ÇIKMIŞ LGS SORULARI
Türkçe
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR
Türkçe
İvedik Organize Sanayi 1518 Sok. Matbaacılar Sitesi
Mat-Sit İş Merkezi No:2/20 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0 312 384 20 33 Fax: 0312 342 23 58
WhatsApp: 0 505 925 57 81
www.editoryayinevi.com | bilgi@editoryayinevi.com
ISBN 978-605-280-079-9
9 786052 800799 LIIL TAKAHTA UYU
MLU
IL AK
LI TAHTA UYU
MLU
Türkçe
8. SINIF VIP
BANKASI SORU
YENİ NESİL SORULARLA MANTIK MUHAKEME BECERİLERİ
TÜRKÇE
EDİTÖR Turgut MEŞE
YAZAR Komisyon
Bütün hakları Editör Yayınevine aittir.
Yayıncının izni olmaksızın kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekânik yollarla ya da fotokopi yoluyla basımı,
çoğaltılması ve dağıtımı yapılamaz.
Çıkmış soruların telif bedeli ödenmiştir.
ISBN / TARİH
978-605-280-079-9 / 15-10-19
SERTİFİKA NO 16199
KAPAK TASARIMI Editör Yayınevi Dizgi Ekibi
SAYFA TASARIMI Editör Yayınevi Tasarım Ekibi
BASKI VE CİLT Melih Ambalaj
ANKARA
İLETİŞİM
İvedik Organize Sanayi Matbaacılar Sitesi 1518 Sok. Mat-Sit İş Merkezi No:2/20
Yenimahalle / ANKARA Tel: 0 312 384 20 33 - 0 505 925 57 81
Fax: 0312 342 23 58 www.editoryayinevi.com
SÖZCÜKTE VE SÖZ ÖBEKLERİNDE ANLAM
TEST 1 ...5
TEST 2 ...9
TEST 3 ...12
TEST 4 ...15
TEST 5 ...18
TEST 6 ...21
TEST 7 ... 24
CÜMLEDE ANLAM TEST 1 ... 28
TEST 2 ...31
TEST 3 ... 34
TEST 4 ... 38
TEST 5 ... 42
FİİLİMSİLER (EYLEMSİLER) TEST 1 ... 45
TEST 2 ... 49
TEST 3 ... 53
CÜMLENİN ÖGELERİ TEST 1 ...56
TEST 2 ...60
TEST 3 ...63
TEST 4 ...66
CÜMLE TÜRLERİ TEST 1 ...69
TEST 2 ... 72
TEST 3 ... 76
YAZIM KURALLARI TEST 1 ... 79
TEST 2 ... 82
TEST 3 ... 85
TEST 4 ... 88
NOKTALAMA İŞARETLERİ TEST 1 ...90
TEST 2 ...93
TEST 3 ...96
TEST 4 ...99
İÇİNDEKİLER
METİN TÜRLERİ - METİNLERİ KARŞILAŞTIRMA
TEST 1 ... 154
TEST 2 ...158
TEST 3 ... 161
ANLATIM BOZUKLUKLARI TEST 1 ...166
TEST 2 ...169
TEST 3 ...172
MEDYA KAYNAKLARI - GÖRSELLER AKIŞ ŞEMASI TEST 1 ...175
TEST 2 ...179
TEST 3 ...182
SÖZLÜ İLETİŞİM TEST 1 ...188
TEST 2 ...190
SÖZEL MANTIK VE MUHAKEME TEST 1 ...193
TEST 2 ...200
CEVAP ANAHTARI ...206
PARAGRAF TEST 1 ...102
TEST 2 ...106
TEST 3 ...111
TEST 4 ... 116
TEST 5 ...120
TEST 6 ...125
ANLATIM BİÇİMLERİ VE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI TEST 1 ...130
TEST 2 ... 134
TEST 3 ...138
FİİLLERDE ÇATI TEST 1 ...142
TEST 2 ... 145
TEST 3 ...148
TEST 4 ...151
TEST 1
1 Aşağıdaki tabloda Sümer alfabesi ve bu alfabedeki sembollerin Türkçedeki karşılıkları veril- miştir.
A
Q R S T
Y Z
U ve Ü V W X
I ve İ J K L M N O ve Ö P
B C ve Ç D E F G ve Ğ H
SÜMER ALFABESİ
Yazımı soldan sağa doğrudur.
“Elimde tuttuğum dergiyi hiç açılmamış gibi gözüksün diye ... karıştırıyorum. Mükerrem ağabey bir kitabı ya da dergiyi karıştırırken sayfaları eğdiğimi, ...görmemeli.” parçasında boş bırakılan yere getirilebilecek en uygun sözcük aşağıdakilerin hangisinde Antik Sü- mer alfabesine göre doğru yazılmıştır?
A)
B)
C)
D)
4 Metnin ilk cümlesi ile ilgili;
I. Zıt anlamı olan sözcük kullanılmıştır.
II. Eş sesli sözcük kullanılmıştır.
III. Terim anlamlı sözcük kullanılmıştır.
IV. Eş anlamı olan sözcük kullanılmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) III ve IV
5 Metnin ilk paragrafındaki altı çizili söz- cüğün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) gün B) defa
C) kere D) sefer
6
y
Açık kapının önünde saatlerce oturduk.y
Yol açık, bir saat sonra köye varırız.y
Arkadaki araba, açığı iyice kapattı.y
Trenin yolu şehrin açığından geçer.“Açık” sözcüğü, yukarıdaki cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
2 Metnin son cümlesinde altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir?
A) kötü bir sözü söylemekten çekinmek, söylemek istememek
B) konuşurken ağzından istemediği bir söz kaçırmak
C) söylemek üzere olmak ama söylemekten vazgeçmek
D) rastgele söz söylemekten kaçınmak
3 Metnin ilk cümlesinde geçen “göstermek”
sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin- de metindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Yolun karşısındaki lokantayı parmağıyla gösterdi.
B) Bu güzel davranışı onun karakterini gös- teriyor.
C) Tecrübeli insanlar gençlere her zaman yol göstermeli.
D) Haklı olduğumu size mutlaka gösterece- ğim.
2 - 5. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Bir konu cinsine göre bir adamı bilgili, zengin, bellekli gösterebilir. En kişisel, en değerli tarafını, ruhunun asıl gücünü ve güzelliğini anlayabilmek için, kendinden olanla olmayanı ayırt etmek, ken- dinden olmayan şeyleri de nasıl seçtiğine, düzenlediğine, nasıl bir şekil ve dil kullandığına bakmak gerek. Başka türlü olur mu? Ya söylediğini başka yerden almış ve daha kötü bir şekle sokmuşsa?
Çoğu kez böyle oluyor.
Kitaplarla alışverişim azsa yeni bir şairde gördüğüm güzel bir buluşu övmeye cesaret edemem.
Önce bilen birinin bana o parçanın şairin kendi malı olup olmadığını söylemesi gerek. O zamana kadar dilimi tutarım.
7 Oyunla dekor
I son derece uyumluydu.
Bu soğuk havada sıcak
II bir çorba iyi geldi.
Tatlı
III sözleriyle herkesin gönlünü kazanmıştı.
Numaralandırılarak belirtilen bu kelime- ler anlam bakımından sırasıyla eşleştiril- diğinde aşağıdaki seçeneklerden hangi- si doğru olur?
I II III
A) Mecaz Anlam
Gerçek (Temel) Anlam
Terim Anlam
B) Terim
Anlam Mecaz
Anlam Terim
Anlam
C) Terim Anlam
Gerçek (Temel) Anlam
Mecaz Anlam
D) Mecaz Anlam Mecaz
Anlam Mecaz
Anlam
8 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- zili sözcük terim anlamıyla kullanılma- mıştır?
A) Oyunun ikinci perdesine ancak yetiştim.
B) Türkçede kökler türü bakımından ikiye ayrılır.
C) Üçgenin üç kenarı vardır.
D) Olaya bir de bu açıdan bakmalısın.
