İSTANBUL DA ÖĞRENCİ OLMAK SORUNLAR

İSTANBUL’DA

SOSYAL İŞLER

ÖĞRENCİ

OLMAK ^{SORUNLAR AVANTAJLAR}

Yüz yüze eğitime uzun bir ara verildikten sonra İstanbul’da okuyan üniversite öğrencileri tekrar şehre gelmeye başladı.

Bu ay yüz yüze eğitime başlayacak olan

üniversite öğrencilerini İstanbul’da ne gibi

problemler bekliyor?

İSTANBUL’DA ÖĞRENCİ OLMANIN SORUNLARI VE AVANTAJLARI

İstanbul eğitim alanında Türkiye’nin en önde gelen şehirlerinden biriyken, Covid-19 salgınıyla beraber bu özel- liği yıpranmaya başlamıştı. Yüz yüze eğitime uzun bir ara verildikten sonra İstanbul’da okuyan üniversite öğren- cileri tekrar şehre gelmeye başladı. Bu ay yüz yüze eğitime başlayacak olan üniversite öğrencilerini İstanbul’da ne gibi problemler bekliyor, bu problem- lere ne gibi çözüm önerileri getirilebilir ve bunun yanı sıra İstanbul’da üniversi- te öğrencisi olmanın avantajları neler- dir gibi soruları bu raporda tespit edip cevaplamaya çalıştık. Bu sorular genel olarak üç başlıkta açıklanabilir: ulaşım, kalacak yer/konaklama ve güvenlik.

İSTANBUL’DA OKUMANIN DEZAVANTAJLARI

ULAŞIM

Ulaşım İstanbul’un en büyük prob- lemlerinden biri olduğu için doğal olarak burada okuyan öğrencile- rin de problemleri arasında ilk üçte yer almaktadır. Bu bağlamda ulaşım maliyeti geçen senenin ücretlendir- mesine göre %15’lik bir artış göster- mektedir. İETT’nin son fiyatlandırma verilerine göre bir aylık öğrenci kartı abonman fiyatı 57.50 TL olurken İstan- bul Kart tek geçiş fiyatı 1.96 TL olmuştur.

KALACAK YER/KONAKLAMA

T.C İstanbul Valiliği’nin verilerine göre İstanbul, Türkiye’deki üniversite- lerin %29,61’ine ev sahipliği yapmak- tadır. Bu, doğal olarak İstanbul’daki öğrenci yurtlarına olan talebin diğer il- lere oranla daha fazla olmasına sebep olmaktadır. Peki, bu böyleyken İstan- bul’daki yurt sayısı ne kadardır ve yurt fiyatları asgari ücretle geçinen bir ai- lenin karşılayabileceği düzeyde midir?

YURT SAYISI

İstanbul’da toplam 105 özel ve 25 devlet yurdu olmak üzere toplam 130’a yakın yükseköğretim yurdu bulunmak- tadır. Bunlardan kız öğrenci yurt sayısı özeller arasında 67 ve devlet yurtları arasında 17’dir. Erkek öğrenci yurt sa- yısı ise özeller arasında 38, devlet yurt- ları arasında 8 olarak görülmektedir.

Kız öğrenci yurtlarının erkek öğren- ci yurtlarına göre sayıca fazla olması toplumun kültürel yapısıyla veya bü- yük şehirde olmanın getirdiği güven- lik kaygısıyla açıklanabilir. Özellikle kız çocuğunu Anadolu’dan İstanbul gibi büyük bir şehre üniversite okuma- ya gönderen aileler her şeyden önce güvenebileceği bir yer bulma konu- sunda daha titiz davranabilmektedir.

Yurt sayısının sayıca fazla olma- sı, bu yurtların yönetmeliklere uygun olup olmadığıyla alakalı denetimlerin de aksamasına sebep olabilmektedir.

Öğrencilerin güvenli bir şekilde konakla- yabileceği düzeyde düzenlenen yönet- meliklerin, pratikte pek de uygulanma- dığı artık şüphe olmaktan çıkıp herkesin bildiği bir gerçek haline dönüşmektedir.

Örneklendirmek gerekirse, geçen senenin Mayıs ayında Esenyurt Cum- huriyet Mahallesi Hürriyet Caddesi’nde bulunan Gençlik ve Spor Bakanlığı İs- tanbul İl Müdürlüğü’ne bağlı Esenyurt Kız Öğrenci Yurdu’nun çatısında yangın çıktı. Bu yangında kimse zarar görme- miş olsa bile öğrenci yurtlarının güven- liği, yönetmeliklere uygun olup olmadığı ve buna benzer durumların tekrar ya- şanıp yaşanmayacağıyla alakalı akıl- larda soru işareti bırakmaya yetmiştir.

