Rektrlk Devir Teslim Treni - 31 AÛustos 2009
KULE ÜÜNDEKÜLER
Rektrn MesajÝ Ûrenci Konseyi Kampsten Notlar
Yeni Rektrmz Prof. Dr. Umran Ünan ile syleßi
Rektrlk Prof. Dr. Seluk KarabatÝ sorularÝmÝzÝ yanÝtladÝ
Rektrlk Prof. Dr. Ürßadi Aksun ile sohbet ettik
Üktisadi ve Üdari Bilimler Fakltesi Mireko
Üktisadi ve Üdari Bilimler Fakltesi ve Üßletme Enstits UluslararasÝ aÝlÝma devam
2 3 4 6 10 12 15 16
TÝp Fakltesi TÝp Fakltesi hayali gerek oldu
Fen Fakltesi Ünsan hcresine yolculuk
Toplumsal Cinsiyet ve KadÝn alÝßmalarÝ Ûrenci Kulpleri Muhteßem bir ßampiyonaya imza attÝk
Hukuk Fakltesi Roma Hukuku
Hukuk Fakltesi Hukuk FakltesiÕnden haberler
Haber Üstinye Kamps ile yeniden bulußtuk
Hemßirelik Meslek Yksekokulu SaÛlÝÛa katkÝda 10. yÝl
Ünsani Bilimler ve Edebiyat Fakltesi Trkiye'de popler roman
18 20 24 26 30 33 34 36 38
Mhendislik Fakltesi
Kompozit Malzeme retimi LaboratuvarÝ
Mhendislik Fakltesi
Yeni nesil malzemelerin davranÝßlarÝ zerinde alÝßmalar
Ûrenci DeÛißim Ofisi
Ûrenci DeÛißim OfisiÕne hoßgeldiniz
Ûrenci Konseyi
Kariyer MBA: Profesyonel kariyerde bir mihenk taßÝ
Ûrenci Kulpleri
Fikri hr, irfanÝ hr geleceÛin liderleri
Ktphane Üßte Ktphane
Ktphane BatÝ Kamps'ndeki yeni hizmet noktamÝz
Edebiyat UluslararasÝ bir Trk bestseller'Ý
SGKM SGKM'de yoÛun bir gz dneminin ardÝndan
Spor Sporda yeni dnem heyecanÝ
Mezunlar DerneÛi eßitli haberler
Ûrenci Kulpleri Folklor Kulbmz yurtdÝßÝnda
40 41 42 45 46 49
50 51
52 54
55 56
60
KULE 28
2 0 1 0R EKT RN MESAJI
KO NÜVERSÜTESÜ ADINA SAHÜBÜ Prof. Dr. Umran Ünan YAZI ÜÞLERÜ MDR
Aya Yrk EDÜT R Enis DemirbaÛ G RSEL Y NETMEN Senem Ener Turan KATKIDA BULUNANLAR Leyla Atay, Dudu Karaman, Aykut Karadere, Bke Sevindi, Ayßenur Ateß, Gneß Üngin OFSET HAZIRLIK VE BASKI Gezegen TanÝtÝm YAPIM
DemirbaÛ YayÝn ve TasarÝm info@demirbag.net YAYIN KURULU Ayße Saadet ArÝkan Avni Mert Toplu Demircan Canadin
Ebru Tan Mine aÛlar Nazmi AÛÝl zden Gr Ali
Sanem Ykselsoy Tekcan Zeynep Baßak Zeynep OdabaßÝ KAPAK FOTOÚRAFI Ahmet Bilal Arslan KO NÜVERSÜTESÜ Rumelifeneri Yolu 34450 SarÝyer Üstanbul Tel: 0212 338 1000 www.ku.edu.tr kule@ku.edu.tr
Merhaba...
Merhaba...
Ko niversitesi'nin yeni rektr olarak 1 Eyll'de aranÝza katÝldÝm. ncelikle 2001 - 2009 yÝllarÝ arasÝnda Ko niversitesi RektrlÛ yapan Prof. Dr. Attila Aßkar'a btn niversite camiamÝz adÝna teßekkr etmek isterim. Rektrlk iin benimle temasa geildiÛinde ilk ißim Ko
niversitesi'ni etraflÝca incelemek oldu. Sekin Ûretim yesi kadrosu, deÛerli mtevelli heyeti ve danÝßma kurulu, geniß eßitliliÛi olan akademik programlarÝ ve yksek araßtÝrma potansiyeli ile Ko niversitesi beni son derece etkiledi.
Yeni grevime baßlarken hissettiÛim ocuksu heves ve heyecan niversiteyi tanÝdÝka giderek arttÝ ve bu mkemmel kurulußun Trkiye'deki diÛer
niversitelerle ortaklÝklar olußturarak kÝsa srede lkemizde ve blgemizde yeni bir akademik kalkÝnmayÝ tetikleyebileceÛini gzlemledim. Stanford
niversitesi'nde 36 yÝlda edindiÛim tecrbelerle Ko niversitesi'nin gelißimine ve kalkÝnmasÝna nderlik edebileceÛimi ve bylece ilk defa kendi akademik kariyerimden daha byk bir misyon stlenebileceÛimi farkettim.
Üdari Bilimler, Hukuk, Mhendislik, Ünsani Bilimler ve Edebiyat, Fen Bilimleri ve Hemßirelik dallarÝnda eÛitim veren ve zellikle yeni kurulan TÝp Fakltesi ile Stanford'a ok benzeyen Ko niversitesi'nin beni heyecanlandÝran en nemli zelliklerinden biri, eßitli bilim dallarÝnda eÛitime yer veren bir Òliberal artsÓ niversitesi olmasÝydÝ. Ko niversitesi'nin, eÛitimde Òliberal artsÓ yaklaßÝmÝnÝ benimseyerek, insanlÝÛÝn bilgi birikimini geniß bir yelpaze erevesinde tm Ûrencilerine aktarabildiÛi ve ok ynl dßnme yeteneÛine sahip, mesleklerinde lider olacak mezunlar yetißtirebildiÛi grßndeyim. stn nitelikli Ûretim kadrosu ve geniß olanaklar sunan kamps dzeniyle Ko niversitesi mkemmel bir eÛitim anlayÝßÝna sahip rnek bir niversite kimliÛi taßÝmakta. niversitemizin lkemizde ve dnyada saygÝyla tanÝnacak bir eÛitim kurumu olarak bilinirliÛini artÝrmak iin tanÝtÝm alÝßmalarÝmÝza aÛÝrlÝk veriyoruz. AyrÝca, niversite-Endstri ißbirliÛinin ve devlet kurulußlarÝ ile olan araßtÝrma bazlÝ ortaklÝklarÝmÝzÝn gelißtirilmesi iin alÝßmalarÝmÝzÝ yoÛunlaßtÝrÝyoruz. Yeni olußturacaÛÝmÝz araßtÝrma merkezleri ve eÛitim alanÝndaki atÝlÝmlarÝmÝzla fakltelerimizde ilerlemeler kaydedeceÛimize inanÝyorum.
Son bir yÝl iinde niversitemiz uluslararasÝ bilinirliÛini artÝrarak, nemli baßarÝlara imza attÝ. Geen Mart ayÝnda EQUIS akreditasyonuna Trkiye'de ilk defa nivesitemiz sahip oldu. Trkiye'de bir diÛer ilk olan ve lkemizde sadece Ko niversitesi'nin katÝlÝmcÝsÝ olduÛu CEMS (Community of European Management Schools and International Companies) programÝna dahil olarak, drt kÝtada prestij sahibi 28 okul ve 56 uluslararasÝ ßirketin olußturduÛu bir birliÛinin parasÝ haline geldik. Buna baÛlÝ olarak, CEMS UluslararasÝ Ynetim Yksek Lisans ProgramÝ'nÝ baßlatÝyoruz.
AyrÝca dnyadaki Executive MBA programlarÝnÝn deÛerlendirmesini ve sÝralamasÝnÝ yapan Financial Times'Ýn listesinde 63. sÝrada yer aldÝk.
Bylece Trkiye'den ve bulunduÛumuz blgeden bu sÝralamaya giren ilk niversite biz olduk.
Ûretim yelerimiz eßitli baßarÝlar kazanmaya devam ediyor. Matematik Blm'nden Do. Dr. Tolga Etg, Mhendislik Bilimleri'nde Endstri MhendisliÛi Blm'nden Do. Dr. Fikri Karaesmen ve Elektrik-Elektronik MhendisliÛi Blm'nden Do. Dr. Hakan rey alÝßmalarÝyla TBÜTAK 2009 yÝlÝ Teßvik dl'n kazandÝlar. Kimya ve Biyoloji MhendisliÛi Blm'nden ise Do. Dr. Z. zlem Keskin TBÜTAK-TWAS Teßvik dl'n
kazandÝ. Ko niversitesi Ünsani Bilimler ve Edebiyat Fakltesi DekanÝ Prof. Dr. Sami Glgz Trkiye Bilimler Akademisi (TBA) Asli yesi olarak seildi. Kimya Blm Ûretim yesi Prof. Dr. Üskender YÝlgr ise 25 Eyll 2009'dan itibaren TBÜTAK Bilim Kurulu yesi olarak grev yapmaya baßladÝ.
Ko niversitesi kamps, Ûretim yeleri, Ûrencileri ve alÝßanlarÝyla birlikte lkemizin parlayan bir incisi durumunda. Grevimizin bu inciyi daha da parlaklaßtÝrmak ve niversitemizin, insanÝmÝzÝn ve lkemizin sosyal, akademik, kltrel ve saÛlÝk alanlarÝnda kalkÝnmasÝna nderlik yapmak olduÛunu hatÝrlatarak hepinizi saygÝ ve sevgiyle selamlÝyorum.
Umran Ünan
Ko niversitesi Rektr
nemimizin ilk Kule'si olmasÝ sebebiyle 2009-2010 Ûrenci Konseyi BaßkanÝ olarak, ncelikle bu sene Ko niversitesi ailesine katÝlan herkese hoß geldiniz diyerek yazÝma baßlamak istiyorum. AynÝ zamanda geen seneki alÝßmalarÝyla ve
niversitemize olan katkÝlarÝyla baßta Furkan Anarat ve BarkÝn Baßaran olmak zere 2008-2009 Ûretim yÝlÝnda faaliyet gsteren tm Ûrenci Konseyi yelerine de teßekkr etmek istiyorum.
Gelißen Trkiyemizi ileriye taßÝyacak en temel kurumlarÝn baßÝnda hi kußkusuz niversiteler geliyor. Bir parasÝ olmaktan gurur duyduÛum Ko niversitesi de gerek Ûrenciye sunduÛu imkanlar gerek lkenin ve insanlÝÛÝn bilim mirasÝna yaptÝÛÝ katkÝlar gerekse bilimin yuvasÝ olma zelliÛini taßÝmasÝyla lkemiz niversite sistemi ierisinde parlayan en nemli deÛerlerden biri.
niversiteler aÛÝrladÝklarÝ beyinlere sunduklarÝ olanaklarla bilimin yanÝ sÝra hayatÝ da Ûretirler. Projeler, Ûrenci kulpleri, aktiviteler niversitenin Ûrenciye hayatÝ Ûretmekte, hayatÝ yaßatmakta kullandÝÛÝ en nemli aralar. Bu baÛlamda Ko niversitesi Ûrenci Konseyi, aktiviteleri ve projeleriyle Ûrencilerine hayata dair, yaßamaya dair, genliÛi daha deÛerli ve daha gzel kÝlmaya dair ok geniß imkanlar sunuyor.
