper II
-AB’nin Rekabet Konseyi gayri resmi toplantısı -AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi
22 Temmuz -Coreper I
-AB’nin Ekonomik ve Mali İşler Konseyi -AB’nin Rekabet Konseyi gayri resmi toplantısı 23 Temmuz
-AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi -Coreper I
24 Temmuz -Coreper I 26 Temmuz -Coreper II 28 Temmuz
-AB’nin Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanları gayri resmi toplantısı 29 Temmuz
-AB’nin Siyasi ve Güvenlik Komitesi
-AB’nin Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanları gayri resmi toplantısı
CPS
Corporate & Public Strategy Advisory Group
Brüksel, Istanbul, Washington
CPS AB Kulisi’nde yer alan haberler, çeşitli AB haber kaynaklarından derlenmiştir.
Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels Tel: +32 (2) 237 99 40 Fax: +32 (2) 237 99 60 7
CPS
Corporate & Public Strategy
Advisory Group
