ECZACILIK:ECZACILIK:
Hastaların teşhis ve tedavisinde ve hastalıklardan Hastaların teşhis ve tedavisinde ve hastalıklardan korunmada kullanılan doğal ve sentetik kaynaklı ilaç korunmada kullanılan doğal ve sentetik kaynaklı ilaç
hammaddelerinden hareketle hammaddelerinden hareketle
değişik farmasötik tipte ilaçların hazırlanması, değişik farmasötik tipte ilaçların hazırlanması,
ilacın analiz yöntemlerini, ilacın analiz yöntemlerini,
farmakolojik etkisinin devamlılığını, farmakolojik etkisinin devamlılığını,
ilacın hastaya sunulmasını, ilacın hastaya sunulmasını,
emniyet, emniyet,
etkinlik ve etkinlik ve
maliyet bakımından en iyi biçimde kullanılması amacıyla maliyet bakımından en iyi biçimde kullanılması amacıyla gözetimini,
gözetimini,
ilaç kullanımı sonucu gerek birey gerekse toplum ilaç kullanımı sonucu gerek birey gerekse toplum ölçeğinde ortaya çıkan çok yönlü sorunlara çözüm ölçeğinde ortaya çıkan çok yönlü sorunlara çözüm
getirilmesinin esaslarını belirleyen meslektir.
getirilmesinin esaslarını belirleyen meslektir.
ECZACI:
ECZACI:
-Eczacılık Fakültesi mezunu olan, -Eczacılık Fakültesi mezunu olan,
-İlaç ve hammaddelerin elde edilişinde, -İlaç ve hammaddelerin elde edilişinde,
-Farmasötik madde ve tıbbi müstahzar yapımında, -Farmasötik madde ve tıbbi müstahzar yapımında, -Bu maddelerin fiziksel, kimyasal, biyolojik ve -Bu maddelerin fiziksel, kimyasal, biyolojik ve
toksikolojik analizlerinde, toksikolojik analizlerinde,
-İlacın tanınması, kalitesinin sağlanması, kontrolü -İlacın tanınması, kalitesinin sağlanması, kontrolü
ve standardizasyonunda, ve standardizasyonunda,
-İlacın dağıtım ve hastaya verilmesinde, -İlacın dağıtım ve hastaya verilmesinde,
-İlacın kullanım, gözetim ve denetiminde, -İlacın kullanım, gözetim ve denetiminde,
-İlacın üretiminden tüketimine kadar geçen her -İlacın üretiminden tüketimine kadar geçen her aşamada ve eczacılık mesleğinin gerektirdiği her aşamada ve eczacılık mesleğinin gerektirdiği her alanda idari ve teknik olarak ve tam yetki ile görev alanda idari ve teknik olarak ve tam yetki ile görev
alan sorumlu kişidir.
alan sorumlu kişidir.
ECZACILIK HİZMETLERİECZACILIK HİZMETLERİ
İlaç İlaç sunmanın sunmanın yanında, yanında, sağlığın sağlığın geliştirilmesi, hastalığın rehabilite edilmesi geliştirilmesi, hastalığın rehabilite edilmesi noktasındaki tüm görev, yetki, sorumluluk noktasındaki tüm görev, yetki, sorumluluk
ve işlevlerdir.
ve işlevlerdir.
Dünya Dünya Sağlık Sağlık Örgütü Örgütü eczacılık eczacılık hizmetleri için dört ayrı işlev hizmetleri için dört ayrı işlev
tanımlamaktadır tanımlamaktadır::
1. İlaçların hazırlanması, üretimi, kalite 1. İlaçların hazırlanması, üretimi, kalite kontrolü,
kontrolü,
2.İlaçların temin edilmesi, depolanması ve 2.İlaçların temin edilmesi, depolanması ve dağıtımı(hastaya ulaştırılması),
dağıtımı(hastaya ulaştırılması),
3. İlaçların akılcı kullanımının sağlanması,3. İlaçların akılcı kullanımının sağlanması,
4. İlaçların epidemiyolojisi ve istenmeyen 4. İlaçların epidemiyolojisi ve istenmeyen etkilerinin izlenmesi.
etkilerinin izlenmesi.
