V1.0
Doküman Hakkında :
Bu doküman, telemetri ve/veya araç takip cihazı ve benzeri donanımları kurulumu konusunda deneyim sahibi veya otomasyon sistemleri konusunda bilgili teknisyen personele hitaben yazılmıştır.
Lütfen montaja veya sisteme müdahaleye başlamadan önce bu dokümanın tümünü sabırla okuyun.
Sistemin tesisat şemasını inceleyin veya ilk kurulumu siz yapıyorsanız bir tesisat şeması taslağı oluşturun. Bu konularda, bahsedilen deneyimlere sahip değilseniz, sadece dokümanda anlatılan bilgiler ile sistem kurulumu yapmayın veya müdahale etmeyin.
Doküman, Minova Teknoloji tarafından hazırlanmış ve firma ürünlerinin uygulamaları hakkında, firma personeli, iş ortakları ve seçilmiş müşterileri tarafından kullanılmak üzere dağıtılmıştır. Her hakkı saklıdır.
1- Sistem Hakkında
Telemetri (uzaktan izleme) sistemi, bir ortamdaki veya izlenen dış sistemdeki verileri izleme sunucularına aktaran cihaz ve yazılımlardır. Sistem, Ethernet veya GSM/GPRS üzerinden sunucu ile sürekli bağlı halde çalışır ve sensör verilerini belirli aralıklarla gönderir. Sistemde telemetri terminali ve sensörler, sinyal ve/veya data kabloları ile bağlanmaktadır. Ayrıca, gerekli olduğu durumda, sensörlere ayrıca DC güç bağlantısı da yapılmaktadır.
Montaj yaptığınız sırada, akıllı tip sensörlerin seri numaralarını ve hangi seri numarasının hangi amaçla nereye bağlandığını mutlaka not edin. I/O tipi sensörler ve analog sensörlerin ise, hangi giriş portuna bağlandığını not ederek montaja başlayın.
Sensörlerin sayısı, tipleri ve güç gereksinimlerine göre tesisatınız şekillenir.
Başlamadan önce, kaç adet sensörün güç gerektirdiği gibi bilgileri not edin. Bu notlara göre, telemetri terminali cihazının yanında kullanacağınız klemens portu sayısını ve klemens üzerinde yapacağınız DC güç besleme atlamalarını planlayın. Bu plan üzerinde, yaptığınız montajları da işaretleyin ve notlar alın. Çalışmaya başlamadan önce, dokümanın son sayfasında yer alan güvenlik uyarılarını okuyun.
Montaj için ihtiyacınız olabilecek donanımlar :
• Sensör tesisatı için ek kabloları : 4 canlı kumanda kablosu, 0.25 kesit.
• Bağlantı klemensleri : Standart elektrik bağlantı klemensi.
• Makaron yalıtıcı : Kablo eklerinin hat üzerinde yapılması durumunda, her bir kablo hattının tek tek ve tüm ek yerinin tümden yalıtılması için uygun kesitlerde daralan makaron.
• Klemens tipi dar ağızlı düz tornavida.
• Yan keski ve maket bıçağı.
• Kontrol kalemi.
• AVO Metre (ölçü aleti).
• İzolasyon için elektrik bandı.
• Sensörlerin sabitlenmesi amacıyla çift taraflı bant.
• Kablo Bağı (çeşitli ölçülerde)
• Duvar vb. yüzeye montaj var ise uygun matkap, dübel ve vida.
2- Telemetri Terminali a. Mitrack-V
Araç üstü sistemler için telemetri terminali olarak miTrack-V cihazı tavsiye edilmektedir. miTrack-V cihazı, bir araç takip sistemi, sensör giriş-çıkış portları ve haberleşme portlarının tümünü tek bir cihazda içerir.
miTrack-V cihazı aşağıdaki portları içerir.
