ÇATIŞMA YÖNETİMİNDE MÜZAKERE SÜRECİ
Müzakerenin amacı çatışma yaşayan tarafların karşılıklı anlaşmasını sağlamaktır. «Müzakere, farklı çıkarların ve ihtiyaçların karşılanmasına yönelik bir etkileşim sürecidir (Garip, s. 135, 2000)» Çatışmanın çözülemediği durumlarda müzakere yolu ile çatışma etkili bir şekilde çözülebilir (Özdemir, s 69, 2013).
MÜZEKERELER YOLUYLA ÇATIŞMALARI ÇÖZMEK
«Müzakere iki yada daha fazla çatışan tarafın uyuşmayan amaçlarını karşılıklı bağımlılıklarını tanımlayarak çözme çabasıdır. insanlar, mal ve hizmetlerin değişiminde daha tatmin sonuçlar vereceğini düşündüğü zaman müzakereye başvururlar (McShine ve Glinow, s. 210, 2016).»
Müzakerenin Özellikleri
Müzakerenin özellikleri Özdemir’e (s. 71, 2013) şu şekildedir:
«1-Gruplar arasında veya içinde bireyler arasında meydana gelen müzakere bir süreç olarak karşımıza çıkar.
2-Taraflardan birinin istekleri, diğer tarafınkilerle uyuşmaz ve taraflar bu çatışmayı çözmek için yollar aramak zorundadır.
3-Taraflar müzakereyi tercih eder.
4-İletişim müzakerenin en temel aracıdır.
5-Müzakere ver-al sürecidir.
6-İyi bir müzakerede somut kaynaklar yönetilir.»
Müzakereyi Etkileyen Kişisel ve Durumsal Etkiler Duygu durumu, cinsiyet farklılıkları, iletişim tarzı gibi kişilik özellikleri müzakereyi etkiler (Özdemir, s 74, 2013). Müzakere yeri fiziksel ortam ve izleyicinin özellikleri gibi durumsal etkiler müzakereyi etkileyen unsurlardır (McShine ve Glinow, s. 210, 2016).
Müzakere Yaklaşımları
• Paylaştırıcı Müzakerede (Özdemir, s 77, 2013): «bilgi saklanır, çıkarlar çatışır, bireysel amaçlar vardır.
Paylaştırıcı müzakere, zorlama içerir, tartışma odaklıdır, ilişkiler, feda edilir, insanları zorlar.»
• Bütünleştirici Müzakerede (Özdemir, s 77, 2013):
«bilgi açıktır, değerli çıkarlara birlikte ulaşılır, karşılıklı amaçlar vardır, Bütünleştirici müzakere problem çözme ve açıklama odaklıdır, ilişkiler korunur, problemi zorlar.»
İlkeli Müzakere
İlkeli müzakerede izlenecek dört yöntem Garip’e (s. 156, 2000) göre şu şekildedir:1-problemi bireylerden ayırmak, 2- ihtiyaçlar üzerinde yoğunlaşmak, 3-her iki tarafında yararına olan seçenekleri geliştirmek, 4- yalnızca objektif ölçütler kullanmak.
Müzakerelerde karşı tarafa gerçek olmayan bilgi vermek, karşı tarafın sosyal ilişiklerine saldırıda bulunmak, uygun olmayan yollardan bilgi toplamak müzakerede etik dışı davranışlar olarak kabul edilir(Özdemir, s. 83, 2013).
Çatışma Yönetiminde Hakeme Başvurma
Örgütlerde, astlar arasında oluşan çatışmalarda hakeme başvurulur. Hakeme, başvurmadaki amaç bilinçliliği artırmak ve güven sağlamaktır. Hakemin örgüt dışından olması, hakem seçiminin astlara bırakılması çatışmanın kolay çözülmesini sağlayabilir. Hakem bir kişi ya da kurul olabilir(Başaran, s. 277, 1992).
Çatışma Yönetiminde Hakeme Başvurma
Hakem, alanında uzman olduğu kadar, çatışma durumunu da tanımada yeterli olmalıdır. Başka bir deyişle, çatışma durumunu araştırabilmelidir.
Hakem çatışmayı çözme, tarafların duyguların sezebilmeli, çatışmadan zarar ve yarar gören tarafları kestirebilmeli, sabırla dinlemeli az konuşmalıdır (Başaran, s. 277, 1992).
Özdemir, A., A. (2013). Çatışma ve Stres Yönetimi I. «Çatışma Yönetiminde Müzakere Süreci». Anadolu Üniversitesi Yayınları: Eskişehir.
Yeniçeri, Ö. (2009).Örgütlerde çatışma ve Yabancılaşma. IQ Kültür ve Sanat Yayıncılık:
İstanbul.
Eren, E. 2008). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta yayınları: İstanbul.
McShane, S. L., Glinow, M. A. V. (2016) Örgütsel Davranış. «İş ortamında çatışmaları Yönetmek» (Organisational Behavior, Çeviren: Hacıoğlu, G.), Nobel Yayıncılık: Ankara.
Başaran, İ. E. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri. Gül yayınevi, Kadıoğlu Matbaası: Ankara.
