VERGİ İADESİ HAKKINDA KANUNUN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞ HÜKÜMLERİ

(1)

VERGİ İADESİ HAKKINDA KANUNUN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞ HÜKÜMLERİ

Kanun Numarası : 2978 Kabul Tarihi : 2/2/1984

Yayımlandığı R. Gazete : Tarihi : 8/2/1984 Sayı :18306 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 23 Sayfa : 21

1 – 27/2/1985 tarih ve 3158 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: 1,3,4)

Madde 1 – (2/2/1984 tarih ve 2978 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Tam mükellefiyete tabi olup ücret geliri elde edenler; emekli, dul ve yetim maaşı alanlar ile bunların eş ve çocukları ve bakmakla yükümlü oldukları kimse lerin; gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesi ile vergiden muaf tutulmuş kurumlar dahil), her bir vesika tutarının 1.000 liradan az olmadığının tevsik edilmesi kaydıyla aşağıda belirtilen mal ve hizmet alımları vergi iadesine tabi tutulur.

a. Dayanıklı tüketim malları alımları,

b. Yiyecek, içecek giderleri (sigara ve alkollü içkiler hariç), c. İkamet edilen konuta ait yakacak giderleri,

d. Giyim giderleri,

e. Sosyal güvenlik kurumları veya işverenler tarafından karşılanmayan sağlık giderleri, f. Eğitim ve öğretim, anaokulu, kreş giderleri,

g. Vekalet ücretleri.

Yukarıda sayılan mal ve hizmet alımları fatura, serbest meslek makbuzu, fatura yerine geçen işletme vergisine ait perakende satış vesikası, kamu idare ve müesseseleri tarafından verilen belgeler ve birden fazla bağımsız bölümü muhtevi binalarda münhasıran ortak yakacak giderlerinden müstakil birim başına isabet eden gideri gösteren belgelerle tevsik edilir.

Vergi iadesi konusuna, giren mal ve hizmet çeşitlerini tespit etmeye, bunların kapsamını genişletmeye ve daraltmaya, birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan tam mükellefleri kanun kapsamına almaya ve kapsam dışına çıkarmaya, iade usul ve esaslarını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Madde 3 – (2/2/1984 tarih ve 2978 sayılı Kanunun hükmüdür.) Vergi iadesi aylık olarak hesap edilir.

Hesaplama 2 nci madde hükmü dikkate alınarak mal ve hizmet alımları tutarına aşağıdaki oranların uygulanması suretiyle yapılır.

(2)

1266

30.000 liraya kadar olan mal ve hizmet alımları için % 10, 30.000 lira ila 100.000 lira arasındaki mal ve hizmet alımları için, 30.000 liraya kadar % 10, aşan kısım için % 5,

100.000 lirayı aşan mal ve hizmet alımları için: 100.000 liraya kadar % 6,5, aşan kısım için % 2,

Bu maddede yazılı tutarları ve oranları bir misline kadar artırmaya veya artırılmış tutar ve oranları yukarıda yazılı sınırlara kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Madde 4 fıkra dört, beş, altı ve dokuz – (2/2/1984 tarih ve 2978 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Vergi iadesinin ödenmesinde üçer aylık dönemler esas alınır. Birinci dönem Ocak - Mart aylarını, ikinci dönem Nisan - Haziran aylarını, üçüncü dönem Temmuz - Eylül aylarını, dördüncü dönem Ekim - Aralık aylarını kapsar.

Vergi dairesi, bir dönemin Vergi İade Beyannamelerine göre çıkan iadeyi, dönemi takip eden ikinci ayda işverene öder.

İşverenlerce alınan vergi iadesi, iadenin alındığı tarihten itibaren en geç on gün içinde hak sahiplerine nakten ödenir.

Bu süre içinde ödenmeyen Vergi iadeleri müteakip ilk işgününde vergi dairelerine geri verilir. Bu suretle ödenemeyen vergi iadeleri altı ay içinde başvurmaları şartıyla ücretlilerin kendilerine veya kanuni mirasçılarına yapılır.

Götürü usulde vergilendirilen ücretliler bir ödeme dönemine ait vergi iadesi için ertesi ödeme döneminin ilk ayında mal ve hizmet alımlarına ait vesikalar ve bir Vergi İade Beyannamesi ile birlikte bağlı oldukları vergi dairesine başvururlar.