Ko niversitesi Ûrenci Konseyi olarak belirlediÛimiz ilk hedef, byklerimizden aldÝÛÝmÝz bayraÛÝ her sene bir adÝm daha ileriye taßÝmak. Bu anlamda olußturduÛumuz eßitli komiteler grevlerini kusursuzca yerine getirerek Ûrenci Konseyi olarak Ko
niversitesi Ûrencileri iin elimizden geleni yapmamÝzda bizlere yardÝmcÝ olmaktadÝr. Bu sene bir ilk olarak baßlattÝÛÝmÝz KU indirimleri, KU mezun mentorship programÝ, Kamps-Üstinye Park cretsiz servisleri, ders arasÝ kullanÝm iin fakltelere yerleßtirilmiß dizst bilgisayarlarÝ, ktphanemizdeki yenilikler, yurtlardaki deÛißiklikler ve ok daha fazlasÝ niversite yaßamÝmÝzÝ ileriye ve iyiye taßÝmak iin yaptÝklarÝmÝzÝn baßlÝcalarÝ. YaptÝklarÝmÝzÝn detaylÝ bir listesini ise 2009 AralÝk ayÝnda daÛÝttÝÛÝmÝz broßrlerle zaten sizlerle paylaßmÝßtÝk.
YapacaklarÝmÝz konusunda ise sizden gelecek nerilere her zaman aÝk olduÛumuzu belirtmek isterim. Ûrenci Konseyi niversite ynetimiyle Ûrenciler arasÝndaki iletißimi kurmayÝ amalayan, Ûrencilerin sorunlarÝnÝ, nerilerini ve fikirlerini rahata dile getirebilecekleri bir birim. Bu anlamda arßamba saat 17'de olan Ûrenci Konseyi OdasÝ'ndaki toplantÝlarÝmÝza katÝlarak, web sitemiz zerinden track-it aarak veya konsey@ku.edu.tr'ye mail gndererek her zaman bizimle iletißime geebilirsiniz. Ûrenci Konseyi olarak toplantÝlarÝmÝzda sizleri grebilmek bizleri ok daha fazla motive edecek ve daha aktif alÝßmamÝza yardÝmcÝ olacaktÝr. Sizler de bylelikle kendi fikirlerinizi bizlerle yzyze paylaßarak, sorunlarÝnÝza ok daha aktif ve hÝzlÝ bir ßekilde beraberce zm bulmamÝza yardÝmcÝ olabilirsiniz.
YazÝmÝ burada noktalarken, bizlere her konuda hep destek olan baßta Ûrenci DekanlÝÛÝmÝz olmak zere Ko niversitesi ailesine
ok teßekkr eder, baßarÝlÝ bir eÛitim-Ûretim yÝlÝ geirilmesini dilerim.
Avni Mert Toplu
Ko niversitesi 2009-2010 Ûrenci Konseyi BaßkanÝ
D
ÚRENCÜ KONSEYÜ
Ko niversitesi Ûrenci Konseyi olarak belirlediÛimiz ilk hedef, byklerimizden aldÝÛÝmÝz bayraÛÝ her sene bir adÝm daha ileriye taßÝmak.
Yeni dnem
yeni konsey
o niversitesi Kimya Blm Ûretim
yesi Prof. Dr. Üskender YÝlgr, 25 Eyll 2009'dan itibaren TBÜTAK Bilim Kurulu
yesi olarak grev yapmaya baßladÝ. Polimer KimyasÝ ve Teknolojisi veya baßka bir deyimle plastikler zerine bilimsel araßtÝrmalar yapan Prof. YÝlgr'n gelißtirdiÛi zgn polimerler yapay kalp ve yapay damar yapÝmÝnda, silahlÝ kuvvetlerimizin kullandÝÛÝ soÛuk iklim giysilerinde, kÝrÝßmayan kumaß
retiminde, uzay ve havacÝlÝk gibi alanlarda uygulamalar buluyor. Prof. Dr. YÝlgr TBÜTAK
Bilim Kurulu yesi olmasÝ zerine ÒTBÜTAK son yÝllarda bilimsel ve teknolojik araßtÝrmalarÝn desteklenmesi konusunda ok nemli atÝlÝmlar gerekleßtirdi. Bu tr yatÝrÝmlarÝn
nmzdeki yÝllarda da ivme kazanarak devam edeceÛine inanÝyorum. Bu nedenle
nmzdeki drt yÝllÝk dnemde TBÜTAK Bilim Kurulu yesi olarak lkemizin bu yndeki alÝßmalarÝna etkin bir ßekilde katkÝda bulunabilmek benim iin onur verici bir grev olacaktÝrÓ dedi.
K AMPSTEN NOTLAR
K
TBÜTAK Bilim Kurulu'na Kolu yeni ye
Ko niversitesi
Ûretim yelerinden yeni baßarÝlar.
Drt Ûretim yemize TBÜTAK dl
o niversitesi Ûretim yelerinden Temel Bilimler alanÝnda Matematik BlmÕnden Do. Dr. Tolga Etg, Mhendislik Bilimleri'nde Endstri
MhendisliÛi Blm'nden Do. Dr. Fikri Karaesmen ve Elektrik-Elektronik MhendisliÛi Blm'nden Do. Dr. Hakan
rey, alÝßmalarÝyla TBÜTAK 2009 yÝlÝ
Teßvik dl'n kazandÝlar. Kimya ve Biyoloji MhendisliÛi Blm'nden ise Do.
Dr. Z. zlem Keskin TBÜTAK - TWAS Teßvik dl'n kazandÝ.
K
Do. Dr. Fikri Karaesmen Do. Dr. Hakan rey Do. Dr. Z. zlem Keskin Do. Dr. Tolga Etg
Ko niversitesi Ünsani Bilimler ve Edebiyat Fakltesi DekanÝ Prof. Dr. Sami Glgz,
Trkiye Bilimler Akademisi (TBA) Asli yesi olarak seildi.
Do. Dr. Fikri Karaesmen Do. Dr. Hakan rey Do. Dr. Z. zlem Keskin Do. Dr. Tolga Etg
o niversitesi ile DayanÝßma Gn
Organizasyonu'nun ortaklaßa dzenlediÛi 7. DayanÝßma Gn
(Interdependence Day) Panellerinde DoÛu- BatÝ ÜttifakÝ, Üslam Toplumunda KadÝn, KalkÝnma, BatÝyla Entegrasyon baßlÝklarÝnda Üstanbul'da gn boyunca Medeniyetler ÜttifakÝ konußuldu. 9-12 Eyll tarihlerinde gerekleßtirilen ve aÝlÝßÝnÝ
Rektrmz Prof. Dr. Umran Ünan, Ko
n i v e r s i t e s i K r e s e l l e ß m e v e Demokratikleßme AraßtÝrma Merkezi (GLODEM) Direktr Prof. Dr. Fuat Keyman ve DayanÝßma Gn Kurucusu (CivWorld BaßkanÝ) Benjamin B. Barker'Ýn gerekleßtirdiÛi panellerde Oxford
niversitesi Ûretim Grevlisi ve Avrupa Mslman AÛÝ BaßkanÝ TarÝk Ramadan da
bir konußma yaptÝ. Berlin Kltrel Diplomasi Enstits, Kaddafi UluslararasÝ KalkÝnma Fonu gibi nemli kurulußlarÝn da katÝldÝklarÝ panellerin kilit baßlÝklarÝnÝ ÒKadÝn, Din ve KalkÝnmaÓ, ÒEkonomik KalkÝnma ve Üklim DeÛißikliÛiÓ, ÒGlobal Þehirler ve AÛ OlußturmaÓ, ÒSanatÓ ve ÒKamusal Alan ve KarßÝlÝklÝ BaÛÝmlÝlÝkÓ temalarÝ olußturdu.
K
Ko niversitesi'nde
7. DayanÝßma Gn Panelleri
DayanÝßma Gn
Panelleri
nemli isimlerin katÝlÝmÝyla Ko
niversitesi'nde yapÝldÝ.
åßÝk elebi'nin dnyasÝ
16. yzyÝlÝn en nemli biyografi yazarlarÝndan åßÝk elebi'nin bizlere sunduÛu kltr dnyasÝnÝ anlamayÝ amalayan åßÝk elebi Sempozyumu 19 Haziran 2009'da BeyoÛlu'nda Hollanda AraßtÝrma Enstits'nde dzenlendi. Sempozyum Ko
niversitesi, Hollanda AraßtÝrma Enstits, ve YÝldÝz Teknik niversitesi'nin katkÝlarÝyla gerekleßtirildi.
Konumuz Avrasya
Ko niversitesi'nde 18-21 Haziran 2009'da GLODEM ile Atlantic Coast niversiteleri ortaklaßa olarak DeÛißen Kresel Dzende Avrasya; DisiplinlerarasÝ Kprler Kurma konulu bir konferans gerekleßtirdi.
KonferansÝn ana baßlÝklarÝ Kresel Ekonomik Kriz ve Yerel Etkiler, Rusya'nÝn Yeniden Glenmesi, Enerji, evre ve Srdrlebilir KalkÝnma, Teknoloji ve Srdrlebilir KalkÝnma, G ve Gemißte ve Gnmzde Kentsel / Blgesel DnßmÕd.
Ò24 SaatliÛine Ko niversiteliÓ
Ko niversitesi, niversite hayatÝna adÝm atacak olan lise Ûrencilerini getiÛimiz Temmuz ayÝ boyunca farklÝ tarihlerde 24 saat boyunca kampsnde aÛÝrladÝ. Bu yÝl ncs
dzenlenen Ò24 SaatliÛine Ko niversiteliÓ etkinliÛinde Ûrenciler, bir gnlÛne de olsa
niversiteli olmanÝn heyecanÝnÝ yaßayarak ilgi alanlarÝna gre istedikleri derslere girip, kampsn spor, sinema, yurt gibi olanaklarÝndan faydalandÝlar.
UluslararasÝ bir dl
Ko niversitesi Ûretim yesi Do Dr. Üsmail LazoÛlu'nun direktrlÛn yaptÝÛÝ Ko
niversitesi retim ve Otomasyon AraßtÝrma Merkezi'ne, UluslararasÝ ÒMachine Tool Technologies Research Foundation (MTTRF)Ó 2009 yÝlÝ dl verildi. Her yÝl dnyada nde gelen yaklaßÝk 12 niversite ve araßtÝrma merkezine verilen dl, Ko niversitesi retim ve Otomasyon AraßtÝrma Merkezi'nde yrtlen araßtÝrma projelerinin bilime katkÝsÝ deÛerlendirilerek bu yÝl ilk kez Trkiye'de bir
niversiteye ve araßtÝrma merkezine verildi.
Aybar'Ý Anma Sempozyumu
GLODEM'den Prof. Dr. Fuat Keyman'Ýn
nclÛnde, Tarih VakfÝ ve Gll Aybar ißbirliÛiyle dzenlenen 13. Mehmet Ali Aybar'Ý Anma Sempozyumu ÒTrkiye'de Modernleßme, Demokratikleßme, Kreselleßme ve Sol AlternatifÓ temasÝyla, 22 Ekim'de Ko niversitesi'nde gerekleßtirildi. AÝlÝß konußmasÝnÝ UludaÛ
niversitesi'nden Prof. Sleyman Seyfi Ûn'n yaptÝÛÝ sempozyumda, Milliyet Gazetesi yazarÝ Osman Ulagay, Galatasaray niversitesi'nden Prof. Dr.
Ahmet Ünsel, K'den Prof. Dr. Fuat Keyman birer konußma yaptÝlar.
