Pandemik COVID-19 Aşısı
SUNUM PLANI
• Öncelikli Gruplar
• Aşı Uygulaması İçin Başvuru
• Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
• Aşı Uygulama Kuralları (Aşı Takvimi, Konrtendikasyonlar, Geçici Kontrendikasyonlar, Önlem Alarak Aşı Uygulanması Gereken Durumlar)
• Aşı uygulaması
• Soğuk Zincir
• Aşı Sonrası İstenmeyen Etki Sisteminin Takibi
Kendi aşı uygulama birimine sahip kurumlarda görev yapan sağlık çalışanları
Kendi aşı uygulama birimine sahip olmayan kurumlarda görev yapan sağlık çalışanları
- Kendisine en yakın sağlık kurumundan (ASM/hastane) randevu ile aşılanacaklar.
- Birinci doz aşı uygulaması 10 gün içinde tamamlanacak.
- Kendi kurumlarında aşı olacaklar.
- Birinci doz aşı uygulaması 5 gün içinde tamamlanacak.
Öncelikli Grupların
Aşı Hizmetini Alacağı Birimler
Öncelikli Grupların
Aşı Hizmetini Alacağı Birimler
Yaşlı bakım evleri,
Engelli rehabilitasyon merkezleri,
Kendi sağlık birimi varsa bu birimlerce
yoksa TSM/İlçe Sağlık Müdürlükleri ekiplerince (gezici ekipler) hizmet verilecektir.
Asker, Polis, Jandarma, Adli personel,
Cezaevlerinde bulunanlar ve çalışanlar
Kendi sağlık birimi varsa bu birimlerce
veya randevu alarak ASM/hastanelerde aşılanacaktır.
65 yaş ve üstü kişiler, 50-64 yaş arası kişiler,
18-49 yaş arasında kronik hastalığı olan bireyler ve Hizmetin sürdürülmesi için öncelikli sektörlerde
çalışanlar
Randevu alarak ASM/hastanelerde aşılanacaktır.
• Vatandaşlar öncelikli grupta yer alıp almadıklarını E-nabız uygulamasına girerek veya 2023’e SMS göndererek öğrenebilecekler, öncelikli grupta yer alıyorlarsa MHRS (182) üzerinden ASM’den veya hastanelerden (kamu, özel ve üniversite) randevu alacaklardır.
• MHRS’yi kullanamayacak olanlar bu kurumlardan doğrudan randevu alabileceklerdir.
Aşı Uygulaması İçin Başvuru
ASI 1234567890 3934
T.C. Kimlik Numarası
T.C. Kimlik Seri No’nun Son 4 Hanesi
2023’e kısa mesaj
SAGLIKBKNLG
ASI yazıp boşluk bırakarak
SMS İle Öncelikli Durum Bilgisi
e-Nabız Mobil’de Öncelikli Durum Bilgisi
• Aşı uygulamaları randevulu (MHRS veya doğrudan) olarak yürütülecektir.
• MHRS randevusu alamadığını telefonda ifade eden hastaların randevuları hekimleri tarafından da oluşturulabilecektir.
• Randevusuz aşı olmak amacıyla sağlık tesisine başvuran vatandaşlar için randevu oluşturulacak ve randevu saatinde gelmesi sağlanacaktır.
• Vatandaş randevuya gelmezse tekrar randevu oluşturabilecektir.
• Aile hekimleri MHRS randevu saatlerini kendileri planlayabileceklerdir.
Aşı Uygulaması İçin Başvuru
Aile Hekimi Randevusu Hastane Randevusu
MHRS Randevu (Mobil)
MHRS Randevu (Mobil)
AŞI
UYGULAMA ODASI
MHRS Randevu Bilgisi (Mobil) ve SMS
• Kişi randevu almışsa randevu bilgilerini
MHRS mobil uygulama ekranında görebilir.
• Randevu bilgileri SMS ile de gönderilir.
MHRS Randevu Bilgisi (WEB) ve SMS
• 2. doz randevusu, 1. dozu uygulayan ‘’aşıla’’ uygulaması kullanıcısı tarafından ilk randevuda oluşturulacaktır.
• Her iki doz için de aynı pandemik aşı uygulanmalıdır.
