• Sonuç bulunamadı

Türkiye İşgücü Piyasasındaki Geçişkenlik: Mikro Veriye Dayalı Analiz*

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Türkiye İşgücü Piyasasındaki Geçişkenlik: Mikro Veriye Dayalı Analiz*"

Copied!
33
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Türkiye İşgücü Piyasasındaki Geçişkenlik:

Mikro Veriye Dayalı Analiz*

2 Aralık 2014, İstanbul

Deniz Alcan, Raif Can, Betül Pektaş (Kalkınma Bakanlığı)

İŞGÜCÜ PİYASASI ARAŞTIRMA AĞI KONFERANSI

* Bu çalışma Kalkınma Bakanlığının görüşünü yansıtmamaktadır.

(2)

İçerik

• Araştırmanın amacı

• Metodoloji, Literatür ve Veri

• İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler

• Ekonometrik Analiz Sonuçları

• Politika Önerileri

(3)

Araştırmanın Amacı

• Türkiye işgücü piyasasında işgücü piyasasındaki geçiş eğilimleri kayıt dışılık da dikkate alınarak incelenmesi ve bu eğilimlerin yapısal belirleyicilerinin tespit edilmesi hedeflenmiştir.

• Yapılan analizler neticesinde işgücü piyasası

çıktılarını iyileştirmeye yönelik uygun

politikalar geliştirmek.

(4)

İçerik

• Araştırmanın amacı

• Metodoloji, Literatür ve Veri

• İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler

• Ekonometrik Analiz Sonuçları

• Politika Önerileri

(5)

İşsiz Kayıtlı-Ücretli

Kayıt dışı- Ücretli

Kayıtlı-Kendi Hesabına

Kayıtdışı Kendi Hesabına

İşgücü Piyasası Dışında

Farklı işgücü piyasası statüleri arasında geçişkenlik analiz edilmektedir. Gelir ve Yaşam Koşulları panel veri seti kullanılarak 2008-2011 yılları için geçiş matrisi, geçici ve kalıcı geçiş oranları, geçiş endeksleri üretilmekte ve multinomial logit modeli ile geçişlerin belirleyicileri ortaya konulmaktadır.

Metodoloji, Literatür ve Veri

(6)

Metodoloji, Literatür ve Veri

1) Geçiş Matrisi

– Yıllara göre farklı işgücü piyasası statülerine geçişler hesaplanmaktadır.

– İşgücü Piyasası Statüleri: Kayıtlı Ücretli (FS), Kayıt dışı ücretli (IS), Kayıtlı kendi hesabına (FSE), Kayıt dışı kendi hesabına (ISE), İşsiz (U), İşgücü Piyasası Dışında (N)

2) Geçici ve Kalıcı Geçiş Oranları

– İşgücü piyasasındaki önceki statüsünü değiştirenler hareketli olarak tanımlanmaktadır. Bu hareketli olanlardan tekrar başlangıç işgücü statüsüne dönenler geçici hareketliler, başlangıç statüsüne dönmeyenler ise kalıcı hareketli olarak tanımlanmaktadır.

– Herhangi bir işgücü statüsü için geçici hareketlilerin toplam hareketlilere oranı ise geçici geçiş oranlarını vermektedir.

– Yüksek hareket oranları(turnover rates) ve düşük geçici geçiş

oranları(temporary mobility rates) işgücü piyasasında tabakalaşmaya

işaret etmektedir.

(7)

Metodoloji, Literatür ve Veri

3) Geçiş Endeksleri

• Geçiş Matrisinde hesaplanan olasılıklar sektörler arası geçiş eğilimleri için açık bir gösterge oluşturmamaktadır. Bu olasılıklar başlangıç statüsündeki hacimsel artış ve varış statüsündeki hacimsel artışa ilişkin bilgileri içermemektedir. Nitekim bir varış statüsünün toplam iş yaratımı içerisindeki payı arttıkça, tamamen rassal olarak hareket eden bir işçinin herhangi bir statüden söz konusu varış statüsüne geçme olasılığı artmaktadır.

