TURKCELL İLETİŞİM HİZMETLERİ A.Ş.
VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 ARALIK 2012 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR, DİPNOTLARI VE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Bu rapor 128 sayfadır.
KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOSU ... 4
KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU ... 5
KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOSU ... 6
KONSOLİDE FİNANSAL TABLO DİPNOTLARI ... 7-128 NOT 1 ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU ... 7
NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR ... 11
NOT 3 İŞLETME BİRLEŞMELERİ ... 45
NOT 4 İŞ ORTAKLIKLARI ... 47
NOT 5 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA ... 47
NOT 6 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ ... 51
NOT 7 FİNANSAL YATIRIMLAR ... 51
NOT 8 FİNANSAL BORÇLAR ... 53
NOT 9 DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER ... 56
NOT 10 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR ... 56
NOT 11 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR ... 57
NOT 12 FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAK VE BORÇLAR ... 58
NOT 13 STOKLAR ... 58
NOT 14 CANLI VARLIKLAR ... 58
NOT 15 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN VARLIKLAR ... 58
NOT 16 ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR ... 58
NOT 17 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER ... 60
NOT 18 MADDİ DURAN VARLIKLAR ... 61
NOT 19 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ... 64
NOT 20 ŞEREFİYE ... 66
NOT 21 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI ... 67
NOT 22 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER ... 68
NOT 23 TAAHHÜTLER ... 99
NOT 24 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI ... 100
NOT 25 EMEKLİLİK PLANLARI ... 101
NOT 26 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER ... 101
NOT 27 ÖZKAYNAKLAR ... 103
NOT 28 SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ ... 106
NOT 29 FAALİYET GİDERLERİ ... 107
NOT 30 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER ... 107
NOT 31 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDERLER ... 107
NOT 32 FİNANSAL GELİRLER ... 108
NOT 33 FİNANSAL GİDERLER ... 108
NOT 34 SATIŞ AMACIYLA ELDE TUTULAN DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN FAALİYETLER... 109
NOT 35 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ... 109
NOT 36 HİSSE BAŞINA KAZANÇ ... 112
NOT 37 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI ... 113
NOT 38 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ ... 119
NOT 39 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR ... 128
NOT 40 FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR ... 128
tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot
referansları 31 Aralık 2012 31 Aralık 2011 VARLIKLAR
Dönen varlıklar 9.775.154 8.431.357
Nakit ve nakit benzerleri 6 6.998.870 4.738.360
Finansal yatırımlar 7 39.583 1.596.087
Ticari alacaklar 10 1.016.652 817.551
İlişkili taraflardan alacaklar 37 13.217 81.628
Diğer alacaklar 11 223.553 130.876
Stoklar 13 87.175 49.242
Diğer dönen varlıklar 26 1.396.104 1.017.613
Duran varlıklar 8.877.890 8.715.674
İlişkili taraflardan alacaklar 37 - 81
Diğer alacaklar 11 19.430 39.498
Finansal yatırımlar 7 51.263 42.074
Özkaynak yöntemiyle değerlenen
yatırımlar 16 452.294 777.034
Maddi duran varlıklar 18 5.447.159 5.106.430
Maddi olmayan duran varlıklar 19 2.259.312 2.299.677
Şerefiye 20 32.834 32.834
Ertelenmiş vergi varlığı 35 26.439 6.226
Diğer duran varlıklar 26 589.159 411.820
TOPLAM VARLIKLAR 18.653.044 17.147.031
İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasıdır.
Bağımsız Denetimden Geçmiş KAYNAKLAR
Dipnot
referansları 31 Aralık 2012 31 Aralık 2011
Kısa vadeli yükümlülükler 4.191.773 3.897.357
Finansal borçlar 8 1.938.486 1.535.746
Ticari borçlar 10 926.560 982.296
İlişkili taraflara borçlar 37 99.138 27.544
Diğer borçlar 11 509.667 539.168
Dönem karı vergi yükümlülüğü 35 136.427 116.906
Borç karşılıkları 22 155.319 237.852
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 26 426.176 457.845
Uzun vadeli yükümlülükler 1.726.338 2.456.176
Finansal borçlar 8 1.103.779 1.997.284
Ticari borçlar 10 26.122 2.170
Diğer borçlar 11 31.134 31.768
Kıdem tazminatı karşılığı 24 73.892 53.379
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü 35 73.101 120.501
Borç karşılıkları 22 265.419 109.970
Diğer uzun vadeli yükümlülükler 26 152.891 141.104
ÖZKAYNAKLAR 12.734.933 10.793.498
Ana ortaklığa ait özkaynaklar 27 12.875.257 10.907.840
Sermaye 2.200.000 2.200.000
Hisse senedi ihraç primleri 269 269
Katkı sermaye 35.026 35.026
Kontrol gücü olmayan paylara ait satış opsiyonu
değerleme fonu (461.150) (457.524)
Finansal varlık değer artış fonu (2.349) (867)
Yabancı para çevrim farkları 55.308 158.785
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler 833.918 831.641
Geçmiş yıllar karları 8.131.190 6.957.246
Net dönem karı 2.083.045 1.183.264
Kontrol gücü olmayan paylar 27 (140.324) (114.342)
TOPLAM KAYNAKLAR 18.653.044 17.147.031
İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasıdır.
tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasıdır.
Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot
referansları 31 Aralık 2012 31 Aralık 2011
ESAS FAALİYET GELİRLERİ
Satış gelirleri 28 10.507.029 9.370.073
Satışların maliyeti (-) 28 (6.482.150) (5.948.759)
BRÜT KAR 4.024.879 3.421.314
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 29 (1.705.725) (1.684.898)
Genel yönetim giderleri (-) 29 (484.174) (410.915)
Diğer faaliyet gelirleri 31 32.346 53.992
Diğer faaliyet giderleri (-) 31 (137.635) (271.254)
FAALİYET KARI 1.729.691 1.108.239
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların
karlarındaki paylar 16 218.536 227.031
Esas faaliyet dışı finansal gelirler 32 691.662 545.629
Esas faaliyet dışı finansal giderler (-) 33 (224.191) (528.366)
Parasal kazanç 169.926 273.538
VERGİ ÖNCESİ KAR 2.585.624 1.626.071
Vergi gideri (523.591) (486.063)
Dönem vergi gideri 35 (564.340) (512.214)
Ertelenmiş vergi geliri 35 40.749 26.151
NET DÖNEM KARI 2.062.033 1.140.008
Net dönem karının dağılımı
Kontrol gücü olmayan paylar (21.012) (43.256)
Ana ortaklık payları 2.083.045 1.183.264
Hisse başına / seyreltilmiş hisse başına kazanç 36 0,946839 0,537847
29 Haziran 2012 tarihli Genel Kurul toplantısı toplantı yeter sayısı sağlanamadığından yapılamamış ve 31 Aralık 2010 ve 31 Aralık 2011 tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasıdır.