9 “Düşmek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Güneşin düştüğü yerler daha sıcaktı.” cümlesindeki anlamıyla kullanıl- mıştır?
A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.
B) Benim payıma çok az düştü.
C) Bu yıl dağlara kar erken düştü.
D) Ağaçtan yere bir yaprak düştü.
10 İnsanın bilinçli olarak belli bir amaca ulaş- mak için giriştiği hem doğal ve toplumsal çerçevesini hem de kendisini değiştiren ça- lışma sürecine emek denir.
Buna göre aşağıda verilen resimlerden hangisi “emek” sözcüğünü çağrıştırmak- tadır?
A)
B)
C)
D)
14 Aşağıda verilen şekillerde harflerle belir- tilen alanlara, çevrelerindeki sözcüklerin çağrıştırdıkları en uygun kavramlar yazıla- caktır.
A
Bilgi
İlim Yöntem
B
İşkil Kararsızlık Evham
C
Süre Hayat
boyu Yaşantı
Buna göre harflerle belirtilen yerlere getirilecek kavramlar hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A B C
A) Yöntem Dürüstlük Hayat
B) Deney Kuruntu Tecrübe
C) Bilim adamı Saygı Zaman D) Araştırma Kesinlik Vakit 11
I. Tedirgin etmek, sataşmak
II. İnsanın içine işlemek, duygulandır- mak, etkilemek
III. İlişkin olmak, ilgili olmak, değinmek
“Dokunmak” sözcüğü aşağıdaki cüm- lelerin hangisinde numaralanmış an- lamlarından herhangi biriyle kullanıl- mamıştır?
D) Masamın üzerindeki evraklara kimse dokunmasın.
E) Bugün ona dokunmayın, keyfi yerin- de değil.
F) Bu konuya dokunduklarını pek gör- medim eleştirmenlerin.
G) Hiçbir şiirin bana bu kadar dokundu- ğunu hatırlamıyorum.
ÇIKMIŞ SORU
12 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim kullanılmamıştır?
A) Karar verdiğini gözlerinden okumuştum.
B) Bunlar genç ama içi geçmiş insanlar doğrusu.
C) Araba, yolcuları biraz geçtikten sonra durabildi.
D) Kulak verince onun sesini tanıdım.
13 “Bir eseri ... incelemek için yılların bi- rikimine ve sanatın gücüne ihtiyaç vardır.”
cümlesinde boş bırakılan yere aşağıda- kilerden hangisi getirilemez?
A) ana hatlarıyla B) özensizce C) ayrıntılı biçimde D) bütün boyutlarıyla
4 “Kadar” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisine “çok” anlamı katmıştır?
A) Dağın sarp kayalarından zirveye kadar tırmandım.
B) Kar, fırtına yüzünden yol üç saat kadar kapalı kaldı.
C) Çevresi bu kadar güzel olan yeni evimi- zin içi kir pas içindeydi.
D) Onu bugüne kadar hiç böyle telaşlı gör- memiştim.
5 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük anlamca ötekilerden farklı- dır?
A) Bu yıl seni görmeye gelecekti ancak za- man bulamadı.
B) O, çok iyi bir ustadır fakat eli ağır.
C) Onu çok aradım ne var ki hiçbir yerde bulamadım.
D) Bu yıl sınavı kazanamadı öyleyse sınava bir daha hazırlanmalı.
6 Aşağıdakilerin hangisinde ‘‘sıcak’’ söz- cüğü ‘‘içten, samimi’’ anlamında kulla- nılmıştır?
A) Bitki çayını sıcak suyun içinde biraz demlendir.
B) Hava sıcaklığı bir kaç derece düşecek- miş.
C) Bu kadar sıcak karşılayacağını tahmin etmezdim.
D) Sıcak savaş artık yerini soğuk savaşa bıraktı.
TEST 2
1 - 3. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Kuzey Afrika ülkelerinden Cezayir’de akarsu sayısı çok azdır. Zaten yaz mevsiminde de bunlardan büyük bir kısmı kurur. Ancak “Ruf”
adındaki ırmağın kollarından birinin başka hiçbir akarsuda bulunmayan bir garip özelliği vardır. Bu özellik, ırmağın küçük kolunun bol kimyasal maddeler içermesi, bu maddelerin de suya dolma kalem mürekkebi niteliği vermesi- dir. O kadar ki suyun aktığı yere gelen turistler bir anı olarak bir şişe su (daha doğrusu mürek- kep) alır... Çünkü bölgenin yerli halkı arasında okuma yazma bilen hemen hemen hiç olma- dığından doğal olarak mürekkepten de dolma kalemden de hiç söz edilmez.
1 Bu parçada geçen “söz etmek” deyiminin anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğ- ru verilmiştir?
A) Bir şeyi dedikodu konusu yapmak B) Dokunaklı sözlerle sataşmak, uzaktan
işittirmek
C) Bir şey üzerine konuşmak
D) Bir işi yapacağını kesin olarak bildirme- sini sağlamak
2 Parçada altı çizilerek belirtilen kelime hangi anlamda kullanılmıştır?
A) Gerçek anlam B) Mecaz anlam C) Terim anlam D) Genel anlam
3 Parçada yer alan aşağıdaki kelimelerden hangisi terim anlamlı değildir?
A) bölge B) ırmağın
C) kimyasal maddeler D) anı
9 Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “haş- lamak” sözcüğü “sinirlenmek, kızmak, azarlamak” anlamında kullanılmıştır?
A) Ocağa koyduğu yumurtalar haşlandı.
B) Sınavdan düşük alınca babası bir güzel haşladı.
C) En sevdiği yemek patates haşlamasıdır.
D) Sağlıklı yaşam için mutlaka et haşlama yenmelidir.
8 “Bilgisiz, yeteneksiz kişi, kendisine verilen görevde tutunamaz.” cümlesinde verilen düşünceyi aşağıdaki atasözlerinden han gisi karşılar?
A) İş bilenin, kılıç kuşananın.
B) İşleyen demir pazlanmaz.
C) İş insanın aynasıdır.
D) Boş çuval dik durmaz 7
Varlığı bilinmeyen bir şeyi ortaya çıkarmak, keşfetmek
Bir yere, bir noktaya erişmek, ulaşmak
Kaybedilen bir şeyi yeniden ele geçirmek
Arayarak veya aramadan bir şeyle, bir kimse ile karşılaşmak
“BULMAK” SÖZCÜĞÜNÜN BAZI ANLAMLARI VE BU ANLAMLARI KULLANAN ÖĞRENCİLERİN ORANI
Aşağıda verilen cümlerden hangisini %5’lik dilime giren bir öğrenci kurmuş olabilir?
A) Kafam her an bir konu bulmak için binbir çeşit şeye müracaat ediyor.
B) Şu kuvvetin, cevherin sırrını bulmaya çalışıyorum.
C) Böylece yılın ortasını bulduk.
D) Bazen onlara yeni ve güzel kıyafetler buluyor.
10 Metinde geçen “dara düşmek ve baş gös- termek” deyimlerinin anlamları aşağıda- kilerden hangisinde sırasıyla doğru ve- rilmiştir?
A) Dar vakitte iş yapmak - anlam vereme- mek
B) Hak etmediği şeyler elde etmek - farkına varmak
C) Zor durumda kalmak - ortaya çıkmak, belirmek
D) Karamsar olmak - yeni bir hâl almak
11 Metnin ilk cümlesinde geçen “dalmak”
sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin- de metindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Koşarak oyun alanına dalan çocuklar do- yasıya eğlendi.
B) Hasta iki saat önce daldı, ateşi düşünce kendine geldi.
C) O kadar çok yorgundum ki televizyon iz- lerken dalmışım.
D) İhtiyar adam gözlerini kısarak hatıralara dalıp gitmişti.