Nij = i statüsünden j’ye geçen kişi sayısı Ni. = i statüsünün balangıçtaki sayısı N.j = j statüsünün son durumdaki sayısı

Njj = başlangıçta j’de olup, son durumda da j’de kalanların sayısı N.k = i haricindeki diğer statülerin son durumdaki toplam sayısı Nkk= i haricindeki diğer statülerde kendi sektöründe kalanlar

• Pay i statüsünden ayrılan bir kişinin j statüsüne geçme olasılığını göstermektedir. Payda ise kendi statüsünden ayrılan herhangi bir kişinin, tamamen rassal olarak hareket etmesi durumunda, j statüsüne geçme olasılığını vermektedir.

• Tamamen rassal geçişlerle karakterize edilen(tabakalaşmanın olmadığı) bir iş gücü piyasasında geçiş endeksleri matrisinin her bir elemanı 1’e eşit olmaktadır. 1’den farklı değerler ise işgücü piyasında sistematik hareketlere(tabakalaşmaya) işaret etmektedir.

• Dışsal şokların geçiş eğilimleri üzerindeki etkisini incelemek için, geçiş endekslerinin kriz

dönemlerinde aldığı değerler, ortalama eğilimler ile karşılaştırılabilir.

(8)

Metodoloji, Literatür ve Veri

4) İşgücü Statüleri Arasındaki Geçişlerin Belirleyicileri

• Altı başlangıç statüsünün her biri için multinomial logit modeli kurularak, her bir başlangıç statüsünden olası varış statülerine geçiş olasılıklarını belirleyen değişkenlerin geçiş olasılıkları üzerindeki etkileri ayrıştırılmaya çalışılmıştır.

Açıklayıcı Değişkenler:

1. Cinsiyet 2. Yaş

3. Medeni Durum 4. Çocuk Sahipliği 5. Eğitim

6. Çalışılan Sektör 7. Firma Büyüklüğü

8. Sosyal Yardım Alma Durumu

(9)

Metodoloji, Literatür ve Veri

Sabine Bernabe, Marco Stampini “Labour Mobility During Transition: Evidence from Georgia”, 2009

Tansel, Kan, “Labor Market Across the Formal/Informal Divide in Turkey: Evidence from Individual Level Data”, 2012

• Mariano Bosch, William F. Malloney “Comperative Analysis of Labor Market Dynamics using Markov Processes: an Application to informality”

• Maciej Bukowski, Piotr Lewandowski “ Transition from Unemployment in Poland” , 2005

• Tuncer Bulutay, Enver Taştı , “Informal sector in the Turkish Labor Market”, 2004

• Angel Calderon ,“Job Stability and Labor Mobility in Urban Mexico: A Study Based on Duration Models and Transition Analysis”, 2000

• Canavire, Soria, “Unemployment Duration and Labor Mobility in Argentina: A Socioeconomic-Based Pre- and Post-Crisis Analysis”, 2007

• Gong, Soest, Villagomez,“Mobility in the Urban Labor Market: A Panel Data Analysis for Mexico”, 2000

• Heckman, “Dynamic-Discrete Probability Models”

Rodríguez, G. ,“Lecture Notes on Generalized Linear Models, Chapter 6: Multinomial Response Models”, 2007

• Pages, Stampini, “No Education, No Good Jobs? Evidence on the Relationship Between Education and Labor Market Segmentation”, 2007

• Heckman, Heterogeneity and State Dependence, 1981

• Greene, W. H. , Econometric Analysis 5th Edition, 2002

(10)

Metodoloji, Literatür ve Veri

• GYKA verisi 2006 yılından itibaren TÜİK tarafından panel olarak toplanmaktadır.

• Veri seti kişilerin, işgücü statüsü, iş bilgileri, sosyal güvenlik kapsamında olup olmadığı, iş bilgileri, geliri, ve demografik özelliklerini ilişkin bilgiler içermektedir.

• Her yıl düzenli olarak panel anket tekniği ile gerçekleştirilmekte ve kişiler 4 yıl boyunca izlenmektedir.

• Bu çalışmadaki analizlerde 2008, 2009, 2010 ve 2011

yıllarına ait mikro veri setleri kullanılmıştır. Yatay kesit

verilerin oluşturduğu yıllık verilerde 2008 yılında 8156, 2009

yılında 16691, 2010 yılında 24850, 2011 yılında 25339 kişi

anket kapsamında yer almaktadır.

(11)

Metodoloji, Literatür ve Veri

• Bu çalışma kapsamında yapılmış olan analizlerde 15-64 yaş arasındaki kişiler incelenmiştir.

