• Sonuç bulunamadı

Geçtiğimiz yıllarda gıda üretimine yapılan yatırım azalmaktayken Türkiye dışındaki birçok ülke için gıda üretimi devletlerin yeniden öncellikli yatırım alanı haline gelmektedir

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Geçtiğimiz yıllarda gıda üretimine yapılan yatırım azalmaktayken Türkiye dışındaki birçok ülke için gıda üretimi devletlerin yeniden öncellikli yatırım alanı haline gelmektedir"

Copied!
3
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Uluslararası Durum

Gelişmiş ve azgelişmiş ülkeler arasındaki çelişkiyi keskinleştiren yeni sorunlardan biri iklim değişikliğidir: Sorunun kaynağı gelişmiş ülkeler, sorundan etkilenenler azgelişmiş ülkeler. En çok etkilenenler de kırsal kesimlerde

yaşayanlar. Küresel iklim krizi Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ve hükümetlerce kendi çözümlerini dayatmak için kullanılmaktadır: Örneğin; agro-yakıt.

Bir başka sorun gıdada uygulanan ihracatın liberalleştirilmesi, stokların kaldırılması, KİT’lerin özelleştirilmesi ve iklim krizinin etkileri sonucu dünya üretimi dengesizleşmekte, buna bağlı olarak birçok ülke gıda ithalatına bağımlı hale gelmektedir.

Son zamanlarda ilginç bir biçimde Türkiye’nin içinde olmadığı birçok ülkenin hükümeti, köylü/çiftçilerini yerel piyasa için daha fazla üretmeye teşvik etmektedir. Geçtiğimiz yıllarda gıda üretimine yapılan yatırım azalmaktayken Türkiye dışındaki birçok ülke için gıda üretimi devletlerin yeniden öncellikli yatırım alanı haline gelmektedir.

Suyun özeleştirilmesi çoğu ulusötesi şirketlerin ilgisine yüksek düzeyde mazhar olmaktadır. Bilindiği üzere Türkiye’de de şirketlerin suya ilgisi yüksek. Dünyaca öngörülen kıtlıkla birlikte değerlendirildiğinde su yakın gelecekte dünya ve özellikle Türkiye için tehlikeli bir mesele olarak orta yerde durmaktadır.

Jeopolitik Denge Değişiyor

11 Eylüldeki Dünya Ticaret Merkezi’ne yapılan saldırı ABD tarafından kendi yasasını dünyaya kabul ettirmek üzere kullanılmaya başladığı bilinmekte, Amerika’nın tek taraflı hareketleri birçok Latin Amerika ülkesinde daha bağımsız davranabilmenin yolunu açmış bulunmaktadır.

Artan petrol fiyatları, Venezüella, İran ve Rusya gibi ülkelerin güvenini tazeledi. çin yeniden etkili hale geldi.

Hindistan ve Brezilya ise uluslararası alanda kendine güveni daha arttı.

Asya, Afrika ve diğer bir çok ülkede sosyal hareketlerin hükümetlere yaptığı baskı etkisini göstermekte, yerel piyasayı koruma bilinci yükselmektedir.

Genel olarak ülkeler arasındaki denge Amerika’nın egemenliğinin arttığı ve belli konularda ittifaklar için daha çok alanın açıldığı bir duruma evrilmiştir, denilebilir.

Neoliberal Kurumlar Güçsüzleşiyor

Şimdiye kadar DTÖ kararları AB ve Amerika tarafından alınmakta ve diğer ülkelere dayatılmaktaydı. Bu radikal biçimde değişti. Diğer ülkeler artık AB ve Amerika’nın ihtiyaç duyduğu ayrıcalıkları kabul etmemeye ve kendi taleplerini dillendirmeye başladılar. Amerika’da ve Avrupa’da neoliberal politikaların etkileri hissedilmeye başlandıkça özellikle göçten ötürü işlerini kaybeden niteliksiz işgücünde direniş yükselmeye başladı. Şu an DTÖ neredeyse çalışamaz durumda. Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) ve AB OTP gibi diğer neoliberal ticaret

politikalarını dayatma araçları dünya genelinde artan bir direnişle karşılaşmaktadır.