Günümüzde Günümüzde serbest serbest eczanelerde eczanelerde verilebilecek eczacılık hizmetleri şu şekilde verilebilecek eczacılık hizmetleri şu şekilde
tanımlanabilir:
tanımlanabilir:
Sağlık ve hastalık kavramlarının, gerek Sağlık ve hastalık kavramlarının, gerek tanımlanması ve gerekse algılanmasında önemli tanımlanması ve gerekse algılanmasında önemli bir dönüşümün yaşanmakta olduğu kabul bir dönüşümün yaşanmakta olduğu kabul edilmektedir. Yaklaşık 20-30 yıl öncesine kadar edilmektedir. Yaklaşık 20-30 yıl öncesine kadar sağlık ve hastalık kavramları, hastaneler, sağlık ve hastalık kavramları, hastaneler, hekimler, hemşireler, ilaçlar ve ilk yardım hekimler, hemşireler, ilaçlar ve ilk yardım çantaları ile akla gelirken, günümüzde artık çantaları ile akla gelirken, günümüzde artık sağlıklı yiyecekler, vitaminler, sağlık kulüpleri, sağlıklı yiyecekler, vitaminler, sağlık kulüpleri, aerobik, spa terapi, yıllık olağan sağlık kontrolleri aerobik, spa terapi, yıllık olağan sağlık kontrolleri de dahil olmak üzere daha geniş bir alanla de dahil olmak üzere daha geniş bir alanla beraber gündeme gelmektedir. Bu yüzden batılı beraber gündeme gelmektedir. Bu yüzden batılı toplumlarda sağlık, bir yandan tıbbileştirilirken toplumlarda sağlık, bir yandan tıbbileştirilirken
kültürün de bir parçası haline getirilmiştir.
kültürün de bir parçası haline getirilmiştir.
Genel olarak hastalıkların nitelikleri ve doğasının Genel olarak hastalıkların nitelikleri ve doğasının 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren değişmekte 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren değişmekte olduğu kabul edilmektedir. Önceleri daha sıkça olduğu kabul edilmektedir. Önceleri daha sıkça
görülen akut, yaşamı tehdit eden
görülen akut, yaşamı tehdit eden kolera, vebakolera, veba gibi bulaşıcı hastalıklardan,
gibi bulaşıcı hastalıklardan, kanser, beyin, kalp kanser, beyin, kalp ve damar sistemi hastalıkları
ve damar sistemi hastalıkları gibi, yaşam gibi, yaşam kalitesini belirgin biçimde etkileyen kronik kalitesini belirgin biçimde etkileyen kronik hastalıklara doğru bir gidiş olmuştur. Ayrıca hastalıklara doğru bir gidiş olmuştur. Ayrıca doğumda beklenen yaşam süresi de giderek doğumda beklenen yaşam süresi de giderek uzamakta olup, yaşlanan nüfusun içinde kronik uzamakta olup, yaşlanan nüfusun içinde kronik hastalıkların görülme sıklığı daha da hastalıkların görülme sıklığı daha da artmaktadır. Örneğin mortalite oranlarındaki hızlı artmaktadır. Örneğin mortalite oranlarındaki hızlı düşüş ve sağlıktaki genel düzelmelerin, dünya düşüş ve sağlıktaki genel düzelmelerin, dünya genelinde 1960 ve 1990 yılları arasındaki 30 genelinde 1960 ve 1990 yılları arasındaki 30 yılda yaşam beklentisini, yüzyılın başına göre yılda yaşam beklentisini, yüzyılın başına göre
ortalama 6.3 yıl artırdığı saptanmıştır.
ortalama 6.3 yıl artırdığı saptanmıştır.
Bu Bu nedenlerle nedenlerle tıpta tıpta “müdahalecilik”ten “müdahalecilik”ten
“gözetmenlik” ve “izlem”e;
“gözetmenlik” ve “izlem”e;
““tedavi”den, tedavi”den, “bakım”a “bakım”a doğru doğru dönüşüm dönüşüm yaygınlaşmıştır.
yaygınlaşmıştır.
Tıp ve sağlık alanındaki dönüşümler sonucunda,Tıp ve sağlık alanındaki dönüşümler sonucunda,
““hastalık” yerine “sağlık”; hastalık” yerine “sağlık”;
““hastane” yerine “toplum içinde bakım”; hastane” yerine “toplum içinde bakım”;
“akut” yerine “kronik”; ve “akut” yerine “kronik”; ve
doğal olarak “hasta” yerine “kişi” kavramları bilinçli doğal olarak “hasta” yerine “kişi” kavramları bilinçli tercihlerle kullanılmaya başlanmıştır.
tercihlerle kullanılmaya başlanmıştır.
Bu değişim geleneksel hekim-hasta ilişkisini de Bu değişim geleneksel hekim-hasta ilişkisini de etkilemiştir.
etkilemiştir.