Konnektör Pinleri
1 2
3 4
1 3 2
4 5 6
1 2 3 5 4 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15 16
1 2 3 4
5 6 7 8
P1 Konnektörü 1 GND 2 Kontak Girişi 3 +24 V Giriş 4 Role Çıkışı
P2 Konnektörü 1 CAN L Pini
2 GND (+Vs Voltaj Çıkışı için)
3 RS485 A Pini (MultiSensör veya ModBus) 4 CAN H Pini
5 +Vs (Sensör Besleme Voltajı, 4.5 V 500mA) 6 RS485 B Pini (MultiSensör veya ModBus)
P3 Konnektörü 1 RS232 Port 1 RX Pini
2 +Vs (Sensör veya çevresel birim için voltaj çıkışı, 4.5 V 500mA) 3 RS232 Port 2 Rx Pini
4 +Vs (Sensör veya çevresel birim için voltaj çıkışı, 4.5 V 500mA) 5 RS232 Port 1 TX Pini
6 GND (Port1 için +Vs voltaj çıkışı GND bağlantısı) 7 RS232 Port 2 TX Pini
8 GND (Port2 için +Vs voltaj çıkışı GND bağlantısı)
P4 Konnektörü 1 Dijital Giriş 1 2 Dijital Giriş 3 3 Dijital Giriş 5 4 Dijital Giriş 7
5 Dijital Çıkış 3 (Open Collector 40 V 500mA Maks.) 6 Analog Giriş 1(0-10V veya 4-20mA)
7 Analog Giriş 3 (0-10V veya 4-20mA) 8 +Vs Voltaj Çıkışı (4.5V 500mA)
9 Dijital Giriş 2 10 Dijital Giriş 4 11 Dijital Giriş 6
12 GND (Dijital Giriş ve Çıkışlar için)
13 Dijital Çıkış 1(Open Collector 40 V 500mA Maks.) 14 Dijital Çıkış 2 (Open Collector 40 V 500mA Maks.) 15 Analog Giriş 2
16 GND (Analog Girişler ve +Vs Voltaj Çıkışı İçin)
Şekil 1 – miTrack-V konnektör pinleri
Şekil – 2 miTrack-V telemetri terminali cihaz görünümü
Sabit Tesislerde ve ethernetin gerekli olduğu sistemlerde GT1 terminali tavsiye edilmektedir. GT1, bir RTOS işletim sistemi, Ethernet bağlantısı, GSM/GPRS bağlantısı (opsiyonel), SD Hafıza, sensör giriş-çıkış portları ve haberleşme portlarını içeren gelişmiş bir cihazdır.
GT1, cihazı aşağıdaki portları içerir.
1.Role Çıkışları 7.Dijital Giriş (IN) Portu 2.Ethernet Portu 8.Dijital Çıkış (OUT) Portu
3.RS485 Portu 9.USB Portu
4.RS232 DB9 Portu 10.SIM Kart Konnektörü 5.Güç ve Stat LED’i 11.Montaj ayağı deliği 6.DC Güç Bağlantısı 12.GSM Anten Konnektörü Şekil 3 – GT1 cihazı portları
3- Sensörler
a. I/O Tipi Dijital Sensörler
Bu tipteki sensörler, genellikle role çıkışı içeren, kapı, duman, su teması, PIR hareket algılayıcısı gibi çıkışı kuru kontak olarak alınan birimlerdir. Bu tip sensörlerde, şayet varsa NC (normalde kapalı, normalde kısa devre çıkış) çıkış seçilmelidir. Sensörün role çıkış uçlarından biri, telemetri terminali cihazının giriş portunda bulunan IN girişlerinden uygun bir porta bağlanmalı, diğer uç ise, giriş portundaki GND (şase) ucuna bağlanmalıdır.
Birden fazla sensör bağlandığı durumlarda, örneğin aynı sistemde bir kapı sensörü, bir duman sensörü ve bir PIR dedektörü bulunuyor ise, sensör role çıkışlarının birer uçlarını, varsa sistem kutusu klemensinde, yoksa dışarda bir standart klemens üzerinde birleştirin. Sensörlerin diğer uçlarını hangi IN portunun kullanıldığını not ederek teker teker telemetri terminaline klemens üzerinden bağlayın.