UluslararasÝ g zerine konferans AB ve Trkiye ArasÝndaki Sivil Toplum DiyaloÛunun Gelißtirilmesi Projesi
erevesinde gerekleßtirilen ÒUluslararasÝ Gn Kentsel Alanlarda Dzenlenmesi:
Trkiye-Ütalya-Üspanya (MIUM-TIE) adlÝ projenin kapanÝß konferansÝ 16 KasÝm'da Ko
niversitesi Anadolu Medeniyetleri AraßtÝrma Merkezi'nde yapÝldÝ. Trkiye'de Ko
niversitesi, Ütalya'da Universita IUAV di Venezia ve Üspanya'da Universidad de Cadiz'in ortak alÝßmasÝyla yrtlen projenin ynetimi Ko niversitesi G AraßtÝrmalarÝ ProgramÝ (MiReKoc) tarafÝndan yapÝlÝyor. MIUM-TIE projesi uluslararasÝ konferanslarÝ, uluslararasÝ g konusunda kamuoyunda farkÝndalÝk yaratÝlmasÝnÝ amalanÝyor.
Kentler ve Kaleleri
Ko niversitesi Anadolu Medeniyetleri AraßtÝrma Merkezi, 5-6 AralÝk'ta, Kentler ve Kaleleri Sempozyumu'na ev sahipliÛi yaptÝ. Sempozyumda, Frig, Urartu, neo Hitit, Roma, Bizans, Seluklu ve OsmanlÝ gibi Anadolu medeniyetlerine ait kentlerdeki iktidar ile ßehir dzeni arasÝndaki ilißkiler akademisyenler ve araßtÝrmacÝlar tarafÝndan ele alÝndÝ. Ko niversitesi Anadolu Medeniyetleri AraßtÝrma Merkezi Merkez Mdr Scott Redford sempozyuma ilißkin ÒYÝllar boyunca Orta aÛ Anadolu kentleri zerinde araßtÝrma yaparken, Anadolu kentleri ve i kalelerinde, gerek plan, gerekse de ißlev aÝsÝndan arpÝcÝ benzerlikler gzlemledim. Bu sempozyum ile ilk defa farklÝ Anadolu medeniyetlerine ait kentler, surlarÝ ve i kaleleri ile birlikte, 2500 yÝllÝk bir sre, uzman arkeologlar, tarihiler ve sanat tarihileri tarafÝndan tartÝßÝlÝyorÓ dedi.
KÝsa KÝsa...
1 Eyll'de greve baßlayan Ko niversitesi Rektr
Prof. Dr. Umran Ünan, 36 yÝl aradan sonra yeni bir misyonla Trkiye'ye dnmenin heyecanÝnÝ yaßÝyor.
Prof. Ünan Kule'ye hedeflerini anlattÝ.
Y ENÜ REKT RMZ
BayraÛÝ Attila Aßkar'dan devralarak yeni grevinize baßladÝnÝz. Ko niversitesi Rektr olarak yapmayÝ planladÝklarÝnÝzÝ kÝsaca
zetler misiniz?
Genel olarak baktÝÛÝmÝzda bizim byklÛmzdeki
n i v e r s i t e l e r i n odaklanacaklarÝ araßtÝrma sahalarÝnÝ dikkatli semeleri gerektiÛini dßnyorum. Btn fakltelerimizle ilerlerken mkemmellik tepelerinin hangi sahalarda olacaÛÝnÝ ve dnya apÝnda en iyi araßtÝrma yapabileceÛimiz konularÝn neler olabileceÛini dikkatle seerek onlara odaklanacaÛÝz. AyrÝca araßtÝrma ve eÛitim konularÝndaki atÝlÝmlarÝmÝzÝ yaparken diÛer niversitelerle birlikte alÝßacaÛÝz. Greve baßladÝÛÝmdan beri zaman bulduka diÛer niversitelerin rektrlerini ziyaret ediyorum.
BiroÛundan da ok pozitif elektrik alÝyorum. Ko niversitesi'nin Ûretim kadrosu son derece mkemmel. Þimdiye kadar yapÝlan atamalar,
niversitenin gelißimi, kamps dzeni ok iyi dßnlmß.
AraßtÝrma merkezleri kurmayÝ planlÝyoruz. Rektr yardÝmcÝlÝÛÝnÝ akademik ißler ve araßtÝrma-gelißtirme olarak ikiye ayÝrdÝk. Bunu
zellikle araßtÝrma ve gelißtirmeye nem vereceÛimizi vurgulamak iin yaptÝk. AraßtÝrma ve Gelißtirmeden Sorumlu Rektr YardÝmcÝlÝÛÝ altÝnda bir yapÝ olußturuyoruz. Bu altyapÝyla btn Ûretim
yelerimizin dÝßarÝdan araßtÝrma projeleri almalarÝnÝ olabildiÛince kolaylaßtÝrmak ve kendilerinin bu projeleri Ûrencilerimize yksek lisans, doktora tez imkanÝ olarak sunmaya odaklanabilmelerini saÛlamak istiyoruz. Gl bir Ûretim kadrosu olan Ko
niversitesi'nin araßtÝrma potansiyelinin son derece yksek olduÛunu gzlemledim. Bu potansiyeli giderek daha ok glendirmek iin
alÝßmalar yapÝyoruz. Toplumsal Cinsiyet ve KadÝn alÝßmalarÝ Uygulama ve AraßtÝrma Merkezi ile Arkeoloji AraßtÝrmalarÝ Merkezi kurmak zere yeni atÝlÝmlarÝmÝz mevcut. Kimya blmnde Yzey AraßtÝrmalarÝ konusunda olduka kapsamlÝ bir gelißim var. Yine
rneÛin Fotonik konusundaki alÝßmalarÝmÝzÝ da yeni ve kapsamlÝ bir merkez erevesinde toparlayabiliriz. eßitli alanlarda kuracaÛÝmÝz araßtÝrma merkezleri etrafÝnda odaklanarak ilerlemeye
alÝßacaÛÝz.
Akademik
kalkÝnmayÝ
tetikleyeceÛiz
ÒKo niversitesi'nde amacÝmÝz lider yetißtirmek, insanÝn boÛazÝndan aßaÛÝya bilgi tÝkmak deÛil.Ó enteresan bir sreten getim.
Kuzey Kaliforniya Amerika'nÝn ve dnyanÝn en gzel yerlerindendir. Stanford niversitesi dnyanÝn en iyi niversitelerinden, 36 senedir iinde bulunduÛum elektrik mhendisliÛi de dnyanÝn en iyi blmlerinden biridir.
niversitenin akademik mkemmelliÛi ve kamps gerekten muazzamdÝr. Orada da kampste oturuyorduk ki Stanford'un kamps tam bir Akdeniz bahesi ve belki de dnyanÝn en gzel kampslerinden biridir.
Amerika'da hem yaßam hem de akademik olarak gzel ßeyler bÝraktÝm. 36 sene dÝßarÝda kalÝnca insan Trkiye'de de bir ßeyler yapmÝß olmak istiyor. Trkiye'yi ok seven biriyim.
DoÛuluyum. Memleketimi, mziÛini, her ßeyini severim ama belli bir noktaya gelip dnya
apÝnda araßtÝrma yapmaya baßladÝÛÝnÝzda o zaman Ûretim yesi olarak buraya sÝÛamaz duruma geliyorsunuz. Ûretim yesi olarak buraya gelmeme imkan yoktu, nk oradaki programlarÝm ok byk ve geniß kapsamlÝydÝ.
Trkiye'ye araßtÝrma programlarÝmla katkÝda bulunacaksam bunu orada yapmam daha iyiydi. nk herkes Trk olduÛumu biliyordu ve her yaptÝÛÝm ßeyde Trkiye'nin adÝ geiyordu. Sonuta Trkiye'ye orada olmakla
ok daha iyi katkÝlarda bulunabileceÛime kani olmußtum. Ko niversitesi'nin durumunu incelediÛim zaman ilk defa kendi akademik kariyerimden daha enteresan, daha
nemli, Trkiye ve insanlÝk iin daha manalÝ ve daha uzun vadeli bir misyon grdm.
O zaman baßka bir misyon aslÝnda sizi buraya taßÝmÝß....
Evet. Burada baßka bir misyon grdm.
Benden nceki rektrlerin gsterdikleri yolda bu niversiteyi biraz ilerletebilirsem, Trkiye'deki diÛer niversitelerle birlikte bir
ßeyler yaparak onlarÝn da kalkÝnmasÝna neden olabilirsem o zaman btn lkede akademik bir kalkÝnmayÝ tetikleyebilirim ve bu da byk ve kalÝcÝ bir katkÝ olur diye dßndm. Ko Mtevelli Heyeti'nin ve DanÝßma Kurulu'nun da byle bir ßeyi desteklemek iin gerekeni esirgemeyeceÛini grdÛmde ok heyecanlandÝm. Ani bir kararla Amerika'daki akademik misyonumu deÛißtirerek geen AralÝk ayÝnda ayrÝlmak istediÛimi Stanford'a syledim.
1 Eyll'de de Ko niversitesi'nde greve baßladÝm. Burada grevime baßlamadan
nce sÝk sÝk niversiteyi ziyaret ettim.
Benden nceki Rektr Attila Aßkar, rektr olacaÛÝm belli olduktan sonra pek ok ßeyi bana danÝßarak yapma nezaketinde bulundu. Greve baßladÝÛÝmda gerekten hazÝrdÝm, oÛu kimseyi tanÝyordum ve sanki devamlÝ buradaymÝßÝm gibi hissediyordum.
Hi yabancÝlÝk ekmedim aksine ocuksu bir heves ve heyecan duydum. Benim Amerika'daki yolum dzd. Buradaki grevim ise yokußlarÝ, ukurlarÝ olan heyecan verici bir iß. Buradaki iß arkadaßlarÝmdan,
Ûrencilerden pozitif bir elektrik almam destekleyici ve kucaklayÝcÝ oldu. DolayÝsÝyla hi yabancÝlÝk ekmeden hemen grevime adapte olabildim.
Amerika'daki doktora Ûrencilerim mezun oluncaya kadar ABD'ye kÝsa sreler ile gidip gelmeye devam edeceÛim. DolayÝsÝyla rektrlÛe baßladÝÛÝm srete araßtÝrma zevkimi, heyecanÝmÝ da oradaki
alÝßmalarÝmÝ srdrerek ve sonulandÝrarak
ÝkaracaÛÝm. nk rektr olsam da ben bir bilim adamÝyÝm ve bu kimliÛimi kaybetmek istemiyorum. nmzdeki iki sene Amerika'daki programÝ kapatÝrken bilim adamlÝÛÝmÝ da oradaki 20 kadar
Ûrencimin doktoralarÝnÝ tamamlatarak yapacaÛÝm. Sonra araßtÝrmalarÝma burada devam edeceÛim. Hatta nmzdeki aylarda Ko niversitesi'ne de bir iki doktora
Ûrencisi alarak burada da araßtÝrmalara Ko niversitesi'ne geliß srecinizi ve
buraya gelmeden nce yurtiinde ve yurtdÝßÝnda niversitenin imajÝnÝ nasÝl bulduÛunuzu anlatÝr mÝsÝnÝz?
DoÛrusu Ko niversitesi ile ilgili detaylarÝ pek iyi bilmiyordum. Rektrlk iin benimle temasa geildiÛinde niversiteyi inceledike hayretim arttÝ. nk gerekten eßitli aÝlardan Ko niversitesi'nin mkemmel olduÛunu gzlemledim. Mtevelli heyetinin ve danÝßma kurulunun yapÝsÝnÝ, Ûretim
yelerinin gemiß tecrbelerini ve
ÝkarttÝklarÝ yayÝnlarÝ, programlarÝn yapÝlanmasÝnÝ, faklte kadrolarÝnÝ ve ok geniß kapsamlÝ Òliberal artsÓ programÝ olmasÝnÝ takdir ettim.
alÝßmalarÝma Stanford niversitesi'nde epeyce baßarÝlÝ bir ßekilde devam ediyordum ve araßtÝrmalarÝm ok geniß kapsamlÝydÝ.