Dünya Bankası uluslararası alanda siyasi kararları denetleyerek politikayı belirlemede aktif bir rol oynamakta, bir o oranda da artık eleştirilmektedir. Küresel Yatırım Platformu üzerinden kırsal kalkınma ve tarım fonlarını kontrol etmeye çalışmakta ve kendi politikalarını dayatmakta yeni yollar aramaktadır. Şu an Bill Gates ve Rockafeller Foundation’la birlikte gıda krizine karşı ulusötesi şirketlerle birlikte yerel toplulukları içine alan yeni stratejiler geliştirerek ikinci bir yeşil devrim yapmayı planlamaktalar.

IMF güvenilirliğini kaybetmekte ve birçok ülke borçları için IMF’ye bağımlı kalmamakta ve bu da onun rolünü azaltmaktadır.

Birleşmiş Milletler Kurumları

(2)

FAO, kriz içerisinde. Amerika ve AB kurumu finanse etmemekte. Kırsal yoksulluğu düşürmek için yaptığı reformları durdurmaktadır.

Aynı zamanda kurum, sivil örgütlerle güçlü bağlar kurmakta ve kurumun işlerliğini kaybetmemesi için destek talep etmektedir.

Aynı eğilimler Dünya çiftçilerinin çatı örgütü çiftçi Yolu-La Via Campasina’yı destekleyen, Toprak Reformu, Yerel Besin Üretimi ve Köylü Örgütlerinin Güçlendirilmesi -IFAD’da da gözlenmekte. IFAD aynı zamanda FAO ile birlikte Dünya Bankası’nın bir departmanı haline gelmemek için işbirliği talebinde bulunmakta ve yapmaktadır.

İnsan Hakları Konseyi’nin geçtiğimiz yıllara oranla etkisi önemli ölçüde azaldığı bilinmektedir.

Dünya Sosyal Forumu siyasal odak eksikliğinden dolayı etkisini artıramamakta, Ancak daha çok fikir alışverişi yapılan bu platform temel düşmanlara karşı mücadelelerin belirlendiği bir alan olması gerekmektedir.

Şu an temel besin maddeleri tarımsal, sosyal ve politik tartışmaların önemli bir parçası haline gelmektedir.

Değişen güç dengeleriyle birlikte gıda egemenliği önerileri destek görebilir, tartışma ve pratikte (uygulamalarda) kendisine alan bulabilir.

Çokuluslu Şirketler

Çokuluslu şirketler hem büyüyüp semirmekte hem de sayıları azalmakta, bu onların gücünü artırırken aynı zamanda kırılganlıklarının da artırmaktadır. Şirketler sistemin yarattığı problemlerden daha fazla sorumlu tutulur hale

gelmektedirler. Büyüyen gıda krizinin kötü sonuçlarından kendilerinin sorumlu tutulma ihtimali onları kaygılandırmakta ve agresifleştirmektedir.

Öte yandan ÇUŞ’lar köylü tarımını ortadan kaldırmak ve şirket denetiminde üretime dönüştürmek ve agro-yakıtlar konusunda saldırılarını aralıksız sürdürmektedir.

GDO: GDO’ya karşı direnişler sürmekte üreticilerle birlikte tüketiciler, çevre örgütleri yani tüm halkın hassasiyeti şirketleri tedirgin etmekte, GDO karşıtlarını güçlendirmekte ve mücadele azmini arttırmaktadır.

Toplumsal muhalefet güçlerinin yüklendiği sorun alanları

11 Eylül’den sonra neoliberal politikalara karşı direniş ve gösteriler Amerika ve Avrupa’da büyük bir duraklamaya girmiş durumdaydı. Şu an direniş, iklim değişikliği, agro-yakıt, GDO ve STA’lara karşı yeniden örgütlenmekte ve güçlenmektedir. Türkiye ve bir takım ülkeler için suyun özelleştirilmesine karşı yürütülen mücadeleler sermayenin kendisini yeniden üretme alanı olarak değerlendirilmekte ve bu alanda kıyasıya bir mücadele sürmektedir.

Sonuç olarak

Jeopolitik bağlamda çok uluslu şirketlerin etkisi artmakta, borç tuzağı ve askeri müdahalelerden sonra gıda ülkeleri kontrol etmek için yeni (önemli) bir silah haline gelmektedir.

İhracata artan bağımlılık ülkelerin siyasal bağımlılığını artırmaktadır.