Aşı Uygulaması İçin Başvuru
• Uygulayan kişi 2. doz için randevu takvimini açar.
• Uygun zaman dilimini seçer.
• Aşı türüne göre ilk dozdan itibaren o aşı için belirlenen süre geçene kadar randevu verilmesi engellenir.
• Randevu verildiğinde kişiye SMS ile bilgilendirme yapılır.
* (e-Nabız, HSYS, ATS, MHRS tetiklenir)
• Aşı yapılan herkese sık görülen istenmeyen etkiler konusunda bilgilendirme yapılacak ve önerilerde bulunulacaktır.
• Eğer kişinin alerjisi var ise Telefon Numarasının hemen altında Alerji Bulunuyor uyarısı yer alır.
• Alerjisi bulunan kişiler için eğer aşı uygulanacak kurum hastane değil ise aşının hastanede uygulanmasına
yönlendiren bir uyarı mesajı görüntülenir.
• Alerjisi bulunmayan kişiler için uyarı metinleri görüntülenmez.
• Alerjisi Bulunuyor uyarısına tıklandığında alerji detaylarının yer aldığı pencere açılır.
Aşı Uygulaması İçin Başvuru
• Aşı yapılan herkese sık görülen istenmeyen etkiler konusunda bilgilendirme yapılacak ve önerilerde bulunulacaktır.
• Aşı yapılan herkesin mobil veya WEB’ten hem Türkçe hem İngilizce pdf olarak indirilebilir ve kare kodu ile doğrulatılabilir bir aşı kartı
olacaktır.
Aşı Uygulaması İçin Başvuru
• Aşılama hizmetinin sunulması gereken şartları karşılayan (poliklinik standartları) birimlerde yapılacaktır.
• Aşı odasının havalandırılması ve yüzey dezenfektanı vb. önlemler alınacaktır.
• Bekleme salonunda maske, mesafe kurallarına uyuluyor olmasına dikkat edilmeli.
• Aşı uygulama odasına kişiler birer birer alınacaktır.
• Sağlık personeli tıbbi maske ve yüz koruyucu/gözlük takacaktır.
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
• Aşı Uygulama Odalarının Sahip Olması Gereken Özellikler:
- Hastane bünyesinde kolay ulaşılan bir yerde olmalı, geniş ve ferah bekleme alanına sahip olmalı.
- Aşı odaları acil servisten uzakta, normal poliklinik hastalarıyla aşı uygulanacak kişilerin karışmayacağı bir lokalizasyonda olmalıdır.
• Aşı yapılacak vatandaşların hastane girişinden aşı uygulama alanına ulaşımında hastanenin girişinden itibaren yönlendirme levhaları ve yönlendirme elemanı olmalı (Yönlendirme elemanları hastaneye girişte randevusuz gelen vatandaşlara randevu çizelgesi uygun olan hekimin listesine işleyerek randevu saatinde gelmesini ister).
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
Kalite ve Güvenlik
• Aşı Uygulama Odalarının Sahip Olması Gereken Özellikler:
- Aşı uygulama odasında el yıkama ünitesi olmalıdır, sağlık çalışanı aşılama işlemi öncesinde ve kirli
malzeme ya da kanla temas durumunda ellerini yıkamalıdır.
- Aşı uygulama odasında sağlık personelinin, kullanılmış iğneleri elinden bırakmadan ve etrafta dolaşmadan güvenli atık kutusuna atabileceği şekilde planlama yapılmalıdır (aç-hemen kullan-hemen at prensibi).
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
• Aşı uygulaması öncesinde uygulanan flakona ait karekod mutlaka okutulmalıdır (Karekod ‘’AŞILA’’ isimli mobil uygulama ekranındaki çerçeve içerisine tutularak).
• Karekod bildiriminin aşı uygulaması öncesinde anlık olarak yapılması aşı stoğunu yönetmek adına önemli.
• Aşıla uygulaması için kullanılacak mobil veri ücretsiz olacaktır.
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
www.mobilmarket.saglik.gov.tr
• Aşılar 40 flakonun ve 40 karekod etiketinin yer aldığı kutular halinde gelecek, her karekod mobil uygulamaya bir kere okutulabilecek, ikinci kere okutulmaya çalışıldığında uygulama müsaade etmeyecektir. Bu nedenle okutulmuş karekodlar işaretlenmeli ve okutulmamışlar ile
karıştırılmamalıdır.