Eczacılık Eğitiminin Temel Amacı Eczacılık Eğitiminin Temel Amacı
Eczacılık sektörünün gereksinim duyduğu nitelikli insan Eczacılık sektörünün gereksinim duyduğu nitelikli insan
gücünü yetiştirmektir.
gücünü yetiştirmektir.
Bu amaca yönelik olarak lisans ve lisansüstü düzeyde Bu amaca yönelik olarak lisans ve lisansüstü düzeyde
yapılan eğitimler ile öğrencilere;
yapılan eğitimler ile öğrencilere;
--doğal, yarı-sentetik ve sentetik ilaç kaynaklarından ilaç doğal, yarı-sentetik ve sentetik ilaç kaynaklarından ilaç hammaddelerinin elde edilmesi,
hammaddelerinin elde edilmesi,
-bunların fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkilerinin bunların fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkilerinin incelenmesi,
incelenmesi,
-ilaçların formülasyonu ve üretimi, ilaçların formülasyonu ve üretimi, -ilaç analizleri, ilaç analizleri,
-müstahzar bilgileri, müstahzar bilgileri,
-ilaçların tedavi edici ve toksik etkileri ile ilaçların tedavi edici ve toksik etkileri ile -sosyal eczacılık gibi sosyal eczacılık gibi
konularda temel ve mesleki bilgiler verilir. konularda temel ve mesleki bilgiler verilir.
Günümüzde ilaç ve sağlık konusundaki Günümüzde ilaç ve sağlık konusundaki bilgilerin sürekli bir gelişim göstermesine bilgilerin sürekli bir gelişim göstermesine bağlı olarak, eczacılık eğitiminde yer alan bağlı olarak, eczacılık eğitiminde yer alan konuların da toplumun gereksinimleri ile konuların da toplumun gereksinimleri ile bilim ve teknolojideki gelişmelerin ışığında bilim ve teknolojideki gelişmelerin ışığında güncellenerek geliştirilmesi, bu eğitiminin güncellenerek geliştirilmesi, bu eğitiminin
en önemli konusudur.
en önemli konusudur.
Diğer taraftan, bilim ve teknolojideki Diğer taraftan, bilim ve teknolojideki gelişmelerin bir sonucu olarak eczacıların gelişmelerin bir sonucu olarak eczacıların gerek toplum sağlığının korunmasındaki ve gerek toplum sağlığının korunmasındaki ve gerekse ilaç endüstrisindeki rolü de gerekse ilaç endüstrisindeki rolü de değişmekte ve hasta bilgilendirilmesini de değişmekte ve hasta bilgilendirilmesini de kapsayan yeni bir görev tanımı giderek kapsayan yeni bir görev tanımı giderek
önem kazanmaktadır.
önem kazanmaktadır.
Bu nedenle, eczacılık eğitimi veren kurumlar Bu nedenle, eczacılık eğitimi veren kurumlar laboratuvar uygulamaları ile desteklenmiş, laboratuvar uygulamaları ile desteklenmiş, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyen ve bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyen ve en yeni ve en doğru bilgileri içeren bir en yeni ve en doğru bilgileri içeren bir
mesleki eğitimi sağlamakla yükümlüdürler.
mesleki eğitimi sağlamakla yükümlüdürler.
Ülkemizde Ülkemizde eczacılık eczacılık eğitimi eğitimi çeşitli çeşitli üniversitelerin bünyesinde kurulmuş olan üniversitelerin bünyesinde kurulmuş olan Eczacılık Fakülteleri aracılığı ile Eczacılık Fakülteleri aracılığı ile
verilmektedir.
verilmektedir.