Bağımsız Denetimden Geçmiş 31 Aralık 2012 31 Aralık 2011
NET DÖNEM KARI 2.062.033 1.140.008
Diğer kapsamlı gelirler
Finansal riskten korunma fonundaki değişim (1.482) (867)
Yabancı para çevrim farklarındaki değişim (64.657) (62.325)
Tanımlanmış emeklilik fayda planlarındaki aktüeryal kayıplar (8.754) -
Yabancı para çevrim farklarındaki değişime ilişkin vergi etkileri 3.822 (8.367) Tanımlanmış emeklilik fayda planlarındaki aktüeryal kayıpların
ertelenmiş vergi etkisi 1.711 -
DİĞER KAPSAMLI GELİR, VERGİ SONRASI (69.360) (71.559)
TOPLAM KAPSAMLI GELİR 1.992.673 1.068.449
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı
Kontrol gücü olmayan paylar (11.160) (70.700)
Ana ortaklık payları 2.003.833 1.139.149
Dipnot
referansları Sermaye
Hisse senedi ihraç primleri
Katkı sermaye
olmayan paylara ait satış opsiyonu değerleme fonu
Finansal riskten korunma fonu
Yabancı para çevrim farkları
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar
karları Toplam
Kontrol gücü olmayan paylar
Toplam özkaynaklar
1 Ocak 2011 tarihindeki bakiye 2.200.000 269 35.026 (408.201) - 100.391 833.163 6.875.138 9.635.786 (37.134) 9.598.652
Toplam kapsamlı gelir
Net dönem karı 27 - - - - - - - 1.183.264 1.183.264 (43.256) 1.140.008
Diğer kapsamlı gelir
Yabancı para çevrim farkları - - - (101.642) - 58.394 - - (43.248) (27.444) (70.692)
Finansal riskten korunma fonundaki değişim - - - - (867) - - - (867) - (867)
Finansal varlıklar makul değer artışı (net) 27 - - - - - - - - - - -
Toplam diğer kapsamlı gelir, vergi sonrası - - - (101.642) (867) 58.394 - - (44.115) (27.444) (71.559)
Toplam kapsamlı gelir - - - (101.642) (867) 58.394 - 1.183.264 1.139.149 (70.700) 1.068.449
Yasal yedeklere transfer 27 - - - - - - (1.522) 1.522 - - -
Kontrol gücü olmayan paylara ait satış
opsiyon yükümlülüğü makul değer artışı 27 - - - 52.319 - - - - 52.319 - 52.319
Enflasyon muhasebesi etkisi - - - - - - - 80.586 80.586 - 80.586
Temettü ödemesi 27 - - - - - - - - - (7.535) (7.535)
Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim 27 - - - - - - - - - 1.027 1.027
31 Aralık 2011 tarihindeki bakiye (1) 2.200.000 269 35.026 (457.524) (867) 158.785 831.641 8.140.510 10.907.840 (114.342) 10.793.498
1 Ocak 2012 tarihindeki bakiye 2.200.000 269 35.026 (457.524) (867) 158.785 831.641 8.140.510 10.907.840 (114.342) 10.793.498
Toplam kapsamlı gelir
Net dönem karı 27 - - - - - - - 2.083.045 2.083.045 (21.012) 2.062.033
Diğer kapsamlı gelir
Yabancı para çevrim farkları - - - 32.790 - (103.477) - - (70.687) 9.852 (60.835)
Tanımlanmış emeklilik fayda planlarındaki
aktüeryal kayıplar 22 - - - - - - - (7.043)
(7.043) - (7.043)
Riskten korunma fonundaki değişim - - - - (1.482) - - - (1.482) - (1.482)
Toplam diğer kapsamlı gelir, vergi sonrası - - - 32.790 (1.482) (103.477) - (7.043) (79.212) 9.852 (69.360)
Toplam kapsamlı gelir - - - 32.790 (1.482) (103.477) - 2.076.002 2.003.833 (11.160) 1.992.673
Yasal yedeklere transfer 27 - - - - - - 2.277 (2.277) - - -
Kontrol gücü olmayan paylara ait satış
opsiyon yükümlülüğü makul değer azalışı 27 - - - (36.416) - - - - (36.416) - (36.416)
Temettü ödemesi 27 - - - - - - - - - (15.327) (15.327)
Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim 27 - - - - - - - - - 505 505
31 Aralık 2012 tarihindeki bakiye (1) 2.200.000 269 35.026 (461.150) (2.349) 55.308 833.918 10.214.235 12.875.257 (140.324) 12.734.933
(1) Sermaye, hisse senetleri ihraç primleri ve kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmiştir. İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasıdır.