• Çalışmada işgücü statüleri arasındaki geçişkenliğin incelenmesi için yatay kesit veri setleri ardışık yıllar için birleştirilmiştir. Bu birleştirme sonucu 2008-2009 yılları arasında 6753, 2009-2010 yılları arasında 13719, 2010-2011 yılları arasında 19080 kişi araştırma kapsamında yer almıştır.

• İşgücü statüleri arasındaki geçici ve kalıcı geçişler için ise

ard arda 3 yıllık yatay kesit veri setleri birleştirilmiştir. Bu

birleştirme sonucunda da 2008-2009-2010 yılları için 6236,

2009-2010-2011 yılları için 6094 kişi yer almaktadır.

(12)

Metodoloji, Literatür ve Veri

• Araştırmada, kayıtlı ve kayıt dışı ayrımında ferdin esas işinden dolayı sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olup olmadığı esas alınmıştır. Sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı ücretli/maaşlı, yevmiyeli olarak çalışan fertler formel ücretli (FS) statüsünde; kendi hesabına çalışanlar fertler ve ücretsiz aile işçileri formel kendi hesabına (FSE) statüsünde değerlendirilmiştir.

• Sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayan ücretli/maaşlı, yevmiyeli olarak çalışan fertler kayıt dışı ücretli (IS) statüsünde; kendi hesabına çalışanlar fertler ve ücretsiz aile işçileri ise enformel kendi hesabına (ISE) statüsünde değerlendirilmiştir.

• Anketin yapıldığı referans döneminde son dört hafta içerisinde iş arayıp iş sahibi olmayanlar işsiz statüsünde değerlendirilmiştir.

• Çalışmayan ve iş aramayan fertler ise işgücü piyasası dışında (OLF)

statüsünde değerlendirmeye alınmıştır. Yani öğrenciler, emekliler,

mevsimlik işçiler, yaşlı engelli ve çalışamaz halde olanlar, ev işleri ile

meşgul olanlar bu statüde yer almaktadır.

(13)

İçerik

• Araştırmanın amacı

• Metodoloji, Literatür ve Veri

• İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler

• Ekonometrik Analiz Sonuçları

• Politika Önerileri

(14)

Betimleyici İstatistikler Havuzlanmış (Yüzde)

n=39845 Pay FS IS FSE ISE U N

Cinsiyet

Erkek 47 33.9 13.2 7.2 15.8 7.0 22.8

Kadın 53 8.7 4.0 0.6 16.1 2.8 67.8

Yaş

15-24 23 12.2 9.2 0.4 10.9 7.1 60.1

25-44 47 31.5 8.8 5.1 14.3 4.9 35.4

45-64 30 10.0 6.9 4.1 22.2 2.9 54.0

Medeni Durum

Evli 71 21.8 8.0 4.7 17.9 3.4 44.1

Bekar 29 17.4 9.2 1.2 11.0 8.2 53.0

Çocuk Sahipliği

Var 74 20.1 8.8 3.8 15.7 4.5 47.0

Yok 26 21.8 6.9 3.3 16.5 5.7 45.8

Eğitim

Okul bitirmeyen 18 2.1 6.9 0.9 24.5 2.5 63.0

İlkokul 38 14.4 10.1 5.5 21.4 4.0 44.5

Ortaokul 18 15.2 10.1 2.8 11.4 6.0 54.5

Genel Lise 10 28.5 7.1 4.1 7.3 7.0 45.9

Mesleki Lise 7 43.9 7.1 4.1 5.7 6.9 32.3

Üniversite 9 66.7 2.2 2.5 2.8 6.1 19.7

Sektör

Tarım 31 1.3 7.5 9.5 81.7

Sanayi 17 71.2 18.1 2.5 8.1

İnşaat 6 39.5 51.5 2.4 6.6

Hizmetler 46 60.0 18.8 9.0 12.3

Firma Büyüklüğü

10 ve daha az 63 15.2 20.7 12.1 52.0

11-49 17 80.1 19.1 0.1 0.7

50 ve daha çok 20 95.6 4.4 0.0 0.0

Sosyal Yardım

Var 16 9.8 13.8 1.3 22.8 7.3 45.0

Yok 84 22.7 7.2 4.2 14.6 4.3 47.0

(15)

Betimleyici İstatistiklerden Çıkan Sonuçlar

• Erkeklerin çoğunluğu formel ve enformel ücretli olarak çalışırken kadınların çoğunluğu kendi hesabına enformel olarak çalışmaktadır. Ayrıca kadınların işgücüne katılma oranı düşüktür.