12 Bu metinde geçen altı çizili sözlerle an- latılmak istenenler aşağıdakilerden han- gisinde sırasıyla verilmiştir?
A) ömrünü kısaltmak - değerini artırmak B) hayatının geri kalanını değersizleştirmek
- yeni bir nitelik kazandırmak
C) ömrünü başkasına adamaya zorlamak - canlılık katmak
D) hayatından keyif alamamak - neşesi ye- rine gelmek
13 Metinde geçen “…dalgalanan içimde ise durulma belirtileri baş gösterir.” ifadesiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir?
A) Karşıt durumları ifade eden söz öbekleri bir arada kullanılmıştır.
B) Tüm sözcükler gerçek anlamıyla kullanıl- mıştır.
C) Terim anlamlı sözcüklere yer verilmiştir.
D) Kullanılan deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir.
10 - 13. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Ne zaman dara düşsem, başımı ellerimin arasına koyup uzaklara dalıp iyi günlerin asla gelmeye- ceğini düşünürüm, kötü anların yaşadığım andan ve geleceğimden çalmasına izin veririm. O anda yanıma bir peri gelir. Gelen günlerin bana huzur vereceğini, sel olup sıkıntılı günlerimi götüreceğini söyler. Karamsar biri olduğum için önce bu sözü kabullenmem.
Ancak biraz zaman geçtikten sonra perinin bana söylediği bu umut dolu söz her şeyin rengini de- ğiştirir. Kaybettiğim umut ve inanç bir anda karşımda belirir. İşte o zaman, geleceğimde iyiye doğru bir değişme, dalgalanan içimde ise durulma belirtileri baş gösterir.
Eğer siz de dara düştüyseniz, bu sözü hatırlayın. Ola ki hatırlayamadınız, bana gelen peri belki size de uğrar ve bu güç veren sözü kulağınıza fısıldar.
4 Bilim, sanat, spor, meslek gibi çeşitli alan- larda belli bir kavramı ifade eden sözcükle- re terim denir. Örneğin “Konuyla ilgili maka- leleri inceledim.” cümlesindeki “makaleleri”
sözcüğü edebiyat terimidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde terim anlamlı bir sözcük kul- lanılmamıştır?
A) Olay yerinde polisler titizlikle görevlerini yerine getiriyorlardı.
B) Gazetedeki haber herkesin dikkatini çe- kiyordu.
C) Onun piyesleri defalarca sahnelenmiştir.
D) Sabahları insan vücudunun kaloriye çok gereksinimi olduğunu uzmanlar dile ge- tiriyor.
5 Okuru olmayan bir ülkede dergi çıkart- mak, suya yazı yazmak gibidir. Tutku olmasa ne kadar da imkânsız bir iş. Bu, kitap eleştirisi üzerine çıkan bir dergiyse hele... Malum, özellikle genç okurların yönelimi daha çok edebiyat ve şiir dergi- lerine olurken eleştiri dergileri maalesef rafların arkasında kalıyor.
Bu metinde altı çizili sözlerle anlatıl- mak istenenler aşağıdakilerin hangi- sinde sırasıyla verilmiştir?
A) büyük çaba gerektirmek - satış ama- cı gütmemek
B) kalıcı olmaya çalışmak - ilgi çekme- mek
C) boş yere uğraşmak - yeterince tercih edilmemek
D) sıkıntılara göğüs germek - köklü bir geçmişe sahip olmak
ÇIKMIŞ SORU
TEST 3
1 Hayvanlar beslendikleri besinin bitkisel ya da hayvansal olmasına göre otçul, etçil ve hepçil olarak gruplandırılırlar. Tavşan, at, keçi gibi hayvanlar otla beslenen otçul canlılardır. Tilki, aslan, köpek gibi hayvan- lar etçildir. Karga, tavuk gibi hayvanlar ise hepçildir.
Aşağıdakilerden hangisinde yukarıdaki parçadan alınan kelimeler genel ve özel anlamlı oluşlarına göre doğru sıralan- mıştır?
Genel Özel
A) Tavşan Hayvan
B) Bitki Canlı
C) Canlı Hayvan
D) Ot Bitki
2 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- zili sözcük terim değildir?
A) Bu maçta beş gol atıldı.
B) Koşma, lirik bir şiir biçimidir.
C) Bu işe kafa yormak lazım.
D) Bu kitapta Rize ili ağızları ele alınıyor.
3 “Öğrenmek” sözcüğü, aşağıdaki cümlele- rin hangisinde “haber almak” anlamında kullanılmıştır?
A) Öğrenmenin yaşının olmadığını biliyor- du.
B) Sen dersini iyi öğren, gerisine karışma.
C) Senin İstanbul’a yerleştiğini öğrenince çok sevindim.
D) Türkiye tarihini çok iyi öğrenmek istiyor- du.
6 Çin’de bir şirkette çalışan Cenk, aldığı tüm klavyelere Çince harfleri de ekletmektedir. Çünkü harflerin Çince karşılıklarını öğrenmeye çalışmaktadır. Cenk yeni bir bilgisayar almıştır ve bu bilgisayar Q klavyedir. Eski bilgisayarında F klavye kullanan Cenk yeni bilgisayarının klavyesini F ye dönüştürmüştür. Böylelikle “SU” sözcüğünü yazmak için Q klavyedeki “M” ve “A” tuşlarına basacaktır.
F
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 x Q
>
+=
? -
. ,
; <
U
W J Ö V C Ç Z S B
İ E A Ü T K M L Y Ş
F u
w j o V c C z s b i e a u t k m l g G i o d r n h p
G Ğ I O D R N H P
F KLAVYE
F
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
,;
.: W U
Q
J
Ö V
C Ç
Z S
B
İ E
A
Ü
? _
* -
T
K M
L Ş
Y O Ğ
D R
N H
P I
Q KLAVYE
G
Bu metin ve görsellere göre Cenk, F klavyede “
k u d p e t
” şeklindeki sözcüğü yazmak için Q klavye üzerindeki hangi tuşlara basmalıdır?A) JZYDUH B) MREIĞO C) JAYPDH D) KAYDUO
10 Böyle bağlar
Yâr başın böyle bağlar Gül açmaz bülbül ötmez Yıkılsın böyle bağlar
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi vardır?
A) Eş anlamlı sözcükler B) Zıt anlamlı sözcükler C) Eş sesli sözcükler D) Dolaylama
11 Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcük- lerden hangisinin zıt (karşıt) anlamlısı yoktur?
A) Olanları ona son kez anlatacağım.
B) Bu zor koşullarda başarılı olmamız imkânsız.
C) Uzak ülkelere gitmek ve orada özgürce yaşamak istiyordu.
D) Elini masanın üstüne koydu, ateşli ateşli konuşmaya başladı.
12 Tek sözcükle anlatılabilecek bir varlığı, bir- den çok sözcükle anlatmaya “dolaylama”
denir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolay- lama yoktur?
A) Yavru vatandan Türkiye’ye gelmek zo- runda kaldık.
B) Gönüller sultanı, Konya’da yatıyor.
C) Bu roman beyaz perdeye uyarlandı.
D) Sarhoş bir kırlangıç, kırık dala kondu.
7 Aşağıdaki dizelerden hangisinde altı çi- zili sözcük mecaz anlamda kullanılmış- tır?
A) Öylece ikimiz de ayakta konuşurduk Gülüşür, şakalaşır, bahisler tutuşurduk B) Bülbül oldum, gülistanda şakırım
Öz bağından biten gül neme yetmez.
C) Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz.
D) Anayı atayı dün aldın yeter Var git ölüm bir zamanda gene gel
8 Salah Birsel, bir yazının tadını onun sözcük dokusunda görüyor. Bu nedenle sözcükleri tartıdan geçirdikten sonra kullanıyor. Söz- cükleri farklı renkteki elbiselerle giydiriyor, allayıp pulluyor.
Bu parçada geçen “sözcükleri tartıdan ge- çirmek” sözüyle anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir?
A) Sözcükleri dikkatle incelemek B) Sözcüklerle sanat yapmak
C) Sözcükleri ilk anlamlarıyla kullanmak D) Sözcüklere yeni anlamlar yüklemek
9 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi- zili söz grubunda duyular arası aktarma yoktur?