Dipnot
Referansları 31 Aralık 2012 31 Aralık 2011
Net dönem karı 2.062.033 1.140.008
Net dönem karı ile işletme faaliyetlerinden sağlanan
net nakit girişleri mutabakatı için gerekli düzeltmeler:
Amortismanlar ve maddi duran varlık değer düşüklüğü 18 1.005.590 1.094.190
İtfa payları ve maddi olmayan duran varlık değer düşüklüğü 19 400.935 493.192
Şerefiye değer düşüklüğü 20 - 100.057
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar ve uzun vadeli
finansal yatırımları değer düşüklüğü 16 72.282 38.114
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar için ayrılan karşılık 16 34.375 -
Net finansal gelir (570.757) (455.929)
Vergi gideri 35 523.591 486.063
Özkaynak metoduyla muhasebeleştirilen iştirak karı 16-37 (242.835) (274.680)
Maddi duran varlık satış (karı)/zararı (4.710) (5.677)
İşletme sermayesi üzerindeki gerçekleşmemiş kur farkları (111.271) 223.009
Ertelenmiş gelirdeki (azalış)/artış (61.087) (30.232)
Şüpheli alacak karşılıkları 10 111.786 51.214
3.219.932 2.859.329
Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler:
Ticari alacaklardaki artış 10 (324.347) (120.464)
İlişkili taraflardan alacaklardaki azalış 37 67.228 63.977
Stoklardaki artış (37.932) (11.541)
Diğer dönen varlıklardaki artış (372.033) (231.444)
Diğer duran varlıklardaki artış (181.485) (252.902)
Diğer alacaklardaki artış (75.775) (16.873)
Diğer uzun vadeli alacaklardaki azalış/(artış) 380 (23.791)
İlişkili taraflara borçlardaki artış 37 3.004 8.008
Ticari borçlardaki (azalış)/artış (12.234) 90.595
Peşin ödenen giderlerdeki (azalış)/artış (22.449) 18.432
Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki artış 15.323 47.141
Diğer kısa vadeli borç karşılıklarındaki artış 64.771 49
Diğer uzun vadeli yükümlülüklerdeki artış 15 1.218 28.922
Uzun vadeli borç karşılıklarındaki ve kıdem tazminatı
yükümlülüğündeki artış 22-24 12.124 13.707
2.357.725 2.473.145
Ödenen faizler 33 (101.093) (78.163)
Ödenen vergiler (564.821) (521.607)
Alınan temettüler 430.900 122.582
İşletme faaliyetlerinden elde edilen net nakit 2.122.711 1.995.957
Yatırım faaliyetleri:
Maddi duran varlık alımları 18 (1.352.813) (1.249.381)
Maddi olmayan duran varlık alımları 19 (370.851)
9
(375.149) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışlarından elde edilen nakit 17.337 14.364
Opsiyon kontratlarından elde edilen nakit 32 4.036 10.003
Opsiyon prim ödemeleri 33 (500) (2.068)
Satılmaya hazır menkul kıymetlerdeki artış (48.772) (1.600.522)
Satılmaya hazır menkul kıymetlerdeki azalış 1.596.087 17.114
İktisap edilen bağlı ortaklık nakit etkisi - 1.011
Tahsil edilen faizler 698.893 468.616
Yatırım faaliyetlerinden elde edilen/(kullanılan) net nakit 543.417 (2.716.012)
Finansal faaliyetler:
Kredi alımları 1.198.827 935.940
Kredi işlem maliyeti - (1.753)
Kredi anapara ödemeleri (1.493.894) (879.625)
Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim 505 1.027
Ödenen temettüler (15.327) (7.535)
Finansal faaliyetlerde (kullanılan)/elde edilen net nakit (309.889) 48.054
Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki artış /(azalış) 2.356.239 (672.001)
1 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzeri değerler 6 4.736.312 5.096.029
Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kur farkları (93.681) 312.284
Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi 6 6.998.870 4.736.312
İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasıdır.
tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
1 ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
Turkcell İletişim Hizmetleri Anonim Şirketi (“Turkcell – Ana ortaklık”), 5 Ekim 1993 tarihinde İstanbul’da kurulmuş ve 1994 yılında faaliyetlerine başlamıştır. Turkcell’in ticari adresi, Turkcell Plaza, Meşrutiyet Caddesi No: 71, 34430 Tepebaşı / İstanbul olarak kayıtlıdır. Turkcell’in faaliyet konuları, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (“Bakanlık”) ile imzalanmış bulunan GSM (“Global System for Mobile Communications”) Pan Avrupa Mobil Telefon Sistemi ihalesinde öngörülen iş ve hizmetler ile PTT kanununa aykırı olmamak üzere, her türlü telefon, telekomünikasyon ve benzeri hizmetler, IMT-2000/UMTS hizmet ve altyapılarına ilişkin yetkilendirme kapsamındaki faaliyetlerdir. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla, Turkcell’in hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (“İMKB”) ve New York Hisse Senetleri Borsası’nda (“New York Stock Exchange” – “NYSE”) işlem görmektedir.
Turkcell, 1993 yılında Türk Telekomünikasyon A.Ş. (“Türk Telekom”) ile bir gelir paylaşımı sözleşmesi imzalamış, bu sözleşme çerçevesinde, GSM standartlarında bir mobil telefon sistemini, yatırım bedelini de karşılamak suretiyle, gerçekleştirmekle sorumlu kılınmıştır. Abonelere yönelik ücretlerin tahakkuk ve tahsilatını ise Türk Telekom üstlenmiştir. 15 yıllık bir süreyi kapsayan sözleşmeye göre, Turkcell, tesis ücretleri, aylık sabit ücretler ve konuşma ücretlerinden elde edilen gelirler üzerinden %32,9 oranında pay almıştır. Turkcell, 27 Nisan 1998 tarihinde Bakanlık ile bir lisans sözleşmesi imzalamış ve bu sözleşme uyarınca, 500.000 Amerikan Doları lisans ücreti karşılığında 25 yıl süreli bir GSM işletme lisansı (“Lisans”) almaya hak kazanmıştır. Lisans sözleşmesi çerçevesinde, abonelere yönelik ücretlerin tahakkuk ve tahsilatı Turkcell tarafından yapılmakta ve tahsilat riski Turkcell tarafından üstlenilmektedir. Ayrıca, Turkcell, abonelerinden elde ettiği brüt gelirin
%15’inin %90’ını her ay Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı’na (“Hazine”) hazine payı ve
%10’luk kısmını da Bakanlık’a evrensel hizmet fonu olarak ödemektedir.
Hazine payına ek olarak, Turkcell, elde ettiği brüt gelirin %0,35’ini (onbinde otuzbeş) kurum masraflarına katkı payı olarak yılda bir kez olmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (“BTK”) ödemekle yükümlüdür.
Turkcell, BTK tarafından 2000/UMTS hizmet ve altyapılarının yetkilendirilmesine yönelik dört adet lisansın verilmesi için yapılan 3. Nesil ihalesinde, 358.000 Avro (KDV hariç) karşılığında en geniş frekans bandını içeren A tipi lisansını almaya hak kazanmıştır. 3. Nesil Lisans (“3N Lisans”) ile ilgili onaylar tamamlandıktan sonra lisans bedelinin ödemesi yapılarak imtiyaz sözleşmesi 30 Nisan 2009 tarihinde Turkcell ve BTK arasında imzalanmıştır. Sözleşme imza tarihinden itibaren 20 yıl geçerli olacaktır. Operatörler sözleşme kapsamında fiilen hizmet sunmaya 30 Temmuz 2009’da başlamıştır.
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla, Turkcell’in ana hissedarları, Sonera Holding B.V. (“Sonera”), Çukurova Grubu ve Alfa Telekom Turkey Limited’dir. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Sonera ve Çukurova Grubu dolaylı ve dolaysız olarak, sırasıyla %37,1 ve %13,8 paya sahiptir. Alfa Grup, Çukurova Holdings Limited ve Turkcell Holding A.Ş. aracılığıyla dolaylı olarak Turkcell hisselerinin %13,2’sine sahiptir.