PIR dedektör, duman, su dedektörü vb. birçok sensör, role çıkışının haricinde DC güç beslemesi de gerektirir. Bu besleme, telemetri terminalini çalıştıran 12V DC güç kaynağından alınmalıdır. Telemetri sisteminde dahili klemens var ise buradan, yok ise standart klemens üzerinden bağlantı yapın. Her bir sensör için, DC besleme (+) ucu, DC besleme (-) ucu ve role uçlarını ayrı ayrı klemens uçlarına bağlayın ve gerekli atlamaları klemens üzerinde yapın.
Kabloları dışarda bükerek bir araya getirmeyin. Aşağıda, klemens düzeni gösterilmiştir.
Şekil -4 Klemens üzerinde I/O tipi sensör kabloları ve güç bağlantısı
b. Analog Sensörler
Analog tip sensörler, 0-10V ve 4-20mA çıkışlı sensörler olmak üzere iki tiptedir. Öncelikle hangi tip sensör kullandığınızı kontrol edin ve uç bağlantılarından emin olun.
0-10V tipi sensörler için, sensörün 12V beslemesini, I/O tipi sensörlerde olduğu gibi klemens üzerinden sağlayın. Sensörün analog çıkışını, şase ve ölçüm ucuna dikkat ederek telemetri terminal cihazı üzerindeki analog giriş portuna bağlayın.
4-20mA tipi sensörler için, sensörün (+) besleme ucu klemenste +12V bağlantısına, sensör ölçüm ucu ise telemetri terminali üzerindeki analog giriş ucuna bağlanmalıdır. 4-20mA çıkışlı sensörlerin bir kısmı ölçüm ucu üzerinden analog pinden şase alarak çalışır. Sensör bu şekilde çalışmıyor ise, sensörün güç bağlantısını klemens üzerinde +12V ve şase pinleri ile yapın ve sensörün ölçüm çıkışını aynı şekilde telemetri terminalinin analog giriş portuna bağlayın.
c. multiSensör Tipi Akıllı Sensörler
Akıllı sensörler, miSense serisi T1, TH1, miSense-IO serisi sensörlerdir. Bu tipteki tüm sensörler aynı kablo hattı üzerine bağlanırlar. Multisensör hattı, terminal tarafında cihaz üzerindeki porta doğrudan bağlanır. Aşağıdaki şekilde, multisensör özellikli cihazların bağlantısı görülmektedir.
Şekil 5 – multiSensör tipi bağlantı
4- Sim Kart ve GSM Bağlantısı
Telemetri terminali cihazına, m2m tipinde ve pin kodu istemeyen bir data hattı bağlanmalıdır. Data hattının telefon numarasını ve cihazın IMEI numarasını mutlaka not alın. SIM kartını, cihazın sim girişine yerleştirin ve yerine oturana kadar bastırın.
SIM kartını yerinen çıkarmak için, karta tırnağınızla veya düz tornavida ucu ile bastırın, kart serbest kalıp çıkacaktır.
miTrack-V tipi cihazın üzerinde bulunan, GSM LED’i bağlantı aranırken hızlı hızlı yanıp söner. Bağlantı sağlandığında ise üç saniyede bir kısa süre yanıp söner.
Sunucu ile bağlantı sağlandığında ise, cihaz üzerindeki Sunucu LED’i sabit yanacaktır.
GT-1 cihazı da GSM/GPRS ile çalışabilir. Cihaz üzerindeki Stat LED’i, Stat LED’i saniyede bir yanıyor ve sönüyor ise, cihazın sunucu bağlantısını aradığı anlaşılmalıdır. Stat LED’i 3 saniyede bir kısa yanıp sönüyor ise cihazın sunucu ile bağlantısını sağlandığı anlaşılır. Ayrıca, GT1 cihazı, baz istasyonundan IP aldığında, bir defa bip sesi ile uyarı verir. Cihaz uzak sunucu ile bağlantı kurduğunda ise üç defa bip sesi ile bağlanma sürecinin tamamlandığını bildirir.
5- Ethernet Bağlantısı
GT-1 tipi telemetri terminalleri Ethernet bağlantısı ile de haberleşme özelliğine sahiptir. Montaj yapılacak tesisten verilecek Ethernet kablosu, GT1 cihazının Ethernet portuna takılır. Ethernet hattında bağlantı var ise, konnektörün üzerindeki yeşil LED sabit yanacak ve turuncu LED yanıp sönerek Ethernet bağlantısının bir switch veya modem portu ile kurulduğunu gösterir.