• Bir hekime verilen aşının karekodu başka bir hekim tarafından okutulmaya çalışıldığında uygulama
müsaade etmeyecektir.
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
• Aşı uygulanacak bölge alkollü pamuk ile silinip kuruması beklendikten sonra aşı yapılmalıdır. Başka bir antiseptik kullanımı önerilmemektedir.
• Aşı tek dozluk (0,5 ml) kullanıma hazır flakonda enjektörsüz olarak sunulacak,
HSGM tarafından gönderilecek standart aşı enjektörü ile uygulanacaktır.
• Aşılar 26 G kavuniçi uçlu aşı enjektörü ile yapılacaktır. Aşı enjektör ucu
değiştirilmeyecektir. Aşı ucu değişikliği kontamisyon riskini artırmaktadır.
• Kullanmadan önce iyice çalkalanmalıdır.
• 18 yaş ve üzeri kişilere 90 derece açı ile deltoid kas içine (intramuskuler) olarak uygulanır.
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
• Aşı sonrası istenmeyen etki takibi yapılabilmesi için tercihen sol koldan uygulanır.
• Aşı kişi oturur durumdayken uygulanmalıdır.
• Aşıdan sonra olası alerjik reaksiyonlar nedeniyle kişinin 15 dakika süresince sağlık tesisinde beklemesi sağlanmalıdır. Olası alerji
hikayesi olanların 30 dakika süresince sağlık tesisinden ayrılmaması sağlanmalıdır.
Aşılama Hizmeti Sunumunda Genel İlkeler
• Diğer aşılar ile eşzamanlı (öncesinde, sonrasında veya aynı anda) uygulandığında immünojenite üzerindeki etkisine ilişkin klinik çalışma verisi bulunmamakta.
• Ancak, daha önceki inaktif aşı uygulamaları dikkate alındığında
- İnfluenza, pnömokok, meningokok ve diğer inaktif rutin aşılar arasında en az 2 hafta süre bırakılması uygundur.
- Canlı aşılar ile arasında en az 4 hafta süre bırakılması uygun olur.
- Kuduz ve tetanos aşısı gibi temas sonrası uygulanması gereken aşılarla zaman aralığı bırakılmaksızın
uygulanabilir.
• Aşı uygulanmadan önce geçmiş aşıların uygulama tarihi kontrol edilmelidir.
İnaktif Pandemik COVID-19 Aşısı (Coronavac)
Uygulama Kuralları
• Aşı ikinci bir talimata kadar uygulanmayacağı kişiler;
- Aktif COVID-19 hastasına - Hastalığı geçirmiş kişiler
- Aşının uygulanacağı günden önceki 10 gün içerisinde doğrulanmış COVID-19 vakasıyla temas etmiş kişiler
• Gebelik ve emzirme döneminde inaktif pandemik COVID-19
(CoronaVac) uygulanmasına ilişkin veri yoktur. Öncelikle risk grubunda olan gebe ve emzirenler kendi istekleri halinde aşılanabilir. İlk
trimesterde aşılanmamaları tercih edilir.
Aşı Takvimi
• Önlem alınarak (hastayı takip eden klinisyen tarafından) aşı uygulanması gereken durumlar;
- Aşıyla alevlenebilen nörolojik hastalık tanısı olanlar (Kontrolsüz epilepsi, Gullian-Barre Sendromu, Transvers myelit vb.)
- İmmünsuprese kişilerde aşı yanıtını en iyi düzeyde alabilmek için (4 hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam 2 doz uygulanmalı).
- Trombositopeni ve kanama bozukluğu olanlarda enjeksiyona bağlı kanama ihtimali nedeniyle
• 18 yaş ve üzerindeki kişilere 4 hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam 2 doz uygulanacaktır.
Aşı Takvimi
• Kontrendikasyonlar;
- Aşının İçeriğinde bulunan herjangi bir maddeye karşı allerji/anafilaksi öyküsü
- İlk doz sonrasında anafilaksi gelişirse ikinci doz uygulanmaz.
