T.C.
YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi YOZGAT BOZOK UNİVERSITY
Faculty of Economics and Administrative Science YOZGAT BOZOK UNIVERSİTÄT
Fakultät für Wirtschafts- und Verwaltungswissenschaften
TÜRKİYE SİYASET BİLİMİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF POLITICAL SCIENCE
TÜRKISCHE ZEITSCHRIFT FÜR POLITIKWISSENSCHAFT
Cilt 2 Sayı 1 Mart 2019 • Volume 2 Number 1 March 2019
II
TÜRKİYE SİYASET BİLİMİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF POLITICAL SCIENCE TÜRKISCHE ZEITSCHRIFT FÜR POLITIKWISSENSCHAFT
ISSN: 2587-2346 E-ISSN: 2667-775X
Cilt 2 Sayı 1 Mart 2019 • Volume 2 Number 1 March 2019Sahibi/Owner
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Adına Prof. Dr. Kürşad ZORLU
Editör/Editor Dr. Öğr. Üyesi Hülya TOKER
Sayı Editörü/Issue Editor Dr. Öğr. Üyesi Mustafa YILDIZ
Editör Yardımcısı / Sub Editor Dr. Öğr. Üyesi Y. Pınar ÖZMEN
Yayın Kurulu/ Editorial Board Prof. Dr. Kürşad ZORLU
Dr. Öğr. Üyesi Hazal Ilgın BAHÇECİ BAŞARMAK Dr. Öğr. Üyesi Osman Gökhan HATİPOĞLU
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa ÖZALP Dr. Öğr. Üyesi Y. Pınar ÖZMEN
Dr. Öğr. Üyesi Hülya TOKER Dr. Öğr. Üyesi Mustafa YILDIZ Dr. Öğr. Üyesi Gökberk YÜCEL
ANKARA ÜNİVERSİTESİ BASIMEVİ İncitaşı Sokak No:10 06510 Beşevler / ANKARA
Tel: 0 (312) 213 66 55 Basım Tarihi: 22/11/2019
III
Bilimsel Danışma Kurulu/ Scientific Advisory Board
Prof. Dr. Tayyar ARI (Uludağ Üniversitesi) • Prof. Dr. Durmuş Ali ARSLAN (Mersin Üniversitesi) • Prof. Dr. Zühtü ARSLAN (Anayasa Mahkemesi Başkanı)
• Prof. Dr. Hüseyin BAĞCI (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) • JProf. Dr.
Jameleddine BEN ABDELJELIL (Ludwigsburg Üniversitesi, Almanya) • Prof.
Dr. Hakkı BÜYÜKBAŞ (Erciyes Üniversitesi)• Prof. Dr. İbrahim CANBOLAT (Uludağ Üniversitesi)• Prof. Dr. Ahmet Baran DURAL (Trakya Üniversitesi)• Prof. Dr. Erol ESEN (Akdeniz Üniversitesi) • Prof. Dr. Mustafa GENCER (Abant İzzet Baysal Üniversitesi)• Prof. Dr. Burak GÜMÜŞ (Trakya Üniversitesi)• Prof.
Dr. Hans Georg HEINRICH (Viyana Üniversitesi, Avusturya) • Prof. Dr. Ahmet KARADAĞ (Onursal Üye, Yozgat Bozok Üniversitesi Rektörü) • Prof. Dr. Cem KARADELİ (Ufuk Üniversitesi) • Prof. Dr. Bekhruz KHASHMATULLA (Ulusal Üniversite Odessa Hukuk Akademisi, Ukrayna) • Prof. Dr. Olaf LEISSE (Jena Üniversitesi, Almanya) • Prof. Dr. Gerhard MANGOTT (Innsbruck Üniversitesi, Avusturya)• Prof. Dr. Mehmet ÖCAL (Erciyes Üniversitesi) • Prof.
Dr. Ali Yaşar SARIBAY (Uludağ Üniversitesi) • Prof. Dr. Fahri TÜRK (Trakya Üniversitesi) • Prof. Dr. Celalettin YAVUZ (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) • Prof. Dr. Süreyya YILDIRIM (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Prof. Dr. Yunus YOLDAŞ (Erciyes Üniversitesi) • Prof. Dr. Kürşad ZORLU (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Doç. Dr. Mahmut AKIN (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Doç. Dr.