A) Kuyunun içinden acı bir çığlık geldi.
B) Sert bakışlarıyla uyardı bizi.
C) Tatlı bir sesle “Hoş geldiniz.” dedi.
D) Yumuşak bir minderde oturdu.
2 “Kök” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde terim anlamda kullanılmış- tır?
A) Yemeğe üç kök maydanoz koydu.
B) Bu ailenin kökü eskilere dayanır.
C) “Dondurma” sözcüğünün kökü fiildir.
D) O sorunu kökünden çözmelisin.
3 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte verilmemiştir?
A) Ne kadar cimrisin, senin gibi eli sıkısını da görmedim.
B) İşinin başına kendisi geçti, dizginleri ele aldı artık.
C) İş başa düştü, her şeyi kendim yapmak zorundayım.
D) Bu senin kulağına küpe olsun da bir daha aynı hatayı yapma.
4 Zaman zaman yan anlamlı sözcükler ile mecaz anlamlı sözcükler karıştırılır. Bir sözcüğün gerçek anlamından kopmadan kazandığı yeni anlamlara yan anlam denir.
Örneğin: “Kapının kolu kırıldı.”
Bir ilgi veya benzetme sonucu sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlamlarına mecaz anlam denir. Örneğin: “Eşyalar toz içinde yüzüyor- du.”
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde sadece yan anlamlı sözcük kullanılmıştır?
A) Yıl sonuna kadar bitirilmesi planlanan köprünün ayakları tamamlandı.
B) Hikâyenin konusu oldukça sürükleyici ol- duğundan bir çırpıda okundu.
C) Tartışmanın iyice ateşlendiği anda süre- nin dolduğu belirtildi.
D) Bu soğuk insanların içinde yaşamak zo- runda kalması insana zarar veriyor.
TEST 4
1 Bir sözcük birden çok anlamda kullanılabilir. Örneğin “girmek” sözcüğü “Bu yıl otuzuma gir- dim.” cümlesinde “erişmek, ulaşmak” anlamında kullanılırken “Eşyaların hepsi bu çantaya gire- mez.” cümlesinde ise “sığmak” anlamında kullanılmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde “okumak” sözcüğü ve kullanıldığı anla- mı doğru eşleştirilmiştir?
Öğrenim görmek Sesli olarak söylemek Değerlendirmek
A) İyi bir bölüm okudu. Sinirlenince canına
okudu. Bugün şifre okumayı öğrendik.
B) Hep şehir dışında okumak istedi.
Şiirler okuyup şarkılar söyledik.
Öğretmenlerimiz sınav kağıdını okuyor.
C) Adamın canına okudu. Dergiyi bir çırpıda okudu.
Çaresizliği yüzünden okunuyor.
D) Önüne gelen her şeyi
okudu. En güzel şiiri o okudu. Postadaki mektupları bir çırpıda okudu.
5 ve 6. soruları aşağıdaki görsele göre cevaplayınız.
Deyimler farklı söz grupları biçiminde meydana gelmişlerdir. Deyimleri oluşum şe- killerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırabiliriz.
Kurallı birleşik sıfat biçiminde
olanlar
Cümle biçiminde olanlar İsim tamlaması biçiminde olanlar Sıfat tamlaması
biçiminde olanlar
I II
III IV
5
y
Çenesi düşük biri olduğundan kimse onu sevmiyordu.y
Paşa, kara cahil olduğunu ileri sürdüğü hâlde öyle değildi.y
Banka kasabanın gençlerine ekmek kapısı oldu.y
Kulaktan dolma bilgilerle konuşuyorsun.Verilen cümlelerde kullanılan deyimler arasında hangisi yoktur?
A) I B) II C) III D) IV
6 Yukarıda görseli verilen deyimle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sonradan verilecek bir ceza ile korkutmak, yıldırmak, tehdit etmek, caydırmaya çalışmak.
B) Sinirleri bozulmak, sinirlenip ne yapacağını şaşırmak.
C) Gözü hiçbir şey görmeyecek ölçüde öfkelenmek.
D) Acele etmekle daha çabuk sonuç alınacağını sanmak.
10 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak içindeki sözcük mecaz anlamıyla kulla- nılmamıştır?
A) Ekibimizi “sıcak” bir şekilde karşıladılar.
B) Tam üç yıldır bu işin peşinde “koşuyor.”
C) Koltuğun altında “ince” bir dosya vardı.
D) Bana “ağır” sözlerle hakaret etmişti.
11 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“tecrübe”yi anlatan bir söz kullanıl- mamıştır?
A) Bizim takımın teknik direktörü eski kurttur, maçlarda takıma iyi taktik ve- riyor.
B) Sütten ağzı yandı, yoğurdu üfleyerek yiyor; artık arkadaş seçiminde daha dikkatli.
C) Ben insan sarrafı oldum, beni kolay kolay kandıramazlar.
D) İnce eleyip sık dokuduğundan işle- rinde başarılı oluyor.
ÇIKMIŞ SORU
12 Âşıklarla başa çıkacak gücün yoksa eğer Âşka öyleyse ne diye hayret ediyorsun, etme.
Ey, cennetin cehennemin elinde olduğu kişi, Bize cenneti öyle cehennem ediyorsun, etme.
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Gerçek anlamlı sözcükler B) Zıt anlamlı sözcükler
C) Seslenme anlamını içeren sözcük D) Terim anlamlı sözcükler
7 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler anlamca birbirine en ya- kındır?
A) Gecikince onu çok merak etmiş, karşı- sında görünce iyice şaşırmıştı.
B) Duru cümleler, yalın cümlelerden daha kısadır genellikle.
C) Her konuda kendini tecrübeli ve dene- yimli görüyordu.
D) Onlar da bu tartışma ve akıma kendileri- ni kaptırdılar.
8 O, büyük tarihimiz üzerine yıllarca çalıştı.
Milli kültür değerlerimize ışık tuttu. Zamanla unutulmuş bilgileri saptayarak bize bizdenli- ğimizi gösterdi.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak is- tenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğruya ulaştıracak yolları göstermek B) Ulusal kimliğimizi oluşturan değerleri
gün ışığına çıkarmak
C) Geçmiş ile bugünü ince çizgilerle karşı- laştırmak
D) Zamana yenilmiş ürünleri yeniden can- landırmak
9 Aşağıdaki dizelerin hangisinde benzet- me yapılmamıştır?
A) Her şey yerli yerinde; bir dolap uzaklarda Azapta bir ruh gibi gıcırdıyor durmadan B) Kömür gözlüm, gül dudaklım
Sen de bir gün perişan ol C) Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil D) Ela gözlerine kurban olduğum
Yüzüne bakmaya doyamadım ben
3 Bu metinde altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler aşağıdakilerin hangisinde sı- rasıyla verilmiştir?
A) şaşkınlık içinde kalmak - çok telaşlan- mak
B) işlemez hâle gelmek - ortalığa korku sal- mak
C) anlaşılmaz durumda olmak - kaygılan- mak
D) kararından vazgeçmek - sorunları büyüt- mek
4 Metnin son cümlesinde geçen “dile getir- mek” deyimi aşağıdaki cümlelerin hangi- sinde metindeki anlamıyla kullanılmış- tır?
A) Düşüncelerimi özgürce dile getirmekten asla çekinmem.
B) Yaşananları anlatıp da seni dile getirmek istemem.
C) Yıllardır tek kelime etmeyen bu adamı ancak sen dile getirebilirsin.
D) Arkadaşımın, dile getirilip ağızlarda sa- kız olmasına katlanamam.