Bu bilimsel alÝßmalarÝmdan daha enteresan bir misyon bulabileceÛimi doÛrusu dßnmyordum. Ama Ko niversitesi RektrlÛ teklifi geldiÛinde niversitenin konumunu grnce heveslendim ve heyecanlandÝm. Stanford'dan getireceÛim tecrbeyle Ko niversitesi'ni daha ilerilere sÝratabileceÛimi ve bunun iin gerekli kltrn ve alt yapÝnÝn var olduÛunu grdm. Yeni kurulmuß bir niversite yerine, tÝp fakltesini ve diÛer nemli faklteleri kurarak onlarÝ iyi bir noktaya getirmiß,
Ûretim yeleri, alÝßma dzeni ve oturmuß kampsyle ne Ýkan bir niversitede, getirdiÛim tecrbeleri ok daha iyi yansÝtabileceÛimi gzlemledim. Bir ßeyi ilk baßta kurmak ya da iyice oturmuß bir yapÝyÝ yerinden oynatmak zor ama bu aßamada buraya gelmek hem benim kariyerim hem de Ko niversitesi iin uygun bir zaman.
Hi tanÝmadÝÛÝm bir yere, neredeyse paraßtle iner gibi geldiÛim iin baßlangÝta biraz tedirgindim ama ilk temaslarÝmdan sonra fevkalade mkemmel insanlarla bir arada olduÛumu anladÝm. Sonu olarak
Ò nmzdeki 4-8 yÝl arasÝnda Ko niversitesi'nin
dnya apÝnda bir
niversite olacaÛÝnÝ gryorum.Ó
ÒKo niversitesi'nin durumunu
incelediÛim zaman ilk defa kendi akademik kariyerimden daha enteresan, daha
nemli, Trkiye ve insanlÝk iin daha manalÝ ve daha uzun vadeli bir misyon grdm.Ó
hemen baßlayacaÛÝm. Uzun vadede Stanford'daki imkanlarÝm ve baÛlantÝlarÝm ile buradaki alÝßmalarÝ birleßtirme amacÝndayÝm. Mesela yakÝn uzay fiziÛi konusunda Ko'ta ßu an bir alÝßma mevcut deÛil. Kk bir niversite olduÛumuz iin belki gerek de yok. Ama kuvvetli olduÛumuz konularda Stanford ile ortak projeler yapabilirsek bizim iin nemli derecede bir kaldÝra olabilir. Stanford'taki 36 senelik birikimimle olan baÛlantÝlarÝ ok pozitif bir ßekilde Ko niversitesi lehine kullanabileceÛimi diye dßnyorum.
Yurtiindeki niversitelerin ve Stanford'un dÝßÝnda Avrupa'daki niversitelerle de ißbirliÛi dßnyor musunuz?
Ko niversitesi olarak pek ok niversiteyle
Ûrenci deÛißim anlaßmalarÝmÝz var ama bu tr anlaßmalarÝ birok kuruluß yapÝyor.
Halbuki bizim kampsmzn kendine gre
ekiciliÛi olan ßahane bir konumu var.
Ûretim yesi kadromuz da gerekten araßtÝrma odaklÝ ve mkemmel. Geenlerde Hollanda'dan ve Ütalya'dan bizlerle Ûrenci deÛißim programlarÝ yapmak isteyen kurulußlarÝn temsilcileri heyet halinde ziyarete geldiler. Ama biz sadece Ûrenci
deÛißim programlarÝ ile deÛil daha da kapsamlÝ uluslararasÝ ilißkiler kurmak istiyoruz. rneÛin ortaklÝk iin setiÛimiz kurulußlardan misafir Ûretim yeleri
niversitemize gelsin, bizden Ûretim yesi arkadaßlar da sebatik izinler kullanarak onlarÝn kurulußlarÝna gitsin, birlikte ortak projeler gerekleßtirilsin ve doktora sonrasÝ araßtÝrmacÝlarÝ da gidip gelsin istiyoruz.
Bunu herkesle yapmamÝz mmkn olmadÝÛÝ iin bir seim yapmamÝz lazÝm. Ûretim
yelerimizin baÛlantÝlarÝ olan yerlerle
alÝßarak baßlayabilir sonra da kurumsal ilißkiler bazÝnda bu tr ilißkileri daha da genißletebiliriz. BahsettiÛim gibi uzay konusunda Stanford ile, ißletme konusunda Harvard ile ißbirliÛi yapacaÛÝz. Trkiye'de bazÝ niversitelerle kadÝn araßtÝrmalarÝ ya da arkeoloji konusunda ortak bir ßeyler yapabiliriz. Mesela Üstanbul niversitesi'nin
ok byk bir arkeoloji programÝ var. Onlarla birlikte alÝßabiliriz. eßitli niversitelerle
alÝßtaylar, proje bazlÝ, Ûretim yesi bazlÝ
alÝßmalar yapmak istiyoruz. FarkÝndalÝÛÝ artÝrarak baÛlantÝlar kurmak amacÝndayÝm.
TÝp Fakltesi baÛlamÝnda ok daha kapsamlÝ birtakÝm ortaklÝklar da yapÝlabilir. Bu tr ortaklÝklar hibir zaman kißilerden baÛÝmsÝz ve tepeden inme olmaz. Rektrlerin burada yapacaÛÝ aßaÛÝdan gelen girißim ve nerilere en iyi desteÛi vermek ve her trl kolaylÝÛÝ gstermektir.
Bu programlar hayata geirildiÛinde
Ûretim yelerinin ißleri kolaylaßacak gibi grnyor...
Ûretim yelerinin yapmalarÝ gereken ißleri iin aßmalarÝ gereken przler azaltÝlacak ama daha ok alÝßmalarÝ, daha ok
retmeleri gerekecek. Ûretim yeleri
Ûrencileriyle birlikte fikir retmek, yazÝlar yazmak, yayÝnlar yapmak istiyor. Buna giden yoldaki przleri ortadan kaldÝrmak benim grevim. Stanford'da araßtÝrma yaparken
Ûrencilerle geirdiÛim sre benim iin en enteresan ve zevkli zamandÝ. Ünsanlarda var olan sorgulama, yaratma ve retme enerjisini son derece iyi kanalize etmek iin en iyi yapacaÛÝmÝz ßey, onlarÝ olabildiÛince serbest bÝrakmaktÝr. Zaten temelde herkes iyi ßeyler yapmak ister. Ben Ûretim yesi iken dekan ne istediÛimi sorunca aklÝma 'Glge etme, baßka ihsan istemem' sz
gelirdi. Ben de Rektr olarak, Ûretim
yelerim araßtÝrma yaparken, ders verirken, temel grevlerini yerine getirirken mmkn olduÛu kadar manasÝz brokratik engellerden arÝnsÝn, genel kurallar ve mevzuatlar erevesinde rahata ißlerini yapsÝnlar isterim.
Ûrencilere, velilere ve niversite
alÝßanlarÝna mesajÝnÝz nedir?
Ko niversitesi Ûrencilerine en yakÝn
niversite olma hedefiyle ilerleyen bir
niversite. Ûrencilerimizi niversiteye geldikleri ilk andan itibaren daha iyi bir ßekilde kucaklamak iin yeni bir yakÝn- destek programÝ baßlattÝk. Her Ûretim
yemize 10 hazÝrlÝk ve/veya 1. sÝnÝf Ûrencisi veriyoruz. Ûretim yelerimiz, 2. sÝnÝfa ykselene kadar bu Ûrencilerinin ikinci bir annesi ya da babasÝ gibi btn sorunlarÝyla ilgileniyorlar. Ûrencilerine her zaman her konuda yardÝm ediyorlar. Zaten ocuklar
ok zor sÝnavlardan getikten sonra liseden
ÝkÝp bize geldikleri iin ilk baßta ßaßkÝn oluyorlar ve bu aßamada ynlendirilmeye ihtiya duyuyorlar. Bu yzden her ocuÛun burada akranlarÝ olan Ûrencilerden te her zaman kapÝsÝnÝ alabileceÛi bir Ûretim
yesi dostu, cep telefonunu aldÝrabileceÛi bir destekisi olmasÝnÝ saÛladÝk. Benim de 10 tane yakÝn-destek Ûrencim var. Bu atamalarÝ rastgele yaptÝk. TadÝ gzel bir
orbayÝ karÝßtÝrÝr gibi Ûrencileri ve Ûretim
yelerini karÝßtÝrdÝk. Bir sosyoloji Ûrencisine mhendislikten, hukuk Ûrencisinin ÒKo niversitesi
Ûrencilerine en yakÝn
niversite olmaya soyunmuß bir
niversite.Ó
ißletmeden Ûretim yesi danÝßmanÝ olabiliyor.
Bylece hem Ûrenci mhendisliÛi daha yakÝndan tanÝyor hem de Ûretim yesi sosyoloji blmnn dersleri, sÝnavlarÝ hakkÝnda bilgi sahibi oluyor. Buna bir nevi rotasyon diyebiliriz.
Ûretim yeleri de birbirleri hakkÝnda daha ok ßey Ûreniyor. Bu da niversitedekilerin birbirleri hakkÝndaki farkÝndalÝklarÝnÝ artÝrÝyor. Ben Ankara Koleji'nde okurken Üngilizce Ûrenmek iin ayrÝlan seneye hazÝrlÝk okulu denirdi. Biz de bundan byle Üngilizce dil merkezimize hazÝrlÝk okulu diyeceÛiz ve sadece Üngilizce deÛil niversiteye hazÝrlÝk eÛitimi vereceÛiz. NasÝl alÝßÝlÝr, zaman nasÝl planlanÝr gibi ve diÛer akademik ve hayat becerileri yeteneklerin hepsi hazÝrlÝkta
Ûretilecek.
Kendimi rektrlk iin hazÝr hissediyorum.
abuk karar vermeyi seven bir insanÝm. Karar verip yola ÝktÝÛÝmda bu doÛru deÛilmiß diyerek geri dnp baßka ynde ilerleyebilme cesaretini gsteririm. nk kendime gveniyorum. Her vakayÝ ieriÛine gre detaylÝ olarak deÛerlendirmek gerektiÛini dßnyorum.
ÞunlarÝ yaptÝk, byle bir sonuca ulaßacaÛÝz dediÛiniz zamanlarda daha nce hi aklÝnÝza gelmeyen ve kendi ieriÛine gre gerekten mkemmel olan iyi bir ßey ortaya Ýkabilir.
TutarlÝ olmak nemlidir ama bazen tutarlÝ olmak o kadar nemli olur ki baßka her ßeyin nemi azalÝr. SÝrf tutarlÝ olmak iin istenmeyen ßeyleri yapmaya baßlar insan. ÒTutarlÝlÝk hayal gcnden yoksun olan insanlarÝn son sÝÛÝnaÛÝdÝrÓ diye bir sz var. Buna ok inanÝyorum. KarßÝlaßtÝrma yaparken adil olmak ve hakkÝnÝ vermek ok nemlidir. Bir ßeyin ieriÛini deÛerlendirdiÛiniz zaman orada deÛißik bir yaklaßÝm gerektiren zenginlikler grebilirsiniz.
Konulara brokrat bir idareciden ok, yaratÝcÝ bilim adamÝ kimliÛinde yaklaßmayÝ tercih ediyorum.
Velilere Ko niversitesi'nin son derece heyecanlÝ bir atÝlÝmÝn eßiÛinde olduÛunu sylemek istiyorum. nmzdeki 4-8 yÝl arasÝnda Ko niversitesi'nin dnya apÝnda bir niversite
olacaÛÝnÝ gryorum. Yeni yapÝlandÝrdÝÛÝmÝz Kurumsal Ülißkiler ve Kaynak Gelißtirme Ofisi ile birlikte niversitemizin yeni atÝlÝm ve baßarÝlarÝnÝ Trkiye'de ve dnyada en iyi ßekilde duyurmaya devam edeceÛiz. Lisans derslerine araßtÝrma ve gelißtirme dersleri koyacaÛÝz. Her Ûrencimiz mutlaka bu dersleri alacak. niversite eÛitiminin en nemli gereksinimlerinden biri Ûrenmeyi
Ûrenmektir. BazÝ ßeyler kitaplardan ya da ders notlarÝndan da Ûrenilebilir. Halbuki araßtÝrma bambaßka bir ßeydir. Sorgulama, deÛerlendirme ve sonu Ýkarma araßtÝrmanÝn, yaratÝcÝlÝÛÝn ana olgusudur.
