YÖNETİM BİLİMİNİN DOĞUŞU VE TARİHİ GELİŞİ
Mİ
NEOKLASİK YÖNETİM DÜŞÜNCESİ
1940 – 1960 arası dönemde etkili olmuştur.
Neoklasik yönetim yaklaşımcıları, klasik yaklaşımın insan unsurunu görmezden gelişini görmüş ve bu eksiği gidermeye çalışmışlardır.
Her insanı, performansını etkileyen duygular ve sosyal yönleri olan bir yapıda kabul etmişti r.
Klasik görüşte dikkatler, organizasyonların yapısı, düzen, biçimsel organizasyon, ekonomik faktörler ve objektif
akılcılığa yönelirken, neoklasik görüşte ise dikkatler, işteki sosyal
faktörlere, biçimsel olmayan organizasyona ve insanların duygularına yönelir.
NEOKLASİK YÖNETİM DÜŞÜNCESİ
Ele aldığı temel konular;
insan davranışı,
kişiler arası yani insani ilişkiler,
grupların oluşması,
grup davranışları,
biçimsel olmayan organizasyonlarda ve diğerlerindeki değişim ve gelişmelerdir.
NEOKLASİK YÖNETİM DÜŞÜNCESİ
Neoklasikler, insanların organizasyon içinde nasıl davranmaları gerektiğinden çok nasıl dav randıklarını inceler ve
bundan dolayı açıklayıcı nitelik taşır. Bu açıdan yönetim, insan ilişkilerine dayanan sosyal bir s üreçtir ve insan yönetimi,
davranış bilimleri açısından “insan davranışlarına yön verme” dir.
NEOKLASİK DÜŞÜNCENIN GELIŞIMI
Klasik Yaklaşıma gelen yoğun tepkiler
İnsan ilişkileri yaklaşımı
İnsan, yalnızca işindeyken değil, (klasik yaklaşım) aynı zamanda bir grup içindeyken de bakılmalıdır.
Neoklasik yaklaşım, klasik yaklaşımın pasif kabul ettiği insanı, aktif bir üretim faktörü olara
k değerlendirmektedir.
NEOKLASİK DÜŞÜNCENIN GELIŞIMI
Neoklasik düşüncenin insan davranışları ile ilgili temel varsayımları/dayanakları:
1. Kişiler birbirinden farklıdır.
2. İnsan bir bütün olarak görülür.
3. Davranışlar bir nedene dayanır.
4. İnsan diğer üretim faktörlerinden farklıdır.
5. Organizasyon sosyal bir sistemdir.
6. İnsan ve organizasyon arasında bağımlılık vardır.
İnsan davranışlarında sosyal ihtiyaçlar büyük rol oynar ve insan “sosyal insan modeli” anlayışın
da ele alınır.
NEOKLASIK YAKLAŞIMLA İLGILI OLARAK GELIŞTIRILEN MODE LLER
X Teorisi Y Teorisi Z Teorisi
Ortalama insan; yapısı gereği tembeldir, işi se
vmez ve mümkün olduğunca az çalışır İşletmede insanların faaliyeti oyun veya dinle nme kadar doğaldır ve normal insan iş yapma
yı sever ve ondan tatmin olur. İnsanı ne şeytan ne melek olarak görülmez; i nsan düşünme, karar verme ve azmetme yete neklerine sahiptir.
Ortalama insan işi sevmediğinden dolayı zorla nmalı, kontrol edilmeli, yöneltilmeli ve organi zasyon amaçlarına
ulaşmak için ceza tehdidi altında tutulmalıdır.
Sıkı kontrol ve ceza tehdidi insanı, organizasy on amaçlarına yöneltecek tek yol değil, insan kendi kendini
yöneltme ve kontrol yoluyla organizasyonda d aha başarılı olacaktır.
İnsan doğuştan ne iyidir, ne de kötüdür yani ş artlara göre her ikisine de yatkın olabilir.
Normal bir insan yöneltilmeyi ister, sorumlulu ktan kaçmak ister, hırslı değildir ve olsun ister .
Amaçlara bağlılık, onların elde edilmesi ile ilgi li sunulan psiko
sosyal ve kişilik ihtiyaçlarını karşılama gibi motivelere bağlıdır.
İnsan zaruri veya üst düzey insani ihtiyaçlarla motive edilemez, insanı motive eden içindeki durumdur.
Ortalama insan, yapı olarak bencildir, organiz
asyonun amaçlarına karşı ilgisizdir. Uygun şartlar sağlandığı zaman normal insan sorumluluk almanın yanında, onu aramayı da öğrenir. Sorumluluk
almaktan çekinme insanın doğuştan bir özelli ği değil, kötü yönetim anlayışlarının insanları olumsuz etkilemesinin sonucudur
Motivasyon iç ve dıştan zorlamayla sağlana maz, insan ancak mantık yoluyla motive edile bilir.
Ortalama insan, yapısı gereği gelişime karşı di
renç gösterir. Organizasyon sorunlarının çözümünde gerekli
olan tahayyül etme, sorun çözme yetenekleri insanlar arasında sınırlı değildir.
İnsanı iyimser veya kötümser olarak değil, tar afsız olarak değerlendirmek gerekir.
Ortalama insan, pek akıllı değildir, şarlatanlar ve demagoglar
lafazan = laf ebesi tarafından kolayca aldatıl maya hazırdır.
Modern sanayi hayatında normal insanın yete neklerinin sadece bir kısmından faydalanılma ktadır.
NEOKLASIK YAKLAŞIMLA İLGILI OLARAK GELIŞTIRILEN MODE LLER
Neoklasik yaklaşımlar içindeki diğer önemli modeller ise Sistem 1 – Sistem 4 Yaklaşımı ile,
Olgunlaşma Yaklaşımlarıdır.
NEOKLASIK YAKLAŞIMA ELEŞTIRILER
Klasik yönetim yaklaşımı, insanı resmi bir organizasyon yapısı içinde bir makine gibi görere k, hata yapmışsa,
neoklasik yönetim yaklaşımı da bütün dikkatleri insan davranışları üzerinde toplamakla, aynı hatayı işlemiştir.
Klasik Yönetim Anlayışı, “İnsansız Organizasyonlar”; Neoklasik Yönetim Anlayışı, “Organizesi z İnsanlar” temel
varsayımı üzerine kuruludur.
MODERN YÖNETIM DÜŞÜNCESI
Modern organizasyon teorisinin temel özellikleri; her işletmeyi bir sistem olarak görmesi, ge nellikle modeller ve
sistemler kurmaya yönelik, belirli bilimsel kavramlara dayanan, analitik yani çözümlemeci b ir temeli olan ampirik yani
deneye dayalı araştırmalarından faydalanan ve sentezci bir yaklaşımdır.