1 Metinde geçen “…insanlığın içine düştüğü saçmalıkların, anlamsız çabaların, boşu bo- şuna bekleyişlerin acısından kaynaklanan bir umutsuzluk havası…” ifadesiyle ilgili;
I. İkileme tek başına, tamlayan görevinde- dir.
II. Mecaz anlamlı tamlamalara yer verilmiş- tir.
III. Aldığı ekle soyut anlam kazanan sözcük vardır.
IV. “umutsuzluk havası” ifadesiyle somutlaş- tırma yapılmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) I ve II B) III ve IV C) II ve III D) I ve IV
2 Metinde geçen “boşu boşuna” ikilemesi- nin yerine aşağıdakilerden hangisi ge- tirilirse cümlenin anlamında bozulma ya da daralma olur?
A) lüzumsuz yere B) yok yere C) haksız yere D) gereksiz yere
TEST 5
1 - 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Absürt tiyatro, İkinci Dünya Savaşı’nı yaşayan insanlığın içine düştüğü saçmalıkların, anlamsız çabaların, boşu boşuna bekleyişlerin acısından kaynaklanan bir umutsuzluk havası içinde oluştu.
Ama yaşamın saçmalıklarını sergileyişiyle, umutsuzluğun dehşetini gösterişiyle yeni bir umut kay- nağı diye de değerlendirilebilir.
Savaştan sonra bir umutsuzluk dönemi yaşanmaktaydı. İnsan düşüncesi anlayamadığı güçler kar- şısında felce uğramıştı. Milyonlarca insanın ölmesi, kitle kıyımları, atomun parçalanması, kentlerin yakılıp yıkılması dehşet uyandırmaktaydı. Korku ve güvensizlik gibi, nedeni az çok bilinen duygular yerini nedensiz bir endişeye, bunalıma, boşunalık duygusuna bırakmıştı. Daha iyi bir dünya ülkü- sünün yerini onarılmaz bir biçimde parçalanmışlığın kabul edilmesi almıştı. Absürt tiyatro yazarları da bu sebeple II. Dünya Savaşı’nı yaşamış olanların ruhsal durumunu dile getirdiler.
5
Deniz kaplumbağalarının yaptığı en uzun yolculuğun beslenme alanlarından üreme alanlarına yaptıkları göç olduğu düşünülüyordu. Yaşamları boyunca pek çok kez çıktıkları bu yolculuklarda deniz kaplumbağaları binlerce kilometre yol katediyor. Ancak yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre deniz kaplumbağaları çok uzun bir yolculuğa daha çıkıyor.
Bu araştırmanın sonuçları örneğin, Costa Rica’da doğan bazı deniz kaplumbağalarının yetişkinliğe geçmeden önceki gelişme dönemlerini geçirmek için on binlerce kilomet re uzaklıktaki Barbados, Kuzey Carolina ve Ber muda’ya gittiklerini gösteriyor. Araştırmacılar deniz kaplumbağa- larını korumaya yönelik çalışmalar yapılırken büyüme yolculuklarının da dikkate alınması gerektiğini söylüyor.
Metinde geçen aşağıdaki sözcükleri anlamla-
rı ile eşleştiriniz.
♪
◙
♥
●
♦
Yolculuk
Dikkate almak Yönelik Katetmek
Dönem
Ülkeden ülkeye veya bir ülke içinde bir yerden bir yere gidiş veya geliş, gezi, seyahat, sefer
Bir yeri aşarak geçmek, yol almak
Göz önünde bulundurmak, hesaba katmak, gere- ğini düşünmek
Belli özellikleri olan zaman parçası, periyot
Belli bir yöne çevrilmiş olan, müteveccih
Buna göre kutulara getirilecek semboller yukarıdan aşağıya doğru sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisi gibi olur?
A)
♦ ● ♥ ♪ ◙
B)● ♥ ♪ ◙ ♦
C)
♥ ◙ ♪ ● ♦
D)♥ ◙ ♦ ♪ ●
10 I. Ömrü boyunca kimseyi kırmadı.
II. Onu bu işlerden sıyırmak çok zor.
III. Kızgın yağ eline damlamış.
IV. Köpek beni görünce kuyruğunu kıvırdı.
Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangi- leri mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A) I ve II B) I ve IV
C) II ve III D) III ve IV
11 “Kuşak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamıyla kullanılmış- tır?
A) Kadınlar rengarenk kuşaklar sarmıştı.
B) Sandıklara çelik kuşaklar geçirildi.
C) Bugünkü dersimiz iklim kuşakları.
D) Cüzdanını kuşağının altına koymuştu.
12 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlam yoktur?
A) Tatsız tuzsuz bir hayat yaşıyordu.
B) Romanlarında sağlam bir anlatımı vardır.
C) Senin yaptıkların tadımızı kaçırdı.
D) İlk önce sıcak bir çorba içelim.
13 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı olan bir sözcük yer almıştır?
A) Dost dost diye nicesine sarıldım.
B) Ay tutulmasını kardeşimle birlikte izledik.
C) Benim sadık yârim şimdi nerelerde?
D) Küçükler, büyüklerine saygı duymalıdır.
6 I. Sınavı kazanabilmek için büyük çaba göstermiş, elinden geleni yapmıştı.
II. Planlanan hiçbir şey uygulanmamış, her şey kağıt üzerinde kalmış.
III. Bu noktaya gelebilmek için çok emek verdi. Elinden geleni ardına koymadı.
IV. Son sınavda kendini göstermiş, öğretme- nin gözünden düşmüştü.
Yukarıda verilenlerin hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte doğru verilmiştir?
A) I ve III B) III ve IV C) I ve II D) II ve IV
7
y
Fenerbahçe’nin file bekçisi bugün yine göz doldurdu.y
Meşin yuvarlak hızlıca kaleyle buluştu.y
Zonguldak’ta her aileden bir kişi kara el- mas ocağında çalışıyor.y
Fabrika sermayesini beş yılda ödedi.Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisi- nin dolaylaması yoktur?
A) Borç B) Kaleci
C) Top D) Kömür
8 “Aramak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “özlemek” anlamında kullanıl- mıştır?
A) Polis hırsızı her yerde arıyordu.
B) Çantasında bir şeyler arıyordu.
C) Ah Anneciğim! Seni çok arıyorum.
D) Gittiğinden beri arayan soran yok.
9 Aşağıdakilerden hangisi “Bana dokunma- yan yılan bin yaşasın.” atasözünün anla- mını karşılar?
A) Kararlılık B) Bencillik C) Akılcılık D) Beceriksizlik
4 D O Ğ R U U
A V İ Z E Z
L A L E N U
G E N İ Ş N
Aşağıda verilen altı çizili kelimelerden hangisinin zıt anlamlısı bu bulmacada yoktur?
A) Öğrencilere dün kısa bir konuşma yaptı.
B) Aldığım kazak dar geldi.
C) Böyle kolay bir soruyu nasıl yanlış ce- vapladın?
D) O, yavaş konuşur.
5
I. Yârimi yitirdim yanar ararım.
II. Bazı insanlar liderlik arzusu ile yanarlar.
III. Kendini de evlatlarını da yaktı.
IV. Ev, baştan başa yanıp kül oldu.
“Yanmak” kelimesi yukarıdaki cümlelerin hangilerinde mecaz anlamın dışında kul- lanılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV
6 “Koymak” sözcüğü aşağıdakilerin hangi- sinde “katmak, eklemek” anlamında kulla- nılmıştır?
A) Nöbetteki öğretmen sınıfta kimseyi koy- madı.
B) Her zaman yemeğe tuz koymayı unutur.
C) Elini başına koyup düşündü.
D) Bu işe kimi koyacağız?
TEST 6
1 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “derin”
sözcüğü gerçek anlamıyla kullanılmış- tır?
A) İşine ve ailesine derin bir sevgi ile bağ- lıydı.
B) Odayı derin bir sessizlik kapladı.
C) Bu derin deniz onun gözünü korkutuyor- du.
D) Derin bir nefes aldıktan sonra konuşma- ya başladı.
2 “Arka” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “koruyucu” anlamında kulla- nılmıştır?
A) Yazının arkasını merakla bekledi.
B) Evin arkasında küçük bir dükkanı var.
C) Ceketinin arkasındaki lekeyi sildi.