Mehmet BARDAKÇI (İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi) • Doç. Dr. Özlem BECERİK YOLDAŞ (Erciyes Üniversitesi) • Doç. Dr. İbrahim DOĞAN (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Doç. Dr. Eyyup ECEVİT (Erciyes Üniversitesi)
• Doç. Dr. İsmail ERMAĞAN (İstanbul Medeniyet Üniversitesi)• Doç. Dr. İsmail PIRLANTA (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Doç. Dr. O. Can ÜNVER (İstanbul Ayvansaray Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Tural BAHADIR (MSB Üniversitesi)
• Dr. Öğr. Üyesi Kutluhan BOZKURT (Kıbrıs Uluslararası Üniversitesi, KKTC)
• Dr. Öğr. Üyesi Ejder ÇELİK (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Esra GEDİK (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Hakan KARAASLAN (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Karol KUJAWA (Illinois Üniversitesi, ABD; İşletme Üniversitesi, Polonya) • Dr. Öğr. Üyesi Valeriy MORKVA (Kapadokya Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Alper MUMYAKMAZ (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Erjada PROGONATI (Süleyman Demirel Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Recep TEMEL (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Dr. Öğr. Üyesi Hülya TOKER (Yozgat Bozok Üniversitesi) • Dr.
Gürsel DÖNMEZ (T.C. Cumhurbaşkanlığı) • Dr. Farid HAFEZ (Georgetown Üniversitesi, ABD) • Dr. Christian Johannes HENRICH (Siegen Üniversitesi, Almanya) • Dr. Sarajuddin RASULY (Viyana, Avusturya)
IV Bu Sayının Hakem Kurulu
Prof. Dr. Ali AYATA (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk DUMAN (Giresun Üniversitesi)
Prof. Dr. Fahri TÜRK (Trakya Üniversitesi)
Prof. Dr. Alaeddin YALÇINKAYA (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Mehmet Sait DİLEK (Atatürk Üniversitesi) Doç. Dr. Sadık ERDAŞ (Hacettepe Üniversitesi)
Doç. Dr. İlhan GÜLLÜ (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi) Doç. Dr. Oktay KOÇ (Kocaeli Üniversitesi)
Doç. Dr. Seyfi YILDIRIM (Hacettepe Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Nurgül BEKAR (Kastamonu Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Özgür Emre KOÇ (Hitit Üniversitesi)
Dr. Öğr. Üyesi Alper MUMYAKMAZ (Yozgat Bozok Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Mehmet SOYTÜRK (Karadeniz Teknik Üniversitesi) Öğr. Gör. Dr. Samet ZENGİNOĞLU (Adıyaman Üniversitesi) İngilizce Editör/ Editor for English /Editoren für Englisch Dr. Öğr. Üyesi Y. Pınar ÖZMEN
Almanca Editörü/ Editor for German /Editor für Deutsch Dr. Öğr. Üyesi Mustafa YILDIZ
Kurucular/Founders/Gründer Prof. Dr. Yunus YOLDAŞ
Doç. Dr. Özlem BECERİK YOLDAŞ İletişim (Haberleşme) bilgileri:
Adres: Yozgat Bozok Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Atatürk Yolu 10. km. 66200 YOZGAT
Telefon: (354) 242 10 42
E-mail: siyasetdergisi@yobu.edu.tr
V
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi (TSBD), Yozgat Bozok Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından yılda iki kez Mart ve Eylül aylarında Türkçe, İngilizce ve Almanca yayınlanacak uluslararası hakemli bir dergidir.
Dergiye gönderilecek yazılar derginin biçim kurallarına uygunluğu incelendikten sonra, iki kör hakem değerlendirmesine gönderilir. Hakem raporlarına göre dergi yayın kurulu çalışmayı yayınlar veya yayınlamaz.
Dergide intihale (kendinden intihal dâhil) karşı sıkı bir politika izlenmektedir.
Yazılar intihale karşı yayından önce, yayın aşamasında ve sonrasında denetlemeye tabi tutulur ve intihal bulgusu durumunda değerlendirme sürecinin herhangi bir aşamasında reddedilir. Dergide yayınlanan yazılarda ileri sürülen görüşler yalnızca yazarların kendisine aittir, yayınlanan kurumun görüşlerini yansıtmaz. Yayıncılar bu görüşler için herhangi bir yasal sorumluluğu kabul etmez.
Turkish Journal of Political Science (TSBD), is an international peer-reviewed journal published in Turkish, English and German twice a year, in March and September by Yozgat Bozok University Faculty of Economics and Administrative Sciences. After a preliminary inspection, manuscripts meeting the format requirements undergo a double-blind peer review process.
According to the outcome of peer review reports editorial board publish or do not publish the article. A strict policy towards plagiarism (including self- plagiarism) is followed in the journal. Manuscripts are screened for plagiarism before, during, and after publication, and if found they are rejected at any stage of processing. The opinions expressed in the published articles are the author's own and do not reflect the view of the publisher institution. Publishers do not accept any legal responsibility for these opinions.