İade edilecek meblağ vergi dairesince hesaplanır ve takip eden ay içinde ücretliye ödenir.

2 – 4/12/1985 tarih ve 3239 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri:

(Madde numaraları: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7)

Madde 1 fıkra bir ilk parafraf – (27/2/1985 tarih ve 3158 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Tam mükellefiyete tabi olup ücret geliri elde edenler, emekli, malüliyet, dul ve yetim maaşı alanlar ile bunların eş ve çocukları ve bakmakla yükümlü oldukları kimselerin; kamu idare ve müesseseleri, gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi mükelleflerinden (Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesi ile vergiden muaf tutulmuş kurumlar dahil) aşağıda yazılı mal ve hizmet alımları vergi iadesine tabi tutulur.

Vergi iadesine esas alınacak tutar, mal ve hizmet alımlarının gerçekleştiği ayda elde edilen net ücret gelirini aşamaz.

Gerçek ücretlerde net ücret geliri, vergiye tabi olsun olmasın ücret toplamından emekli aidatı, Sosyal Sigorta primleri, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve benzeri kamu kurumları için yapılan kesintiler ve vergiler düşüldükten sonra kalan tutardır.

Götürü ücretlerde net ücret geliri, hizmet erbabının götürü olarak tespit olunan safi ücretinden tarh edilen gelir vergisi indirildikten sonra kalan tutarın onikide biridir.

(3)

Madde 3 – (27/2/1985 tarih ve 3158 sayılı Kanunun hükmüdür.) Vergi iadesi aylık olarak hesap edilir.

Vergi iadesi, 2 nci madde hükmü de dikkate alınarak mal ve hizmet alımları tutarına;

25 000 liraya kadar % 20,

50 000 liranın; 25 000 lirası için % 20, aşan kısmına % 15,

100 000 liranın; 50 000 lirası için % 17,5 aşan kısmına % 10,

100 100 liradan fazlasının; 100 000 lirası için % 13,75, aşan kısmına % 5, Nispeti uygulanarak hesaplanır.

Bu maddede yazılı tutarları iki misline kadar, oranları ise yarısına kadar artırmaya, artırılmış tutar veya oranları yukarıda yazılı sınırlara kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Gerçek ücret geliri elde eden hizmet erbabı bir aylık mal ve hizmet alımlarına dair vesikaları ve bunların dökümünü gösteren bir bildirimi ertesi ayın ilk yedi günü içerisinde ücretleriyle ilgili gelir vergisi tevkifatını yapmakla sorumlu olan gerçek veya tüzelkişilere bildirirler.

Sorumlu işveren ücretlinin beyanlarını esas alıp azami sınır ve oranlar hakkında bu Kanunda yer alan hükümleri gözönünde bulundurarak hak edilen iade tutarını hesaplar.

İşveren bütün ücretlilerinin bir ay içinde hak ettikleri toplam vergi iadesini bir "Vergi iade Beyannamesi" ile ertesi ayın yirminci günü akşamına kadarmuhtasar beyannamelerini verdiği vergi dairesine bildirir.

Fıkra dört, beş ve altı – (27/2/1985 tarih ve 3158 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Vergi iadesinin ödenmesinde aylık dönemler esas alınır. Şu kadar ki, sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar için vergi iadesinin ödenmesinde üçer dönemler esas alınır. Birinci dönem Ocak - Mart aylarını, ikinci dönem Nisan - Haziran aylarını, üçüncü dönem Temmuz - Eylül aylarını, dördüncü dönem Ekim - Aralık aylarını kapsar. Vergi iadesinin ödeme dönemlerini bir aydan az olmamak üzere, çalışan ücretli sayısını da dikkate almak kaydıyla işyeri itibariyle tespite Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu yetki, sosyal güvenlik kurumlarından aylık bağlananlar için de aynı şekilde kullanılabilir.

Vergi Dairesi, bir dönemin vergi iade beyannamesine göre çıkan iadeyi, vergi iade beyannamesinin verildiği tarihten itibaren beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar işverene öder.

İşverenlerce hesaben veya nakden alınan vergi iadesi, iadenin alındığı tarihten itibaren en geç on gün içinde hak sahiplerine nakden ödenir. Bu süre içinde ödenmeyen vergi iadeleri müteakip ilk işgününde vergi dairelerine geri verilir. Bu suretle ödenmeyen vergi iadeleri vergi iade dönemini takip eden altı ay içinde başvurmaları şartıyla ücretlilerin kendilerine veya kanuni mirasçılarına vergi dairlerince ödenir.

