• Sonuç bulunamadı

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ"

Copied!
15
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Prof. Dr. Şükran Şahin

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Peyzaj Mimarlığı Bölümü

Çevresel Etki Değerlendirmesi Dersi

2021(güncelleme) Ders Materyali

ÇEVRESEL ETKİ

DEĞERLENDİRMESİ

etki ölçme ve değerlendirme

(2)

ETKİ VE PROJE TİPİNE GÖRE

Ekstrapolatif

eğilim analizleri

senaryolar

kıyaslama

sezgisel

Normatif

(3)

FORMLARINA GÖRE

Mekaniksel ya da matematiksel modeller

İstatistiki modeller

Fiziksel imaj ya da mimari maketler

Arazi ve laboratuar denemeleri, bilgisayar

modellemeleri

Kıyas modelleri

(4)

ETKİ DEĞERLENDİRME

ETKİ ÖNEMİNİN SAPTANMASI

Kriterler

Etki büyüklüğü ve oluşma olasılığı

Etkinin mekana ve zamana göre dağılımı

Etkilenen çevrenin onarım olasılığı

Etkilenen çevrenin değeri

(5)

ETKİ DEĞERLENDİRME

ETKİ ÖNEMİNİN SAPTANMASI

Yöntemler

FORMAL (niceliksel)

INFORMAL (niteliksel)

Analitik (yarar maliyet)

Oylama (Delphi)

(6)

İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

(REVIEW)

Kriterler:

Bütün ilgili bilgilerin analiz edilmiş ve sunulmuş

olduğundan emin olmak,

ÇED içindeki bilgilerin geçerliliğini ve doğruluğunu

değerlendirmek,

Öneri projeyi hemen anlamak ve ek bilgiye gerek olup

olmadığını değerlendirmek

Projenin çevresel etkilerinin önemini değerlendirmek

Projenin çevresel etkilerinin izleme ve denetleme

gereksinimini değerlendirmek

(7)

ÇED YÖNTEMLERİNİN

Kullanımını Olumlu Etkileyen Durumlar;

Yöntem kullanımında yasal düzenlemeler ve/veya kılavuz

yayınlar

Yöntemler konusunda bilgi kaynaklarının ve ortamlarının

genişletilmesi ve ÇED uygulayıcılarına aktarılması

ÇED uygulayıcılarının yöntem kullanımının mesleki

sorumlulukları dahilinde olduğunu algılaması

ÇED sürecinin proje planlaması sırasında

geçekleştirilmesi, proje kararları alındıktan sonra haklı

çıkarma yolunda “sonradan akla gelen bir aşama” olarak

değil,

Öneri proje bileşenlerinin ve olası çevresel etkilerinin

karmaşık olması,

(8)

ÇED YÖNTEMLERİNİN

Kullanımını Olumsuz Etkileyen Durumlar;

Yöntemlerin kullanımı ile ÇED için zaman gereksiniminin

artacağı düşüncesi,

Yöntem kullanımının maliyeti artıracağı düşüncesi

Yöntem kullanımının geniş veri ya da bilgi gerektirmesi

ve bunun aşırı harcamalar olmaksızın elde

edilemeyeceği,

ÇED uygulayıcılarının farklı yöntemler, avantaj ve

dezavantajlar konularında yeterli bilgilerinin olamaması

Belirsizlikler ve etkilerin kesin olarak ölçülememesi

kaygıları,

ÇED uygulayıcılarının karşıt dava durumunda bu

yöntemlerin ve sonuçların aşırı derecede incelenebileceği

konusundaki kaygılar

(9)

YÖNTEM TİPLERİNİN GÖRECELİ KULLANIMI

Yöntem Tipi

Göreceli

Kullanımı:

S e ç ic i O r ta la m a Y a y g ın K ıy a s Y ö n te m i X K o n tro l L is te le r i X K a ra r O d a k K o n tro l L is te le ri X Ç e v re s e l Y a ra r M a liy e t A n a liz i x U z m a n F ik ri X U z m a n S is te m le ri X İ n d is le r y a d a İ n d ik a rle r X L a b o ra tu a r T e s tle r i y a d a M a k e tle r X P e y z a j D e ğ e rle n d ir m e s i X L ite r a r T a r a m a la r ı X T o p la m D e n g e H e s a p la r ı X M a tris le r X İ z le m e ( T e m e l v e ri) X İ z le m e ( B e n z e r d u ru m la r d a k i A lıc ıla r , A ra z id e İ z le m e ) X E tk ile ş im A ğ la r ı X Ö rtm e le r Y ö n te m i ( C B S ) X F o to g r a f la r / İm a jla r X N ite lik s e l Y ö n te m le r ( k a v r a m s a l) X N ic e lik s e l M o d e lle m e X R is k D e ğ e r le n d ir m e s i X S e n a r y o O lu ş tu r m a X E ğ ilim E k s tr a p o la s y o n u X

Seçici: Yöntemlerin

limitli kullanımı, bu

limitler, veri gereksinimi,

yöntem hakkında bilgi

noksanlığı ya da yeni

yöntemler nedeniyle

olabilir.

Ortalama: Farklı

alanlarda faklı tipteki

projeler için kullanım

yöntemleridir

Yaygın: ÇED uygulanan

birçok ülkede yaygın

olarak kullanılan

yöntemdir.