Ko niversitesi'nde amacÝmÝz lider yetißtirmek, insanÝn boÛazÝndan aßaÛÝya bilgi tÝkmak deÛil. ÒLiberal artsÓ dediÛimiz ekirdek dersler grubu eÛitim programÝmÝzÝn ana olgusudur. ÒLiberal artsÓa nem vermek mhendislik fakltesi Ûrencilerinin de felsefe, tarih, sosyoloji, psikoloji gibi disiplinleri
Ûrenmesi anlamÝna gelir. Sadece mhendislik hesaplarÝ yapmak ve bilmek yeterli deÛildir.
Ûrencilere insanlÝÛÝn binlerce senedir gelißtirdiÛi bilgi yelpazesinin tamamÝnÝn sunulmasÝ gerekir. Ko niversitesi teknik bir okul ya da sadece tÝp fakltesi olsaydÝ rektr olmak iin hevesli olmazdÝm. Buradaki yelpazenin geniß olmasÝ hem Ûrenciler iin byk bir avantaj hem de benim iin zel bir heyecan kaynaÛÝdÝr.
niversite aÛÝ, genlerin en iyi ßekilde gelißtirildiÛi, ynlendirildiÛi ve yapÝlandÝrÝldÝÛÝ yÝllardÝr. YapÝcÝlÝk, toplumsal sorumluluk, etik dzeyler, beceriklilik, iß bitiricilik, alak gnlllk vb. hep niversitede Ûrenilir. Vehbi Ko gibi bir dnya insanÝnÝn kurduÛu Ko
niversitesi Trkiye'nin incisidir. Btn
alÝßanlarÝmÝzÝn her birinin ok deÛerli olduÛuna inanÝyorum. Hepimiz genlerimizin en iyi ßekilde eÛitilmesine katkÝda bulunmayÝ misyon olarak benimsemeliyiz. lkemiz iin liderler yetißtirmek ve nmzdeki senelerde bu liderlerle vn
duymak fÝrsatÝnÝ yakalamalÝyÝz. alÝßanlara mesajÝm Ûrencilere odaklanmalarÝdÝr.
Prof. Dr. Umran Ünan kimdir?
1972 yÝlÝnda OrtadoÛu Teknik niversitesi Elektrik MhendisliÛi'nden mezun olan Prof. Dr. Umran Ünan, bir sonraki yÝl yine aynÝ niversitede yksek lisans yaptÝ. 1977 yÝlÝnda Stanford niversitesi'nde uzay teknolojileri alanÝnda doktora alan Ünan, daha sonra BoÛazii niversitesi'nde Elektrik MhendisliÛi Blm Ûretim yeliÛi yaptÝ.
1980 yÝlÝnda Stanford niversitesi'ne YardÝmcÝ Doent olarak atanan Ünan, bu dnemden itibaren aÛÝrlÝklÝ olarak alÝßmalarÝnÝ uzay teknolojileri ve uzayda iletißimde kullanÝlan dßk frekanslÝ elektromanyetik dalgalar konusu zerine yoÛunlaßtÝrdÝ. 1992 yÝlÝnda Stanford niversitesi'nde profesr oldu ve 1997 yÝlÝndan beri de Uzay, Telekomnikasyon ve Radyo Bilimi LaboratuvarlarÝ (Space, Telecommunications and Radio Science (STAR) Laboratory) Direktr
olarak grev yaptÝ.
Profesr Ünan, UluslararasÝ Radyo Bilimi BirliÛi'nin (URSI) Baßkan YardÝmcÝsÝ (Vice President) ve Amerikan GeoFizik TopluluÛu'nun (AGU) Elektrik ve Elektronik Mhendisleri Enstits'nn (IEEE) ve Amerikan Fizik TopluluÛuÕnun (APS) ÒFellowÓ rtbeli yesi. Antarktika ve Gney Kutbu'nda da uzun sredir geniß apta araßtÝrmalar ve gzlemler yrten Prof.
Ünan, ABD Ulusal Bilim Kurulu (NSF) tarafÝndan verilen ÒAntarktika Hizmet MadalyasÝÓ sahibi. Ünan'Ýn hizmetlerine atfen Antarktika'da 2,400 metre yksekliÛindeki bir daÛ ÒÜnan TepesiÓ (Inan Peak) olarak isimlendirildi. Prof. Ünan'Ýn araßtÝrma grubu dnyanÝn yedi kÝtasÝnda 50'den fazla yerde ve aynÝ zamanda da dnya yrngesindeki eßitli uydularda gzlemler yapÝyor. Prof. Ünan'Ýn son zamanlarda kazandÝÛÝ dller arasÝnda 2007Õde Stanford tarafÝndan verilen lisans araßtÝrmalarÝnda mkemmeliÛi vurgulayan Allan Cox MadalyasÝ, 2008'de UluslarasÝ Radyo Bilimleri TopluluÛu tarafÝndan verilen ve uzay iletißim biliminin Oscar'Ý kabul edilen Appleton dl de vardÝr.
Prof. Ünan'Ýn hakemli dergilerde yaklaßÝk 300 kadar makalesi yayÝnlandÝ ve bu makalelere yaklaßÝk 6.300 kere atÝf yapÝldÝ.
Üki ders kitabÝnÝn yazarÝ olan ve dnya apÝnda konferanslarda yzlerce sunum yapan Profesr Dr. Umran Ünan, evli ve iki
ocuk babasÝ.
ÒKendimi rektrlk iin hazÝr hissediyorum. abuk karar vermeyi seven bir insanÝm. Karar verip yola
ÝktÝÛÝmda bu doÛru deÛilmiß diyerek geri dnp baßka ynde ilerleyebilme cesaretini gsteririm. nk kendime gveniyorum.Ó
R EKT RLK
Ko niversitesi Akademik Üßlerden Sorumlu Rektr YardÝmcÝsÝ Prof. Dr. Seluk KarabatÝ yeni greviyle ilgili sorularÝmÝzÝ yanÝtladÝ.
En iyiye rnek olmak, srdrlebilir ve tekrarlanabilir modellerle
Trkiye'ye fayda saÛlamakÉ
nmzdeki dnem iin niversitemizin hedefleri ve projeleri nelerdir?
niversitemizin hedefleri stratejik planlama
alÝßmalarÝ ile olußturuluyor, ßu an iinde bulunduÛumuz 2007-2012 dnemi iin bu
alÝßmalar 2006 yÝlÝnda yapÝlmÝßtÝ. Bu stratejik plan kapsamÝnda lisans ve yksek lisans dzeyinde bazÝ yeni programlarÝn aÝlmasÝ, ynetim yapÝsÝnda deÛißiklikler yapÝlmasÝ gibi birok proje baßarÝ ile gerekleßtirildi. 2010 yÝlÝnda, takvimi biraz
ne ekerek, Sonbahar 2011-Ülkbahar 2016 dnemi iin yeni bir stratejik plan olußturulmasÝ ynnde alÝßmalara baßlayacaÛÝz. Bu alÝßmalar Ko
niversitesi'nin tm paydaßlarÝnÝn geniß katÝlÝmÝ ile bir z deÛerlendirme alÝßmasÝ
ile baßlayacak. Stratejik planlama srecinin
z deÛerlendirme boyutunu ok nemsiyoruz.
Bu alÝßmalarÝ yakÝn zamanda baßlatÝlmasÝ olasÝ ya da tekrarlanacak eßitli akreditasyon sreleri iin gereken alt yapÝnÝn bir parasÝ olarak gryoruz.
Stratejik planlama alÝßmalarÝ sÝrasÝnda uluslararasÝ ißbirlikleri konusu aÛÝrlÝklÝ olarak gndemde olacak. Bu ißbirlikleri birok ynden nemli, rneÛin uluslararasÝ deÛißim programlarÝ ile Ûrencilerimizin
nemli bir blm eÛitimlerinin bir dnemini yurtdÝßÝnda tamamlayarak nemli tecrbeler ediniyorlar. Benzer bir ßekilde, niversite olarak sadece kendi kaynaklarÝmÝz ile gerekleßtirmemiz zor olan projeleri deÛißik kurumlarÝnÝn kaynaklarÝnÝ bir araya getirerek
hayata geirebiliyoruz. AslÝnda uluslararasÝ ißbirliklerinin tm bunlar kadar nemli bir katkÝsÝ da bu ißbirlikleri erevesinde iinde yer aldÝÛÝmÝz kurumsal aÛlarÝn kresel gelißmeleri/deÛißiklikleri daha hÝzlÝ algÝlamamÝzÝ kolaylaßtÝrÝyor olmasÝ. Bu aÛlar ierisinde yer alarak ve niversitemizin paydaßlarÝna ÒKresel Bilgi EkonomisiÓnin en nemli yapÝ taßlarÝ olan niversiteler ve araßtÝrma merkezlerine doÛrudan erißme olanaÛÝnÝ sunarak Trkiye'nin hÝzlÝ gelißmesine de katkÝda bulunmamÝz sz konusu. Konunun bu boyutunu zellikle kurumlarla olan ilißkilerimizin daha da ileriye gtrlmesi aÝsÝndan nemli buluyoruz.
Rektrmz Profesr Ünan'Ýn grevi Profesr Aßkar'dan devralÝrken ifade ettiÛi
Seluk KarabatÝ kimdir?
1987 yÝlÝnda BoÛazii niversitesi Endstri MhendisliÛi BlmÕnden mezun oldu. 1990 yÝlÝnda University of Southern California Endstri ve Sistem MhendisliÛi Blm'nden Yksek Lisans derecesini, 1992 yÝlÝnda University of Texas at Austin Üßletme Okulu'ndan retim Ynetimi alanÝnda Doktora derecesini aldÝ. 1992-1995 yÝllarÝ arasÝnda Bilkent
niversitesi Üßletme Fakltesi'nde Ûretim yesi olarak
alÝßtÝ. 1995 Eyll ayÝndan beri de Ko niversitesi Üktisadi ve Üdari Bilimler Fakltesi'nde Ûretim yesi olarak grev yapÝyor. 2005-2008 yÝllarÝ arasÝnda Üktisadi ve Üdari Bilimler Fakltesi'nde Dekan YardÝmcÝsÝ olarak grev yaptÝ.
AraßtÝrmalarÝ daha ok izelgeleme, retim sistemlerinin tasarÝmÝ, tedarik zinciri ynetimi ve zellikle son yÝllarda perakende ynetimi zerinde yoÛunlaßÝyor. Yeni tamamladÝÛÝ bir TBÜTAK projesinde, bir perakendecinin sadece satÝß noktasÝ verilerini kullanarak bir rn kategorisinde yer alan rnler arasÝndaki yok satmaya dayalÝ rn ikame oranlarÝnÝ tahmin etmesini ve bu ikame oranlarÝnÝ kullanarak en iyi sipariß miktarlarÝnÝ belirlemesini saÛlayan bir yaklaßÝm gelißtirdi. nerilen yaklaßÝmlar iin perakendecilerin kullanabileceÛi bir ilk rnek (prototip) yazÝlÝm gelißtirdi. Perakende ynetimi alanÝndaki alÝßmalarÝnÝn kapsamÝnÝ, 2009-2010 akademik yÝlÝnda University of Texas at Austin'de geirmekte olduÛu araßtÝrma izni erevesinde daha da genißletmeye alÝßÝyor.
