Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2011
I
Ö
ZET…
Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,73 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 4,16 düzeyine gerilemiştir. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde de öngörüldüğü gibi, yıllık enflasyondaki bu düşüşte işlenmemiş gıda fiyatlarındaki geçtiğimiz yılın yüksek bazı belirleyici olmuş, temel mal ve hizmet gruplarının yıllık artış oranı ise yükselmiştir. Temel (çekirdek) fiyat göstergelerinin yıllık artış oranındaki yükselişin bir süre daha devam etmesi beklenmektedir.
...D
EĞERLENDĐRMELER...
Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,73 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,74 puan azalarak yüzde 4,16’ya gerilemiştir. Bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 4,22’ye, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 3,78’e yükselmiştir.
Hizmet fiyatları Şubat ayında yüzde 0,38 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 4,22’ye gerilemiştir. Grup enflasyonunun bu düşük seyrinde lokanta-otel grubu fiyatlarının işlenmemiş gıda fiyatlarındaki olumlu görünümün etkisiyle yavaşlaması etkili olmuştur. Son dönemde akaryakıt fiyatlarında görülen artışların ulaştırma hizmetleri fiyatlarına yansımaları sürerken kira yıllık enflasyonu düşük düzeydeki seyrini korumuştur.
0 2 4 6 8 10 12
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
TÜFE Đşlenmemiş Gıda, Al. Đç. ve Tütün Dışı TÜFE 0 2 4 6 8 10 12
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I
-2 0 2 4 6 8 10
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Temel Mal Hizmet
-9 -6 -3 0 3 6 9 12 15 18
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Diğer Hizmetler Haberleşme Hizmetleri Ulaştırma Hizmetleri Kira
Lokanta ve Oteller
II
Şubat ayında yüzde 0,21 oranında gerilerken, grup yıllık enflasyonu 1,31 puan artarak yüzde 3,31 olmuştur. Bu gelişmede, ithalat fiyatlarındaki artış ve Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle artış eğilimini sürdüren dayanıklı mal (altın hariç) grubu fiyatları belirleyici olmuştur. Bu dönemde özellikle otomobil fiyatlarındaki yüzde 3,73 oranındaki artış dikkat çekmektedir.
Uluslararası pamuk fiyatındaki artışların tekstil ve giyim imalat sanayi fiyatlarına yansımaları Şubat ayında da sürmüştür. Söz konusu etkilerin yeni sezonda giyim grubu fiyat artışları üzerinde yukarı yönlü risk oluşturduğu belirtilmelidir.
Şubat ayında uluslararası petrol fiyatları ve kur gelişmelerinin yurt içi akaryakıt fiyatlarına yansıması sınırlı da olsa sürmüştür. Öte yandan, bu dönemde Đstanbul ili su tarifelerinde indirim gözlenmiştir. Böylelikle, Şubat ayında enerji grubu fiyatlarında belirgin bir değişim gözlenmemiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 6,23 seviyesine gerilemiştir.
Şubat ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu bir önceki aya kıyasla 2,53 puan azalarak yüzde 4,53 seviyesine gerilemiştir. Bu dönemde işlenmemiş gıda fiyatları taze meyve ve sebze fiyatlarındaki yükselişlerin etkisiyle yüzde 4,32 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu kırmızı et fiyatlarındaki azalış ve baz etkisine bağlı olarak yüzde 2,89’a gerilemiştir.
Đşlenmiş gıda fiyatları ise ekmek ve tahıl ürünleri ile katı ve sıvı yağ fiyatlarında süregelen artışlar neticesinde yüzde 0,94 oranında artarken bu grubun yıllık enflasyonunda bir değişim gözlenmemiştir. Buğday ithalatında yüzde 130 olan gümrük vergisinin 1 Mayıs 2011’e kadar geçici olarak kaldırılmasının önümüzdeki kısa dönemde işlenmiş gıda fiyat artışlarını sınırlayacağı tahmin edilmektedir.