İşverenlerin vergi iadesi ile ilgili işlemleri ölüm, iflas, tasfiye ve mücbir sebeplerle yerine getirememeleri veya bu Kanundan doğan mükellefiyetlerini zamanında ve tam olarak yerine getirmemeleri sebebiyle hak sahiplerinin alamadığı vergi iadeleri altı ay içinde başvurmaları şarttıyla kendilerine ödenir.

Genel bütçeye dahil dairelerde çalışan ücretlilerin vergi iadesi ilgili dairelerce, emekli, dul ve yetimlerin vergi iadesi ise maaş aldıkları sosyal güvenlik kurumlarınca gerçekleştirilir.

(4)

1268

(27/2/1985 tarih ve 3158 sayılı Kanunun hükmüdür.) Götürü usulde vergilendirilen ücretliler, bir ödeme dönemine ait vergi iadesi için ertesi ödeme döneminde mal ve hizmet alımlarına ait vesikalar ve bir vergi iade beyannamesi ile birlikte bağlı oldukları vergi dairesine başvururlar. İade edilecek meblağ vergi dairesince hesaplanır. ve takip eden ay içinde ücretliye ödenir.

Vergi iadesine ait bildirimler ile Vergi İade Beyannamesinin şekli ve muhtevasına ait hususlar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir.

Madde 5 fıkra iki – (2/2/1984 tarih ve 2978 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Bu Kanunun uygulanmasında sosyal güvenlik kurumları da işveren olarak kabul edilir.

Aşağıdaki hallerden birisiyle haksız yere vergi iadesine sebebiyet verilmesi durumunda, iade edilen bu meblağ üç kat cezası ile birlikte müsebbiplerinden geri alınır.

a. Vergi iadesine hak kazananların bilerek sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı vesikalar kullanmaları veya vesikaları tahrif etmeleri;

b. İşverenlerin gerçek dışı Vergi İade Beyannamesi düzenlemeleri;

c. İşverenlerin azami sınır ve oranlar konusundaki hükümlere aykırı olarak iade hesaplamaları;

d. Beşinci madde hükmüne uyulmaması;

e. İşverenlerin ücretliye ödemedikleri vergi iadesini süresinde vergi dairsine yatırmamaları;

Halinde bu tutarlar üç kat cezası ile birlikte geri alınır.

Bu Kanundan doğan mükellefiyetlerini zamanında ve tam olarak yerine getirmeyen işverenlere, vergi dairesince o işverene ait işyerleri ücretlilerine ödenen meblağın iki katı tutarında ceza kesilir.

Birinci fıkranın (a) bendinde açıklanan fiillerin tekerrürü halinde vergi iadesine hak kazananlar vergi iadesi hakkından bir daha faydalandırılmaz.

İşveren veya vergi iadesine hak kazananlarca bu Kanun hükümlerine göre vergi dairesine geri verilmesi gereken vergi iadesinin ve ödenmesi gereken cezaların tahsilinde Amme Alacaklarının tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

3 – 26/12/1993 tarih ve 3946 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.(Madde numarası:1)

Madde 1 son fıkra – (27/2/1985 tarih ve 3158 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Vergi iadesi konusuna giren mal ve hizmet çeşitlerini tespit etmeye yukarıda yazılanlar dahil kapsamı genişletmeye ve daraltmaya,birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan tam mükellefleri kanun kapsamına almaya ve kapsam dışına çıkarmaya iade usul ve esaslarını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.⁽¹⁾

——————————

(1) Bakanlar Kurulunun bu yetkisini kullandığı 85/10181 sayılı Kararı için 26/12/1985 tarih ve 18970 sayılı, 28/12/1988 tarih ve 88/13641 sayılı Kararı için 30/12/1988 tarih ve 20035 sayılı,89/14387 sayılı Kararı için 16/8/1989 tarih ve 20254 sayılı,23/11/1990 tarih ve 90/1183 sayılı Kararı için 31/1/1991 tarih ve 20772 sayılı,9/8/1991 tarih ve 91/2113 sayılı Karar için de 11/9/1991 tarih ve 20988 sayılı Resmi Gazetelere bakınız