Akademik alÝßmalarÝnÝn bir parasÝ olarak 1997- 2007 yÝllarÝ arasÝnda Institute of Industrial Engineering dergisinde YardÝmcÝ Editr olarak grev yaptÝ. Benzer bir grevi 2006 yÝlÝndan beri Production and Operations Management dergisi iin srdryor.
gibi, bu ißbirliklerini bir yandan da Trkiye'deki
niversitelerle yeniliki yapÝlarla gerekleßtirmemiz gerekiyor. Bu sayede daha da etkin uluslararasÝ ortaklÝklar kurmamÝz sz konusu olacak.
UluslararasÝ aÛlarÝn parasÝ olmanÝn n koßullarÝndan biri de akreditasyon srelerini tamamlamÝß olmak. Bu nedenle yeni stratejik planlama dneminde bu ynde projelerin gndeme alÝnmasÝnÝ hedefliyoruz.
Stratejik plan alÝßmalarÝ ile birlikte akademik sreler ile ilgili gelißtirme alÝßmalarÝmÝz devam edecek. Bilgi akÝßlarÝnÝn doÛru teknolojiler ve yntemlerle stratejik hedeflerimize uygun bir ßekilde yeniden yapÝlandÝrÝlmasÝ da ncelikli bir konu olacak. Benzer bir ßekilde, idari srelerimizin niversitemizin eÛitim, araßtÝrma ve sosyal sorumluluk alanlarÝndaki alÝßmalarÝnÝ daha da ileriye taßÝmak zere gzden geirilmesi ve sergilenen baßarÝnÝn llebilir bir ereve iinde deÛerlendirebilmesi iin gereken
alÝßmalara destek saÛlamamÝz gerekiyor.
nmzdeki dnemin nemli hedeflerinden biri de TÝp Fakltemizin niversitemizin araßtÝrma, eÛitim ve topluma hizmet alanlarÝndaki baßarÝmÝnÝ daha da yukarÝya taßÝyacak bir yapÝ ierisinde hayata geirilmesi olacak. Bu konuda sorumluluk, TÝp Fakltemizin tecrbeli ve yetkin yneticileri ile birlikte tm niversitemize dßyor.
Sizce Ko niversitesi'nin en nemli deÛerleri nelerdir?
Ko niversitesi kurulußundan beri yksek hedeflerine ulaßmak zere alÝßÝyor, srekli yapÝlan dÝß deÛerlendirmeler bu doÛrultuda
nemli bir yol aldÝÛÝmÝzÝ ifade ediyor. Tm bunlar Vehbi Ko VakfÝ, Mtevelli Heyeti, Ûretim yeleri, idari alÝßanlar ve Ûrencilerin byk bir uyum iinde alÝßtÝklarÝ ve olumlu bir karßÝlÝklÝ etkileßim iinde olduklarÝ bir ortamda gerekleßtiriliyor. Bu uyumu, hedeflerin tm paydaßlar tarafÝndan sahipleniliyor olmasÝnÝ
niversitemizin en nemli deÛerlerinden biri olarak gryorum.
GerektiÛi kadar yalÝn, kararlarÝn aÝk ve etkin bir ßekilde tartÝßÝldÝÛÝ ve uygulandÝÛÝ, sorumluluklarÝ paylaßarak ynetimin srekliliÛini saÛlayan bir ynetim yapÝsÝ da nemli bir
Òniversitemizin tm alÝßmalarÝ
Ûrencilerimizin kendileri iin doÛru olanÝ insanlÝk birikiminin ÝßÝÛÝ altÝnda ve geniß bir bakÝß aÝsÝ ile semeleri, setikleri ynde de en iyiyi
gerekleßtirmeleri iin yapÝlÝyor.Ó
deÛerimiz. Vehbi Ko VakfÝ'nÝn en nemli amalarÝndan biri tm faaliyetlerinde Òen iyiye
rnek olmak, srdrlebilir ve tekrarlanabilir modellerle Trkiye'ye fayda saÛlamak.Ó Bu ama
doÛrultusunda, ynetim yaklaßÝmÝmÝzÝ araßtÝrma, eÛitim ve sosyal sorumluluk konularÝna bizim verdiÛimiz nemi veren niversitelerle karßÝlÝklÝ etkileßim ierisinde daha da gelißtirmemiz gerekiyor.
Ûrencilerimize neler sylemek istersiniz?
niversitemizin tm alÝßmalarÝ Ûrencilerimizin kendileri iin doÛru olanÝ insanlÝk birikiminin ÝßÝÛÝ altÝnda ve geniß bir bakÝß aÝsÝ ile semeleri, setikleri ynde de en iyiyi gerekleßtirmeleri iin yapÝlÝyor. Bu yaklaßÝm Ûrencilerimize nemli bir sorumluluk yklyor, nk Ûrencilerimizin de ÒkararlarÓ vermesini gerektiriyor. Ûrencilerimizin bu sreteki en nemli yardÝmcÝlarÝ Ûretim
yelerimiz. Ûretim yelerimizin, Ûrencilerimizin danÝßmanlarÝ ve eÛitmenleri olarak, kendilerine her zaman destek olmaya hazÝr olduklarÝnÝ tekrarlamak istiyorum. niversitemizde sunulan
st dzeydeki olanaklardan yararlanmak iin yapÝlmasÝ gereken tek bir ßey var: Bu olanaklardan yararlanmak istemek.
niversitemizin bugn sahip olduÛu deÛerler
Ûrencilerimizin niversitemizden alacaklarÝ diplomalarÝna doÛrudan yansÝyor. Ûrencilerimizin insanlÝk birikiminin farkÝnda, alanlarÝndaki son gelißmeleri izleyen, araßtÝran, paylaßan, liderlik yapan, etik deÛerlere sahip, sosyal sorumluluk sahibi kißiler olarak mezunlarÝmÝz arasÝna katÝlmalarÝ niversitemizin en nemli amalarÝndan biri. Ûrencilerimiz Ûrenimleri sresince bu deÛerlere sahip ÝktÝklarÝ ve gelißtirdikleri, mezunlarÝmÝz olarak da bu deÛerler doÛrultusunda alÝßmaya devam ettikleri srece Ko niversitesi diplomasÝ ok ÒdeÛerliÓ bir diploma olmaya devam edecektir.
Ûrenci Konseyimiz ve Mezunlar DerneÛimize de bu nokta da nemli bir sorumluluk dßyor.
niversitemizin bu iki nemli paydaßÝnÝn, kurumumuzu sahip olduÛu deÛerler doÛrultusunda daha da ileri bir noktaya taßÝmak
zere, bugne kadar ortaya koyduklarÝ baßarÝlÝ
alÝßmalarÝnÝ artÝrarak devam ettirmeleri gerekiyor.
o niversitesi'nde AraßtÝrma ve Gelißtirmeden Sorumlu Rektr YardÝmcÝsÝ olma srecinizden bahseder misiniz?
Yeni Rektrmz Umran Ünan atandÝktan sonra bana bu pozisyonu teklif ettiÛinde dekanlÝk sremin bitmesine bir yÝl kaldÝÛÝnÝ, araßtÝrmalarÝma geri dnmek iin beklediÛimi, yeniden ynetici olmayÝ tercih etmeyeceÛimi syledim. Üdarecilikteki en nemli ßey
evrenizdekiler arkadaßlarÝnÝz, yakÝnlarÝnÝz olsa bile doÛruyu yapabilmektir. Üdarecilik insanÝn kafasÝnÝ yoran, arkadaßlarÝnÝzÝ deÛerlendirmek ve bazÝlarÝyla yollarÝnÝzÝ ayÝrmak zorunda kaldÝÛÝnÝz bir grevdir.
AraßtÝrma ve Gelißtirmeden Sorumlu Rektr YardÝmcÝsÝ olarak bu tr streslerden uzak olacaÛÝmÝ belirten Umran Bey'in hem
niversitenin araßtÝrma altyapÝsÝnÝ gelißtirebileceÛimi hem de bu srete kendi araßtÝrmalarÝmÝ yapabileceÛimi sylemesi
zerine teklifi kabul ettim. 1 Eyll itibarÝyla Mhendislik Fakltesi DekanlÝÛÝ'ndan ayrÝldÝm. Fakat yeni dekan atanÝncaya kadar vekaleten bu grevi srdryorum.
Ko niversitesi araßtõrma ve gelißtirme konusunda yeni hedeflere odaklandÝ.
Rektr Yardõmcõsõ Prof.
Dr. Ürßadi Aksun anlatÝyor.
K
2001'den beri Ko niversitesiÕndesiniz.O gnden beri neler gzlemlediniz?
ncelikle benim grßlerim deÛißti. Bu zamana kadar bulunduÛum okullar ODT, Amerika'daki University of Illinois At Urbana- Champaign ve daha sonra eÛitmen olarak geldiÛim Bilkent niversitesi teknik okullardÝ.
Hibirisi liberal arts'a sahip deÛildi. Buraya geldiÛimde mhendislik Ûrencilerimizin bile edebiyat, felsefe, sosyoloji, biyoloji, medeniyet tarihi gibi dersler aldÝÛÝnÝ grdm. Ülk baßta bunu biraz yadÝrgamÝßtÝm ama bunun
Ûrencileri daha etraflÝ eÛittiÛini ve daha geniß bir perspektiften bakmalarÝnÝ saÛladÝÛÝnÝ gzlemledim. 2001'de ilk geldiÛimde ßaßÝrdÝm. Mesela sÝnÝfta biri hapßÝrdÝÛÝnda herkes ok yaßa derdi. Bunu ne ODT'de ne de Bilkent'te grdm. Burada sosyal yanlarÝ daha kuvvetli, zgvenli bir
Ûrenci grubu vardÝ. Mesela sÝnÝfta ok rahat el kaldÝrÝp soru sorabiliyorlardÝ. Ben ODT'de bir kere bile sÝnÝfta el kaldÝrÝp soru sormadÝm.
Sorum olduÛunda araßtÝrÝp Ûrenirdim veya tenefste gider hocayla konußurdum.
Ûrencilerimizin medeni cesaretleri
yksek. Buraya geldiÛimden itibaren bu deÛißiklikleri grdm ve kendimde de deÛißiklikler hissettim.
BaßlangÝta bazÝ ßeylere karßÝydÝm. Semeli derslerin alandan alÝnmasÝna ve derinlemesine gidilmesine taraftardÝm. Ama herkesi akademisyen yapamazsÝnÝz. Ancak sÝnÝfÝn %10'u akademisyen olur. Geri kalan
%90'Ý endstride alÝßÝr. Burada en iyi kavradÝÛÝm ßey ßirketlerde alÝßacak kißileri akademisyen mantÝÛÝyla yetißtirmenin yanlÝß olduÛuydu. %90'a hitap edecek, onlarÝn geleceklerini tayin etme hakkÝnÝ verecek bir eÛitim sistemi uyguluyoruz.
Burada bulunduÛum sekiz yÝl iinde
niversitemiz byd, deÛißik blmler kuruldu, Ûretim yesi sayÝlarÝmÝz arttÝ. Ko
niversitesi olgunluÛa erißti, hem akademik kadrolarÝyla hem de eÛittiÛi ve mezun ettiÛi bireylerle artÝk daha fazla topluma katkÝda bulunacak dzeye geldi. niversitenin olgunluÛa erißmesi akademik kadrolarÝn artÝk daha tanÝnÝr olmasÝ demektir. Bu kadrolarÝn sadece makale yazmaya odaklanmamalarÝ, bunun yanÝnda gelißtirdikleri teknolojileri,
AraßtÝrma ve gelißtirmede yeni hedeflere odaklandÝk
R EKT RLK
AraßtÝrma ve gelißtirmede
yeni hedeflere odaklandÝk
ÒKo niversitesi olgunluÛa erißti, hem akademik kadrolarÝyla hem de eÛittiÛi ve mezun ettiÛi bireylerle artÝk daha fazla topluma katkÝda bulunacak dzeye geldi.Ó yaptÝklarÝ araßtÝrmalarÝ Trkiye'nin ve Trkiye
teknolojisinin gelißimine kanalize etmeleri gerekiyor. AraßtÝrma ve Gelißtirmeden Sorumlu Rektr YardÝmcÝlÝÛÝ bunun iin var.