VI
VII
İçindekiler
Editöryal ... IX-XI Aycan Cesim: Immanuel Kant’ın Felsefi Görüşlerinin Uluslararası
İlişkiler Disiplinine Yansımaları ... 1-24 İlhan Aras, Akın Sağıroğlu: Lizbon Antlaşması Sonrası
Avrupa Sayıştayı: 2009-2017 Dönemi Yıllık Raporları
Üzerine Bir İnceleme ... 25-50 Sina Kısacık, Fahri Erenel: Doğu Akdeniz Güvenlik Algılamaları
Bağlamında, Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması (PESCO) ve Enerji Güvenliği Meselelerinin Avrupa Birliği-Türkiye
İlişkilerine Olası Yansımalarını Anlamak ... 51-76 Recep Temel: Poujade ve Sarı Yelekliler Hareketlerinin
Vergi Grevi/Verginin Reddi Olguları Etrafında Analizi... 77-104 Diğer Konular
Hasan Acar: Boğazlar Sorunu Üzerine Jeopolitik Bir Değerlendirme: İstanbul’un Fethinden
Montrö Boğazlar Sözleşmesine ... 107-132 İskender Kantemur: Die historische Entwicklungsgeschichte der
Demokratie in der Türkei ... 133-161 Röportaj
Kemal Yurtnaç, Mustafa Yıldız: Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının Rolü ... 165-173 Kitap İncelemeleri
Osman Gökhan Hatipoğlu: Kölelik Yolu ... 177-185 Tolgahan Özkan: Oyun Teorisi ... 187-191 Bu Sayıya Katkıda Bulunanlar ... 193-197
VIII
Contents
Editorial ... IX-XI Aycan Cesim: Reflection of Immanuel Kant’s Philosophical
Views to Discipline of International Relations ... 1-24 İlhan Aras, Akın Sağıroğlu: The European Court of Auditors
after the Lisbon Treaty: An Investigation
on Annual Reports of 2009-2017 Period ... 25-50 Sina Kısacık, Fahri Erenel: Understanding Possible Reflections
on the European Union-Turkey Relations of the Permanent Structured Cooperation (PESCO) and Energy Security Issue in the context of Security Perceptions of the East Mediterranean ... 51-76 Recep Temel: Analysis of Poujade and Yellow Vest
Movements on the Concepts of Tax Strike/Tax Rejection ... 78-104 Beyond the Topic
Hasan Acar: A Geopolitical Assessment on the Straits Issue:
From the Conquest of Istanbul to the Montreux
Straits Convention ... 107-132 İskender Kantemur: The Historical Development of Democracy
in Turkey ... 133-161 Interview
Kemal Yurtnaç, Mustafa Yıldız: The Role of Presidency for Turks Abroad and Related Communities in Turkey-European Union
Relations ... 165-173 Book Reviews
Osman Gökhan Hatipoğlu: The Road to Serfdom ... 177-185 Tolgahan Özkan: Game Theory ... 187-191 Contributors to the Current Issue ... 198-202
IX
Editöryal
Barışçıl, birleşmiş ve ekonomik olarak başarıya ulaşmış bir Avrupa idealini, tamamen farklı meslek ve gruplardan olmalarına rağmen kendine hedef edinen küçük bir kitlenin çabaları, XX. yüzyılın ortalarında meyvelerini vermiş ve birbirleriyle birçok kanlı savaş yapmış komşu ülkeler, İkinci Dünya Harbi sonrası Kömür Çelik Topluluğu ile barışın temellerini atmışlardır. Altı ülke ile başlayan topluluk 1957 yılında imzalanan Roma Antlaşması ile bir ekonomik topluluğa (AET) dönüşmüş, aralarındaki gümrüklerin kalkmasını mümkün kılmıştır. 1960’lı yıllar ekonomik büyümenin, 70’li yıllar da sayıca büyümenin gerçekleştiği yıllardır.
Berlin duvarının yıkılması, Doğu ve Batı Almanya arasındaki sınırların kalkmasına, bu da beklenmedik oranda büyük siyasî değişimlere sebep olmuştur. 1990’lı yıllar sınırlardan arındırılmış bir Avrupa’nın konuşulduğu yıllardır. Maastricht’le gerçekleşen Avrupa Birliği (AB) artık müşterek hareket kabiliyetini oldukça genişletmiştir. Sancılı geçen yıllar 28 ülkenin üyesi olduğu bir birliğin kurulmasına mani olamamıştır.
Küreselleşmenin akıl almaz boyutlarda cereyan ettiği çağımızda, ülkelerin ve hatta kurumların bile tek başlarına hareket etme kabiliyetleri daralmakta olduğundan, birliktelikler oluşturulmakta, yeni birlikler kurulmaktadır. Yarım asrı geçen bir süreden beri Türkiye’nin de bu kabil birlikteliklerde yer aldığı bir gerçektir. Tam üyelik yolunda geride kalan bu uzun zamana rağmen bir türlü üyesi olamadığı AB ile olan ilişkileri muvacehesinde dergimizin bu sayısını AB-Türkiye ilişkilerine hasrettik.