(5)

4 – 9/4/2003 tarih ve 4842 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.(Madde numarası:3)

Madde 3 – (4/12/1985 tarihli ve 3239 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Vergi iadesi aylık, yıllık veya dönemsel olarak hesap edilebilir. Vergi iadesi, 2 nci madde hükmü de dikkate alınarak mal ve hizmet alımları tutarına,

Orijinal Uygulanan Oran Oran 30 000 (60.000) liraya kadar %20, (%10) 60 000 (l20.000) liranın; 30 000(60.000) lirası için %20, (% l0)

aşan kısmına %15, (%20) 100 000 (200.000) liranın; 60 000 (120.000) lirası için % 17.5,

(%15) aşan kısmına %10, (%12) 100 000 (200.000) liradan fazlasının; 100.000 (200.000) lirası

için %14.5 (%13.8) aşan kısmına %5, (%5) Nispeti uygulanarak hesaplanır.

Bu maddede yazılı tutarları iki katına kadar artırarak veya kanuni hadlerinin yarısına kadar azaltarak, oranları ise yarısına kadar artırarak veya azaltarak yeniden tespit etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu yetki; tutarların veya oranların her birinin ayrı ayrı veya topluca artırılıp veya azaltılması, faaliyet kolları, iş nev'ileri veya mükellef grupları veya vergi iadesine konu harcama kalemleri itibariyle farklı bir şekilde de kullanılabilir.

Bu maddede yazılı veya Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden tespit edilecek tutar ve oranlarda bir değişiklik yapmadan, aylık tutarları yıllık olarak veya vergi iadesinin dönemine uygun bir şekilde tespit etmeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

5 – 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.(Madde numarası:3,4)

Madde 3 fıkra iki ve son– (9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Bu maddede belirtilen nispeti; yarısına kadar artırarak yeniden tespit etmeye, faaliyet kolları, iş nevileri veya mükellef grupları veya vergi iadesine konu harcama kalemleri itibariyle farklı bir şekilde belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Bu maddede yazılı veya Bakanlar Kurulu kararı ile yeniden tespit edilecek nispette bir değişiklik yapmadan, aylık tutarları, yıllık olarak veya vergi iadesinin dönemine uygun bir şekilde tespit etmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Madde 4 fıkra iki son cümle- (9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Bu dönemleri bir aydan az olmamak üzere yeniden tespit etmeye ve vergi iadesinden mahsup edilmek üzere avans olarak ödeme yaptırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.⁽¹⁾

__________________

(1) Bu fıkranın son cümlesi "Bu dönemleri bir aydan az olmamak üzere yeniden tespit etmeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir" iken, 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

(6)

1268-2

6 – 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış olan Kanunun tüm hükümleri.

Amaç ve Kapsam :

Madde 1 – (Değişik: 27/2/1985 - 3158/1 md.)

(Değişik : 4/12/1985 - 3239/83 md.) Tam mükellefiyete tabi olup, ücret geliri elde edenler, ticari, zirai (küçük çiftçi muaflığından yararlananlar dahil) veya mesleki kazançları nedeniyle gelir vergisine tabi olan mükellefler, emekli, maluliyet, dul ve yetim maaşı alanlar ile bunların eş, çocuk ve bakmakla yükümlü oldukları kimselerin; kamu idare ve müesseseleri, gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi mükelleflerinden (Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesi ile vergiden muaf tutulmuş kurumlar dahil) aşağıda yazılı mal ve hizmet alımları vergi iadesine tabi tutulur.

a) Dayanıklı tüketim malları alımları,

b) Yiyecek içecek giderleri (sigara ve alkollü içkiler hariç), c) İkamet edilen konuta ait yakacak giderleri,

d) Her türlü giyim giderleri,

e) Sosyal güvenlik kurumları veya işverenler tarafından karşılanmayan sağlık giderleri, f) Eğitim ve öğretim, anaokulu, kreş giderleri,

g) Vekalet ücretleri,

h) Mesken olarak kullanılan konutların kira bedelleri, i) Ulaştırma giderleri.

Yukarıda sayılan mal ve hizmet alımları, fatura, serbest meslek makbuzu, kamu idare ve müesseseleri tarafından verilen belgeler ve birden fazla bağımsız bölümü muhtevi binalarda münhasıran ortak yakacak giderlerinden müstakil birim başına isabet eden gideri gösteren belgelerle tevsik edilir.