AraßtÝrma ve Gelißtirme Ofisi, endstriyle, kurumlarla Ko niversitesi arasÝnda kpr
olmayÝ amalÝyor. Dnya apÝnda ilk kez yapÝlan bir sr ßey niversitelerden
ÝkmÝßtÝr.
Endstriyle konußtuÛumuzda bize genellikle akademisyen olduÛumuz iin ok teorik alÝßtÝÛÝmÝzÝ sylyorlar. YapÝlan ißlere baksanÝz bundan 20-30 yÝl nce cep telefonunu bilmezdik ama ßimdi cep telefonu gnmzn en nemli ßeyi. LCD televizyonlar, organik ekranlar, grntnn daha berraklaßtÝrÝlmasÝ gibi alÝßmalarÝn hepsi ßu an niversitelerde yapÝlÝyor. AslÝnda endstride yapÝlan ißlerin niversitelerde birebir karßÝlÝÛÝ vardÝr. niversitelerde inanÝlmaz bir bilgi birikimi mevcut. Bunu endstriye aktarabiliriz. KurduÛumuz ofis baÛlantÝ grevi stlenecek. niversite ierisindeki bazen kuramsal ve teorik yapÝlmÝß ßeyleri pratikle birleßtirecek bir yol
izecek. Hocalarla endstrideki alÝßanlarÝ bir araya getirip konußmalarÝnÝ saÛlamak istiyoruz. Belki o zaman Ûretim yelerimiz de gelen talepler ve ihtiyalar doÛrultusunda araßtÝrmalarÝna yn verebilirler.
AraßtÝrma ve Gelißtirmeden Sorumlu Rektr YardÝmcÝsÝ olarak nmzdeki dnem iin hedefleriniz nelerdir?
AslÝnda ilk hedefimiz psikolojik. Þirketlere gittiÛimizde ncelikle onlardan para isteyeceÛimizi dßnyorlar. Üyi yaptÝÛÝmÝz bir ßeyi onlarÝn gereksinim duyduklarÝ yerlerde ve onlara artÝ deÛer katacak ßekilde hizmetlerine sunmayÝ amaladÝÛÝmÝzÝ anlatabilmemiz lazÝm. niversite ile endstrinin birlikte alÝßmasÝ Amerika'da standartlaßmÝß bir uygulama. Amerika'da ßirketler insan gcn barÝndÝrmamak iin ileriye yatÝrÝm yaparken niversitelerle ortak
alÝßÝrlar. Mesela HP yeni printer yaparken
niversiteyi kullandÝ.
Þirketinizin bnyesinde bir laboratuvar kurarak orada araßtÝrma ekibi istihdam etmenin bedeli ok yksektir. Burada ise laboratuvarÝmÝz ve ucuz ißgc var.
HocalarÝmÝz zaten asistanlarÝ ve Ûrencileriyle
birlikte araßtÝrma yapÝyorlar. Bu araßtÝrmalara destek verilmesi herkesin yararÝna olur. Orta ve uzun vadeli planlar yapan ve rnlerini gelißtirmek isteyen btn ßirketlerin
niversitenin imkanlarÝndan yararlanmalarÝ en akÝlcÝ zm. Þirketlere, araßtÝrma gelißtirme iin fazladan insan istihdam etseler bile retim aßamasÝna gelene kadar
ok yksek bir bedel harcayacaklarÝnÝ sylyorum. Þirketleri gidip tek tek ziyaret ederek bu psikolojik bariyerleri aßmaya
alÝßÝyoruz.
Bu ziyaretleri kim yapÝyor?
AraßtÝrma ve Gelißtirme Direktr Ebru Tan ile birlikte bu ziyaretleri gerekleßtiriyoruz.
AramÝza yeni katÝlacak arkadaßlarÝmÝzla birlikte beß kißilik bir ekip dßnyoruz.
niversite olarak baßlangÝta bizim misyonumuz daha araßtÝrma ve makale bazlÝydÝ. Bu kapsamda iße baßlayan gen
arkadaßlarÝmÝz ßimdi konularÝnda ok iyi yerlere geldiler. ArtÝk Trk ekonomisine, Trk teknolojisine ve endstriye bir ßeyler katma zamanÝ. Ko niversitesi, Trkiye'deki en iyi araßtÝrma niversitelerinden biri. DiÛer taraftan bunu korumak bir taraftan da burada
retilen endstrinin ihtiyacÝ olan ßeyleri endstriye aktarmak istiyoruz. Bunu yapan bazÝ arkadaßlarÝmÝz var. Mesela bir arkadaßÝmÝz Amerikan Hastanesi iin bir proje yaptÝ ve maliyeti 60-70 bin dolar olan ve yurtdÝßÝndan getirilen bir rn 6-7 bin TL'ye maletti. Yeditepe niversitesi
Hastanesi'nden iki doktorla birlikte Trkiye'nin ilk yapay kalbini yapan, Arelik'le, Renault'la iß yapan arkadaßlarÝmÝz var. Fakat arkadaßlarÝmÝz bunlarÝn hepsini kendi inisiyatifleriyle yaptÝlar. nmzdeki yÝl daha fazla kurumsallaßacaÛÝmÝzÝ ve bu ofisle birlikte ißbirliÛi yapacaÛÝmÝz ßirket sayÝsÝnÝn artacaÛÝnÝ umuyorum. Maddi desteÛimiz arttÝÛÝnda daha iyi bir altyapÝ kurulabilir, laboratuvarlarÝmÝzÝ gelißtirebilir ve burslu
Ûrenci sayÝlarÝmÝzÝ artÝrÝlabiliriz. Btn bunlarÝ Vehbi Ko VakfÝ'ndan beklemek doÛru olmadÝÛÝ iin srdrlebilir bir plan yapmak istiyoruz. KurumlarÝn kendi ayaklarÝ zerinde durmak iin abalamalarÝ gerek. AraßtÝrma ve Gelißtirme Ofisi bunu saÛlama yolunda adÝmlar atacak.
Bu sürece ö¤rencileri nas›l katmay›
düflünüyorsunuz?
Yksek lisans Ûrencileri zaten bu srecin iinde ve bu onlarÝn eÛitimlerinin bir parasÝ.
DnyanÝn en iyi niversitelerine baktÝÛÝmÝzda her hocanÝn yanÝnda en az on civarÝnda doktora ya da yksek lisans Ûrencisi grrz.
LaboratuvarlarÝmÝzda kendi istekleriyle bizlerle araßtÝrma yapan pek ok lisans
Ûrencimiz var. Daha ikinci sÝnÝftayken gelip bizimle alÝßmak istediÛini syleyenler oluyor.
Ûrenciler de yaptÝklarÝ alÝßmalarÝn rne dnßmesini istiyorlar. Laboratuvarda iß yaparken derste edindikleri bilgilerin hayatta nasÝl kullanÝldÝÛÝnÝ grmek Ûrencilerimizi fazlasÝyla motive ediyor. Ükinci ya da nc
sÝnÝftayken Ûrencilerimize ilgi duyduklarÝ konulardaki projelere dahil olmalarÝnÝ
neriyoruz. Fakat bunu aralarÝndan sadece bazÝlarÝ yapÝyor.
Ö¤rencilere mesaj›n›z nedir?
Lisans Ûrencileri araßtÝrma ve yeniliki kafalÝ olsunlar. Ûretilenlerle yetinmeyip bunlarÝn stne ne ekleyebileceklerini dßnsnler. ArtÝk eskisi gibi standart ißleri yaparak iyi bir yaßam saÛlanamÝyor. Üyi bir yaßam saÛlayabilmek iin standardÝn dÝßÝna
ÝkÝp fark yaratabilmeniz, deÛißik dßnebiliyor olmanÝz ve yenilikleri nceden grmeniz lazÝm. Bir yenilik ÝktÝÛÝnda onu takip etmesi kolaydÝr. Ama o yeniliÛi siz
ÝkartÝrsanÝz aslan payÝnÝ da siz alÝrsÝnÝz.
AraßtÝrmanÝn z budur.
ÒÞirketlere gittiÛimizde ilk olarak onlardan para isteyeceÛimizi dßnyorlar. Üyi yaptÝÛÝmÝz bir ßeyi onlarÝn gereksinim duyduklarÝ yerlerde ve
onlara artÝ deÛer katacak ßekilde hizmetlerine sunmayÝ
amaladÝÛÝmÝzÝ
anlatabilmemiz lazÝm.Ó
M. Ürßadi Aksun kimdir?
1957 yÝlÝnda Tokat'da doÛdu. 1981 yÝlÝnda Orta DoÛu Teknik niversitesi Elektrik ve Elektronik MhendisliÛi'nden mezun oldu.
Yksek Lisans derecesini 1983 yÝlÝnda ODT Elektrik ve Elektronik MhendisliÛi'nden, doktora derecesini ise 1990 yÝlÝnda ABD'de ÒUniversity of Illinois At Urbana-ChampaignÓ adlÝ
niversitenin Elektrik ve Bilgisayar MhendisliÛi'nden aldÝ. Akademik kariyerine 1992 yÝlÝnda yardÝmcÝ doent olarak Bilkent niversitesi Elektrik ve Elektronik MhendisliÛi Blm'nde baßladÝktan sonra, aynÝ niversitede 1995 yÝlÝnda doentliÛe, ardÝndan 1999 yÝlÝnda profesrlÛe ykseldi. 2001 yÝlÝnda Ko
niversitesi Elektrik ve Elektronik MhendisliÛi'nde profesr nvanÝ ile Ûretim yesi olarak greve baßlayan Aksun, 2004-2009 yÝllarÝ arasÝnda Ko
niversitesi'nde Mhendislik Fakltesi DekanÝ olarak alÝßtÝ. Eyll 2009'dan itibaren AraßtÝrma ve Gelißtirmeden Sorumlu Rektr YardÝmcÝsÝ olarak grev yapan M. Ürßadi Aksun, 1994 yÝlÝnda TBÜTAK Teßvik dlÕn, 2001 yÝlÝnda Bilkent niversitesi'nde her yÝl Ûrenci oylarÝyla verilen ÒEn Üyi EÛitim Veren Ûretim yesiÓ dln ve 2007 yÝlÝnda da TBÜTAK Bilim dlÕn aldÝ.
Þirketlerle konußtuÛumuzda da aslan payÝnÝ ilk retinin kaptÝÛÝnÝ vurguluyoruz. Ûrencilere syleyeceÛim tek ßey ßu; kafalarÝ hep yeniliklere alÝßsÝn. YeniliÛin nerede olduÛunu, Ûrendikleri ßeyleri daha fazla nasÝl gelißtirebileceklerini dßnsnler. Bu kafayla mezun olup endstriye atÝlan birinin baßarÝsÝz olmasÝna olanak yok. Þu andaki endstri masasÝnÝn baßÝnda oturup standart ißini yapanlarÝ deÛil kendisine artÝ deÛer katanlarÝ tercih ediyor. Standart ißleri yapanlardan farklÝ olmalÝsÝnÝz. alÝßtÝÛÝnÝz ßirketin yarÝnÝna, beß, on yÝl sonrasÝna ne katacaksÝnÝz? BunlarÝ dßnmek lazÝm.
Einstein'Ýn, ÒBugn yarattÝÛÝmÝz dnyanÝn problemleri, bu problemleri yaratÝrken dßndÛmz ßekilde dßnrsek
zlemezlerÓ diyen bir sz var. Fark yaratmak yeni bir bakÝß aÝsÝ gerektiyor deÛil mi?
