Bilgisayarsız Bilgisayar Bilimi Öğretimi

(1)

CS Unplugged -

Dr. Öğr. Üyesi H. Gökçe Bilgiç Doğan BTÖ 308 – ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ II

HAFTA 5

(2)

Bilgisayarsız Programlama Öğretimi Giriş

 İlgili kavramların doğrudan öğrenene aktarılması yerine, kavramın öğrenen tarafından ortaya çıkarılması esası

 Oyun ve benzeri etkinlikler üzerinden kavram ve özelliklerin öğrenci tarafından keşfi

(3)

Bilgisayarsız Programlama Öğretimi Giriş

 Bilgisayar üzerinde programlamayı öğretmek değil,

ileride bilgisayar üzerinde yapılacak etkinliklerde gerekli olan temel bilgi ve becerilerin oluşturulmasını sağlamak

 Günlük yaşam senaryoları odaklı → öğrencilerin

kavramları kişisel olarak anlamlı bulmalarına ve günlük yaşamdaki bilgi işlemsel düşünmenin keşfedilmesi

(4)

 Video anlatımlar

 Gösteriler

 Sınıf dışı etkinlikler

 Oyunlar

 Kağıt kalem etkinlikleri

 Bulmacalar vb.

(5)

Temel Karakteristikleri

 Bilgisayarlar yok

 Oyunlar (meydan okuma, rekabet, yarış, oyun vb.)

 Bedensel, fiziksel, kinestetik (kartlar vs.)

(6)

Temel Karakteristikleri

 Öğrenci merkezli

(takım çalışmaları, iletişim, etkileşim, işbirliği, keşfetmeye yönlendirme, deneme-yanılma vb.)

 Kolay uygulama

( ucuz, okulda erişimi kolay ekipmanlar, materyaller, yönerge kağıtları, broşür vb.)

(7)

Temel Karakteristikleri

 Büyüyen fikirler topluluğu

(farklı fikir ve etkinlik varyasyonlarının paylaşımı, dünya üzerinde üretilmiş farklı birçok etkinliğe erişim ve

adaptasyon)

 Hikaye duygusu

(öğrencilerin katılımını sağlamak amaçlı kurgu ve hikayeleştirme öğelerinin kullanımı)

(8)

Dikkat edilmesi önemli bazı ilkeler

^(Bell,

Alexander, Freeman, & Grimley, 2008)

 Bilgisayar bilimi kavramlarına odaklanmalı,

 Öğrencilerin grup olarak bir arada olması sağlanmalı,

 Etkinlikler eğlenceli olmalı, sıkıcı bir süreç tasarlanmamalı,

 Materyaller Creative Commons lisansı ile yapılmalı, diğer kişilerin değiştirmesine olanak tanınmalı,

(9)

Dikkat edilmesi önemli bazı ilkeler

^(Bell,

 Etkinlikler cinsiyet açısından tarafsız olmalı,

 Bireyci yaklaşımlardan çok grup ile olan yaklaşımlara odaklanmalı,

 Öğrencilerin ilgisini çekecek veya hayal dünyalarını etkileyecek bir kurgusu olmalı,

 Öğrencilerin sorular sorarak kavramları ve çözümleri keşfetmeleri sağlanmalı,

(10)

Dikkat edilmesi önemli bazı ilkeler

^(Bell,

 Kavramlar aracılığı ile oyun oynamaları sağlanmalı,

 Etkinliklerde öğrenciler hata yapabilir bu durum bütün etkinliğin ilerleyişini etkilememeli; hata ayıklama da

öğretimin bir parçası olarak görülmelidir.

(11)

Varsayılan bazı avantajlar

 Bilgisayar bilimine ilgi ve farkındalığın arttırılması

 Kavramsal süreçleri somutlaştırma

 Keşfederek öğrenme

 Oyunla öğrenme

 Eğlenceli

 Küçük yaşlara ve herkese bilgisayar bilimleri eğitimi

(12)

Bir Etkinlik Örneği

(13)

Etkinlik Amacı

 Programlarda değişkenler en temel kavramlardan biridir.