Belirtilen bu belgeler dışında vergi iadesine konu harcamaları tevsik edici belgeleri ve bu belgelerde yer alması gereken bilgileri tayin ve tespite Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

(Değişik : 26/12/1993 - 3946/37 md.) Vergi iadesinden yararlanacak olanlar ile vergi iadesine tabi tutulacak mal ve hizmet alımlarını yukarıda belirtilenlerle sınırlı olmaksızın tespit etmeye,kapsama almaya veya kapsam dışına çıkarmaya, vergi iade usul ve esaslarını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. ⁽²⁾

İadeye esas alınacak harcama ve gelir tutarı:

Madde 2 – (Değişik : 4/12/1985 - 3239/84 md.)

Vergi iadesine esas alınacak harcama tutarı, mal ve hizmet alımının gerçekleştiği ayda elde edilen net geliri aşamaz.

Ticari veya mesleki kazançları nedeniyle vergi iadesinden yararlanacak olan gelir vergisi mükelleflerinin net gelirleri, yıllık beyanname ile bir önceki yıl beyan edilen matrahın ticari veya mesleki kazanca isabet eden kısmından, kazanç ve ücretleri götürü usulde vergilendirilen mükelleflerde de, vergi karnelerinde yer alan vergi matrahından, hesaplanan gelir vergisi düşüldükten sonra kalan miktarın onikide biridir. Yıllık beyannameye dahil edilmiş gelir unsurlarından herhangi birisi nedeniyle daha önce yıl içinde vergi iadesinden yararlanılmış ise, bu tutar net gelirin hesaplanmasında nazara alınmaz.

——————————

(1) Bu başlık 4/12/1985 tarih ve 3239 sayılı Kanunun 82 nci maddesiyle değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(2) Vergi iadesinden yararlanacak olanları belirleyen 1/4/1994 tarih ve 94/5372 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı için 5/4/1994 tarih ve 21896 sayılı Resmi Gazete'ye bakınız.

(7)

1268-3

Gerçek ücretlerde net ücret geliri, vergiye tabi olsun veya olmasın ücret toplamından emekli aidatı, Sosyal Sigorta primleri, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve benzeri kamu kurumları için yapılan kesintiler ve vergiler düşüldükten sonra kalan kısımdır.

Satış hasılatları üzerinden vergi tevkifatı yapılan çiftçilerin net gelirleri ise, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre, vergi tevkifatına esas olan satış hasılatı üzerinden öncelikle % 70 gider payı, bilahare tevkif suretiyle kesilen vergi düşüldükten sonra kalan kısımdır.

Hesap ve oranlar:

Madde 3 – (Değişik: 9/4/2003-4842/30 md.)

Vergi iadesi aylık, yıllık veya dönemsel olarak hesap edilebilir. Vergi iadesi,

2 nci madde hükmü de dikkate alınarak mal ve hizmet alımları tutarına % 5 nispeti uygulanarak hesaplanır.

(Değişik ikinci fıkra: 25/12/2003-5035/19 md.) Bu maddede belirtilen nispeti % 50 oranında artırmaya ve tekrar kanuni orana kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

(Mülga son fıkra: 25/12/2003-5035/19 md.) Vergi iadesinin usul ve esasları:

Madde 4 – (Değişik : 4/12/1985 - 3239/86 md.) Vergi iadesi aşağıdaki usul ve esaslar dahilinde yapılır.

a) Gerçek ücret geliri elde eden hizmet erbabınca, bir aylık mal ve hizmet alımlarına dair vesikalar ve bunların dökümünü gösteren bir bildirim ertesi ayın ilk yedi günü içerisinde ücretleriyle ilgili gelir vergisi tevkifatını yapmakla sorumlu olan gerçek veya tüzelkişilere bildirilir.

Sorumlu işverenler, ücretlinin bildirimini esas alıp azami sınır ve oranlar hakkında bu Kanunda yer alan hükümleri gözönünde bulundurarak hak edilen iade tutarını hesaplar.

İşverenler ücretlilerinin bir ay içinde hak ettikleri toplam vergi iadesini, "Vergi İade Beyannamesi" ile ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar muhtasar beyannamelerini verdikleri vergi dairesine bildirir.

