usûl
İslam Araştırmaları
Islamic Researches |
ﺔﯿﻣﻼﺳإ ثﻮﺤﺑSayı: 15, Ocak-Haziran 2011
usûl
İslam Araştırmaları
Islamic Researches |
ﺔﯿﻣﻼﺳإ ثﻮﺤﺑSayı: 15, Ocak-Haziran 2011 ISSN 1305-2632 Sahibi | Publisher
İlim Yayma Vakfı adına Yücel ÇELİKBİLEK Yazı İşleri Müdürü | Responsible Manager
Osman ACUN Editör | Editor-in-Chief
Faruk BEŞER
Editör Yardımcısı | Associate Editor Hayati YILMAZ
Yayın Kurulu | Editorial Board
Erdinç AHATLI (Sakarya Ü.) | Muhammet ABAY (Marmara Ü.) | Necmettin GÖKKIR (İstanbul Ü.) Osman AYDINLI (Marmara Ü.) | Ahmet BOSTANCI (Sakarya Ü.)
Danışma Kurulu | Advisory Board A. Emin ÇİMEN (İstanbul Ü.)
A. Hikmet ATAN (İstanbul Ü.) Abdulhamit BİRIŞIK (Marmara Ü.) Abdullah TIRABZON (İstanbul Ü.) Adem APAK(Uludağ Ü.) Ahmet YAMAN (Akdeniz Ü.) Ali ERBAŞ (DİB) Ali KÖSE (Marmara Ü.) Atilla ARKAN (Sakarya Ü.) Bayram Ali ÇETİNKAYA (İstanbul Ü.) Bekir KUZUDİŞLİ (İstanbul Ü.) Bilal GÖKKIR (İstanbul Ü.) Bülent UÇAR (Osnabrück U.) Cağfer KARADAŞ (Abant İ. Baysal Ü.) E. Sait KAYA (İstanbul Şehir Ü.) Ednan ASLAN (Viyana U.) Engin YILMAZ (İYV) H. Ahmet ÖZDEMİR (N. Erbakan Ü.) H. Mehmet GÜNAY (Sakarya Ü.) Hasan HACAK (Marmara Ü.) İ. Kafi DÖNMEZ (29 Mayıs Ü.) İbrahim Hakkı İNAL (19 Mayıs Ü.) İbrahim HATİBOĞLU (Yalova Ü.) İsmail ADAK (Yalova Ü.)
İsmail YİĞİT (FSM Vakıf Ü.) M. Ali BÜYÜKKARA (Marmara Ü.) M. Emin MAŞALI (Marmara Ü.) M. Erol KILIÇ (Marmara Ü.) M. Sait ÖZERVARLI (Yıldız Ü.) Mehmet ÖZŞENEL (Marmara Ü.) Mehmet PAÇACI (DİB.) Mesut OKUMUŞ (Ankara Ü.)
Muammer İSKENDEROĞLU (Sakarya Ü.) Muhsin AKBAŞ (Katip Çelebi Ü.) Musa YILDIZ (Gazi Ü.) Mustafa KARA (Uludağ Ü.) Mustafa KARATAŞ (İstanbul Ü.) Mustafa ÖZTÜRK (Çukurova Ü.) Ömer KARA (Atatürk Ü.) Özcan HIDIR (Rotterdam Islamic U.) Raşit KÜÇÜK (İSAM)
Süleyman KAYA (Sakarya Ü.) Şükrü ÖZEN (Yalova Ü.) Tahsin ÖZCAN (Marmara Ü.) Yaşar YİĞİT (DİB) Yunus APAYDIN (Erciyes Ü.) Zekeriya GÜLER (İstanbul Ü.)
Sayı Hakemleri | Referees on This Issue
Alican DAĞDEVİREN | A. Emin ÇİMEN | Bilal GÖKKIR | Gökhan ATMACA | Hatice ARPAGUŞ Hayati YILMAZ | H. Mehmet GÜNAY | İhsan KAHVECİ | İsmail ALBAYRAK | İ. Hakkı İNAL
Necmettin GÖKKIR | Süleyman KAYA | Yavuz ÜNAL
Usûl İslam Araştırmaları hakemli bir dergidir.