• Gençlerin İKO’su düşük iken katılanların çoğunluğu enformel sektörde çalışmaktadır (yaklaşık yüzde 20’si).

• 25-44 yaş grubunun çoğunluğu formel ücretli olarak çalışmaktadır. Diğer yaş gruplarına göre İKO’ları daha yüksektir.

• 45-64 yaş grubunda kayıtdışılık artmaktadır. Özellikle kendi hesabına enformel sektörde yoğunlaşmaktadır.

• Evlilerin İKO’su daha yüksek ve formel sektörde daha fazla

çalışmaktadır.

(16)

Betimleyici İstatistiklerden Çıkan Sonuçlar

• Eğitim seviyesi arttıkça İKO, kayıtlılık ve ücretli çalışanların oranı artmaktadır.

• Tarım sektöründe çalışanların çoğu kendi hesabına kayıt dışı olarak çalışmaktadır. Sanayide çalışanların çoğu kayıtlı ve ücretli olarak çalışmaktadır. İnşaat sektöründe çalışanların çoğunluğu ücretli olarak çalışırken bu sektörde kayıtdışılık dikkati çekmektedir. Hizmetler sektöründe çalışanların çoğunluğu ise kayıtlı ve ücretli olarak çalışmaktadırlar.

• Firma büyüklüğü arttıkça kayıtlılık artmaktadır. 10 ve

altında işçi çalıştıran firmalarda ise kayıtdışılık yaygındır.

(17)

Geçiş Matrisleri (Yüzde)

2008-2009 2009-2010

FS IS FSE ISE U OLF FS IS FSE ISE U OLF FS 84,0 5,0 0,4 1,8 5,2 3,6 FS 90,3 2,4 0,5 0,8 2,8 3,2 IS 9,7 58,2 1,5 9,1 8,6 13,0 IS 11,2 60,4 0,9 4,2 9,9 13,4 FSE 1,0 2,8 77,4 14,6 1,4 2,8 FSE 1,0 1,7 89,0 5,6 0,6 2,1 ISE 1,3 2,6 0,9 84,7 1,2 9,3 ISE 1,3 2,2 1,4 84,7 1,1 9,3 U 18,8 13,6 0,6 6,5 28,6 31,8 U 18,7 20,7 0,1 3,7 28,1 28,6 OLF 1,5 2,8 0,1 3,6 4,0 88,0 OLF 1,7 3,1 0,1 2,7 2,7 89,7

2010-2011 Havuzlanmış

FS IS FSE ISE U OLF FS IS FSE ISE U OLF

FS 90,7 1,7 0,4 1,0 2,7 3,5 FS 89,5 2,5 0,4 1,0 3,2 3,4

IS 11,8 63,7 1,0 3,5 7,4 12,6 IS 11,3 61,7 1,1 4,6 8,4 13,0

FSE 2,6 2,4 87,6 3,7 1,3 2,4 FSE 1,8 2,2 86,1 6,4 1,1 2,4

ISE 1,6 2,7 1,4 83,7 1,3 9,3 ISE 1,5 2,5 1,3 84,2 1,2 9,3

U 21,6 16,9 0,6 4,2 28,5 28,3 U 20,0 17,8 0,4 4,4 28,3 29,0

OLF 2,0 2,4 0,2 2,2 3,0 90,3 OLF 1,9 2,7 0,1 2,6 3,1 89,7

(18)

Geçiş Matrislerinden Çıkarılan Sonuçlar

• Bireylerin işsizler hariç kısa ve orta vadede başlangıçtaki işgücü statüsünde kalma ihtimalinin yüksek olduğu görülmektedir.

• Aynı işgücü statüsünde kalanlar içinde en yüksek oran kayıtlı ve ücretli çalışanlardadır.

• Kayıt dışı ücretli statüsünde çalışanların istihdam içerisindeki en hareketli grup olduğu gözlenmektedir.

• Formel ücretli statüsünden, enformel ücretli statüsüne doğru belirgin bir geçiş eğilimi görülmezken; enformel ücretli statüsünden formel ücretli statüsüne geçiş olasılığının yüzde 11 düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir.