Eczacılık fakültelerinden mezun olan eczacılar,Eczacılık fakültelerinden mezun olan eczacılar,
Serbest eczacı, Serbest eczacı,
Ecza depoları, Ecza depoları,
Sağlık Bakanlığına bağlı hastane eczaneleri, Sağlık Bakanlığına bağlı hastane eczaneleri,
Üniversite hastaneleri ve diğer kurumlara bağlı olan ya da özel Üniversite hastaneleri ve diğer kurumlara bağlı olan ya da özel hastane eczaneleri,
hastane eczaneleri,
Sağlık Bakanlığı ve Belediye veya İl Sağlık MüdürlükleriiSağlık Bakanlığı ve Belediye veya İl Sağlık Müdürlüklerii
Bakanlıkların sağlıkla ilgili birimleri,Bakanlıkların sağlıkla ilgili birimleri,
Sağlık Bakanlığı bünyesinde bulunan Hıfzıssıhha Enstitülerinin Sağlık Bakanlığı bünyesinde bulunan Hıfzıssıhha Enstitülerinin çeşitli bölümleri,
çeşitli bölümleri,
Sağlık Bakanlığındaki İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü ile bu Sağlık Bakanlığındaki İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü ile bu bakanlığa bağlı diğer genel müdürlüklerde,
bakanlığa bağlı diğer genel müdürlüklerde,
Teftiş Kurulları'nda, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı'nda, TBMM Teftiş Kurulları'nda, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı'nda, TBMM Başhekimliğinde,
Başhekimliğinde,
İlaç Sanayii sektörü, İlaç Sanayii sektörü,
Eczacılık Fakültelerinde veya çeşitli üniversitelerin farklı fakültele-Eczacılık Fakültelerinde veya çeşitli üniversitelerin farklı fakültele- rinde uygun alanlarda, akademik alanda yetişmek üzere çalışma rinde uygun alanlarda, akademik alanda yetişmek üzere çalışma
olanaklarına sahiptirler.
olanaklarına sahiptirler.
2016 yılında eczacılık eğitimi yapan kurumlar 2016 yılında eczacılık eğitimi yapan kurumlar
1. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
1. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1960,1960, 2. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
2. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1962,1962, 3. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
3. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1971,1971, 4. Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
4. Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1974,1974, 5. Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
5. Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1982,1982, 6. Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
6. Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1982,1982, 7. Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
7. Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1982,1982, 8. Atatürk Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
8. Atatürk Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1997,1997, 9. Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
9. Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 2000,2000, 10. İnönü Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
10. İnönü Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 2001,2001, 11. Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
11. Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 2001,2001, 12. Erciyes Üniversitesi Mustafa Kılıçer Eczacılık Fakültesi
12. Erciyes Üniversitesi Mustafa Kılıçer Eczacılık Fakültesi 2003,2003, 13.Karadeniz Teknik Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
13.Karadeniz Teknik Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 2003,2003, 14.Yeni Yüzyıl Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
14.Yeni Yüzyıl Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 20102010 15.Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
15.Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 20102010 16.İstanbul Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
16.İstanbul Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 20102010 17. Trakya Üniversitesi
17. Trakya Üniversitesi Eczacılık FakültesiEczacılık Fakültesi 20112011 18. Yüzüncü yıl Üniversitesi
18. Yüzüncü yıl Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eczacılık Fakültesi 2011 2011 19. Kemerburgaz Üniversitesi
19. Kemerburgaz Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eczacılık Fakültesi 20122012
20.Dicle Üniversitesi, 20.Dicle Üniversitesi,
21.Erzincan Üniversitesi21.Erzincan Üniversitesi
22. Cumhuriyet Üniversitesi22. Cumhuriyet Üniversitesi
23. Biruni Üniversitesi23. Biruni Üniversitesi
24. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi24. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
25. Acıbadem Üniversitesi25. Acıbadem Üniversitesi
26. Adıyaman Üniversitesi26. Adıyaman Üniversitesi
27. Bülent Ecevit Üniversitesi27. Bülent Ecevit Üniversitesi
28.Çukurova Üniversitesi28.Çukurova Üniversitesi
29. Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi29. Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
30. Doğu Akdeniz Üniversitesi30. Doğu Akdeniz Üniversitesi
29.Yakındoğu Üniversitesi29.Yakındoğu Üniversitesi
Kaynaklar Kaynaklar
ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUNECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUN Kanun Numarası: 6197 Kabul tarihi: 18.12.1953 Kanun Numarası: 6197 Kabul tarihi: 18.12.1953
(Resmi Gazete Yayım Tarihi: 24.12.1953 Sayı: 8591) (Resmi Gazete Yayım Tarihi: 24.12.1953 Sayı: 8591)
ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUN İLE UYUŞTURUCU MADDELERİN ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUN İLE UYUŞTURUCU MADDELERİN MURAKABESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
MURAKABESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (Resmi Gazete Yayım Tarihi: 17.05.2012 Sayı:28309)
(Resmi Gazete Yayım Tarihi: 17.05.2012 Sayı:28309)
ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA YÖNETMELİKECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA YÖNETMELİK
(Resmi Gazete Yayım Tarihi: 12 Nisan 2014, D.23 Ağustos 2014 Sayı:29097, 28 Mart (Resmi Gazete Yayım Tarihi: 12 Nisan 2014, D.23 Ağustos 2014 Sayı:29097, 28 Mart 2016 Sayı : 29667)
2016 Sayı : 29667)