Turkcell ve bağlı ortaklıklarının (“Şirket”) 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla ortaklık yapısı Not 27.1’de açıklanmıştır.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Bağlı ortaklıklar Ülke Faaliyet konusu
Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Kuzey Kıbrıs Türk
Limited Şirketi (“Kıbrıs Telekom”) Cumhuriyeti (“KKTC”) Telekomünikasyon Global Bilgi Pazarlama Danışma ve
Çağrı Servisi Hizmetleri A.Ş. Müşteri ilişkileri yönetim
(“Turkcell Global Bilgi”) Türkiye merkezi
Turktell Bilişim Servisleri A.Ş. Bilgi teknolojisi, eğlence ve katma
(“Turktell”) Türkiye değerli GSM hizmetleri yatırımları
Superonline İletişim Hizmetleri A.Ş.
(“Turkcell Superonline”)* Türkiye Telekomünikasyon
Turktell Uluslararası Yatırım
Holding A.Ş. (“Turktell Uluslararası”) Türkiye Telekomünikasyon yatırımları Turkcell Satış ve Dağıtım
Hizmetleri A.Ş. (“Turkcell Satış”)*** Türkiye Telekomünikasyon
East Asian Consortium B.V. (“Eastasia”) Hollanda Telekomünikasyon yatırımları Turkcell Teknoloji Araştırma ve
Geliştirme A.Ş. (“Turkcell Teknoloji”) Türkiye Araştırma geliştirme Turkcell Interaktif Dijital Platform ve
İçerik Hizmetleri AŞ (“Turkcell Interaktif”)** Türkiye Radyo ve televizyon yayıncılığı
Kule Hizmet ve İşletmecilik A.Ş. Telekomünikasyon alt yapı
(“Global Tower”) Türkiye işletmeciliği
Financell B.V. (“Financell”) Hollanda Finansman şirketi
Rehberlik Hizmetleri A.Ş.
(“Rehberlik Hizmetleri”) Türkiye Telekomünikasyon
Corbuss Kurumsal Telekom Servis
Hizmetleri A.Ş. (“Corbuss”) Türkiye WAP ve katma değerli GSM hizmetleri
İnteltek İnternet Teknoloji Yatırım ve
Danışmanlık Ticaret A.Ş. (“İnteltek”) Türkiye Şans oyunları
Euroasia Telecommunications
Holdings B.V. (“Euroasia”) Hollanda Telekomünikasyon
LLC Astelit (“Astelit”) Ukrayna Telekomünikasyon
Surtur B.V. (“Surtur”)***** Hollanda Telekomünikasyon yatırımları
Beltur Coöperatief U.A. (“Beltur”) Hollanda Telekomünikasyon yatırımları
Turkcell Gayrimenkul Hizmetleri A.Ş.
(“Turkcell Gayrimenkul”) Türkiye Gayrimenkul Yatırım Şirketi
Beltel Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş.
(“Beltel”) Türkiye Telekomünikasyon yatırımları
Belarusian Telecommunications Network
(“Belarus Telekom”) Belarus Telekomünikasyon
LLC UkrTower (“Kule Ukrayna”) Ukrayna Telekomünikasyon alt yapı işletmeciliği
LLC Global Bilgi (“Global Ukrayna”) Ukrayna Müşteri ilişkileri yönetim merkezi Talih Kuşu Altyapı Hizmetleri A.Ş.
(“Talih Kuşu”) Türkiye Telekomünikasyon yatırımları
FLLC Global Bilgi (“Global Belarus”) Belarus Müşteri ilişkileri yönetim merkezi
Fizy İletişim A.Ş. (“Fizy”) Türkiye Müzik ve video yayını
Azerinteltek QSC (“Azerinteltek”) Azerbaycan Şans oyunları
Turkcell Europe GmbH (“Turkcell Europe”) Almanya Telekomünikasyon
Lifetech LLC (“Lifetech”)**** Belarus Bilgi işlem,programlama ve
danışmanlık Müşterek yönetime tabi ortaklıklar Ülke Faaliyet konusu
A-Tel Pazarlama ve Servis Hizmetleri A.Ş. Ön ödemeli hatların
(“A-Tel”) Türkiye satışı ve dağıtımı
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
İştirakler Ülke Faaliyet konusu
Fintur Holdings B.V. (“Fintur”) Hollanda Telekomünikasyon
* Turkcell Superonline 30 Mart 2012 tarihinde Global İletişim Hizmetleri A.Ş. (“Global İletişim”) ile birleşmiştir.
** Şans Oyunları Yatırım Holding A.Ş.’nin kayıtlı ismi Mayıs 2012’de “Turkcell Interaktif Dijital Platform ve İçerik Hizmetleri A.Ş.” olarak değişmiştir.
***Turkcell Kurumsal Satış ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.’nin kayıtlı ismi 18 Aralık 2012’de “Turkcell Satış ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.” olarak değişmiştir.
****Lifetech bilgi işlem, programlama ve danışmanlık alanında faaliyet göstermek üzere 23 Temmuz 2012’de Belarus’ta kurulmuştur.
*****31 Ekim 2012 tarihinde gerçekleştirilen Yönetim Kurulu toplantısında, Surtur’un tasfiyesine karar verilmiştir. Bilanço tarihi itibariyle tasfiye süreci devam etmektedir.
Kıbrıs Telekom, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (“KKTC”) bir GSM şebekesi kurmuş ve işletmektedir. Kıbrıs Telekom, KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile 27 Nisan 2007 tarihinde GSM Sayısal, Hücresel Mobil Telefon Sistemi Kurulması ve İşletilmesi ile ilgili Lisans verilmesine ilişkin yeni bir sözleşme imzalamış ve lisans sözleşmesi ile GSM 900, GSM 1800 frekans bantlarının kullanım haklarını ve bazı şartlara bağlı olarak IMT/2000/UMTS frekans bandının kullanım hakkını elde etmiştir. Yeni Lisans sözleşmesine göre Kıbrıs Telekom, aylık olarak süresinde ödenmeyen bedeller için abonelerine tahakkuk ettirilen gecikme faizi ile vasıtalı vergiler, harç ve resim gibi finansal yükümlülükler ve raporlama amacıyla muhasebeleştirilen tahakkuk tutarları, katma değerli hizmetlerden elde edilen gelirlerin, bu hizmetlerin içeriği karşılığında ilgili üçüncü şahıslara ödenecek olan bölüm, diğer işletmecilerden elde edilen ara bağlantı gelirleri ile yurt dışında bulunduğu sürece dolaşım aracılığıyla telekomünikasyon hizmetlerinden yararlanmaları karşılığında abonelerden tahsil edilen ücretlerin, dolaşım yapılan yurtdışı operatörüne ödenen bölümü hariç olmak üzere aylık brüt gelirin %15'ini her ay KKTC Gelir ve Vergi Dairesine ödemekle yükümlü tutulmuştur. Sözleşme imza tarihinden itibaren 18 yıl geçerli olacaktır. Sözleşmenin yürürlüğe girdiği 1 Ağustos 2007 tarihinden itibaren 25 Mart 1999 tarihinde imzalanmış bulunan gelir paylaşımı sözleşmesi yürürlükten kalkmıştır. Ayrıca, Kıbrıs Telekom 14 Mart 2008 tarihinde 3. Nesil altyapı lisansını almıştır. 2010 yılının 3. çeyreğinde Kıbrıs Telekom ses ve data bağlantısını sağlayan radyo transmisyon (airlink) projesini tamamlayarak KKTC’nin Telekomünikasyon Dairesi dışındaki tek doğrudan çıkışına sahip oldu.