Genel bütçeye dahil dairelerde çalışan ücretlilerin vergi iadesi dairelerince yapılır.

b) Emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların vergi iadesi, sosyal güvenlik kurumlarınca yapılır.

c) Kazançları ve ücretleri götürü usulde tespit edilen mükellefler, bir ödeme dönemine ait vergi iadesi için, ödeme dönemini takip eden ay içinde mal ve hizmet alımlarına ait vesikalar ve bu vesikalara göre düzenledikleri "Vergi iade Beyannamesi" ile birlikte bağlı oldukları vergi dairesine başvururlar. İade edilecek meblağ, vergi dairelerince hesaplanarak beyannamenin verildiği ayı takip eden ay içinde hak sahiplerine ödenir.

d) Satış hasılatları üzerinden vergi tevkifatı yapılan çiftçiler, bir ödeme dönemine ait mal ve hizmet alımlarına dair vesikalar ve bunların dökümünü gösteren bir bildirimi dönemi takip eden ay içinde, satış hasılatları üzerinden vergi

tevkifatını yapan sorumlu gerçek veya tüzelkişilere bildirirler. Sorumlu gerçek veya tüzel kişiler, çiftçilerin bildirimlerini esas alıp, azami sınır ve oranlar hakkında bu Kanunda yer alan hükümleri gözönünde bulundurarak hak edilen iade tutarını hesaplar.

(8)

1268-4

Sorumlu gerçek veya tüzel kişiler, kendilerine vergi iade bildirimi veren çiftçilerin bir ödeme dönemine ait hak ettikleri toplam vergi iadesini "Vergi iade Beyannamesi" ile bildirimin verildiği ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar muhtasar beyannamelerini verdikleri vergi dairelerine bildirirler.

e) Ticari veya mesleki kazançları gerçek usulde tespit edilen mükellefler, bir ödeme dönemine ait vergi iadesi için, ödeme dönemini takip eden ay içinde mal ve hizmet alımlarına ait vesikalar ve bu vesikalara göre düzenledikleri "Vergi İade Beyannamesi" ile birlikte yıllık gelir vergisi beyannamelerini verdikleri vergi dairesine başvururlar, iade edilecek meblağ, beyannamenin verildiği ayı takip eden ay içinde hak sahiplerine ödenir.

Vergi iadesi; gerçek usulde tespit edilen ücret geliri elde eden hizmet erbabı ile ücretleri götürü usulde tespit edilen hizmet erbabı için aylık, sosyal güvenlik kurumlarından aylık alanlar için üçer aylık (Birinci dönem Ocak - Mart aylarını, ikinci dönem Nisan - Haziran aylarını, üçüncü dönem Temmuz - Eylül aylarını, dördüncü dönem Ekim - Aralık aylarını kapsar.), kazançları götürü usulde tespit edilen ticarat ve serbest meslek erbabı için ikişer aylık, (Ocak ve Şubat ayları, Mart ve Nisan ayları, Mayıs va Haziran ayları, Temmuz ve Ağustos ayları, Eylül ve Ekim ayları, Kasım ve Aralık Ayları birer dönem sayılır.), ticari ve mesleki kazançları gerçek usulde tespit edilen mükellefler için aylık, çiftçiler için de dörder aylık (Birinci dönem Ocak-Nisan aylarını, ikinci dönem Mayıs - Ağustos aylarını, üçüncü dönem Eylül - Aralık aylarını kapsar.) dönemler halinde yapılır. (Değişik cümle: 25/12/2003-5035/20 md.) Bu dönemleri bir aydan az olmamak üzere yeniden tespit etmeye, vergi iadesinden mahsup edilmek üzere avans olarak ödeme yaptırmaya, vergi iade nispetini geçmemek üzere iade nispetinden ayrı olarak avans oranı belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. (Ek cümle: 25/12/2003-5035/20 md.) Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla hak sahibince iadeye konu harcamalara ilişkin belgelerin ibraz edilememesi veya hak sahibinin vefatı halinde daha önce avans olarak ödenmiş vergi iadeleri ile ilgili olarak herhangi bir işlem yapılmaz.

Vergi daireleri, işverenler veya sorumlular tarafından verilen vergi iade beyannamelerine göre çıkan iadeyi vergi iade beyannamesinin verildiği tarihten itibaren, beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar işverene veya sorumluya öder. Şu kadar ki, çiftçilerden satın alınan zirai mahsullerin alış bedeli üzerinden vergi tevkifatı yapan sorumlulara zirai mahsullerin alış bedeli üzerinden tevkif ettikleri vergileri vergi dairesine ödemedikleri takdirde vergi iadesi yapılmaz.