Bir değişkenin ne işe yaradığı, hangi amaçlarla kullanıldığı, değişkenlerde tutulan verilen türleri ve

değişkenlerde neler yapılabileceği konuları bu kavram altında ele alınması gereken bazı noktalardır. Bu

etkinlikte öğrenciler tarafından değişken tanımının ve bir değişkenin sadece belirli bir türde veri tutulabileceğinin kavranması; bunun yanında değişken kavramını

açıklayabilecek ve farklı örnekler üretebilecek becerilerin kazandırılması amaçlanmaktadır.

(14)

Etkinliğin Tanımı

 Kişi nicel ve nitel birçok özellik tarafından tanımlanır. Bu özellikler kişiden kişiye değişir. Örneğin, yaş ve boy

uzunluğu gibi nicel (sayısal); isim, taraftarı olunan takım ve en sevilen renk gibi nitel (sözel) birçok özelliğimiz

vardır. Bu etkinlikte öğrenciler belirlenen özellikleri temel alarak sınıftaki arkadaşlarının bilgilerini toplarlar ve bu bilgiler ile farklı işlemler gerçekleştirirler.

(15)

Yaş/Sınıf

 5. ve 6 sınıflar

(16)

Gerekli ön beceriler

 Temel matematiksel işlemler yapabilme

 Temel mantıksal işlemleri ve karşılaştırmaları gerçekleştirebilme

(17)

Gerekli malzemeler

 Dört adet kapağı açılabilen kutu

 Üzerinde sırasıyla ‘İsim’, ‘Doğum Yılı’, ‘En Sevilen Renk’,

‘En Sevilen Yemek’ yazan ve boyuna asılabilecek şekilde hazırlanmış kağıt ya da kartonlar

 Her bir öğrenciye dörder adet verilmek üzere küçük not kağıtları

(18)

Aşamalar

⁽¹⁾

1. Dersin başında değişken kavramı açıklanır. Sınıf içinden örnekler verilerek değişkenlerin aslında bilgi taşıyan birer taşıyıcı oldukları üzerinde durulur.

2. Değişken kavramıyla sıklıkla karıştırılabilen sabit kavramı açıklanır ve değişken ile arasındaki farklar örnekler ile anlatılır.

3. Birinci tartışma sorusu sınıfa yöneltilir.

(19)

Aşamalar

⁽²⁾

4. Tahtaya ‘Ad’, ‘Doğum Yılı’, ‘Yaş’, ‘En Sevdiği Renk’ ve

‘En Sevdiği Yemek’ sütun başlıkları içeren bir tablo çizilir ya da projeksiyon olan sınıflarda bu tablo bir tablolama programı aracılığıyla da hazırlanarak tahtaya

yansıtılabilir.

5. Sınıftan beş öğrenci seçilir. Bu öğrencilerden biri işlemci rolünü üstlenir ve tahtaya geçirilir.

(20)

Aşamalar

⁽³⁾

6. Diğer dört öğrenciye ise üzerinde değişken isimleri yazan

kartonlar verilir ve boyunlarına asmaları istenir. Bu öğrencilere aynı zamanda birer adet kutu verilir.

7. Daha önce hazırlanmış olan ufak not kağıtlarından sınıftaki diğer öğrencilere dörder adet dağıtılır.

8. Öğrencilerden not kağıtlarına, her biri bir kağıda gelecek şekilde adlarını, doğum yıllarını, en sevdikleri rengi, ve en sevdikleri yemeğin adını yazmaları istenir.

(21)

Aşamalar

⁽⁴⁾

9. Değişken isimleri taşıyan öğrencilerden, sınıftaki

öğrencilerden birini seçip beraberce onun yanına

gitmeleri istenir. Yanına gidilen öğrencinin de bilgilerini yazmış olduğu not kağıtlarını ilgili kutunun içine atması istenir.

10.Bu aşamada ikinci ve üçüncü tartışma soruları sınıfa yöneltilir.

(22)

Aşamalar

⁽⁵⁾

11.Değişken rolü üstlenen öğrencilerin kutularını açmaları, içerisinde yazan kağıdı okuyup doğruluğunu kontrol etmeleri istenir. Eğer yanlışlık var ise kağıtlar öğrenciye geri verilir. Burada değişkenin kendi türüne ve tanımına uygun veri taşıyabileceği, aksi durumlarda programın hataya düşebileceği sınıfla paylaşılır.