• Enformel statülerde konumlananların formel statülerdekilere

nazaran daha sık işsiz ve işgücü piyasası dışında kalmalarıdır.

(19)

Geçiş Matrislerinden Çıkarılan Sonuçlar

• Kendi hesabına çalışanların kayıtlı ve ücretli sektöre geçişleri sınırlıdır.

• İşsizler daha çok kayıtlı (% 20) ve kayıt dışı ücretli (%17) sektörlere geçiş göstermektedir.

• İşsizlerin yaklaşık yüzde 28’i ilerleyen yıllarda işsiz statüsünde kaldığı gözlenmektedir. Aynı zamanda işsizlerin yaklaşık yüzde 29’u ise işgücü piyasası dışına çıkmaktadır.

• İşgücü piyasası dışı statüsünde bulunanlar en hareketsiz grubu oluşturmaktadır.

– İnaktivite problemi büyük oranda kadınlar ve yaşlılardan

kaynaklanmaktadır.

(20)

Havuzlanmış Veri

FS IS FSE ISE U OLF

FS 1,0 1,2 0,6 1,4 0,9

IS 1,3 0,8 0,7 1,0 1,0

FSE 0,7 0,8 3,3 0,4 0,6

ISE 0,4 0,7 2,6 0,4 1,8

U 1,2 1,1 0,2 0,4 1,2

OLF 0,7 1,0 0,3 1,3 1,2

Geçiş Eğilimi Endeksleri

• 2009 ekonomik daralma döneminde formel sektörden enformel sektöre sistematik bir geçiş eğilimi olduğu gözlenmektedir.

• İşsiz olanların formel ücretli sektöre geçiş eğilimi gösterdiği gözlenmektedir.

Ayrıca, ekonomik daralma döneminde işsizlerin işgücü piyasası dışına geçiş eğilimi yüksektir.

• Enformel kendi hesabına çalışanlar ile formel kendi hesabına çalışanlar arasında geçiş eğilimi dikkati çekmektedir.

• Enformel kendi hesabına çalışanlardan işgücü piyasası dışına geçiş eğilimi

gözlenmektedir.

(21)

Geçiş Eğilimi Endekslerinden Çıkarılan Sonuçlar

• İşgücü piyasası dışındakilerden işsizliğe ve enformel kendi hesabına statüsüne bir geçiş eğilimi gözlenmektedir.

• Formel ücretli sektörden formel kendi hesabına ve işsizliğe geçiş eğilimi gözlenmektedir.

• Enformel ücretli statüsünden formel ücretli statüsüne bir geçiş eğilimi gözlenmektedir.

– Bu durum geçiş matrisleri ve geçici-kalıcı hareket oranlarında gözlemlenen eğilimlerle beraber değerlendirildiğinde işgücü piyasasında formel-enformel tabanlı bir katmanlaşmanın var olabileceğine dair işaretler sunmaktadır.

Havuzlanmış Veri

FS IS FSE ISE U OLF

FS 1,0 1,2 0,6 1,4 0,9

IS 1,3 0,8 0,7 1,0 1,0

FSE 0,7 0,8 3,3 0,4 0,6

ISE 0,4 0,7 2,6 0,4 1,8

U 1,2 1,1 0,2 0,4 1,2

OLF 0,7 1,0 0,3 1,3 1,2

(22)

Geçici ve Kalıcı Geçiş Oranları

2008-2009-2010 2009-2010-2011

Geçici Hareketliler

Sürekli Hareketliler

Geçici Hareketliler

Sürekli Hareketliler

FS 31,3 68,8 31,0 69,0

IS 23,0 77,0 13,6 86,4

FSE 6,0 94,0 0,0 100,0

ISE 18,4 81,6 8,7 91,3

U 19,3 80,7 12,0 88,0

OLF 29,7 70,3 34,9 65,1

• Formel ücretli çalışanların geçici geçiş oranları diğer sektörlere kıyasla daha yüksektir.

• Formel sektörde kendi hesabına çalışanların geçici geçiş oranları oldukça düşüktür.

• İşgücü piyasası dışındakilerin geçici geçiş oranları da dikkat çekicidir.

• İki dönem arasında enformel sektördeki geçici geçiş oranlarında düşüş gözlenmektedir.

• Enformel sektördeki nispeten yüksek hareket oranları

(turnover rates) ile bu sektörlerde gözlenen düşük geçici

geçiş oranları Türkiye işgücü piyasasındaki tabakalaşmaya

olabileceğine işaret etmektedir .