İşverenlerce veya sorumlularca nakten veya hesaben alınan vergi iadesi, iadenin alındığı tarihten itibaren en geç 10 gün içinde hak sahiplerine nakten ödenir. Bu süre içinde ödenmeyen vergi iadeleri müteakip ilk işgününde vergi dairelerine geri verilir. Bu süretle ödenmeyen vergi iadeleri, iade dönemini takip eden altı ay içinde başvurmaları şartıyla hak sahiplerine veya kanuni mirasçılarına vergi dairelerince ödenir.

İşverenlerin veya sorumluların vergi iadesi ile ilgili işlemleri ölüm, iflas, tasfiye veya mücbir sebeplerle yerine getirememeleri veya bu Kanundan doğan mükellefiyetlerini zamanında ve tam olarak yerine getirmemeleri sebebiyle hak sahiplerinin alamadığı vergi iadesi, dönemi takip eden altı ay içinde başvurmaları şartıyla kendilerine ödenir.

Ticari ve mesleki kazançları nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile götürü usulde tespit edilen ücret gelirine sahip bulunanlar, gelir vergisi mükellefiyetlerinin sona erdiği tarihi takip eden dönemler için vergi iadesinden yararlanamazlar.

Vergi iadesinin ödenmesine ait hususlar ile vergi iadesine ait bildirimler ve Vergi İade Beyannamesinin şekil ve muhtevası Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tayin ve tespit edilir.

(9)

1268-5

Muhafaza ve ibraz mecburiyeti:

Madde 5 – İşverenler iadeye konu mal ve hizmet alımlarına ait vesikalarla iadeyle ilgili her türlü belgeleri iadenin yapıldığı yıldan başlayarak 5 yıl süreyle muhafaza etmeye ve yetkili makam ve memurların talebi üzerine bunlara ibraz etmeye mecburdurlar.

(Değişik : 4/12/1985 - 3239/87 md.) Bu Kanunun uygulanmasında sosyal güvenlik kurumları ile vergi tevkifatı yapan sorumlular işveren olarak kabul edilir.

(Ek : 4/12/1985 - 3239/87 md.) Ticari ve mesleki kazançları nedeniyle gelir vergisi mükellefleri olanlar ile götürü usulde tespit edilen ücret gelirine sahip olanların vergi iade beyannamesine ekli olarak ibraz ettikleri harcama vesikaları vergi dairelerince, vergi iadesinin ödenmesi sırasında hak sahiplerine iade edilir. Vergi iadesinden yararlananlar, bu belgeleri vergi iadesinin yapıldığı yıldan başlayarak 5 yıl süre ile muhafaza etmeye ve yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz etmeye mecburdurlar.

Müeyyideler:

Madde 6 – (Değişik : 4/12/1985 - 3239/88 md.)

Aşağıdaki hallerden birisiyle haksız yere vergi iadesine sebebiyet verilmesi durumunda, iade edilen bu meblağ üç kat cezası ile birlikte müsebbiplerinden geri alınır.

a) Vergi iadesine hak kazananların bilerek sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı vesikalar kullanmaları veya vesikaları tahrif etmeleri,

b) İşverenlerin ve sorumluların gerçek dışı Vergi İade Beyannamesi düzenlemeleri,

c) İşverenlerin ve sorumluların azami sınır ve oranlar konusundaki hükümlere aykırı olarak iade hesaplamaları, d) Beşinci madde hükmüne uyulmaması,

e) İşverenlerin ve sorumluların hak sahiplerine ödemedikleri vergi iadesini süresinde vergi dairesine yatırmamaları, Bu Kanundan doğan mükellefiyetini zamanında ve tam olarak yerine getirmeyen işveren ve sorumlulara, vergi dairesince ödenen meblağın iki katı tutarında ceza kesilir. Şu kadar ki; vergi iade beyannamesi, kanuni sürenin bitiminden itibaren 15 gün içinde verilir veya beyaname süresinde verilmekle beraber, noksan bildirim, bu süre içerisinde tamamlanır ise, bu beyannamelere dayanılarak yapılan vergi iadeleri üzerinden işveren veya sorumlular adına % 5 oranında ceza kesilir.