D) Arkasına güvendiği için rahat davranıyor.
V. Yazının arkasını merakla bekledi.
3
I. Rakip takım golü yiyince dağıldı.
II. Zil çalınca öğrenciler bahçeye dağıldı.
III. Film başlayınca hüzünlü hava birden da- ğıldı.
IV. Babaları ölünce aile dağıldı.
“Dağılmak” sözcüğü, yukarıdaki cümlele- rin hangilerinde “birliği, beraberliği, düzeni bozulmak” anlamında kullanılmıştır?
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) III ve IV
7
I. Aşağı yukarı on yıl İzmir’de yaşadım.
II. İçeriye sessiz sedasız girip yanıma otur- du.
III. Eninde sonunda yanıma gelecek.
IV. Er geç bana gerçeği anlatacak.
Yukarıdaki numaralandırılmış cümleler- den hangisinde ‘‘yaklaşık olarak’’ anla- mına gelen ikileme cümle içinde kulla- nılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV
8 Mevlana’nın “Başkalarının kusurlarını ört- mede gece gibi ol!” sözüyle anlatılmak is- tenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanların kusurlarının örtülmesine göz yumulması gerektiği
B) İnsanların kusurlarından ötürü utandırıl- maması ve mahcup edilmemesi gerektiği C) Hata yapmanın ve kusurlu olmanın sade-
ce insana özgü olduğu
D) Kusursuz ve hatasız insanın olmadığı
9 Sayılabilen, ölçülebilen, değer bildiren anla- ma “nicel anlam”; ölçülemeyen, değer bildir- meyen anlama ise “nitel anlam” denir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili sözcük nicel anlama gelecek şekil- de kullanılmıştır?
A) İnce, uzun, güzel bir yoldayız şu an.
B) Bakamam, böyle senin alıcı gözlerine.
C) Üç gün üç gece seni beklemiştim oysa.
D) Güzellik kalesinin önünden geçtik bu sa- bah.
10 “Çiğnemek” sözcüğü aşağıdakilerin han- gisinde “Kanunları çiğnemek suçtur.” cüm- lesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Çiğnediği lokma boğazından gitmiyor.
B) Araba, az kalsın onu çiğneyecekti.
C) Okul kurallarını çiğneyince ceza aldı.
D) Üzümü çiğneyip şıra yaptılar.
11 Bu eski dükkân Salih Usta’ya aitti. Dükkanı- na gözü gibi bakardı. Bir zamanlar müşte- riyle dolup taşan dükkan, Salih Usta öldük- ten sonra, ustanın dükkana sahip çıkacak kimsesi olmadığı için belediye tarafından yıkıldı.
Yukarıdaki parçada kaç deyim kullanıl- mıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
12 Son yıllarda toplumumuzun görsel sa- natlar sevgisinde bir kımıldanma gö- rülüyor. Her sanat dalı yaşama açılan pencerelerden biridir. Pencereleri hep- ten kapanmış binada ömür geçirmeye tahammül edenler, ruh çölünde yaşıyor demektir. Çölden dışarı adım atanlar, yaşadıkları yerlerin duvarlarına resim asmaya, heykelle ilgilenmeye, fotoğraf çekmeye başladılar. Bu, övgüye değer!
Bu metinde geçen ‘‘Pencereleri hep- ten kapanmış binada ömür geçirmek’’
sözüyle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir?
A) Çevresindekilerle iletişime kapalı ol- mak
B) Sanattan yoksun bir hayat sürdürmek C) Hayata farklı açılardan bakamamak D) Tek bir sanat dalına yoğunlaşmak
ÇIKMIŞ SORU
13
D E F N E Y İ K N
A B A Ğ L A M A U
V G Ç C U N D V K
U İ E A K İ Z A E
L T L A R A R L M
I A L Ö N L E Y A
E R O N M E T A N
L İ K A R A Ç U D
... ... ... ...
...
... ... ...
Aşağıda verilen müzik aletlerinin isimlerini bulmacadan bulunuz ve geriye kalan harfleri soldan sağa doğru yan yana getiriniz. Ortaya çıkacak olan tanımın belirttiği sözcüğü bulunuz.
Bulunan tanım aşağıdaki sözcüklerden hangisine aittir?
A) Parazvane B) Horon C) Başpare D) Şelpe
1 Metinde geçen “bir lisan bir insan” sözü ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir?
A) Her insan dilini en iyi şekilde konuşabil- melidir.
B) Yeni bir dil öğrenmek her insan için mümkündür.
C) Yeni bir dil öğrenmek tamamen insana özgüdür.
D) Öğrenilen her yeni dil, insana yeni bir kimlik kazandırır.
2 Metnin ikinci paragrafında kullanılan
“ortaya koymak” deyimi aşağıdaki cüm- lelerin hangisinde metindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Fırından yeni çıkardığı tepsiyi aceleyle getirip ortaya koydu.
B) Yazar, ortaya koyduğu eserleriyle kıt ka- naat geçinmeye çalışıyordu.
C) Düşüncelerini hiç çekinmeden açık yü- reklilikle ortaya koydu.
D) Belgeler, anlaşmanın söylendiği gibi ol- madığını ortaya koymuştu.
3 Metnin ilk cümlesinde yer alan “gittik- çe” sözcüğünün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamında bir daralma ya da bozulma meydana ge- lir?
A) gitgide B) giderek
C) zaman ilerledikçe D) zaman buldukça
4 Metinde geçen “Dil dediğimiz kavram, bi- reyin sosyal bir varlık olarak başka insanlar- la iletişimde ve etkileşimde bulunmak ama- cıyla, yaşadığı kültürde ve ortamda zaman içinde öğrenerek ortaya koyduğu her tür sözel eylem ve ifade topluluğudur.” cümle- siyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez?
A) Cümlede eş anlamı olan sözcüklere yer verilmiştir.
B) Terim anlamı olan sözcükler kullanılmış- tır.
C) Kullanılan deyim, açıklamasıyla birlikte verilmiştir.
D) Cümledeki en genel anlamlı sözcük “var- lık” sözcüğüdür.
TEST 7
1 - 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
İkinci bir dil bilmenin ne kadar önemli olduğu aslında eskiden beri bilinir ama özellikle gittikçe küçü- len dünyamızda, teknolojinin de sunduğu imkânlarla doğru orantılı olarak dil bilmenin ve kullanımı- nın artması “bir lisan bir insan” sözünü tam olarak doğrular hâle geldi. Ancak “İkinci bir dil öğren- menin yaşı nedir?”, “Bir çocuk kaç yaşındayken kaç dil öğrenebilir?” gibi soruların yanıtlarını net olarak bildiğimiz söylenemez. Bu sorulara yanıtlar verirken dilin ne olduğunu da bilmek gerekiyor.
Dil dediğimiz kavram, bireyin sosyal bir varlık olarak başka insanlarla iletişimde ve etkileşimde bulunmak amacıyla, yaşadığı kültürde ve ortamda zaman içinde öğrenerek ortaya koyduğu her tür sözel eylem ve ifade topluluğudur. Ancak dil derken öncelikle sözel dilden bahsediyor olmakla be- raber aslında sözsüz etkileşimler de dilin tamamlayıcı unsurlarıdır. Beden dili, dinleme becerileri, ifade yetkinliği gibi tüm süreçler kullanılan dilin parçalarıdır.
5 Sözcüklerin zıt (karşıt) anlamlı olup olmadığına cümledeki kullanımına göre karar verilmelidir.
Örneğin “Üstündeki kazak kalın olduğundan üşümedi.” cümlesindeki “kalın” sözcüğü ile “O çok ince düşünceliydi.” cümlesindeki “ince” sözcükleri zıt anlamlı değildir. Çünkü “kalın” sözcüğü gerçek anlamda kullanılmışken “ince” sözcüğü mecaz anlamda kullanıldığından “kalın” sözcü- ğünün zıddı değildir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün zıt anlamlısı yanlış ve- rilmiştir?
