YAYIN NO: 242 genel yayın yönetmeni: Ergün Ür
yayınevi editörü: Özkan Öze iç düzen/kapak: Zafer Yayınları tashih: Suat Ünsal baskı, cilt: Vesta Ofset tel:0 212 445 72 52
Mahmutbey mh. Deve kaldırım cd. Gelincik sk. no:6/4 Bağcılar-İst.
Birinci baskı: Mayıs, 2008
Zafer Yayınları, Zafer Yayın Grubu’nun bir kuruluşudur.
Ankara Cad., No: 60/3, Cağaloğlu, İstanbul, Türkiye Tel: (0 212) 512 80 80, Fax: (0 212) 513 04 51 http://www.zaferdergisi.com - e-mail: kitap@zaferdergisi.com
C o p y r i g h t © 2 0 0 8 Z a f e r Y a y ı n l a r ı . H e r h a k k ı m a h f u z d u r .
Belge ve resimlerle Fatih Sultan Mehmet’in hayatı, kişiliği, eğitimi, komutanlığı ve İstanbul’u fethi
S E L İ M G Ü N D Ü Z A L P
içindekiler
ÖNSÖZ... 13
I. BÖLÜM: DOĞUMUNDAN FETHE KADAR FATİH Peygamber müjdesi ve Fatih ...21
Fatih’in babası ...22
Sultan II. Murat’ın kişiliği ...23
Nasıl bir padişahtı? ...26
II. Murat’ın yaptırdığı eserler ...27
Gül bahçesi ...27
Bizans’ın kanlı oyunu ...29
Doğumu ve çocukluğu ...31
Fatih’in annesi ...32
Beşikten mezara ilim ...33
Hacı Bayram Velî’nin kerameti ...34
Fatih’in yetiştiği ortam ...35
Ümidin elinden tutan baba ...36
Sürprizle gelen hoca ...37
Gerekirse… ...39
Babaya şikâyet ...39
İlim aşığı bir öğrenci ...40
Babası Sultan Murat’tan Fatih’e nasihatler ...41
Fatih’in çocukluk defteri ...44
Anadolu’ya gidiş ...49
Konstantiniye’yi İstanbul yapmak ...49
Tarihten alınan dersler ...50
II. Murat’ın İstanbul’u fetih aşkı ...52
Tacı tahtı bıraktıran sevda ...52
Şehzade Mehmet’in ilk tahta çıkış tecrübesi ...54
Zor zamanlar ...55
Bir Bizans oyunu daha ...56
Yeni Haçlı ordusu ...57
Sultan Murat’a çağrı ...57
Varna zaferi ...58
II. Murat tekrar padişah oluyor ...58
Manisa valiliğine tayin ...59
II. BÖLÜM: FETİH VE FATİH Fethe giden yollar ...63
Toparlanma gayretleri ...65
Mehmet Çelebi Sultan ...65
Düğün ...66
Acı haber ...67
Mimar Neccar ...67
Fırsatçılar iş başında ...69
İlk sefer ...70
Bizans’ın oyunu ...70
Yeniçerilerin disiplini ...72
Tarihî bir gerçeği düzeltme ...72
Büyük fethin plânları ...74
Şüphe ve Ümit ...73
“O askerler” hazır… ...77
Fatih’in tarihî bir nutku ...79
İstanbul haritası ...80
Boğazı kesen Rumelihisarı ...82
Bizans’ın çaresiz çırpınışları ...82
Yeryüzüne vurulan mühür ...85
Üç buçuk ay ...89
Çandarlı’nın tereddütleri ...90
Son karar ...90
Tavukları bile hapsettim!.. ...91
Bizans’a son ihtar ...92
Macar Urban Usta ...93
Bizans ne yapıyordu? ...94
Fatih’in Bizans’taki gizli servisi ...96
Ve Edirne’den hareket ...98
Fatih’in topları ...100
Fetih ordusu surlar önünde ...102
Kıldan ince, kılıçtan keskin ...103
Osmanlı ordusu ...103
Yâ Allah! Yâ Muhammed!.. ...104
Gerçek orduya karşı efsaneler ...105
Farklar ...107
Karada yüzen gemiler ...109
Bir gün gemiler… ...111
Papa’dan gelen yardım ...112