Öğrenciler ve veliler buna benzer endişelerini gidermiş olsalar bile ge- riye yurt maliyetlerinin karşılanma- sı gibi bir sorun ortaya çıkmaktadır.

MALİYET

İstanbul’daki yurt fiyatları en dü- şük 9.000TL ile en yüksek 68.000TL arasında değişmektedir. Ortalama düzeyde bir yurt fiyatı ise 15-20 bin TL civarındadır. Bu fiyatların, açlık ve yoksulluk sınırında yaşayıp öğren- ci okutmak zorunda olan aileler için oldukça fazla olduğu görülmektedir.

Buna ek olarak, İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü’nün 2020 Ocak ayında yaptığı araştırmaya göre genç- lerin temel olarak kredi kartı, ev kredi-

si ve Kredi Yurtlar Kurumu’ndan alınan öğrenci kredileri gibi borçlara sahip olduğu gözlemlenmiştir. Bu durum gençlerin gelecek planlarını etkilemek- tedir. Katılımcıların bazılarının fatura- larını ödemekte zorlandıkları ve öde- meyi aksattıkları da tespit edilmiştir.

Yukarıdaki veriler ve araştırma so- nuçları açıkça gösteriyor ki artık İstan- bul’da okuyabilmek en başta ekonomik ve sınıfsal bir mesele haline gelmiştir.

Fakat insanlar çocuklarını İstanbul’da okutacak düzeyde ekonomik refaha sa- hip olsalar bile geriye güvenlik gibi ha- yati bir meseleyle baş başa kalmaktadır.

GÜVENLİK

İstanbul bir metropol olduğu için suç oranları diğer illere kıyasla daha fazla olmaktadır. Bu da güvenlik açı- sından insanların, dolayısıyla bu şehre üniversite okumaya gelen öğrencilerin daha tedirgin olmasına sebebiyet ver- mektedir. Bu bağlamda İstanbul’daki suç/şiddet vakalarıyla alakalı çalışma yapan vakıfların, yerel ve ulusal med- yayı günü gününe izleyerek oluşturdu- ğu 2020 yılı istatistiklerine göre; Türkiye genelinde 3 bin 682 silahlı olay basına yansımıştır… Bu veriye göre 441 silahlı şiddet olayıyla İstanbul, Marmara böl- gesinde ve diğer bölgelerle kıyaslan- dığında birinci sırada yer aldı. Peki, bu böyleyken güvenlik güçleri şehrin gü- venliğini sağlamada yeterli oluyor mu?

Dünyanın üç büyük kredi derece- lendirme kuruluşundan biri olan Fit- chSolutions’ın 2021 yılı üçüncü çeyrek Türkiye Suç ve Güvenlik Risk Raporu’na göre Türkiye, Polis Gücünün Kabiliyeti kategorisinde 100 üzerinden 47,1 orta puan alarak bölgedeki 12 ülke ara- sında dokuzuncu, 201 ülke arasında 104. sırada yer alıyor. Bu veri Türkiye geneli bir değerlendirmeye işaret et- mektedir. Fakat, bir üst paragrafta Türkiye’deki suç ve şiddet olaylarının ağırlıklı olarak İstanbul’da yaşandığı bilgisi göz önünde bulundurulduğunda İstanbul’un, üniversite okumaya ge- len öğrencilere pek de güvenli bir or- tam sağlamadığı tespit edilmektedir.

İSTANBUL’DA YARI ZAMANLI İŞ KOŞULLARI

İstanbul nüfusu ve ekonomisi itiba- riyle öğrencilerin kolaylıkla yarı zamanlı iş bulabildiği bir şehir olma özelliği taşı- yor. Bu sebeple çoğu üniversite öğren- cisi okul masraflarını karşılayabilmek adına İstanbul gibi büyük şehirlerde okumayı tercih ediyor. Fakat bu durum İstanbul’da okuyan gençlerin güvence- siz ve kayıt dışı çalışmasına sebep oluyor.

İstanbul Planlama Ajansı’nın 12-26 Mayıs 2021 tarihleri arasında Telefon Destekli Anket (CATI) yöntemi kullanıla- rak 3’te 2’si 18-35 yaş arası olan katılım- cılarla yaptığı araştırmaya göre güven- cesiz çalışanların %49,3’ü fazla mesai ücreti alamadığını ifade etti. %45 inden fazlasının eğitimini aldığı işin dışında

başka bir mesleği olduğu sonucu ortaya çıktı. Katılımcıların geleceğe dair umut- ları ise 10 üzerinden 4,4 olarak ölçüldü.