A) Ağaçtan inerken düştü. (çıkmak) B) Çok çalışıp zengin oldu. (fakir) C) Bugün yine ağırdan alıyor. (hafif) D) Nehrin suyu çok bulanıktı. (berrak)
6 Türk Dil Kurumunun e-sözlüğünde yer alan “testi” sözcüğüyle ilgili bazı açıklamalar aşağı- da verilmiştir.
testi Köken: Farsça destî
Geniş gövdeli, dar boğazlı, emzikli veya emziksiz olabilen, toprak, cam, metal vb. maddeler- den yapılan su kabı.
Çeşme başında dizleri üstüne çökmüş bir ihtiyar kadın, testisini dolduran genç kıza bakıyordu.
testi kırılmadan
testi kırılsa da kulpu elde kalır - testiyi kıran da bir, suyu getiren de
“testi” Sözcüğünün Parmak Alfabesiyle Gösterilişi
t e s t i
Buna göre “testi” sözcüğünün açıklamalarında, sözlüklerde bulunması beklenen;
I. Sözcüğün tanımlanması ve tanıma uygun kullanımının örneklendirilmesi, II. Sözcüğün, içinde kullanıldığı deyim ve atasözlerine yer verilmesi, III. Kimi kavramların ifade ettiği anlamların resimle gösterilmesi, IV. Sözcüğün ortaya çıktığı dil ve o dildeki hâli ile ilgili bilgi verilmesi, V. Sözcüğün yöresel kullanımlarının belirtilmesi
niteliklerinden hangileri örneklenmiştir?
A) I, II ve IV. B) I, II ve V. C) II, III ve IV. D) III, IV ve V.
ÇIKMIŞ SORU
7 Sözcüğün bir türün tamamı için kullanılma- sına genel anlam, o türün sadece bir ya da birkaç örneğine işaret edecek şekilde kul- lanılmasına da özel anlam denir. Cümlede önce genel kapsamlı bir sözcük sonra da o sözcüğün kapsamındaki bir başka sözcük söylenirse genelden özele sıralama yapıl- mış olur.
Bu metne göre aşağıdakilerin hangisin- de sözcüklerin genelden özele sıralama- sı doğrudur?
A) Papatya
Bitki Çiçek Canlı
Özel
Genel
B) Bölge
Şehir Ülke
Kıta
Özel
Genel
C) Oda
Daire Apartman
Konut
Özel
Genel
D) Harf
Kelime Hece Türkçe
Özel
Genel
8
y
İstenilen biçime getirmek, düzene koy- maky
Konuşamayan veya susan kişinin konuş- maya başlamasıy
Sevinci yüzünden belli olmakAşağıdakilerin hangisinde bu açıklama- lardan herhangi birini karşılayan bir de- yim kullanılmamıştır?
A) Otele gidip lavabolu odayı görünce yü- züm güldü.
B) Çok az konuşan biri olduğum için dilimin böyle birdenbire çözülmesi çok garip.
C) Arkadaşımın mektebe alınması işini o hafta içinde yoluna koymuş.
D) Bir süre sonra, kara kış gelince bakmış ki olacak gibi değil, güneyin yolunu tutmuş.
9 Bir sözcüğün akla gelen ilk anlamına “ger- çek anlam”, gerçek anlamından tamemen uzaklaşarak kazandığı yeni anlama “mecaz anlam” denir.
Buna göre,
Çok zaman geçti. Şimdi
I , ilerleyen zamanın içinden geçmişin puslu yaraları
II gün yüzüne çıkmaya başlıyor. Böyle anlarda, yüzüne çarpan
III gerçekler canını her yaktığında IV , tek sığınak geçmiştir.
metninde numaralanmış sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmamış- tır?
A) I B) II C) III D) IV
12 ve 13. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.
Anlam bakımından aynı varlığı, durumu, kavra- mı karşılamakla beraber yazılışları birbirinden tamamen farklı olan sözcüklere eş anlamlı söz- cük denir.
Birbirinin tam tersi olan eylemleri veya birbirinin tam tersi olan özellikleri ifade eden sözcüklere zıt anlamlı sözcük denir.
Örneğin: zaman-vakit (eş anlamlı) ucuz-pahalı (zıt anlamlı)
12 Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıda- kilerden hangisinde eş anlamlı sözcük kullanılmamıştır?
A) Ailede başlayan demokrasi eğitimi okul- da devam eder.
B) Yazı başlangıçta duvarlara ve kil tabletle- re yazılıyordu.
C) Sümerler ilk başlarda küçük yerleşim yerleri kurdular. Bu yerleşim yerleri za- manla kent devletleri hâline geldi.
D) Günlük hayatta konuşurken yaklaşık dört yüz sözcük kullanıyoruz.
13 Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisinde sözcük ve zıt anlamlısı doğ- ru eşleştirilmiştir?
Sözcük Zıt anlamlısı
A) verimli verimsiz
B) özveri fedakârlık
C) yüksek alçak
D) sevimli sevimsiz
10
1. Kimse yoğurdum ekşi demez.
2. Ayağını yorganına göre uzat.
3. Akacak kan damarda durmaz.
Yukarıdaki atasözleri aşağıdakilerin hangisinde anlamları ile doğru eşleşti- rilmiştir?
Herkes kendi işini,
malını över
Giderini gelirine uydur.
Başımıza bir iş gelecekse bunu engel-
leyemeyiz.
A) 3 2 1
B) 2 3 1
C) 1 3 2
D) 1 2 3
11 Cümlede önce genel anlamlı bir sözcük sonra da aynı sözcüğün kapsamındaki baş- ka bir sözcük söylenirse genelden özele sı- ralama yapılmış olur. Örneğin “Her kelime hecelerden oluşur.” cümlesinde kelime ge- nel, hece özel anlamlı sözcük olduğundan genelden özele bir anlatım vardır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin han- gisinde genelden özele bir anlatım yok- tur?
A) Dünya çapında yapılan olimpiyatlara Tür- kiye de katıldı.
B) Dağ keçisi, Yakındoğu ve Avrupa ülkele- rinde yaşayan bir hayvandır.
C) İskandinav ülkelerinden İsveç’in en önemli toplumsal sorunlarından biri
“alkolizm”dir.
D) Osmanlılarda bir giysi olarak kürk hem kadınların hem de erkeklerin en büyük lüksüydü.
4 (I) On dakika sonra itfaiye yetişmeseydi veya gecikseydi, bütün bina kül olacaktı. (II) Rüzgârın tesiriyle gittikçe hırçınlaşan alev- leri bir türlü durduramıyorduk. (III) Tablola- rım yanıyordu, tıpkı senfonik bir konser gibi, renkli renkli yanıyorlardı. (IV) Yanan sadece onlar değildi; hayallerim, umutlarım, günle- rim, yıllarım…
Bu parçadaki numaralandırılmış cümle- lerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yan- lıştır?
A) I. cümlede koşul anlamı vardır.
B) III ve IV. cümlelerde öznel ifadeler kulla- nılmıştır.
C) II. cümlede aşamalı bir durum anlatılmış- tır.
D) III. cümlede beğenme anlamı vardır.
5 (I) Japonya, uzay çöplerini temizlemek için ürettiği metalik örgü ağını Uluslara- rası Uzay İstasyonu’na ulaştırdı. (II) 700 metrelik bu devasa ağ, bir Japon balık ağı üreticisi tarafından tasarlandı. (III) Tıpkı bir balık ağı gibi uzaya salınıp ge- zegenimizin çevresini büyük uzay çöp- lerinden temizleyecek. (IV) Metal ağ ile yapılacak denemelerin başarılı olması durumunda aynı prensiple çalışan kü- çük robot araçlar üretilecek.