-8 -4 0 4 8 12
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Giyim ve Dayanıklı Hariç Temel Mallar Giyim
Dayanıklı Mal Altın Hariç
-16 -12 -8 -4 0 4 8 12 16 20
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Otomobil
Elektrikli ve Elektriksiz Aletler Mobilya
0 4 8 12 16 20
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Gıda
Enerji
-4 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Đşlenmemiş gıda Đşlenmiş gıda
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2011
III
Aylık Yüzde Değişim Yıllık Yüzde Değişim
Şubat 2011 Şubat 2010 Şubat 2011 Şubat 2010
TÜFE 0,73 1,45 4,16 10,13
1. Mallar 0,86 1,79 4,14 11,64
Enerji -0,09 0,53 6,23 9,60
Gıda ve Alkolsüz Đçecekler 2,54 5,01 4,53 14,84
Đşlenmemiş Gıda 4,32 9,55 2,89 28,47
Taze Meyve-Sebze 9,28 18,04 2,92 31,25
Diğer Đşlenmemiş Gıda 0,74 3,98 2,56 26,11
Đşlenmiş Gıda 0,94 0,90 6,21 3,58
Ekmek ve Tahıllar 1,42 0,77 6,30 -1,17
Diğer Đşlenmiş Gıda 0,67 0,97 6,16 6,50
Enerji ve Gıda Dışı Mallar -0,14 -0,42 2,94 9,93
Temel Mallar -0,21 -1,49 3,31 2,17
Dayanıklı Mallar 2,21 0,05 4,51 1,45
Dayanıklı Mallar (Altın Hariç) 2,29 0,08 2,51 0,79
Alkollü Đçecekler ve Tütün 0,01 3,72 -1,51 52,88
Altın 1,15 -0,26 30,90 7,01
2. Hizmetler 0,38 0,48 4,22 5,91
Kira 0,34 0,28 4,00 4,75
Lokanta ve Oteller 0,45 1,17 8,60 8,28
Ulaştırma Hizmetleri 0,64 0,63 6,62 5,76
Haberleşme Hizmetleri 0,43 0,11 -1,50 3,62
Diğer Hizmetler* 0,17 0,32 3,44 6,44
3. Temel Göstergeler
Đşlenmemiş Gıda, Al. Đç. ve Tütün Dışı TÜFE 0,22 -0,05 4,90 4,94
ÖKTG-H 0,27 -0,19 4,22 3,89
ÖKTG-I 0,10 -0,48 3,78 4,05
Kaynak: TÜĐK, TCMB.
*Diğer hizmetler: Kira, lokanta ve oteller, ulaştırma ile haberleşme hizmetleri dışında kalan hizmet endeksi.
IV
...Ü
FE…
Üretici fiyatları Şubat ayında yüzde 1,72 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 10,87 oranı ile sabit seyretmiştir. Tarım fiyatları meyve ve sebze fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 2,15 oranında yükselmiştir. Bu dönemde, canlı hayvan fiyatlarında belirgin bir değişim gözlenmezken pamuk fiyatlarında yüksek oranlı artış (yüzde 8,04) kaydedilmiştir.
Şubat ayında, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki hareketler imalat sanayi fiyatları üzerinde belirleyici olmaya devam etmiştir. Đmalat sanayi fiyatları Şubat ayında yüzde 2,32 oranında artarak yükseliş eğilimini sürdürmüştür. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatları ise yüzde 2 oranında artmıştır.
MIGS sınıflamasına göre üretici fiyatlarındaki yükselişte enerji hariç tüm alt gruplar etkili olmuştur. Ara malları fiyatları ana metal ile kumaş imalatı fiyat artışlarına bağlı olarak artarken, sermaye malları fiyatları büyük ölçüde metal eşya ile motorlu taşıtlar imalatı fiyatlarındaki artışın etkisiyle yükselmiştir. Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları fiyatları temelde mobilya imalatı fiyatlarındaki artışla yükselmeye devam ederken, dayanıksız tüketim malları fiyatları ise gıda, giyim ve tekstil ürünleri imalatı fiyat gelişmeleri neticesinde yükselmiştir.
-5 0 5 10 15 20 25 30 35 40
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim) Tarım
Bitkisel Meyve ve Sebze Ür.
Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ür.