Global, Global Ukrayna ve Global Belarus, müşteri ilişkileri yönetim merkezi olarak hizmet vermektedir.
Turktell, bilgi teknolojisi, eğlence ve katma değerli GSM hizmetleri gibi hizmetler sunan şirketlere iştirak etmek ve bu hizmetlerin geliştirilmesi amacıyla kurulmuştur.
Turkcell Superonline, telekomünikasyon hizmetlerinin verilmesi için gerekli yatırımları yapmak, işletmek ve bu hizmetleri veren yerli ve yabancı işletmelerin mümessilliğini üstlenmek amacıyla kurulmuştur.
Ayrıca, Turkcell Superonline, uluslararası ve ulusal toplu ses taşıma, kurumlara özel uluslararası kiralık veri hattı temin etme ve yurtdışı bağlantılı internet erişim hizmetleri vermekte, bireysel ve kurumsal internet servisleri geliştirmektedir.
Turktell Uluslararası, telekomünikasyon ve yüksek teknoloji yatırımları yapmak, bunları işletmek ve bu hizmetleri veren yatırımlara iştirak etmek amacıyla kurulmuştur.
Turkcell Satış, çocuklar için eğitim amaçlı dijital yayın hizmetleri sağlamak amacıyla kurulmuştur. 2006 yılında Turkcell Satış’ın faaliyet konusuna telekomünikasyon ve bilgi teknolojileri ürünleri satışı yapmak, dağıtım ve pazarlama hizmetleri vermek eklenmiştir.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Eastasia, telekomünikasyon ve yüksek teknoloji yatırımları yapmak, bunları işletmek ve İran İslam Cumhuriyeti’nde (“İran”) İrancell ünvanlı, İran kanunlarına göre kurulması planlanan şirkete iştirak etmek amacıyla kurulmuştur. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Eastasia’nın İran’da operasyonel faaliyeti yoktur.
Turkcell Teknoloji’nin faaliyet konusu telekomünikasyon, iletişim ve bilişim konularında veya genel amaçlarla her türlü yazılım, donanım sistemleri geliştirmek, üretmek, kurmak, montaj, bakım ve onarım yapmak, işletmek, satın almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek ve danışmanlık yapmaktır. Şirket Nisan 2007’de Tübitak Marmara Araştırma Merkezi Teknoloji Serbest bölgesinde faaliyetine başlamıştır.
Turkcell Interaktif, radyo ve televizyon yayıncılığı ile isteğe bağlı yayın hizmetleri kapsamında yurt içinde veya yurt dışında kablo, internet, mobil ve diğer teknolojileri kullanan şebekeler ve/veya IPTV platformu, web TV, mobil TV gibi gelişen ve gelişecek yeni teknolojiler üzerinden hizmet vermek amacıyla kurulmuştur.
Global Tower ve Kule Ukrayna, telekomünikasyon ve medya sektörüne, özel ve kamu kurum ve kuruluşlarına kulelerde yer kiralayarak alt yapı işletmeciliği yapmak amacıyla kurulmuştur. Global Tower ve Kule Ukrayna, müşterilerine gerekli her türlü izinin alınması, yer ve saha kiralanması, kule yatırımının yapılması, orta ve alçak gerilim enerjisi ve konteyner alt yapısının sağlanması, dönemsel bakımlarının yapılmasını (kule, çit, enerji hattı, ulaşım yolu) içeren paket hizmetler sunmaktadır.
Financell, finansal kuruluşlardan kredi alarak fon sağlamak amacıyla aracı finans şirketi olarak 19 Şubat 2007 tarihinde Hollanda’da kurulmuştur.
Rehberlik Hizmetleri, telekomünikasyon hizmeti verilmesi ve/veya altyapısı kurulması ve işletilmesi, rehberlik ve katma değerli hizmetler vermek ve bu hizmetlere ilişkin altyapı kurmak ve işletmek amacıyla 19 Temmuz 2007 tarihinde kurulmuştur.
Corbuss, WAP (“Wireless Application Protocol”) ve katma değerli GSM hizmetleri gibi bilgi teknolojisi alanında hizmetler sunmak için kurulmuştur.
İnteltek, çoklu erişimli elektronik ortamlar üzerinden müşterek şans oyunları oynatılması için merkezi sistem kurulması ve bu sistemin işletmeciliği amacıyla kurulmuştur. Inteltek, 1 Mart 2009 tarihine kadar Spor Toto Teşkilat Müdürlüğü A.Ş. (“Spor Toto”) ile imzaladığı eski sözleşme kapsamında şans oyunları oynatmaktaydı. Şans oyunları işletmeciliğinin tüzel kişilere verilmesi için 28 Ağustos 2008 tarihinde yapılan yeni ihalede İnteltek en iyi teklifi vermiş ve 29 Ağustos 2008 tarihinde Spor Toto ile 10 yıl süreli yeni bir sözleşme imzalamıştır. Yeni sözleşme kapsamında İnteltek’in komisyon oranı 1 Mart 2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %1,4’tür (önceki oran %7).
Euroasia, telekomünikasyon ve yüksek teknoloji yatırımları yapmak, bunları işletmek ve Ukrayna’da bu hizmetleri veren Astelit’e iştirak etmek amacıyla kurulmuştur.
Astelit, telekomünikasyon ve ileri teknoloji yatırımları yapmak ve bunları işletmek için Ukrayna’da kurulmuştur.
Surtur, Beltur ve Beltel, telekomünikasyon ve ileri teknoloji yatırımları yapmak, bunları işletmek ve bu hizmetleri veren yatırımlara iştirak etmek amacıyla kurulmuştur.