(23)

Aşamalar

⁽⁶⁾

12.Kağıtlar doğru kutulara atıldıktan sonra, değişken kutuları taşıyan öğrenciler, işlemci öğrencinin yanına gider. İşlemci öğrenci İSİM, EN SEVİLEN RENK, EN SEVİLEN YEMEK kutularını açar ve içindekileri tabloya not eder. DOĞUM YILI

kutusundan çıkan yıl bilgisini kullanarak yaş hesaplar ve sonucu tabloya geçirir.

13.Dördüncü tartışma sorusu sınıfa yöneltilir.

14.İşlemci ve değişken rolü üstlenen öğrenciler değiştirilerek aynı işlemler tekrarlanır.

(24)

Tartışma soruları

1. Çevrenizde gördüğünüz sabitler ve değişkenlere örnekler neler olabilir?

2. Değişkenleri düşündüğümüzde burada değişken rolünü kim üstlenmiş? Değişken rolünü üstlenen arkadaşlarınız arasında ne fark vardır?

3. Sizce kağıtları kutuya atan arkadaşınız aslında yaptığı eylem nedir?

4. İşlemci, kutulardan çıkan kağıtlarla ne yaptı? Hangi farklı işlemler, gerçekleştirdi?

(25)

Ekler

Örnek Kutu

İSİM DOĞUM

YILI EN SEVİLEN

RENK EN SEVİLEN YEMEK

Boyun Etiketleri

(26)

Bir Etkinlik Örneği

(27)

Etkinlik Amacı

 Bir problemi çözmek için gerekli olan programı

oluşturmak kadar, daha önce oluşturulmuş olan bir programı takip edebilmek de önemli zihinsel beceriler gerektirmektedir. Bazen hataları ortaya çıkarmak, bazen de oluşturulmuş bir algoritmadan farklı bir alanda

yararlanabilmek için kodların okunması ve anlaşılması önemlidir. Bu amaçlara temel oluşturması açısından ‘yol tarifi’ etkinliğinde öğrencilerin kendilerine verilen ve

programlama kodlarına benzer yapılar içeren komutları takip etmeleri ve varsa hataları tespit etmeleri

amaçlanmaktadır.

(28)

Etkinliğin Tanımı

 Gitmek istediğiniz ancak nasıl gidileceğini tam olarak

bilemediğiniz yerler için genel olarak yolu bilen bir kişiden tarif etmesini isteriz. Tarif zaman zaman doğru, zaman

zaman yanlış ve bazen de çok karmaşık olabilmektedir.

Bu etkinlikte öğrenciler kendilerine verilen harita üzerindeki yol tariflerini takip edecekler, tariflerdeki

hataları belirleyip karmaşık yol tariflerini de çözümlemeye çalışacaklardır.

(29)

Yaş/Sınıf

 Birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar tüm sınıflar (Verilen harita ve yol tariflerinin karmaşıklık düzeyi arttırılıp

azaltılarak tüm yaş gruplarına uygun hale getirilebilir.)

(30)

Gerekli ön beceriler

 Okuma/yazma

 Yönergeleri takip edebilme

 Temel yönleri bilme

(31)

Gerekli malzemeler

 Mümkün olduğunca araba figürleri (çıktısı alınıp kalın kağıda basılmış resim vb. de olabilir.)

 Her bir öğrenciye birer adet verilmek üzere harita ve tarifleri içeren çalışma kağıdı

(32)

Etkinlik Kağıdı Örneği

Kuzey

Güney

Batı Doğu

(33)

 1 blok güneye git

 6 blok doğuya git

 2 blok kuzeye git

Yol Tarifi - 1

(34)

Yol Tarifi - 2

(35)

Yol Tarifi – 3 (Çiftlik)

(36)

Yol Tarifi – 4 (Ev)

 3 blok batıya git

(37)

Yol Tarifi - 1

(38)

Yol Tarifi - 2

(39)

Yol Tarifi – 3 (Çiftlik)

(40)

Yol Tarifi – 4 (Ev)

 3 blok batıya git

(41)

Şimdi sizin bulduklarınızı inceleyelim

(42)

Kaynakça

 Kuramdan Uygulamaya Programlama Öğretimi.

Yasemin Gülbahar ve Hasan Karal (2019). Pegem Akademi Yayıncılık.

 Bilgi İşlemsel Düşünmeden Programlamaya. Yasemin Gülbahar (2017). Pegem Akademi Yayıncılık.