Yılda iki sayı olarak yayımlanır. Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
İletişim | Communication Osman ACUN | Halil ALDEMİR
Vefa, Akifpaşa Sk. No: 6 Fatih | İSTANBUL | TÜRKİYE
Tel: +90 (212) 511 22 90 | e-posta: usul@iyv.org.tr | web: www.usuldergisi.com Mayıs, 2014
İÇİNDEKİLER
Editörden 5 – 6 Makaleler
Cevşen Duası -Kaynakları Hakkında Bir İnceleme- The Pray of Jawshan: A study on Its Sources
Abdullah AYDINLI 7 – 29
Kur’an’da “es-Salâtü’l-Vüstâ”
The Middle Prayer in The Quran Nuh SAVAŞ
31 – 52
Şîî Müelliflerin Tahrifu’l-Kur’an Meselesinde Sünnî Kaynaklara Yaptığı Atıflar ve Değerlendirmesi:
“Tayyib el-Musevî el-Cezâirî Örneği
The References of the Shiite Authors to the Sunni Resources on the Falsification of the Qur’an and Their Evaluation:
Sample of Tayyib al-Moussavi al-Jazairy Yunus Emre GÖRDÜK
53 – 74
Kur’an Okumanın Keyfiyeti ve Okuma Düzeyleri Üzerine Bir Tahlil Denemesi An Essay on how to read the Qur'an and recitation levels
Münteha MAŞALI 75 – 89
Erken Dönem Hanefî Mezhebi Eserlerinde ve Osmanlı Dönemi Nükûllü Fetvâ Mecmualarında
“Kitâbu’l-eşribe”
“Kitab al-Ashribah” in the Early Period of Hanafi School’s Books and Fatwa Collections With Nuqul in the Ottoman Period
Nergiz ÖNCE 91 – 124
Mutezile’nin Halkul’Kur’an Fikrinin Eş’ariyye–Maturidiyye Kelâmına Nüfuzu:
Kelâm-ı Nefsi Kavramlaştırması
Reflections Mu’tezilites’ Opinion of Createdness of Quran on The Theologies of Ash’ariyyah and Maturidiyyah: The Concept of “Interior Speech”
Recep ARDOĞAN 125 – 159
Kur’an’da Eğitim ve Öğretim Teaching and Learning in the Quran Vincent J. CORNELL / Çev. Celal EMANET
161 – 170 Araştırma Notları
ﺞـﮭـﻨـﻤﻟا ﻲـﻣﻼــﺳﻹا ﺔـﯾﺎـﻤـﺣﻲـﻓ
ﺔـﺌﯿـﺒـﻟا ﺔـﻈـﻓﺎـﺤـﻤﻟاو ﺎـﮭـﯿـﻠـﻋ
ﻲـﻓ ﺔــﻨــﺴـﻟا ﺔﯾﻮــﺒــﻨــﻟا
Sünnetin Işığında Çevrenin Korunması ve Muhafazasında İslami Yöntem Ali Mustafa ALİ
171 – 190
Nasıl Bir Sosyal Bilim –Temel Sorunlar ve Yaklaşımlar İsmail AKYÜZ
191 – 196 Yayın İlkeleri
197 - 198
EDİTÖRDEN
Saygıdeğer USUL okuyucusu…
Eksik sayılarımızı tamamlamak için hızımızı artırma kararımızın sonucu ola- rak 15. sayımızla huzurlarınızdayız.
Bu kararımızın bir diğer sebebi de, dergimize gelen birbirinden değerli yazıla- rın bir hayli birikmiş olmasıdır.
Elinizdeki sayıda yer alan çalışmaların en ilginç olanlarından biri, Prof. Dr.
Abdullah Aydınlı’nın “Cevşen” diye bilinen duaya dair yaptığı araştırmasıdır.
Aydınlı’nın vardığı sonuç muhtemelen sizi de şaşırtacaktır. “Eldeki verilere göre bu duanın Hz. Peygamber -sallellahu aleyhi ve sellem- ile hiçbir ilgisi yoktur…
Bu durumda demek gerekir ki, bu dua tarih boyunca görülen en uzun vaz' (hadis uydurma) teşebbüslerinden biridir”, sonucuna varan Aydınlı, elbette bu iddialı yargısının gerekçelerini makalesinde zikretmektedir. Mukabil eleştirel çalışmalar- la bu iddianın cevaplanacağını ve konunun sonuçlanacağını ümit ediyoruz.
Salatü’l-vustâ, Sabah Namazı mıdır yoksa ikindi namazı mıdır? Bunun tespiti ne anlama gelir? Bu ifadeden namazların beş vakit olduğu sonucu çıkarılabilir mi? Diye merakı olanlar Dr. Nuh Savaş’ın Kur’an’da “es-Salâtü’l-Vüstâ” çalış- masını okumalıdırlar.
Dr. Yunus Emre Gördük’ün, Şiilerin Kur’an-ı Kerim’in tahrif edildiği iddiala- rını ele aldığı ve tahrifle nesh arasındaki ilişkiye değindiği makalesi de sahasında önemlidir. Çünkü Kur’an-ı Kerim’in hem korunmuş olduğunun kabulü, hem de tahrife uğradığı iddiası bir çelişkidir. Şia bunu nasıl izah etmektedir?
Özellikle ülkemizdeki Kur’an okumalarının pek çok eksiğinden söz edilebilir.
Bu okumaların bir sanat ve gösteri aracı kılınması, gönülden çok nefse hitap etmesi bunlar arasındadır. Dr. Münteha Maşalı’nın da diğer bazı hatalara değindi- ği “Kur’an Okumanın Keyfiyeti” adlı makalesi mütalaaya değer.
Bir yüksek lisans öğrencisi olan Nergiz Önce’nin içeceklere dair bir fetva ta- rihçesi çalışması ilginç.
Doç. Dr. Recep Ardoğan’ın Kelam tarihinin en hararetli tartışmalarının yaşan- dığı Halku’l-Kur’an’a dair makalesi, İslam düşünce tarihinin derin bir entelektüel çatışma konusunu tekrar masaya yatırıyor.
Bu sayıda ayrıca Celal Emanet’in, Vincent J. Cornell’ın, Teaching and Lear- ning in the Quran adlı makalesinin çevirisi, Dr. Ali Mustafa’nın İslam’da Çevre Bilincine dair Arapça makalesi ve İsmail Akyüz tarafından, Adil Çiftçi’ye ait,
“Nasıl Bir Sosyal Bilim –Temel Sorunlar ve Yaklaşımlar” adlı kitabın eleştirel tanıtımı yer almaktadır.
Beğeneceğinizi umar, saygılarımızı sunarız.
Faruk Beşer