Mermi daneleri ...114
Şanlı askerler ...114
Ulubatlı Hasan ...115
Ulubatlı Hasan olayı bir efsane midir? ...118
Hicrî 857 ve Feth-i Mübin ...119
III. BÖLÜM: FETİH SONRASI FATİH Büyük fethin kutlamaları ...123
Bizans halkları ...125
Ayasofya yolunda ...126
Fethin sırrı...128
İlk uğrak yeri Ayasofya ...129
Ayasofya kimin? ...130
Ayasofya’da ilk ezan ...131
Ayasofya Camii ...132
Derken namaz ...133
Bu şehri bize nasip eden kim? ...135
Zulüm yok, özgürlük var ...137
Hapisteki papaz ...140
Bizans öldü ...141
Esirlere davranış ...141
Fitne merkezinden devletin kalbine ...142
Efsaneler ...142
Fatih’in adalet anlayışı ...143
İki rahibin gezip gördükleri ...144
Fetih sonrası Avrupa ...148
içindekiler içindekiler
Fatih, fatihtir; zalim değildir ...151
Fetihle ilgili iddialar ...154
Akşemseddin ...160
Altınboynuz ve Fatih’ten bir ferman ...160
Haçlıları engelleme çalışmaları ...163
Belgrat önlerinde ...163
Eyüp Sultan’ın kabri ...164
Akşemseddin’den mektup ...166
Bu kuru kavga değil cihattır...168
Fatih’i Fatih yapan incelikler ...169
Fatih ve aşçı ...170
Diğer fetihler ...171
Devletin korunması ...172
Padişahı yargılayan mahkeme ...174
Bir zamanlar İstanbul ...175
Fatih Sultan Mehmet’in vefatı ...177
Ölüm haberi ...180
IV. BÖLÜM: SULTAN FATİH’İN BİLİNMEYEN YÖNLERİ Merak edilen yönleriyle Fatih ...185
Fatih’in eşleri ve çocukları ...187
Sultan Fatih’in sofrası ...190
Fatih Sultan Mehmet’in iç dünyası ...193
Kendi dilinden Fatih ...194
İdeal insanı Fatih ...196
Fatih ve bilim dünyası ...197
Fatih ve Batı kültürü ...200
Kültür hamlesi ...203
Fatih’in okulları ...204
Saray üniversitesi: Enderun...206
Fatih ve Rönesans ...207
Fatih ve şiir ...210
Fatih’in devlet idaresi ...215
İç siyaseti ve ekonomi politikası ...217
Fatih ve azınlıklar ...219
V. BÖLÜM: HATIRALAR NÜKTELER 221 Şehzade Mehmet’i ağlatan haber ... 223
Fatih’in hocası ... 224
Rum’un hilesinden sakının!.. ... 224
Bâtıl inançlar ... 225
Bellini’nin sorusu ... 226
Samimiyet ... 226
Gönülden saygı ... 227
Üç saman çöpü ... 227
Fatih’in üniversite sınavı ... 228
Sır ... 229
Bize dua etsin ... 229
Diğer kardeşler ... 230
Nereden biliyorsun? ... 230
Öyle ise say!.. ... 231
Hacıların şikâyeti ... 232
Fatih ve Uzun Hasan ... 232
Vezirlik ve kemalât ... 233
İnançlara saygı farkı ... 234
Yavuz ve Fatih ... 235
Fatih’e Horasan’dan mektup ... 235
VI. BÖLÜM: FATİH DEVRİ KRONOLOJİSİ ve İSİMLER SÖZLÜĞÜ Fatih devri kronolojisi ...241
Fatih devri özel isimler sözlüğü ...246
İstanbul’u kimler kuşattı? ...256
Fatih’in vakfiyesi ...258
KAYNAKLAR ...262
içindekiler içindekiler
“Konstantiniye (İstanbul) elbette feth olunacaktır.
Ne güzel kumandandır o kumandan ve ne mutlu askerdir o askerler”
—Hz. Peygamber (asm.)*
* Ahmed ibni Hanbel, Müsned, c.4, s.335. Hakim, Müstedrek-Cami ussagir, c.3, s.262.