Açlık medyanın ve örgütlü çiftçilerin baskıları sayesinde hükümetler için bir iç düşman haline gelmektedir.

Küresel iklim krizi en çok kırsalı vurmakta, agro yakıt üretimi, kırsalı yapısal olarak değiştirmekte, GDO büyük tarım ve gıda tekellerini tarım ve gıdada egemen kılmakta, maden aramaları adı altında yer altı ve yer üstü zenginlikler talan edilmekte, verimli ovalar termik santrallere heba edilirken enerji adı altında kurulan HES’lerle kırsal alanın yapısı değiştirilmeye çalışılmaktadır. Görüldüğü üzere sermayenin yeni birikim alanı olarak kaynaklara yönelmesi kırsalı

(3)

esaslı bir biçimde sorun alanı içine çektiği kadar direnç noktası oluşturmada ve sistemin emekçiler lehine dönüştürmede en önemli aday haline getirmektedir.

Siyasal iklim çok çabuk değişmekte, 10-15 yıl sonra durum, bizim bugünden öngöremeyeceğimiz kadar dönüşecebilecektir. Bunu şunun için söylüyorum. Farklı imkânlar insan ömrü için çok, ülke ömürleri için kısa sayılabilecek zamanda çıkabilir. İyi bir analiz yaparak doğacak imkânları kullanmak için bugünden hazırlık yapmak/hazırlıklı olmak ve doğru bir şekilde tepki verebilmek için önem kazanmaktadır. Örneğin; yaklaşan iklim krizi yeni dengesizlikler ve dolayısıyla fırsatlar yaratabilir. Aynı zamanda gıda zinciri üzerinde artan şirket kontrolü bir noktada kırılabilir ve güçlü bir halk direnişine yol açabilir. Halk gerçek anlamda suyuna sahip çıkıp göğüs göğüse bir mücadele içine girebilir. Bu işaretler yeterince var, hatta birer işaret fişeği görevi görecek kadar da görünür parlaklıkta.

Şuan kırsaldakilerin eli böğründe değil, sadece! Kırsal, feryat figan içinde, kaynıyor. Köylüler ilk kez ciddi bir

biçimde resmi devletle karşı karşıya bir durumdadır. Bu nedenle kırsalı odak noktasına alan bir örgütlenme, kurumsal ittifakları doğru, güçlü ve kararlı oluşturması halinde kırsal, dönüştürücülüğü fazlasıyla yapacak dinamizme sahiptir.

Son söz : Ancak kırsal ve onunla ittifaka gireceklerin birlikteliği yeni politikalar için alan açabilir.

KARASABAN-21-12-10

Referanslar

Benzer Belgeler

Hâlihazırda karton ambalaj malzemelerinin şehir dışından tedarik edilmesi nedeniyle temin sürelerinin uzun olması, stok yapılması zorunluluğu, yüksek stok

In order to develop Taiwanese abundant species and match up the research of biological diversity, the aim of this project was to develop the products of Taiwanese medical plants on

Sakıt Halife Abdülmecld efendinin veliahtlığı sırasında Topkapı Sarayını ziyaretinden Wr İntiba (Sağdan İkinci) Salih Fuad Keçecl’nln pederleri Reçad Fuad

Kendine ait bir gelirinin olmasını isteyen kadınlar (8,472 kat), gıda güveliği hakkında bilgi sahibi olan kadınlar (4 kat) ve ayrıca örgütlü biçimde aktif olarak

Gıda endüstrisi çalışanları ve stafilokokal gıda zehirlenmeleri Food industry employees and staphylococcal food poisoning.. Nesrin ÇAKICI 1 , Nükhet Nilüfer DEMİREL-ZORBA 2 ,

Colorado Üniversitesi deprem uz- manı Roger Bilham’a göre önümüz- deki 25 yılda birçok megapol büyük depremlerin darbesini yiyecek ve "en az üç milyon kişi

“Tarladan sofraya g ıda güvenliği”nin öneminin vurgulandığı bildirgede, “Ulusal bağımsızlığımız ancak tarım sektörümüzün bütün

*Son tüketim tarihi geçmiş veya üretim izni olmayan ürünleri satan işyerleri, Alo Gıda 174 Hattı aracılığıyla Tarım İl.