• Geçici konrendikasyonlar (aşının ertelenmesi gereken durumlar);
- Ateş (>38 derece)
- Henüz tanı konulmamış akut hastalık veya kronik hastalıkların akut atakları
Aşı Takvimi
• Soğuk zincir, bir aşının etkinliğini üretimden kişiye uygulanana kadar korur. Kullanılan aşılar etkin değilse %100 aşılama hızlarına ulaşılsa bile bağışık bir toplum hedefine ulaşılamaz.
• İnaktif Pandemik COVID-19 (Coronavac) Aşısı; flakonu açıldıktan sonra hemen uygulanmalıdır (Enjektöre çekilip bekletme yapılmamalıdır. Aşı enjektörle etkileşime geçebilir. Aç-hemen kullan-hemen at !).
Soğuk Zincir
- Aşı +2,+8 derecede saklanmalıdır, donmaya karşı duyarlıdır.
Donduğu takdirde kullanılamaz hale gelir, zayi olur.
- Mümkün mertebe aşı dolaplarında muhafaza edilmelidir. Aşı
dolaplarının içindeki sıcaklık homojendir. Aşı dolabının herhangi bir rafında muhafaza edilebilir.
- Aşı dolabı özelliği bulunmayan no-frost dolaplarda ise dolap iç cidarına temas etmeyecek ve üfleme kanallarının önünde
olmayacak şekilde tercihen üstten 2. rafta ve rafın kapağa yakın tarafında saklanması gereklidir.
- Dolapta mümkünse termometre/donma belirteci olmalıdır.
- Isı kayıt çizelgeleri kullanılmalı ve ıslak imza ile saklanmalıdır.
Soğuk Zincir - Buzdolapları
• Bu bağışıklama programında daha önceden kullanılan standart aşı araçları ve aşı nakil kapları kullanılacaktır.
• Buz aküleri 1 saat masa üstünde bekletilmeli (terletilmeli), su sesi geldikten sonra aşı nakil kaplarına yerleştirilmelidir
• Buz aküsü ile aşılar arasına karton-mukavva-köpük kullanılmalı, aşı buz aküsü teması engellenmelidir !
Soğuk Zincir - Aşı Nakil Kapları ve Buz aküleri
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
0 2 4 6
Sa
0°C
buz aküleri Karton yerleş tirilm iş
• Buz aküleri ile flakonların arasında mutlaka kalın bir karton kullanılmalı.
• Grafikte; karton kullanılmış ve kullanılmamış aşı nakil kaplarında sıcaklığın yaklaşık 10 derece
farkettiği görülmekte.
Soğuk Zincir - Aşı Nakil Kapları ve Buz aküleri
- Ultraviyole, güneş ışığı ve fluorasan (Neon) ışığa duyarlıdır.
- Aşı flakonları ışığı geçirebileceği ve zayi olabileceği için kutusundan- paketinden çıkarılmadan buzdolabında bekletilmelidir.
Işık Hassasiyeti
• Aşı kaydetme işlemi sisteme işlenmiş olmasına rağmen fiziki olarak
gerçekleştirilemediği durumlarda iptal/zayi işlemi bildirim saatinden itibaren 1 saate kadar yapılabilecektir.
• Bu işlem için Aşıyı İptal Et butonuna tıklanır.
Aşı İptali / Zayi
• Eğer aşı başka bir kişiye uygulanabilir
durumda ise İptal seçeneğine tıklanır, iptal açıklaması girilir ve Kaydet butonuna
tıklanır.
• İptal kaydı girilen aşılar tekrar stoğa alınır.
• Kişiye ‘’Aşınız iptal edilmiştir.’’ SMS’i gidecektir.
Aşı İptali / Zayi
• Eğer aşı başka bir kişiye uygulanabilir
durumda değil ise Zayi seçeneğine tıklanır, zayi açıklaması girilir ve Kaydet butonuna tıklanır.
• Zayi kaydı girilen aşılar tekrar kullanılamaz.
• Sistem kaydını gerçekleştirdikten sonra lütfen Tutanak altına alınız.