-4 0 4 8 12
-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
Petrol Ürünleri Hariç Đmalat Sanayi
Aylık % Değişim, 3 Aylık Hareketli Ortalama Yıllık % Değişim (Sağ Eksen)
-10 -5 0 5 10 15 20
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim)
Sermaye Malları Ara Malları
-8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10 12
02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10 10.10 12.10 02.11
(Yıllık % Değişim) Dayanıksız Tüketim Malları Dayanıklı Tüketim Malları
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Mart 2011
V
...T
ABLOLARŞubat Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim)
Ağırlık 2011 2010
Aylık Yıllık Aylık Yıllık
TÜFE 100 0,73 4,16 1,45 10,13
Gıda ve Alkolsüz Đçecekler 26,78 2,54 4,53 5,01 14,84
Alkollü Đçecekler ve Tütün 5,90 0,01 -1,51 3,72 52,88
Giyim ve Ayakkabı 7,22 -5,15 5,35 -5,25 3,78
Konut 16,46 -0,14 4,38 0,39 4,58
Ev Eşyası 6,93 0,92 4,66 -0,11 -0,82
Sağlık 2,40 0,11 1,29 -0,20 1,87
Ulaştırma 15,15 1,77 6,03 0,42 9,68
Haberleşme 4,64 0,43 -1,50 0,11 3,62
Eğlence ve Kültür 2,70 -0,40 -1,97 -0,57 6,24
Eğitim 2,32 0,14 4,35 0,02 5,93
Lokanta ve Oteller 5,89 0,45 8,60 1,17 8,28
Çeşitli Mal ve Hizmetler 3,61 0,83 7,36 0,22 7,01
Kaynak: TÜĐK.
Bu rapor, fiyat istatistiklerinin Türkiye Đstatistik Kurumu (TÜĐK) tarafından yayımlanmasını izleyen iş günü içinde yayımlanmakta ve TCMB’nin bir önceki ayın enflasyon rakamlarına ilişkin ilk görüşlerini ifade etmekte olup, resmi fiyat istatistiklerinin açıklanması ile Para Politikası Kurulu toplantısı arasında geçen süre zarfında aylık enflasyon
gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Şubat Ayı ÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim)
Ağırlık 2011 2010
Aylık Yıllık Aylık Yıllık
ÜFE 100 1,72 10,87 1,66 6,82
Tarım 17,49 2,15 12,86 4,04 19,73
Bitkisel, Meyve ve Sebze Ürünleri 12,23 2,65 10,39 3,28 15,21
Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünler 4,52 -0,02 18,31 6,22 36,02
Sanayi 82,51 1,63 10,44 1,16 4,16
Madencilik 3,10 2,77 12,77 0,28 10,78
Đmalat 70,68 2,32 10,98 0,39 5,52
Petrol Ürünleri Hariç Đmalat 67,56 2,16 10,00 0,47 2,74
Petrol ve Ana Metal Ürünleri Hariç Đmalat 61,66 2,00 7,38 0,43 2,47
Elektrik, Gaz ve Su 8,73 -4,42 5,33 9,14 -14,30
Kaynak: TÜĐK, TCMB.
MIGS Sınıflamasına Göre ÜFE Gelişmeleri Aylık Yüzde Değişim
Şub.10 Mar.10 Nis.10 May.10 Haz.10 Tem.10 Ağu.10 Eyl.10 Eki.10 Kas.10 Ara.10 Oca.11 Şub.11 Yıllık Ara Malları 0,66 3,06 1,80 0,00 -0,50 0,49 0,79 0,83 -0,22 1,14 2,80 3,39 2,67 17,39 Sermaye Malları 0,36 0,59 -0,72 -0,59 0,10 0,12 -0,18 0,04 -0,45 -0,10 0,81 1,66 2,09 3,38 Dayanıklı Tüketim Malları -0,92 0,28 -0,48 0,78 0,16 -1,64 0,49 0,13 1,23 1,20 -1,39 3,63 1,71 6,14 Dayanıksız Tüketim Malları 0,54 0,73 0,45 -0,49 -0,51 0,29 -0,27 0,74 0,17 0,13 0,72 0,61 1,62 4,25 Enerji 4,88 1,99 0,91 0,47 -0,93 0,68 2,45 -0,01 0,15 0,61 4,27 2,44 -1,04 12,54 Kaynak: TÜĐK, TCMB.