Belarus Telekom telekomünikasyon ve ileri teknoloji yatırımları yapmak ve bunları işletmek için Belarus’ta kurulmuştur.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Turkcell Gayrimenkul, her türlü gayrimenkulleri kendi adına veya müşterileri adına almak, satmak, kiraya vermek; kendisine veya başkalarına ait gayrimenkuller üzerine her türlü inşaatları yapmak amacıyla kurulmuştur.
Talih Kuşu, telekomünikasyon ve ileri teknoloji yatırımları yapmak, bunları işletmek ve bu hizmetleri veren yatırımlara iştirak etmek amacıyla hizmet vermektedir.
Inteltek’in %51 oranında pay sahibi olduğu Azerinteltek, 19 Ocak 2010’da Azerbaycan’da kurulmuş olup, Azerbaycan’da spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunları alanında faaliyet göstermek üzere Azerbaycan Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından bahis oyunlarının düzenlenmesi, işletilmesi, yönetimi ve geliştirilmesi konularında 10 yıl süreyle yetkilendirilmiştir. Eylül 2010’da spora dayalı bahis oyunları ile ilgili Azerbaycan’da çıkan yeni yasa gereği, sözleşme aynı şartlarla yenilenmiştir.
Azerinteltek 18 Ocak 2011 tarihinde spor müsabakalarına dayalı bahis oyunlarında resmi olarak satış faaliyetlerine başlamıştır.
Turkcell Europe toptan trafik alımı yaparak telekomünikasyon alanında faaliyet göstermek üzere Ağustos 2010’da Almanya’da kurulmuştur. Turkcell Europe Mart 2011 tarihinden itibaren hizmet vermeye başlamıştır.
Fizy, 6 Nisan 2011 tarihinde internet üzerinden müzik ve video yayını yapmak, müzik aboneliği satışı yapmak, prodüksiyon, reklam, tanıtım ve promosyon gibi hizmetler vermek üzere kurulmuştur.
Lifetech, 23 Temmuz 2012 tarihinde bilgi işlem, programlama, danışmanlık alanlarında faaliyet göstermek üzere Belarus’ta kurulmuştur. Lifetech Kasım 2012 tarihinden itibaren hizmet vermeye başlamıştır.
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Şirket’in çalışan sayısı 13.901’dir (31 Aralık 2011: 12.834).
2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar
(a) Uygunluk Beyanı
Turkcell, yasal muhasebe kayıtlarını Tek Düzen Hesap Planı, Türk Ticaret Kanunu ve Türk Vergi Kanunları’na uygun olarak tutmakta ve yasal finansal tablolarını da buna uygun olarak Türk Lirası (“TL”) bazında hazırlamakta ve finansal tablolarını bin TL’ye yuvarlanmış olarak sunmaktadır.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Kıbrıs Telekom, Euroasia, Financell, Eastasia, Belarus Telekom, Lifetech, Astelit, Global Ukrayna, Global Belarus, Kule Ukrayna, Beltur, Surtur, Azerinteltek ve Turkcell Europe haricinde konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklıklar, yasal muhasebe kayıtlarını Tek Düzen Hesap Planı, Türk Ticaret Kanunu ve Türk Vergi Kanunları hükümlerine uygun olarak TL bazında hazırlamaktadırlar. Kıbrıs Telekom, KKTC’de kayıtlı olup, yasal muhasebe kayıtlarını KKTC’nin öngördüğü hükümler çerçevesinde TL bazında, Euroasia ve Financell Hollanda’da kayıtlı olup muhasebe kayıtlarını Hollanda’da geçerli olan muhasebe standartlarına göre Amerikan Doları (“ABD Doları”) bazında, Eastasia, Beltur ve Surtur Hollanda’da kayıtlı olup muhasebe kayıtlarını Hollanda’da geçerli olan muhasebe standartlarına göre Avro bazında, Astelit, Global Ukrayna ve Kule Ukrayna Ukrayna’da kayıtlı olup, muhasebe kayıtlarını Ukrayna’da geçerli olan muhasebe standartlarına göre Hrivnia (“HRV”) bazında, Belarus Telekom, Global Belarus ve Lifetech Belarus’ta kayıtlı olup muhasebe kayıtlarını Belarus’ta geçerli olan muhasebe standartlarına göre Belarus Rublesi (“BYR”) bazında, Azerinteltek Azerbaycan’da kayıtlı olup muhasebe kayıtlarını Azerbaycan’da geçerli olan muhasebe standartlarına göre Azerbaycan Manatı bazında, Turkcell Europe Almanya’da kayıtlı olup muhasebe kayıtlarını Almanya’da geçerli olan muhasebe standartlarına göre Avro bazında hazırlamaktadırlar.
Şirket’in ilişikteki konsolide finansal tabloları Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 9 Nisan 2008 tarih ve 26842 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümlerine uygun olarak hazırlanmıştır. Tebliğ’in 5’inci Maddesi’ne göre işletmeler, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları’nı (“UMS/UFRS”) uygularlar. Ancak Tebliğ’de yer alan Geçici Madde 2’ye göre Tebliğ’in 5’inci Maddesi’nin uygulanmasında, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayınlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMSK tarafından kabul edilen UMS/UFRS’ler uygulanır. Bu kapsamda Şirket 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin konsolide finansal tablolarını UMSK tarafından kabul edilen UMS/UFRS’lere uygun olarak hazırlamıştır.
Şirket’in konsolide finansal tablolarını değiştirme ve onaylama yetkisi Yönetim Kurulu’na aittir. Şirket’in finansal tabloları Denetim Komitesi’nin tavsiyesi ile Yönetim Kurulu tarafından onaylanmaktadır. Yılsonu finansal tabloları Genel Kurul tarafından da onanmaktadır.
31 Aralık 2010 ve 31 Aralık 2011 tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait bağımsız denetimden geçmiş konsolide finansal tablolar Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu (sırasıyla 23 Şubat 2011 tarihli ve 796 sayılı Yönetim Kurulu kararı ve 22 Şubat 2012 ve 907 sayılı Yönetim Kurulu kararı) tarafından onaylanmıştır. Ancak 31 Aralık 2010 tarihinde sona eren finansal yıla ait konsolide finansal tabloları, 21 Nisan 2011, 11 Ağustos 2011 ve 12 Ekim 2011 tarihlerinde yapılan Genel Kurul toplantılarında Genel Kurul tarafından onaylanmamış; 29 Haziran 2012 tarihli Genel Kurul toplantısı toplantı yeter sayısı sağlanamadığından yapılamamış ve 31 Aralık 2010 ve 31 Aralık 2011 tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Şirket’in UMSK tarafından kabul edilen UMS/UFRS’lere uygun olarak 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ilişkin konsolide finansal tabloları, 21 Şubat 2013 tarihinde Şirket Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır.