İSTANBUL’DA OKUMANIN AVANTAJLARI

İstanbul’da okumanın dezavan- tajları olduğu gibi avantajları da bulunmaktadır. Bunlar genel ola- rak iki başlıkta incelenmelidir; Sos- yal Aktiviteler ve Mesleki Etkinlikler.

SOSYAL AKTİVİTE

İstanbul birçok kültür-sanat etkinli- ğine, sivil toplum kuruluşuna ve çeşitli sosyal gruplara ev sahipliği yapmakta- dır. Anadolu’nun farklı yerlerinden gelen öğrenciler bu etkinliklere ve oluşumlara katılarak kendi öz kimliklerinin ve vizyon- larının üzerine şehirli birer yurttaş ol- mak gibi yeni bir kimlik eklemektedirler.

MESLEKİ ETKİNLİKLER

İstanbul öğrenciler açısından mesleki anlamda birçok fırsatın bu- lunduğu bir şehirdir. Yılın belirli dö- nemlerinde düzenlenen seminerler vesilesiyle öğrenciler mesleki anlam- da çevre edinip iş hayatlarını kolay- laştıracak bağlantılar kurabilmektedir.

Buna ek olarak üniversitelerin res- mi kurumlar, iş çevreleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla olan ortaklık ve işbirlik- leri, öğrencilerin avantajına olan bir durum olarak örneklendirilmektedir.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

İstanbul’da üniversite okumanın dezavantajlarını ulaşım, kalacak yer ve güvenlik başlıkları altında inceledik. Bu üç başlıkta incelenen problemlere karşı geliştirilebilecek çözüm önerileri de yine aynı öncelik sırasıyla incelenmelidir.

ULAŞIM

İstanbul’da ulaşım fiyatlarını Büyük Şehir Belediyesine bağlı Ulaşım Koor- dinasyon Merkezi (UKOME) belirlemek- tedir. UKOME, Büyükşehir Belediyesinin sorumluluk alanları içerisinde olan tüm bölgelerde ulaşım ile alakalı tüm servis minibüsü, taksi, dolmuş ve otobüs da- hil olmak üzere toplu taşıma araçları ile ilgili kararların alınmasına, planlama yapmaya, yürürlüğe sokmaya ve koor- dinasyon sağlama anlamında tek yetkili birimdir. Bu bağlamda öğrenciler, üni- versite kulüplerinde, ilgili sivil toplum ku- ruluşlarında ve derneklerinde bir ara- ya gelerek ortak bir söylem geliştirerek İBB’nin karar alım süreçlerine prosedü- re uygun olarak müdahil olmalıdırlar.

KALACAK YER/KONAKLAMA

Kalacak yer ve konaklama konusun- da genel olarak kira/yurt fiyatlarının pa- halı olması ve yurtların öğrencilerin ya- şayabileceği şartlara uygun olmaması gibi problemler göze çarpmaktadır.

Birinci problem, öğrencilerin kendi aralarında örgütlenip kira- yı paylaşması şeklinde çözülebilir.

Buna ek olarak bilet satışı ve ula- şım ücretlerinde öğrenci tarifesi ol- duğu gibi ev kiralarken de benzer bir uygulamaya gidilmesi için ilgili ku- rum ve kuruluşlara baskı yapılmalıdır.

İkinci problemin ise yönetmeliğe uy- gun olmayan yurtların ilgili kurumlara bildirilmesiyle ilgilenen gönüllü avukat- larla iletişime geçilip yurtlara hukuki/ya- sal baskı yapılması yoluyla çözülmelidir.

GÜVENLİK

Güvenlikle alakalı öğrencilerin ini- siyatif alıp bu probleme doğrudan müdahil olmasını ve bir çözüm üret- mesini bekleyemeyiz. Ancak öğren- ciler suç mağdurlarının korunma- sıyla alakalı rol üstlenen sivil toplum kuruluşlarında aktif rol almalı ve katı- lım göstermelidirler. Sivil toplum kuru- luşlarının toplumsal sorunlara çözüm üretmek ve bu çözümlerin yasalaşma- sını sağlamak gibi bir işlevi olduğu her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.

KAYNAKÇA

https://www.ipa.istanbul/yayinlar/indir/34 https://d4b693e1-c592-4336-bc6a- 36c134d6fb5e.filesusr.com/ugd/c80586_

da3b8ef31e414cbeba0d83a2eee60639.

pdf