(23)

İçerik

• Araştırmanın amacı

• Metodoloji, Literatür ve Veri

• İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler

• Ekonometrik Analiz Sonuçları

• Politika Önerileri

(24)

Ekonometrik Analiz Sonuçları

Kayıtlı Ücretli (FS) Statüsünden Geçiş

Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 8193

LR Chi2(75) 698.62

Prob> Chi 0

FS - IS FS - FSE FS - ISE FS - U FS - OLF

Est. P 0.0170 0.0024 0.0053 0.0264 0.0221

Yas (25-44) -0.0197*** 0.0025* 0.0045** 0.0024 -0.0320***

Yas (45-64) -0.0077** 0.0012 0.0214* 0.0035 0.0126**

Kadın -0.0021 -0.0022** 0.0005 0.0009 0.0515***

Evli 0.0028 -0.0013 0.0004 -0.0303*** 0.0003

Eğitim Yok 0.0045 0.0014 0.0009 -0.0016 -0.0048

Orta Öğretim -0.0035 -0.0009 0.0028 -0.0016 0.0099*

Genel Lise -0.0093*** -0.0016* -0.0008 -0.0103*** 0.0048

Meslek Lisesi -0.0091*** -0.0002 -0.0026* -0.0084** -0.0011

Üniversite -0.0228*** -0.0011 -0.0101*** -0.0229*** -0.0068*

Sanayi -0.0087 -0.0046*** 0.0002 -0.0095 0.0328

İnşaat -0.0060 -0.0018** 0.0045 -0.0044 0.0314

Hizmetler -0.0185* -0.0049482 -0.0021 -0.0293* 0.0133

Firma Büyüklüğü (10-49) -0.0061** -0.0018** -0.0011 -0.0011 -0.0011

Firma Büyüklüğü (50+) -0.0143*** -0.0034*** -0.0029* -0.0057 -0.0062*

Çocuk Sahibi Olanlar 0.0009 -0.0015 -0.0024 -0.0015 -0.0052*

Sosyal Yardım Alanlar 0.0005 -0.0019** 0.0059* 0.0120*** 0.0063

* Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel anlamlılık düzeyi

(25)

Ekonometrik Analiz Sonuçları

Kayıt Dışı Ücretli (IS) Statüsünden Geçişler

Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 3312

LR Chi2(80) 676.93

Prob> Chi 0

IS - FS IS - FSE IS - ISE IS - U IS - OLF

Est. P 0.0866 0.0001 0.0444 0.0833 0.1083

Yas (25-44) -0.0065 0.0000 -0.0032 0.0036 -0.0738***

Yas (45-64) -0.1086*** -0.0001 -0.0076 -0.0238 0.0131

Kadın -0.0340*** -0.0001 -0.0022 -0.0401*** 0.2283***

Evli 0.0120 0.0000 0.0125 -0.0517*** 0.0109

Eğitim Yok -0.0613*** -0.0006 0.0091 0.0089 -0.0188

Orta Öğretim 0.0097 0.0000 -0.0016 0.0130 -0.0302**

Genel Lise 0.0172 0.0001 0.0223 0.0241 -0.0087

Meslek Lisesi 0.0768*** 0.0002 -0.0181 0.0035 0.0026

Üniversite 0.0837* 0.0001 -0.0321** 0.0119 0.0114

Sanayi 0.1217*** -0.0010 -0.0469*** -0.0064 -0.0370**

İnşaat 0.0674** -0.0000 -0.0337*** 0.0019 -0.0371**

Hizmetler 0.0721*** 0.0000 -0.0214** -0.0228 -0.0481*

Firma Büyüklüğü (10-49) 0.0437*** -0.0000 0.0067 -0.0044 0.0224

Firma Büyüklüğü (50+) 0.0971*** 0.0000 -0.0066 0.0197 0.0064

Çocuk Sahibi Olanlar -0.0370*** -0.0001 0.0042 0.0016 -0.0104

Sosyal Yardım Alanlar -0.0265*** -0.0000 -0.0107 0.0432*** -0.0023

* Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel

anlamlılık düzeyi

(26)