Bu yeni sayımızı siz değerli okuyucularımıza ulaştırmanın sevincini ifade etmek isterim. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi olarak her sayımızda sizlere birbirinden farklı ve bir o kadar da önemli konularla ulaşmanın hazzını yaşıyoruz.
AB-Türkiye İlişkilerine farklı perspektiflerden yaklaştığımız bu sayının ilk makalesi, Aycan Cesim tarafından kaleme alınan Immanuel Kant’ın Felsefi Görüşlerinin Uluslararası İlişkiler Disiplinine Yansımaları isimli çalışmadır.
Kant’ın Ebedi Barış eserinin ayrıntılı bir şekilde irdelendiği çalışma, Avrupa Birliği fikrinin felsefi alt yapısını besleyen umdeleri anlamaya yardımcı olmaktadır.
İlhan Aras ve Akın Sağıroğlu tarafından hazırlanmış olan Lizbon Antlaşması Sonrası Avrupa Sayıştayı: 2009-2017 Dönemi Yıllık Raporları Üzerine Bir İnceleme başlıklı çalışmada; yarım milyarlık nüfusu ile
X
azımsanmayacak bir büyüklük arz eden AB’nin bütçesi (150 Milyar Euro civarı), gelir ve giderlerinin incelenmesi amacıyla kurulmuş Sayıştay’ın, yapısı ve işlevleri yanında 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşmasından 2017 yılına kadar yayınlanan raporlar ele alınmış ve incelenmiştir.
Sina Kısacık ve Fahri Erenel tarafından hazırlanan Doğu Akdeniz Güvenlik Algılamaları Bağlamında, Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması (The Permanent Structured Cooperation- PESCO) ve Enerji Güvenliği Meselelerinin Avrupa Birliği-Türkiye İlişkilerine Olası Yansımalarını Anlamak adlı çalışmada son dönemlerin üzerinde sıkça durulan ve keşfedilen gaz yatakları dolayısıyla da bölge dışındaki devletler ve bölgesel organizasyonların da odaklandıkları bir konuma gelen Doğu Akdeniz konusunda AB-Türkiye ilişkileri irdelenmektedir.
Recep Temel’in kaleme aldığı Poujade ve Sarı Yelekliler Hareketlerinin Vergi Grevi-Verginin Reddi Olguları Etrafında Analizi başlıklı makalede yazar, Vergi Grevi ve Verginin Reddi kavramları çerçevesinde Poujade ve Sarı Yelekliler hareketlerini değerlendirmekte ve can kaybına neden olan son hareketlerin Vergi Grevinden ziyade Vergi İsyanı niteliği kazandığını vurgulamaktadır.
Hasan Acar’ın Boğazlar Sorunu Üzerine Jeopolitik Bir Değerlendirme:
İstanbul’un Fethinden Montrö Boğazlar Sözleşmesine başlığıyla kaleme aldığı çalışması, dergimizin diğer konuları arasında değerlendirilmiş olmakla birlikte, gerek boğazlar sorununun tarihi sürecini irdelemek, gerekse batılı ülkelerin önemli rol oynadıkları Montrö Sözleşmesi eksenli olmak hasebiyle ana temamıza çok da uzak sayılmamaktadır.
Diğer konularda ikinci yazımız İskender Kantemur tarafından ele alınan Die historische Entwicklungsgeschichte der Demokratie in der Türkei başlıklı çalışmadır. Yazar, Türkiye’nin Tanzimat’la başlayan ve çok partili hayata uzanan süreçte demokratikleşme yolunda geçirdiği serüveni dergi okuyucularımız ile paylaşmaktadır.
AB-Türkiye İlişkilerinde önemli kilometre taşlarından biri olma niteliğini taşıyan Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının kurulmasında, yasasının yazılmasında ve faaliyete geçirilmesinde aktif rol almış, 2014 yılına kadar başkanlığını yürütmüş olan Kemal Yurtnaç ile yaptığımız Türkiye-AB İlişkilerinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının Rolü konulu röportajı da sizinle paylaşmak istiyoruz.
XI
Osman Gökhan Hatipoğlu’nun Kölelik Yolu (The Road to Serfdom) (Friedrich August von Hayek) ve Tolgahan Özkan’ın Oyun Teorisi (Mete Gündoğan) isimli kitaplarla ilgili yapılmış inceleme yazıları da dergimizin bu sayısında okuyucumuza sunulmaktadır.
50 yılı aşkın bir süredir üyesi olmak için beklediğimiz Avrupa Birliği konusunda şimdiye dek birçok yazının kaleme alındığı yadsınamaz bir gerçektir. AB-Türkiye ilişkilerine farklı bakış açıları kazandırmaya çalıştığımız sayımızın okuyucuda merak uyandıracağını umuyoruz.
Mustafa Yıldız
