VATANDAŞLIK
5. HAFTA:
İNSAN HAKLARININ BATIDAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
BU HAFTA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
ESKİ ÇAĞDA BATI’DA (ESKİ YUNAN’DA VE ROMA’DA) İNSAN HAKLARI
ORTAÇAĞDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
YENİÇAĞDA (MUTLAK MONARŞİLER DÖNEMİNDE) BATI’DA İNSAN HAKLARI
17. VE 18. YÜZYILLARDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
19. YÜZYILDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
20. YÜZYILDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
ESKİÇAĞDA BATI’DA (ESKİ YUNAN’DA VE ROMA’DA) İNSAN HAKLARI
Eski Yunan’da devlet anlayışı ataerkil krallığın ve zengin bir azınlığın üstünlüğüne dayanmaktaydı.
Politika yaşamı doğrudan devlet tarafından değil «site» adı verilen devletçikler tarafından yönetilmekteydi.
Platon-Aristo insana insan olarak değer verilmesi.
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
ORTAÇAĞDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
Ortaçağ, genel olarak Roma İmparatorluğu’nun yıkılışı ile (476) başlamış ve Amerika kıtasının bulunuşuna (1492) kadar on yıl sürmüştür.
Politika alanında ortaçağın en belirgin özelliği, kamu hukuk ile kişi hukuku arasında herhangi bir ayrımın yapılmamış olmasıdır.
Ortaçağda feodal senyörler dışındaki insan için hiçbir hak ve özgürlük söz konusu değildir.
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
17. ve 18. YÜZYILLARDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
Bu dönemde insan hakları alanında iki önemli doktrin dikkati çeker.
İnsan hakları doktrini
Bireyci (ferdiyetçi) doktrin
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
17. ve 18. YÜZYILLARDA BATI’DA İNSAN HAKLARI İnsan hakları doktrini
oDoğal Yaşam - Toplum sözleşmesi
oİnsanlar devletten önce ve devletin hukukundan üstün birtakım doğal haklara sahiptirler.
oJohn Locke-Jean Jacques Rousseau
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
17. ve 18. YÜZYILLARDA BATI’DA İNSAN HAKLARI Bireyci (Ferdiyetçi) Doktrin
oHer hakkın kaynağı insandır; Çünkü insan iradeye ve sorumluluk duygusuna sahip özgür bir varlıktır.
oHer siyasal topluluğun amacı insandır.
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
19. YÜZYILDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
• 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesinin en önemli niteliği bireyi ön plana çıkarmış olmasıdır.
• Çünkü o zamana kadar toplum yaşamında karşılaşılan sorunların nedeni olarak kişilerin haklarına gereken saygının gösterilmemiş olması görülmüştür.
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
20. YÜZYILDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
• 20. yüzyılda Batı’da insan haklarının geldiği nokta, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonraki dönem ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki dönem olmak üzere iki alt başlıkta incelenmiştir.
İNSAN HAKLARININ BATI’DAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
20. YÜZYILDA BATI’DA İNSAN HAKLARI
• Sosyal ve ekonomik hakların anayasalara girişi Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra olmuştur.
• İkinci Dünya Savaşından sonra hazırlanan anayasalarda da sosyal haklara yer verildiği görülmektedir.
YARARLANILAN KAYNAK:
PROF.DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ (2014). EĞİTİMCİLER İÇİN İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK. ANKARA: SİYASAL KİTABEVİ
HAFTAYA İNSAN HAKLARININ TÜRKİYE’DEKİ TARİHSEL GELİŞİMİ İLE DEVAM EDECEĞİZ