Şirket, gelir tablosunun sunumu açısından UMS 1 “Finansal Tabloların Sunuluşu” standardı kapsamında
“giderlerin fonksiyonu” gösterim formatını seçmiştir.
Özkaynak kalemlerinden, sermaye, hisse senedi ihraç primleri ve yasal yedekler yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmiştir.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
(b) Finansal tabloların hazırlanış şekli
Şirket, nakit akım tablosunda operasyonlardan elde edilen nakdin gösterimi için UMS 7 “Nakit Akım Tabloları” standardı kapsamında dolaylı yöntemi seçmiştir. Bu yöntem kapsamında net dönem kar / (zararı), gayri nakdi işlemlerin, geçmiş veya gelecek işlemlerle ilgili nakit giriş veya çıkışlarına ilişkin tahakkukların veya ertelemelerin ve yatırım veya finansman faaliyetleriyle ilgili nakit akışlarına ilişkin gelir veya gider kalemlerinin etkilerine göre düzeltilmektedir.
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla konsolide finansal tablo ve dipnotların hazırlanmasında, SPK Karar Organı’nın 17 Nisan 2008 tarih ve 11/467 sayılı karar ile açıklanan “SPK Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği Uyarınca Düzenlenecek Finansal Tablo ve Dipnot Formatları Hakkında Duyuru”da belirtilen esaslar kullanılmıştır.
2 Kasım 2011 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2499 sayılı Kanun’un Ek 1’inci Maddesi iptal edilmiş ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“Kurum”) kurulmuştur. Bu Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 1’inci Maddesi uyarınca, Kurum tarafından yayımlanacak standart ve düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, bu hususlara ilişkin mevcut düzenlemelerin uygulanmasına devam edilecektir. Bu nedenle, söz konusu durum, raporlama tarihi itibarıyla, bu konsolide finansal tabloların dipnotunda açıklanan Finansal Tabloların Hazırlanış Şekli’nde herhangi bir değişikliğe yol açmamaktadır.
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan şirketler için 10 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının geçerli olmadığını ilan etmiştir. Ekli konsolide finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, UMSK tarafından yayımlanmış UMS 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı” aşağıda belirtilen bağlı ortaklıkların finansal tabloları dışında uygulanmamıştır.
Ekli konsolide finansal tablolar, satış opsiyonuna ilişkin finansal yükümlülükler, türev enstrümanları ve satılmaya hazır finansal varlıklar haricinde, tarihi maliyetlerin UMS 29 No’lu“Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı” (“UMS 29”) standardına göre düzeltilmesi suretiyle hazırlanmaktadır. Gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesinde kullanılan metotlar Not 2.6’da açıklanmıştır.
Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır. Yukarıda açıklandığı üzere Türkiye’deki Şirket ve Şirket’in Türkiye’de faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları 31 Aralık 2004 tarihinde enflasyon muhasebesi uygulamasına son vermiştir. Belarus’ta yüksek enflasyon dönemi 1 Ocak 2011 tarihinde başlamıştır. Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tablolarında Belarus rublesinin genel satın alım gücündeki değişmeler nedeniyle yapılan düzeltmelerde, UMS 29 esas alınmıştır. UMS 29, hiperenflasyonist ekonomilerin para birimi ile hazırlanan finansal tabloların bilanço tarihindeki ölçüm biriminden gösterilmesini öngörmektedir. UMS 29’un uygulanmasını gerektiren durumlardan biri, üç yıllık kümülatif enflasyon oranının, yaklaşık %100 veya üzerinde olmasıdır. Belarus Ulusal İstatistik Komitesi tarafından yayımlanan tüketici fiyat endeksi baz alındığında söz konusu kümülatif oran 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla sona eren üç yıllık dönem için %179 olmuştur.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tablolarının düzeltilmesinde kullanılan endeks ve katsayılar aşağıda belirtilmiştir:
Tarihler Endeks Katsayı
31 Aralık 2008 1,3524 3,0692
31 Aralık 2009 1,4856 2,7940
31 Aralık 2010 1,6345 2,5395
31 Aralık 2011 3,4109 1,2169
31 Aralık 2012 4,1508 1,0000
Belarus Rublesi’nin Amerikan Doları ve Euro karşısındaki yıllık değişiminin, Belarus’taki tüketici fiyat endeksiyle karşılaştırılması aşağıdaki gibidir:
Yıllar 2010 2011 2012
ABD Doları/BRY değişimi (%) 5% 178% 3%
Avro/BRY değişimi (%) (3)% 172% 5%
Belarus Tüketici Fiyat Endeksi (%) 10% 109% 22%
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Belarus Merkez Bankası tarafından açıklanan döviz kuru 1 ABD Doları = 8.570 BYR, 1 Avro = 11.340 BYR’dir (31 Aralık 2011: 1 ABD Doları = 8.350 BYR, 1 Avro = 10.800 BYR).
UMS 29 endeksleme işlemlerinin ana hatları aşağıdaki gibidir:
Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tabloları bilanço tarihi itibarıyla cari satın alma gücü ile gösterilenler dışındaki tüm kalemler ilgili genel fiyat endeksi katsayıları kullanılarak endekslenmiştir.
Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tablolarında yer alan parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde cari satın alma gücü ile ifade edildiklerinden endekslemeye tabi tutulmamışlardır. Parasal kalemler nakit para ve nakit olarak alınacak veya ödenecek kalemlerdir.
Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tablolarında yer alan parasal olmayan aktif ve pasifler satın alma veya ilk kayda alınma tarihinden bilanço tarihine kadar olan süre içerisinde genel fiyat endeksinde meydana gelen değişikliklerin alım maliyetlerine ve birikmiş amortisman tutarlarına yansıtılması suretiyle yeniden ifade edilmiştir. Böylece maddi ve maddi olmayan duran varlıklar, iştirakler ve benzeri aktifler piyasa değerlerini geçmeyecek şekilde alım değerleri üzerinden endekslenmiştir. Amortismanlar da benzeri şekilde yeniden düzeltilmişlerdir. Özkaynakların içerisinde yer alan tutarlar, bu tutarların şirkete katıldığı veya şirket içerisinde oluştuğu dönemlerdeki genel fiyat endekslerinin uygulanması neticesinde yeniden düzeltilmiştir.
Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal tablolarında parasal olmayan kalemlerin gelir tablosuna etkisi olanlar dışında gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplarının finansal tablolara ilk olarak yansıtıldıkları dönemler üzerinden hesaplanan katsayılar ile endekslenmişlerdir.
Net parasal pozisyon üzerinden genel enflasyon neticesinde oluşan kazanç veya kayıp; parasal olmayan aktiflere, özkaynak kalemlerine ve gelir tablosu hesaplarına yapılan düzeltmelerin farkıdır. Net parasal pozisyon üzerinden hesaplanan bu kazanç veya kayıp net dönem karına / (zararına) dahil edilmiştir.
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
2010 yılı konsolide finansal tablolarında yer alan Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıklara ilişkin tutarlar yeniden düzenlenmemiştir. Bu nedenle konsolide finansal tablolara Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların sadece cari yıla ilişkin tutarları enflasyona göre düzeltilmiş tutarları dikkate alınarak dahil edilmiştir. Best’in 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle kayıtlı değerinin aynı tarih itibariyle değer düşüklüğü analizleri kapsamında tespit edilen kullanım değeri ile sınırlı olması nedeniyle; enflasyon muhasebesinin 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle Belarus Telekom’un kayıtlı değeri üzerindeki etkisinden aynı tarih itibariyle yeniden yapılan değer düşüklüğü analizi kapsamında ek olarak kayıtlara alınan 135.029 TL tutarındaki değer düşüklüğünün tenzili sonrası oluşan 80.586 TL net etki 2011 yılı finansal tablolarında “enflasyon muhasebesi etkileri” olarak geçmiş yıllar karlarının açılış bakiyesine dahil edilmiştir.
2011 yılı konsolide finansal tablolarında yer alan Belarus’ta faaliyet gösteren bağlı ortaklıklara ilişkin tutarlar yeniden düzenlenmemiştir. Enflasyon muhasebesinin uygulanması sonucu belirlenen BYR özkaynak kalemlerinin TL’ye çevrim etkileri 31 Aralık 2012 tarihli konsolide finansal tablolarında yabancı para çevrim farkları hesabına dahil edilmiştir.
(c) Netleştirme/Mahsup
Şirket’in finansal varlıkları ve borçları netleştirmek için hukuki bir hakkı olduğunda ve söz konusu finansal varlıkları ve borçları netleştirmek suretiyle kapatma veya varlığın finansal tablolara alınmasını ve borcun ifasını aynı zamanda yapma niyetinin olması söz konusu olduğunda, Şirket finansal varlıkları ve borçları netleştirerek bilançoda net tutarları ile göstermektedir.
(d) Konsolidasyona İlişkin Esaslar
Bağlı ortaklıkların finansal tablolarında Şirket tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından gerekli düzeltme ve sınıflamalar yapılmıştır.
(i) Bağlı ortaklıklar
İlişikteki konsolide finansal tabloların hazırlanmasında, Şirket’in finansal ve faaliyet politikaları üzerinde kontrol gücüne sahip olduğu bağlı ortaklıklar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
(a) Şirket doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine ait olan hisseler neticesinde şirketlerdeki oy kullanma hakkının %50’den fazlasını kullanma yetkisine sahipse veya
(b) %50’den fazla oy kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte, finansal ve faaliyet politikaları üzerinde fiili kontrol etkisini kullanmak suretiyle finansal ve faaliyet politikalarını şirketin menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahipse ilgili şirket konsolidasyona dahil edilmiştir.
Kontrol gücü, Şirket’in doğrudan veya dolaylı olarak şirketlerin finansal ve faaliyet politikalarını yönetmesini ve bundan yarar elde etmesini ifade eder. Bağlı ortaklıkların finansal tabloları yönetim kontrolünün başladığı tarihten kontrolün sona erdiği tarihe kadar konsolidasyon kapsamına dahil edilmiştir.
Aşağıdaki tablo, Şirket’in doğrudan veya dolaylı olarak ortak kontrolü altında toplanmış bütün bağlı ortaklıkların 31 Aralık 2012 ve 31 Aralık 2011 tarihleri itibarıyla toplam etkin kontrol oranlarını göstermektedir:
finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
(%) (%) 31 Aralık 2012 31 Aralık 2011
Kıbrıs Telekom 100 100
Turkcell Global Bilgi 100 100
Turktell 100 100
Turktell Uluslararası 100 100
Turkcell Satış 100 100
Turkcell Gayrimenkul 100 100
Eastasia 100 100
Turkcell Teknoloji 100 100
Turkcell Interaktif 100 100
Global Tower 100 100
Financell 100 100
Rehberlik Hizmetleri 100 100
Surtur 100 100
Beltur 100 100
Beltel 100 100
Global Ukrayna 100 100
Global Belarus 100 100
Kule Ukrayna 100 100
Talih Kuşu 100 100
Turkcell Superonline(*) 100 100
Turkcell Europe 100 100
Global İletişim (*) - 100
Corbuss 100 100
Belarus Telekom 80 80
Fizy 70 70
İnteltek 55 55
Euroasia 55 55
Astelit 55 55
Azerinteltek 28 28
Lifetech 78 -
* Turkcell Superonline 30 Mart 2012 tarihinde Global İletişim Hizmetleri A.Ş. (“Global İletişim”) ile birleşmiştir.
(ii) İştirakler ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar
Şirket’in ortak kontrolünde olmayan, ancak finansal ve faaliyet politikaları üzerinde önemli derecede etkisi bulunan şirketler iştirakler olarak tanımlanmıştır. Şirket’in ortak kontrolünde olan ve finansal ve faaliyet politikaları üzerinde Şirket ve diğer tarafların oy birliği ile kararı gerektiren şirketler ise müşterek yönetime tabi ortaklıklar olarak tanımlanmıştır. İlişikteki konsolide finansal tablolara, Şirket’in başlangıçta elde etme maliyeti ile kaydettiği iştiraklerin ve müşterek yönetime tabi ortaklıkların, net varlıklarından ilgili şirkete iştirak oranları doğrultusunda, özkaynak yöntemine göre, kar veya zarar yansıtılmaktadır.
İştirak edenin iştirakteki tüm payının zararlar sonucunda sıfıra inmesi halinde, iştirak eden ortaklık iştirak adına yükümlülükler üstlendiği veya ödemeler yaptığı ölçüde, bu tutarları bir yükümlülük ve zarar olarak finansal tablolarında izler. İştirakin daha sonraki dönemlerde kar etmeye başlaması durumunda, bu karın daha önce finansal tablolara alınmayan zararları aşan kısmı iştirak edenin finansal tablolarına yansıtılır.