Birinci fıkranın (a) bendinde açıklanan fiillerinin tekerrürü halinde, vergi iadesine hak kazananlar vergi iadesi hakkından bir daha faydalandırılmaz. ⁽¹⁾

6183 sayılı Kanunun uygulanacağı haller:

Madde 7 – (Değişik : 4/12/1985 - 3239/89 md.)

İşveren, sorumlu veya vergi iadesine hak kazananlarca, bu Kanun hükümlerine göre vergi dairesine geri verilmesi gereken vergi iadesinin ve ödenmesi gereken cezaların tahsilinde Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

(1) Bu madde uyarınca kesilen cezalar, 4/1/1961 tarih ve 213 sayılı Kanunun 4 üncü Kitabının 3 üncü Kısmına, “3 üncü Bölüm” başlığı altında eklenen Ek 12 nci madde hükmü gereğince uzlaşma mevzuuna dahildir.

(10)

1268-6

Madde 8 – Bu Kanunda geçen terimlerin anlamında tereddüde düşülmesi halinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 31/12/1960 gün ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 3/6/1949 gün ve 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerine başvurulur.

213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre incelemeye yetkili olanlar bu Kanuna göre yapılacak vergi iadesi konusunda da denetim yapmaya yetkilidirler.

Ödenek ve gider kaydı:

Madde 9 – Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili gerekli bütün işlemleri yapmaya ve bu işlemlerin gerçekleşmesi amacıyla yeterli tutarı bütçede mevcut veya yeniden açılacak tertiplere ödenek ve gider kaydettirmeye, Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

Geçici Madde 1 – Bu Kanun hükümlerine göre vergi iadesinden faydalanacakların, Ocak - Şubat - Mart 1984 aylarına ilişkin olarak, 4 üncü maddeye göre vermeleri gereken bildirimi 7/4/1984 tarihine kadar vermeleri halinde bu aylara ilişkin olarak hakedecekleri vergi iadeleri kendilerine ödenir.

Yürürlük :

Madde 10 – Bu Kanun 1/1/1984 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girer.

Yürütme:

Madde 11 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

2/2/1984 TARİH ve 2978 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:

1 – 4/12/1985 tarih ve 3239 Sayılı Kanunun geçici maddesi;

Geçici Madde 3 – 1/1/1985 tarihinden sonraki dönemlere ait olmak üzere 2978 sayılı Kanun uyarınca verilmesi gereken vergi iade beyannamelerinin verilme süresi, bu Kanunun yayımlandığı tarihi takip eden 10 uncu günün mesai saati sonuna kadar uzatılmıştır. Bu süre içinde verilen vergi iade beyannameleri üzerinden hesaplanan vergi iadeleri vergi dairelerince bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde ödenir.

(11)

1268-7

2978 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Kanun Yürürlüğe No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi ________ __________________________________________________________ ___________

3158 Madde 1 2/3/1985 Diğer maddeleri 1/4/1985 3239 1. Bu kanunun birinci bölümünün araziye ait, asgari ölçüde

birim değer tesbiti için yeniden kurulan TAKDİR KOMİSYON'ları ve arazi ile ilgili diğer hükümleri ve yoklamadan maksat ve yoklama memurlarına ilişkin hükümleri,

Arsalara ait asgari ölçüdebirim değer tesbiti için yeniden kuru-

lan Takdir Komisyonları ile ilgili hükümleri, 1/3/1986 2. Bu kanunun beşinci bölümünün 96. maddesiyle 492 sayılı

kanunun 8 sayılı tarifesine eklenen telsiz harçlarına ait hüküm-

leri (Yıllık Harçlara ait hükümleri hariç) 7/10/1983'den geçerli olarak

11/12/1985 3. Bu Kanunun 107, 115, 119, 126, 132, 133, 134, 135 ve geçi-

ci 2, 3 ve 4. maddeleri 11/12/1985 4. Bu Kanunun Bakanlar Kuruluna yetki veren hükümleri 1/1/1986'dan geçerli olarak 11/12/1985 5. Bu Kanunun diğer hükümleri 1/1/1986 3946 — 30/12/1993 4842 30 uncu maddesi 1/4/2003 tarihinden geçerli olarak 24/4/2003 36/8 inci maddesi 24/4/2003 5035 19,20 nci maddeler 2/1/2004