Kesinlikle. Problem zecekseniz yeni bir bakÝß aÝsÝ gerekiyor. Eski yapanlarÝ hibir zaman eleßtirmiyorum. Üyi ki yapmÝßlar, kurumlarÝ iyi yerlere getirmißler. Ama o kurumlarÝn her zaman ileriye bakan insanlara ihtiyalarÝ var.
Siz nnz gremiyorsanÝz bir baßkasÝ grr.
Mesela televizyon ok basit bir rnek. Ünsanlar tpl televizyonlar olmasÝna raÛmen plazmalarla uÛraßtÝlar. LCD televizyonlarÝ ÒÜyi bir yaßam
saÛlayabilmek iin standardÝn dÝßÝna ÝkÝp fark yaratabilmeniz, deÛißik dßnebiliyor olmanÝz ve yenilikleri
nceden grmeniz lazÝm. Bir yenilik
ÝktÝÛÝnda onu takip etmesi kolaydÝr. Ama o yeniliÛi siz ÝkartÝrsanÝz aslan payÝnÝ da siz alÝrsÝnÝz.Ó
gelißtirmek iin milyarlarca dolar harcadÝlar.
Ülk plazmayÝ Ýkaranlar yaptÝÛÝ araßtÝrmanÝn karßÝlÝÛÝnÝ aldÝ ve btn aslan payÝnÝ kaptÝ.
Sonra plazmanÝn mr yavaß yavaß dolarken fiyatlar ucuzladÝ. Ükinci ßirketler daha az krlarla bunlarÝ yapmaya baßladÝ. Bu arada LCD geldi. LCD Ýkarken plazma yok oldu.
Sorun bugn kurtarmak deÛil yarÝna nasÝl
ÝkacaÛÝnÝzÝ bulmak.
En son kararÝ verirken seim ßansÝna sahip olmak ok nemlidir. Ûrencilerime her zaman btn kapÝlarÝnÝ aÝk tutmalarÝnÝ neriyorum.
Bu yzden Ûrencilerin aldÝÛÝ dersler, ortalamasÝnÝ yksek tutmasÝ ve iyi projelerde
alÝßmasÝ ok nemli. niversitede ve hayatta kapÝlarÝ kapattÝÛÝnÝzda bu kapÝlarÝ yeniden aamak mmkn olmuyor malesef. Bizi piyasada alÝnÝr kÝlan kapÝlarÝmÝzÝ aÝk tutmamÝzdÝr. Mesela Amerika ya da Ko
niversitesi kapÝlarÝmÝ aÝk tuttuÛum iin beni tercih etmißtir. YaptÝÛÝnÝz ißlerle kapÝlarÝnÝzÝ aÝk tutarsÝnÝz. Bir ißi yaparken ileriye bakarak yapmak ok nemlidir. Bundan sonraki adÝm nedir, sorusunun yanÝtÝnÝ verebilmek lazÝm.
Ûrencilere ißlerini standart bir ßekilde yapÝp kendilerini gelißtirmezlerse beß yÝl sonra kaybolacaklarÝnÝ sylyorum. Üßiniz hobiniz olsun diyorum. Ben 50 yaßÝndayÝm hl yeni birßey ÝktÝÛÝnda onun nasÝl alÝßtÝÛÝnÝ mutlaka araßtÝrÝr Ûrenirim ve bunu yapmak bana heyecan verir.
Araflt›rmalar›n›za dönmek istedi¤inizi belirttiniz, biraz da araflt›rmalar›n›zdan bahseder misiniz?
AraßtÝrmalarÝm aslÝnda yÝllar iinde biraz deÛißti. Ülk baßta araßtÝrmalarÝm baz istasyonu antenleri, cep telefonu antenleri ve uydu antenleri gibi antenler alanÝndaydÝ.
Sonra bu antenlerle kullanÝlan elektronik devrelerin daha hÝzlÝ tasarÝmlarÝ konusunda yntemler gelißtirdim. Ama son beß, altÝ yÝldÝr gidißatÝn fotonik, optik ynnde olduÛunu grdÛm iin araßtÝrmalarÝmÝ bu alana kaydÝrdÝm. Elektronik elektron hareketinden, elektronu kontrol etmekten geliyor. Fotonik'te fotonu kontrol etmekten geliyor. Þimdi her ßey ok hÝzlandÝÛÝ iin, artÝk optik alanda bir sr ßeyler yapÝlÝyor. Son beß yÝldÝr fotonlarÝn, ÝßÝk paracÝklarÝnÝn nasÝl gittikleri ve kontrol edilebildikleri konusunda alÝßmalarÝmÝ srdryorum.
R EKT RLK
vrupa BirliÛi (AB) bilimsel araßtÝrma ve teknoloji gelißtirme kapasitesini artÝrmak ve bu yolla toplumsal ve ekonomik kalkÝnmayÝ saÛlamak amacÝyla 1984 yÝlÝndan bu yana Òereve ProgramlarÝÓ adÝ ile zengin bir fon sistemi olußturmußtur. Bu programlar ABD ve Japonya'nÝn bilim ve teknoloji alanÝndaki konumuyla AB'nin rekabet etmesini saÛlamak amacÝyla bir "Avrupa AraßtÝrma AlanÝÓ (ERA) yaratÝlmasÝnÝ hedeflemißtir. AB'de Gayri Safi Yurtii HasÝla (GSYH) iinde Ar-Ge alÝßmalarÝna ayrÝlan payÝn %1,9 iken, ABD'de bunun %2,6 ve Japonya'da ise %3 olmasÝ bu hedefin seilmesinde etkin olmußtur. AyrÝca bu hedefle araßtÝrmalarÝn bir btnlk iinde yrtlmesi, ticari rn retilmesi ve toplumsal sorunlara zm getirilmesi yollarÝyla bilimsel alÝßmalarÝn katma deÛerlerinin artÝrÝlmasÝ ngrlmßtr.
Bugn AB ereve ProgramlarÝ dnyanÝn en byk sivil araßtÝrma programÝ olarak uluslararasÝ ok ortaklÝ projelere olanak tanÝmaktadÝr. Bu programlar bilim insanlarÝna ve bilim kurumlarÝna kendi alanlarÝndaki en byk oyuncularla ortak projelerde yer alma ve geleceÛin teknolojilerini, toplumsal, ekonomik ve siyasal projelerini olußturma fÝrsatÝ sunmaktadÝr. Trkiye'nin de katÝlÝmcÝsÝ olduÛu son iki ereve ProgramÝ'nÝ gz
nne alÝrsak, 2002-06 dnemindeki 6. Program'Ýn btesi 17,5 milyar Avro, 2007-13 dnemindeki 7. Program'Ýn btesi ise 53,2 milyar Avro'dur.
Trkiye'den dßk katÝlÝm
Trkiye'nin bu araßtÝrma fon havuzlarÝna katkÝsÝ, nceki dnem iin 250 milyon Avro, ßu andaki dnem iin ise 450 milyon olmußtur.
Trkiye'nin GSYH'sÝ ve nfusu temel alÝnarak belirlenen bu katÝlÝm payÝna karßÝn, Trkiye'deki araßtÝrmacÝlarÝn bu programlar iinde gerekleßtirdiÛi projelerin kk sayÝlarda kalmasÝ dßndrc olmußtur: rneÛin, 6. ereve ProgramÝ'ndan ancak 30 milyon Avro'luk bir fon lkeye geri getirilmißtir. Bylece bu araßtÝrma fonundan faydalanma oranÝ Trkiye'nin kendi katkÝ payÝnÝn ancak %12'si, toplam program btesinin ise ancak
%0.2'siyle sÝnÝrlÝ kalmÝßtÝr. DiÛer bir syleyißle, Trkiye 6. ereve ProgramÝ btesine %1.5'lik bir katkÝ saÛlamÝß, ancak %0.2'lik pay almayÝ baßarabilmißtir. Bu belirgin ÒbaßarÝsÝzÓ sonu
genelde Trkiye'deki araßtÝrmacÝlarÝn yeterli sayÝda kaliteli araßtÝrma nerisiyle bu programlara baßvurmadÝÛÝ gereÛiyle aÝklanmaktadÝr. Halen srmekte olan 7. Program iinde bu durumun deÛißeceÛi ve Trkiye'deki araßtÝrmacÝlarÝn daha yoÛun katlÝmÝyla daha baßarÝlÝ sonular elde edileceÛi dßnlmektedir.
ereve ProgramlarÝ ve MiReKoc Bir rnek olarak, Ko niversitesi G
AraßtÝrmalarÝ ProgramÝ'nÝn (MiReKoc) AB
ereve ProgramlarÝ ile olan baßarÝlÝ deneyimi baÛlamÝnda ßu drt kavrama gnderme yapan sonular Ýkarmak olasÝdÝr:
ÒißbirliÛiÓ, ÒfikirlerÓ, ÒinsanlarÓ ve ÒkapasitelerÓ. Bu drt kavram, 7. ereve ProgramÝ'nÝn sloganÝnÝ olußturan kße taßlarÝdÝr. UluslararasÝ g ve gmenler
zerine gelißtirilmiß bulunan ve MiReKoc'un ortaÛÝ olduÛu projelerden ilki, 6. ereve ProgramÝ kapsamÝnda ÒMkemmeliyet AÛlarÝÓ sistemi iinde olußturulmuß UluslararasÝ G, Entegrasyon ve Sosyal Uyum (IMISCOE) projesidir. MiReKoc'un 7. ereve ProgramÝ kapsamÝnda yer aldÝÛÝ ikinci araßtÝrma ise
Ulustesi Alan, G ve Dnßm: Gmen Ulustesi AlanlarÝnÝn ok-Dzeyli Analizi baßlÝklÝ TRANS-NET projesidir. MiReKoc'un yine 7. ereve ProgramÝ kapsamÝnda ortak olarak katÝldÝÛÝ nc proje ise Avrupa'yÝ DÝßarÝdan Hayal Etmek (EUMAGINE) projesidir.
Bu projeler kurum olarak MiReKoc'a ve onun bnyesinde birey araßtÝrmacÝlara ve doktora
Ûrencilerine AB iindeki onlarca araßtÝrma kurumuyla ve yzlerce araßtÝrmacÝ ile ißbirliÛi yapma olanaÛÝ saÛlamÝßtÝr. Her araßtÝrma projesi kendi iinde yeni araßtÝrma fikirlerinin ortaya ÝkÝßÝnÝ desteklemißtir. Bu araßtÝrma deneyimleri daha kÝdemli ya da daha gen
araßtÝrmacÝ bilim insanlarÝnÝn alanlarÝndaki gelißimlerine aÝk katkÝda bulunmußtur, diÛer aÝdan ise, MiReKoc'un araßtÝrma ve kurumsallaßma kapasitesinin gelißimini saÛlamÝßtÝr. Her ne kadar, uzun bir alÝßma dnemi ve yoÛun emek gerektiren proje nerisi hazÝrlama aßamasÝ ve sÝkÝcÝ brokratik sreler ierse de, birka milyon Avro bteli ve hemen hemen her bilimsel disiplinin iinden hazÝrlanan projelere fon olanaÛÝ saÛlayan AB
ereve ProgramlarÝnÝn Trkiye'deki bilimsel araßtÝrmalara, araßtÝrmacÝlara ve araßtÝrma kurumlarÝna getireceÛi nemli katkÝ aÝktÝr.
A
Bugn AB ereve ProgramlarÝ dnyanÝn en byk sivil araßtÝrma programÝ olarak uluslararasÝ ok ortaklÝ projelere olanak tanÝmaktadÝr. Ko
niversitesi G
AraßtÝrmalarÝ ProgramÝ MiReKoc ereve ProgramlarÝndan
baßarÝlÝ deneyimle yararlanmÝßtÝr.
Prof. Dr. Ahmet Üduygu