Ethernet bağlantısı LED’lerinin yandığının görülmesi, cihazın sunucuya bağlandığı anlamına gelmez, sadece cihazın yerel Ethernet ağına bağlandığı anlaşılır. GT-1 cihazının üzerindeki Stat LED’i, saniyede bir yanıyor ve sönüyor ise, cihazın sunucu bağlantısını aradığı anlaşılmalıdır. Stat LED’i 3 saniyede bir kısa süre yanıp sönüyor
ise cihazın sunucu ile bağlantısını sağlandığı anlaşılır. Ayrıca, GT1 cihazı, yerel ağ üzerinde modemden IP aldığında, bir defa defa bip sesi ile uyarı verir. Cihaz uzak sunucu ile bağlantı kurduğunda ise üç defa bip sesi ile bağlanma sürecinin tamamlandığını bildirir.
6- Güç Bağlantısı
Telemetri sisteminin tümü, bir 12V DC güç kaynağı ile beslenmelidir. İlgili klemens çizimlerinde de anlatıldığı şekilde bağlanmalıdır. Seçilen güç kaynağı, en az 1A akım verebilen (12Watt) bir besleme sağlamalıdır.
Pano tipi telemetri sistemlerinde, güç kaynağı pano içinde metal muhafazalı olarak bulunur. Bu tip sistemlerde, pano içerisinde akü bulunabilir. Akülü sistemlerde, pano klemensindeki DC +12V bağlantı noktasından sensörlere güç alınmalıdır. Bu uçlar, şebeke enerjisi kesildiğinde dahi akü ile güç sağlamaya devam edecektir.
Panolu olmayan kurulumlarda, duvar tipi güç kaynağı kullanılmaktadır. Güç kaynağını uygun bir prize bağlanacak şekilde kabloları gerilmeyecek durumda sabitleyin ve kablo uçlarını açarak klemense bağlayın.
7- Çalıştırma
Sistem, sensörlerin hiçbiri bağlanmadan önce telemetri terminali tek başına çalıştırılarak sunucu bağlantısı kontrol edilir. Ardından cihaz gücü kesilir ve sensör bağlantıları yapılır. I/O tipi sensörler, teker teker devreye alınır ve sensöre güç geldiğinde yanması gereken LED’leri kontrol edilir. Sensörler test edilir (örn. su teması, hareket veya duman ile sensörün test edilmesi) ve telemetri terminaline bağlanır.
MultiSensör tipi akıllı birimler, sistem çalıştırıldığında üzerlerinde bulunan LED’in yanıp sönmesi ile haberleşme ve ölçümün doğru biçimde yapıldığını bildirirler. Sensör LED’i yanmıyorsa veya sabit yanıyorsa, bir sorun olduğu anlaşılmalıdır.
Tüm sistem devreye alındığında, sunucu tarafından da izleme sayfasına girilerek kontrol edilmelidir. Bir bilgisayar ile, montaj personeli izleme sayfasını görebiliyor ise, sensörleri ekrandan kontrol edilmelidir. Sensör, bağlanmamış ise veya 5 dakikadan daha uzun süredir veri göndermiyor ise ekranda gri görünecektir.
Güvenlik Uyarıları
• Telemetri sisteminin data ve sinyal uçlarının bağlandığı klemens üzerinde 220V şebeke uçları ile ilgili bir bağlantı kesinlikle yapmayın.
• Klemens üzerinde veya hat üzerindeki eklerde, izolasyona azami özen gösterin. Kabloların birbirine veya etraftaki başka bir iletkene temas etmemesi için, açık kısımları ısı ile daralan makaron ile veya makaron mevcut değilse izolasyon bandı kullanarak yalıtın.
• Telemetri cihazları ve sensörler iç ortamda kullanılmak içindir. Dış ortama montaj yapmayın. Cihaz bir çatı altında ise, yağmur veya doğrudan güneşe maruz kalacak şekilde montaj yapmayın. Sadece, özellikle dış ortam tipi su geçirmez kutulu cihazlar dış ortamlarda kullanılabilir.