Ekonometrik Analiz Sonuçları

Kayıtlı Kendi Hesabına Çalışanlar (ISE) Statüsünden Geçiş

Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 6351

LR Chi2(55) 803.89

Prob> Chi 0

ISE - FS ISE - IS ISE - FSE ISE - U ISE - OLF

Est. P 0.0055 0.0179 0.0054 0.0067 0.0792

Yas (25-44) -0.0012 -0.0068* 0.0029 0.0000 -0.0427***

Yas (45-64) -0.0132*** -0.0207*** -0.0034 -0.0060** -0.0195*

Kadın -0.0111*** -0.0166*** -0.0211*** -0.0074*** 0.0980***

Evli -0.0025 -0.0048 0.0011 -0.0093** -0.0225**

Meslek Lisesi 0.0207*** 0.0101 0.0047 0.0030 -0.0174

Üniversite 0.0096 -0.0024 0.0014 0.0204* 0.0315

Sanayi 0.0057 0.0244** 0.0027 0.0212** 0.1587***

İnşaat 0.0083 0.0168 -0.0005 0.0304* 0.1519**

Hizmetler 0.0040** 0.0269*** 0.0029 0.0081** 0.0831***

Çocuk Sahipliği -0.0003 -0.0020 -0.0025 0.0018 -0.0072

Sosyal Yardım Alanlar -0.0015 0.0083** -0.0036*** 0.0030 0.0080

* Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel

anlamlılık düzeyi

(27)

Ekonometrik Analiz Sonuçları İşsiz Statüsünden Geçişler

Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 1912

LR Chi2(75) 424.22

Prob> Chi 0

U - FS U - IS U - FSE U - ISE U - OLF

Est. P 0.1963 0.1697 0.0000 0.0343 0.2856

Yas (25-44) 0.0141 -0.0127 0 -0.0031 -0.1018***

Yas (45-64) -0.1554*** -0.0739*** 0 -0.0285*** 0.1325***

Kadın -0.0779*** -0.1148*** 0 -0.0228*** 0.3130***

Evli -0.0062 0.0158 0 -0.0097 0.1033***

Eğitim Yok -0.1327*** -0.0008 0 -0.0022 0.0283

Orta Öğretim -0.0162 -0.0555*** 0 -0.0195** 0.0446

Genel Lise -0.0083 -0.059*** 0 -0.0393*** 0.0618

Meslek Lisesi 0.0500 -0.1391*** 0 -0.0108 0.0536

Üniversite 0.1169*** -0.1205*** 0 -0.0343*** -0.0470

Çocuk Sahibi Olanlar -0.0248 0.0346375* 0 0.0152* -0.0320

Sosyal Yardım Alanlar -0.0429** 0.0401* 0 0.0131 0.0007

* Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel

anlamlılık düzeyi

(28)

Ekonometrik Analiz Sonuçları

İşgücü Piyasası Dışı Statüsünden Geçişler

Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 18602

LR Chi2(75) 1520.72

Prob> Chi 0

OLF - FS OLF - IS OLF - FSE OLF - ISE OLF - U

Est. P 0.007 0.022 0.0003 0.025 0.020

Yas (25-44) -0.0021 0.0103** 0.0027 -0.0052 0.0045

Yas (45-64) -0.0146*** -0.0026 0.0019 -0.0127*** -0.0133***

Kadın -0.0077*** -0.0383*** -0.0003 -0.0198*** -0.0313***

Evli -0.0053*** -0.0123*** -0.0001 0.0078*** -0.0155***

Eğitim Yok -0.0077*** -0.0089*** -0.0002 0.0058* -0.0152***

Orta Öğretim -0.0023* -0.0087*** 0.0004 -0.0097*** -0.0092***

Genel Lise 0.0054** -0.0082*** 0.0006 -0.0110*** 0.0143***

Meslek Lisesi 0.0106*** 0.0010 -0.0006 -0.0075* 0.0220***

Üniversite 0.0521*** -0.0031 0.0006 -0.0051 0.0422***

Çocuk Sahibi Olanlar -0.0009 0.0083*** -0.0000 0.0050* 0.0064***

Sosyal Yardım Alanlar 0.0003 0.016*** -0.0002 0.0083*** 0.0114***

* Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel

anlamlılık düzeyi

(29)

Ekonometrik Analizden Çıkarılan Genel Bulgular

• Eğitim seviyesindeki artışın formelleşme ile eşleştiği görülmüştür. Özellikle, meslek lisesi mezunlarının formel-ücretli işgücü statüsüne geçişteki güçlü performansı dikkat çekicidir.