• Şu an için sınırlı sayıda aşıya sahip
olunduğu için aşıların zayi olmaması için üst düzey hassasiyet gösterilmelidir. İleride açılabilecek soruşturmaya kayıt
oluşturması amacıyla her zayi için mutlaka tutanak tutulmalıdır.
Aşı İptali / Zayi
• İptal/zayi kaydı yapıldıktan sonra kişi detay ekranında aşının durumu aşı yapılmadı
olarak güncellenir ve tekrar aşı kaydetmeye hazır hale getirilir.
Aşı İptali / Zayi
Aşı uygulamalarında kontrol listesi basamakları dikkate alınmalıdır.
Aşı uygulamalarında kontrol listesi basamakları dikkate alınmalıdır.
Aşı uygulamalarında kontrol listesi basamakları dikkate alınmalıdır.
• İnaktif (CoronaVac) ve m-RNA COVID-19 pandemik aşıları uygulaması sonrasında ortaya çıkabilecek hafif ancak sık görülen lokal ve sistemik durumlar;
- Aşı uygulanan bölgede ağrı/kızarıklık/şişlik/
- Yorgunluk - Başağrısı - Ateş
- Kas/eklem ağrısı - İshal
- Kusma - Titreme
- Alerjik reaksiyon - Lenfadenopati
Aşı Sonrası İstenmeyen Etki İzleme Sistemi
Çerçevesi
Bildirilmesi gereken istenmeyen etkiler şunlardır;
• Aşıdan sonraki ilk 1 hafta içinde
- gündelik yaşamı etkileyecek yorgunluk, - gündelik yaşamı etkileyecek başağrısı, - ciddi lokal reaksiyon,
- 38 derece ve üzerinde ateş, - ishal,
- kusma,
- lenfadenopati/lenfadenit
• Aşıdan sonraki özellikle ilk 1 saatte sık olmak üzere; ilk 12 saatte akut alerjik reaksiyon/anaflaksi (aşı yumurta içermiyor, adjuvan: alüminyum hidroksit)
• Aşıdan sonraki özellikle ilk 2 ayda sık olmak üzere; 6 aya kadar nörolojik istenmeyen etkiler (tat kaybı, koku kaynı, nöropati, Bell paralizisi-yüz felci vb.)
Aşı Sonrası İstenmeyen Etki İzleme Sistemi
Çerçevesi
• GBP kapsamında uygulanan tüm aşılarda olduğu gibi bildirimi zorunlu diğer istenmeyen etkiler;
- Aşıdan sonraki ilk birkaç saat içinde ortaya çıkan toksik şok sendromu - Aşıdan sonraki ilk 1 hafta içinde ortaya çıkan abse, sepsis
- Aşıdan sonraki ilk 6 hafta içinde ortaya çıkan akut paralizi, - Aşıdan sonraki ilk 8 hafta içinde ortaya çıkan artrit.
• Sağlık personeli ya da toplum tarafından aşılamayla ilgisi olduğu düşünülen tedavi gerektiren/ciddi olguların (ölüm, sakatlık, konjenital anomali ile sonuçlanan veya hastaneye yatış gerektiren), kümelenme gösteren durumların ve toplumda ciddi kaygı ya da olumsuz propaganda nedeni olan durumların ASİE kapsamında
bildirimi ve incelenmesi gerekmektedir.
Aşı Sonrası İstenmeyen Etki İzleme Sistemi
Çerçevesi
- Erken ve geç yan etkiler ‘’HSYS/HBYS/AHBS ASİE İzleme Modulü’’ne kaydedilmelidir (Daha sonra e-nabızda toplanacak).
- İlgili modül devreye girene kadar; ortaya çıkan tüm bildirimi zorunlu ASİE’ler ve diğer kümelenmeler ASİE formu ile bildirilmeye devam edecektir.
- CoronaVac ve m-RNA COVID-19 pandemik aşıları uygulaması sonrasında
bildirimi zorunlu istenmeyen etkilerin nedenlerine ve güven düzeylerine göre değerlendirilmesi Merkez ASİE Danışma Kurulu tarafından yapılacaktır.
Aşı Sonrası İstenmeyen Etki İzleme Sistemi
Çerçevesi
• HES uygulaması ile de vatandaşın istenmeyen
etkileri bildirmesi mümkün olacaktır.