Bu metinde numaralanmış cümlele- rin hangisinde koşul anlamı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
ÇIKMIŞ SORU
TEST 1
1 ve 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
(I) Kuşlar, sanıldığından çok daha zeki ama hepsinin zihinsel kapasitesi eşit değil. (II) Ge- rek papağanlar, gerekse kargagiller ailesinden bazı kuşlar, bedenlerine oranla büyük ve nöron yoğunluğu yüksek ön beyinleri sayesinde en akıllı türler arasında yer alıyor. (III) Primotlar- dan beklenecek türde etkileşim davranışları sergileyen bu hayvanlar aynı zamanda en ar- kadaş canlısı türlerden.
1 Yukarıdaki parçada numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde karşılaştırma vardır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
2 Yukarıdaki parçada numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde neden - sonuç ilişkisi vardır?
A) Yalnız III B) II ve III C) Yalnız II D) I ve II
3 Romantik yapıtlar, ruhları büyüledikten son- radır ki dağlar, ormanlar, göller, fırtınalar gü- zelleşmeye başladı.
Bu cümlede “romantik yapıtların” hangi özelliği vurgulanmıştır?
A) Dış dünyayı olduğu gibi yansıtması B) İnsanın doğaya bakışını değiştirmesi C) İşlenmeye cesaret edilemeyen konuları
işlemesi
D) Süslü anlatıma yer vermemesi
8 Aşağıdakilerden hangisinde “abartma”
vardır?
A) Arkadaşım çok güçlüydü.
B) Bir fıkra anlattı ki gülmekten öldük.
C) Deniz, sabahları çarşaf gibiydi.
D) Her geçen gün konuları daha iyi anlıyo- rum.
7 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yorum söz konusudur?
A) Karadeniz Bölgesi çok yağış alır.
B) Ankara Türkiye’nin başkentidir.
C) Ülkemizde dört mevsim yaşanır.
D) İlkbahar insanların gönlünü ferahlatır.
6 Tahmin Yaşanılan durum karşısında kesinliği belli olmayan yargıda bulunmaktır.
Yakınma Bir durumdan duyulan rahatsızlığı ifade etmek, şikâyet etmektir.
Eleştiri Bir eseri, bir konuyu ya da bir kişiyi olumlu veya olumsuz yanlarıyla değer- lendirmektir.
Uyarı Bir konunun dikkat edilmesi gereken yönleri hakkında kişinin bilgilendiril- mesidir.
Bir öğretmen yukarıdaki tanımları vererek öğrencilerine bu tanımlardan bazılarını karşılayacak cümlelerden bir parça oluşturmalarını istemiştir. Ali ise ödev için aşağıdaki metni yazmıştır.
Güvenle başlar insan hayata. Bitkiler, hayvanlar için de böyledir bu. Bitki; güvendiği toprağın derinlerine yayar köklerini, güvendiği rüzgârdan medet umarak açar dallarını, güvendiği ışığa hediye eder çiçeklerini ve yine güvendiği, sadece güvendiği için toprağa emanet eder tohu- munu fakat -dedik ya- güvenin eteklerine tutunmuş sinsi ihanetler kımıl kımıl dolaşmaktadır köşe bucak, tohumu her an çürütmeye hazır ihanetler, toprağın hücrelerinde de...
Öğretmen metni okuduktan sonra Ali’ye şu önerilerde bulunmuştur:
I. Uyarı bildiren cümlelere yer vermelisin.
II. Yakınma bildiren cümleler de bulunmalı yazında.
III. Tahmin bildiren cümle eklemelisin.
IV. Yazına tanım yaparak başlamalısın.
Ali, yazdığı metni bu öneriler doğrultusunda değiştirerek aşağıdaki metni oluşturmuştur.
Güvenle başlar insan hayata. Unutma güven yoksa sevgi de hayat da yoktur. Güvenle başlar insan hayata. Hatta belki bitkiler, hayvanlar için de böyledir bu. Bitki; güvendiği toprağın de- rinlerine yayar köklerini, güvendiği rüzgârdan medet umarak açar dallarını, güvendiği ışığa hediye eder çiçeklerini ve yine güvendiği, sadece güvendiği için toprağa emanet eder tohu- munu fakat -dedik ya- güvenin eteklerine tutunmuş sinsi ihanetler kımıl kımıl dolaşmaktadır köşe bucak, tohumu her an çürütmeye hazır ihanetler, toprağın hücrelerinde de...
Bu bilgilere göre Ali, değiştirdiği metinde öğretmeninin önerilerinden hangilerini uygu- lamıştır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV
9 Karşılaştırma, en az iki varlığın ortak veya farklı yönlerini belirtmektir. Karşılaştırma yapılan cümlelere ise karşılaştırma cümle- leri denir. Örneğin “Can Efe’den büyüktür.”
cümlesinde Can ve Efe yaş bakımından karşılaştırılmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlele- rin hangisinde karşılaştırma yapılmış- tır?
A) Falkland Adaları, yavrulayan Papua pen- gueni çifti sayısının tüm dünyada en yük- sek olduğu yerdir.
B) Yeni konut siteleri yapmak için bitki örtü- sü yok edildi.
C) İkinci Dünya Savaşı’nda kuşlar, füzeleri yönlendirmek için füze içinde yer alan bir ekran üzerinde hedefi gagalamak üzere eğitildiler.
D) Geleneksel evlerin yerini apartmanlara bırakması içimizi parçalamaya devam ediyor.
10 Sanatçının yaratma gücüne sınır çizilemez;
kimi sanatçı çayları, ırmakları kurutur kimi de bir damla sudan okyanuslar yaratır.
Aşağıdakilerin hangisi bu cümleye an- lamca en yakındır?
A) Kimi sanatçılar, olmayanı varmış gibi gösterme çabasına girer.
B) Sanatçılar, düş gücüyle dış dünyayı bile yeniden biçimlendirme gücüne sahiptir.
C) Sanatçının duygu dünyası, gerçek dün- ya ile her zaman çatışır.
D) Sanatın gücü küçümsenemez fakat dış dünyanın da kendine göre etkileyici yön- leri vardır.
11 Aşağıdakilerin hangisi üslupla ilgili bir yargıdır?
A) Bu şairin her şiirinde ölümün ve ölüm- süzlüğün vazgeçilmez çelişkisini görür- sünüz.
B) Hüseyin Rahmi, Türk edebiyatında özel- likle romanlarıyla başarıya ulaşmış bir isimdir.
C) Orhan Veli, her şeyden önce bütün oku- yucuların anlayabileceği şekilde, sokak diliyle yazmıştır şiirlerini.
D) Bir şiir kitabının 20 yıl sonra ikinci bası- mının yapılması büyük önem taşır.
12 Aşağıdakilerden hangisi söyleyenin kişi- sel düşüncelerini içermektedir?
A) Bizde serbest şiir geleneği, I. Yeniciler ile başlamıştır.
B) Gölge oyunu geleneği, bugün yalnızca ramazan ayında yapılan bir etkinliğe dö- nüşmüştür.
C) Meddahlık geleneği, günümüz tiyatro- sunda başarılı isimlerce ustaca sürdürül- mektedir.
D) Halk edebiyatında âşık geleneği, günü- müzde Doğu Anadolu’da bazı isimlerce devam ettirilmektedir.
13 “Üzere” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisine koşul anlamı katmıştır?
A) Ümitler, ümitsizliğe dönüşmek üzereyken geldi.
B) Yarın getirmek üzere istediğin kitabı ala- bilirsin.
C) Anlaşmada belirtildiği üzere ödemeler zamanında yapıldı.
D) Yeniden yollara düşmek üzere işinden ayrıldı.
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR
T.C. İnkılap Tarihi ve At at ürkçülük
İvedik Organize Sanayi 1518 Sok. Matbaacılar Sitesi
Mat-Sit İş Merkezi No:2/20 Yenimahalle / ANKARA Tel: 0 312 384 20 33 Fax: 0312 342 23 58
WhatsApp: 0 505 925 57 81
www.editoryayinevi.com | bilgi@editoryayinevi.com
ÇIKMIŞ LGS
SORULARI
IL AKLI TAHTA UYU
MLU
IL AK
LI TAHTA UYU
MLU
ISBN 978-605-280-070-6
9 786052 800706
