E n e r j i s o r u n l a r ı
G ü n e ş e n e r j i s i n d e n en u c u z ş e k i l d e f a y d a l a n m a a r t ı k bir h a y a l d e ğ i l
Münih (DaD) — Münih yakınlarında küçük Dachau Kentinde yaşayan Dr. An- dreas Herf'in yaptığı enerji santrali kı- şın bile çalışıyor: tabiî güneş olursa!
Doktor Herf evinin damına yedi güneş kollektörü yerleştirmiştir. Bunlar üzeri camla örtülü tahta sandıklardır (resim);
camın altında bulunan isle karartılmış ısıtma levhaları bir elektrik kablosuyla sı- cak su deposuna bağlanmıştır. Doktor Herf güneş enerjisinden en ucuz biçim- de faydalanmayı mümkün kılan (yaklaşık 1300 DM) bu sistemin patentini almıştır.
Daha pahalı kollektörleri ise (altta) bir Alman firması seri halinde imâl etmeğe başlamıştır. Almanya Federal Cumhuriye- tinin resmî güneş enerjisi araştırmaları, dünyadaki bir çeşit büyük araştırma prog- ramlarının ikincisini oluşturmaktadır. Fe- deral Alman Hükümetinin yılda 25.6 mil- yon Markla desteklediği bu araştırma, daha ziyade Stuttgart'ta yürütülmektedir.
Profesör Günther Lehner'in kanısına göre 2000 yılına kadar, Stuttgart gibi bir kenti sadece güneş enerjisiyle ısıtmak müm-
; kün olacaktır.
G ü n e ş l e ı s ı t m a k G ü n e ş e n e r j i s i O r t a A v r u p a ' d a d a r a s y o n e l
Göttingen (DaD) — Avrupa'daki bü- yük enerji santralleri güneş enerjisinden faydalanamıyorlar. Buna karşılık yüzme havuzları ve evlerin. Kuzey bölgelerinde bile, güneşle ısıtılmaları eğilimi giderek Bundan bir süre önce. Federal Al-
; manya'nın Göttingen kentinde bir toplan- ıtı düzenleyen» Güneş Enerjisi Derneği»
bu konuyu ele almış ve ilginç bazı so- nuçlara varmıştır. Bu arada söz alan Braunschvveigli bilim adamı Eduard JustI, Avrupa'da da yüzme havuzlarının ısıtıl- ması ve evlere sıcak su sağlanması yo- lunda düz kolektörlerden faydalanmağa başlanıldığını açıklamıştır.
Federal Almanya'da bu tür projele- [rin en büyüğü, Schvvalmtal'de yapımı ta- mamlanan ve 700 metre karelik kolektör [yüzeyi bulunan kapalı yüzme havuzudur.
Şimdilik güneş enerjisinin geniş ölçüde
en çabuk ve ucuz olarak uygulanabildiği alan yüzme havuzlarıdır. Buna karşılık 130 metre kare genişliğindeki bir evin güneşle ısıtılması bugün hâlâ 26.000 D-Marka (yaklaşık olarak 182.000 Türk Lirasına), yani klâsik kalorifer tesislerin- den yüzde altmış oranında daha pahalıya mal olmaktadır. Güneş enerjisiyle ısıtan böyle bir tesis sayesinde işletme mas- rafları — normal kalorifer tesislerine kı- yasla — üçte iki oranında azalmaktadır.
Bu ise 15 yıllık bir amortisman ifade et- mektedir.
Bilginlerin kanısına göre, güneş ener- jisinden en çok tropik ülkeler faydalana- bilecektir. Bu olanaklar, özellikle kolektör ve diğer parçaların geniş ölçüde üretile- rek, fiyatların düşürülmesi halinde, daha da artacaktır. Bugün dünyada güneş ener- jisinden en çok faydalanan ülke İsrail'dir.
Bu ülkede halkın yüzde 20 oranı, 100.000 özel tesis sayesinde güneş enerjisinden faydalanıyor.
O Ç ö l ü n e n e r j i s i n d e n h e r k e s f a y d a l a n a c a k
Enerji ihtiyacını sıcak bölgelerde gü- neşle çalışan santrallerden sağlayan bir dünya ütopya olarak görünüyor. Buna rağmen, enternasyonal çapta bir üne sa- hip bir uzman olan Stuttgart Üniversitesi öğretim üyelerinden Profesör Lehner, ge- lecekte bu olanaktan yararlanılabileceğine inanıyor. Ünlü bilginin kanısına göre, dev güneş hücrelerinin yardımıyle, çöl böl- gelerinde elektrik enerjisi üretmek ve bu enerjiyi özel bir oksijen teknolojisi sayesinde kolayca başka bölgelere ulaş-
tırmak mümkündür. Kolektörlerle kaplı 10 kilometrekare büyüklüğünde bir alan- dan bir Gigovata yakın enerji üretilebilir.
Fakat hücrelerin hâlâ çok pahalı olması büyük bir deneyi engellemektedir. Hâlen 1000 kadar hücreyle, enstitünün damında deneyler yapmakta olan Prof. Lehner, ça- lışma odasında küçük bir otomobille gö- rünüyor. Üzerinde üç güneş hücresi bu- lunan bu mini otomobil, her güneş ışının- dan ve hattâ sunî ışıktan etkilenerek, si- hirli bir el tarafından itilmiş gibi harekete geçmektedir.
T o p r a k a l t ı h a z i n e l e r i y a ğ m a e d i l i y o r 1 0 0 . 0 0 0 y ı l ı n e s e r i 12 a y d a t ü k e t i l i y o r
Frankfurt (Dad) — Frankfurtlu jeo- log Profesör Kari Krejci-Graf, «güneş ışınları ve petrol oluşması» konulu araş- tırmasında insanların toprak altındaki ma- denî yağ hazinelerini yağma ettikleri so- nucuna varmıştır. Çok endişe verici bir gerçektir bu. Çünkü yıllık petrol tüketi- mi hâlen, tabiat ananın 100.000 yıllık bir
«biyolojik üretim» sonucunda oluşturduğu petrol miktarına tekabül etmektedir. Söz konusu araştırma, endüstri tüketimi İle doğa arasındaki ilişkiyi ortaya koyan ilk çalışmadır.
Doğada petrol oluşumu, birçok in- dirgeme faktörlerinin rol oynadığı bir milyon yıllık bir sürecin sonucudur. Bu oluşumun başlangıcında, güneş enerjisi- nin ancak çok küçük bir kısmı soğutul- makta ve organik yaşam için önemli mad- delerin oluşumu sağlanmaktadır.