• Büyük ölçekli firmalarda (50+) çalışanların formel statülere geçişteki olumlu performansı ile kayıt dışına çıkma ihtimallerinin düşüklüğü dikkat çekmektedir.

• Sanayi sektöründe çalışanlar formel statülere geçişte daha iyi performans gösterirken inşaat sektörü çalışanları formelliğe geçişte düşük performans göstermektedir.

• İşsizlikten çıkma olasılığı eğitim seviyesi ile artmaktadır.

– Kadınların işsiz statüsünden işgücü piyasası dışına geçişlerde erkeklere kıyasla daha yüksek olasılığa sahip olduğu ve işgücü piyasası dışından ve işsizlikten istihdama geçişlerde erkeklere göre dezavantajlı konumda olduğu görülmektedir.

• Sosyal yardım alanların sosyal yardım almayanlara nazaran işgücü piyasası dışından ve işsizlikten enformel statülere geçiş ihtimalleri artmaktadır.

Ayrıca sosyal yardım alanların formel ücretli statüye geçiş ihtimalinin

almayanlara kıyasla azalması dikkat çekici bir bulgudur.

(30)

İçerik

• Araştırmanın amacı

• Metodoloji, Literatür ve Veri

• İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler

• Ekonometrik Analiz Sonuçları

• Politika Önerileri

(31)

Politika Önerileri

• Türkiye işgücü piyasasında tabakalaşma (segmentation) olduğuna dair işaretler bulunmaktadır. Kayıt dışılıkla mücadele politika gündeminde yer almaya devam etmelidir.

• Eğitim seviyesi kayıtlılığa geçişte önemli bir faktördür.

Özellikle meslek lisesi mezunlarının başarılı performansı dikkat çekicidir. Eğitim politikaları meslek liselerinin bu performansı göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.

• Kadınlar diğer gruplara göre daha kötü performans

sergilemektedir. Kadınlara yönelik istihdam politikaları

geliştirilmeli ve var olan politikalar güçlendirilmelidir.

(32)

Politika Önerileri

• Sektörler içinde inşaat sektörünün nispeten olumsuz bir performans göstermektedir. Kayıt dışılıkla mücadelede bu sektöre yönelik çalışmalar yapılması faydalı olabilecektir.

• Sosyal yardımların kişileri aktive ettiğine dair bulgular da elde edilmiştir. Ancak, sosyal yardım alanların kayıt dışı işlerde çalışma ihtimali yüksektir.

• Dolayısıyla sosyal yardım sistemlerinin formelleşmeyi

de destekleyecek şekilde tasarlanmasının sosyal

yardımları daha etkin hale getirebileceği

düşünülmektedir.

(33)

Teşekkürler

Deniz Alcan (deniz.alcan@kalkinma.gov.tr) Raif Can (raif.can@kalkinma.gov.tr)

Betül Pektaş (betul.pektas@kalkinma.gov.tr)

Referanslar

Benzer Belgeler

Bir sonraki bölümde detaylandırılacak olan bu çalışmalardan farklı olarak, mevcut analiz, Yönlendirilmiş Döngüsüz Graflar (DAGs) yardımıyla tümevarımlı

With the exception of the logical direction, all the listed areas can be attributed to the study of phraseology, and it should be emphasized that it was in

Kim ve Feldman (2000: 1203), sağlık durumu kötü olan bireyin işin fiziksel taleplerini yerine getiremeyeceğini ve iyi bir sağlık durumuna sahip olmanın emeklilikten

Aktif işgücü piyasası politikalarının işsizliği azaltma, istihdamı art- tırma ve ücretleri iyileştirme konularında pozitif etkisi yadsınamaz, ancak bu

Para politikasının toplam talep ve üretim üzerindeki etkisinin büyüklüğü, zamanlaması ve kompozisyonunun sadece geleneksel faiz kanalı ile açıklanmaya

Tablo 5: Türkiye yenilenebilir enerji kaynakları 2008 yılı kurulu elektrik gücü ve 2023 yılı kurulu elektrik güç hedefi ...167. Tablo 6: Türkiye’de HES

蔡恒惠主任坦言,國內目前還沒有身障專科,曾在國外攻讀這個領域的學生

The results of linear static panel data estimators indicate a significant positive relationship between unemployment and shadow economy activity in the original