(10)

YÖNTEM TİPLERİNE DEĞİŞEN İLGİLER

Yöntem Tipi

Zaman Peryodu:

1970-1979

1980-1989

1990-Bugün

Kıyas Yöntemi

I S K o n tr o l L is te le r i I S S K a r a r O d a k K o n tr o l L is te le ri I S S Ç e v r e s e l Y a ra r M a liy e t A n a liz i I U z m a n F ik ri I S U z m a n S is te m le r i I İn d is le r y a d a İ n d ik a r le r I S L a b o r a tu a r T e s tle r i y a d a M a k e tle r I S P e y z a j D e ğ e rle n d irm e s i I S L ite r a r T a r a m a la r ı I S T o p la m D e n g e H e s a p la I S S M a tr is le r I S S İz le m e ( T e m e l v e r i) I S İz le m e ( B e n z e r d u r u m la r d a k i A lıc ıla r , A ra z id e İz le m e ) I S E tk ile ş im A ğ la r ı I S S Ö r tm e le r Y ö n te m i (C B S ) I F o to g ra f la r / İm a jla r I S N ite lik s e l Y ö n te m le r ( k a v ra m s a l) I S S N ic e lik s e l M o d e lle m e I S R is k D e ğ e r le n d ir m e s i I S e n a r y o O lu ş tu r m a I S E ğ ilim E k s tr a p o la s y o n u I S

I: Başlangıç İlgisi

S: Süren İlgi

(11)

ÇED YÖNTEMLERİ VE KULLANIM ALANLARI

Yöntem Tipi

Kapsam Etki

Saptama

Etkilenen

Çevreyi

Tanımlama

E tk i Ö m e E tk i D e ğ e rle n d irm e K a ra r v e rm e S o n u ç S u n u m K ıy a s Y ö n te m i X X X X K o n tro l L iste le ri X X X K a ra r O d a k K o n tro l L iste le ri X X X X Ç e v re s e l Y a ra r M a liy e t A n a liz i X X X U z m a n F ik ri X X X X U z m a n S is te m le ri X X X X X X İn d is le r y a d a İn d ik a rle r X X X X X L a b o ra tu a r T e stle ri y a d a M a k e tle r X X P e y z a j D e ğ e rle n d irm e si X X X L ite ra r T a ra m a la X X X T o p la m D e n g e H e s a p la X X M a trisle r X X X X X X İz le m e (T e m e l v e ri) X X İz le m e (B e n z e r d u ru m la rd a k i A lıc ıla r, A ra z id e İz le m e ) X X E tk ile ş im A ğ la X X X Ö rtm e le r Y ö n te m i (C B S ) X X X X F o to g ra fla r / İm a jla r X X N ite lik se l Y ö n te m le r (k a v ra m s a l) X X N ic e lik se l M o d e lle m e X X R isk D e ğ e rle n d irm e si X X X X X S e n a ry o O lu ş tu rm a X X E ğ ilim E k s tra p o la s y o n u X X

X: Listelenen

kullanım alanları

için yöntemlerin

kullanımı

(12)

ÇED RAPORU

(13)

ÇED RAPORU

Karmaşık ve anlaşılmaz anlatımları

içermemelidir.

Dayanakları olan tahminleri içermelidir.

(14)

ÇED RAPORU DEĞERLENDİRME FORMATI

ÖRNEĞİ : INS. OF ENV. ASSES., UK

Dereceler:

A: Mükemmel, tamamlanmamış çalışma yok.

B: İyi, sadece birkaç eksiklik var.

C: Önemli ihmaller ve yetersizlikler

D: Bölümler iyi oluşturulmuş ancak bütün içinde

eksik değerlendirilmiş

E: Zayıf önemli ihmaller ve yetersizlikler var

F: Çok zayıf, önemli konular zayıf ele alınmış ya

da hiç değinilmemiş

(15)

KRİTERLER

Planlanan faaliyetin, lokal çevrenin ve temel arazi koşullarının

saptanması

Planlanan faaliyetin tanımlanması

Alanın tanımı

Atıklar

Temel Arazi koşulları

Önemli etkilerin tanımlanması ve değerlendirilmesi

Etki tanımlama

Etki büyüklüğünün tanımlanması

Etki öneminin değerlendirilmesi

Alternatifler ve Etki Önleme – Azaltma

Alternatifler

Etki önleme / azaltma

Etki önelmenin işlerliği

Sonuçların Bildirimi

Sunum

Denge

Referanslar

Benzer Belgeler

Kutup bölgelerinde yaşayan memeli hayvanlar kalın kürk ve deri altı yağ.. tabakasıyla çok düşük

Fosil yakıtların kullanımı sonucu kirlenen hava, insanlarda solunum yoluyla alındığında, akciğer kanseri, bronşit, nefes darlığı, gözlerde yanma, çeşitli

[r]

In this study; it is aimed to constitute edible film formulations based on chitosan and alginate and development of combinations of the formulations with stevia extracts,

Good, inclusive, and sustainable growth to drive the next economy. Besides taking into account the existing base potential and opportunities in the new context, it

EGEÇEP ve Ekoloji Kolektifi olarak açtığımız davada Danıştay, ÇED raporu hazırlanmadan, ÇED Olumlu karar ı alınmadan yapılan maden arama faaliyetlerinin hukuka

(Kronik kurşun, cıva, kadmiyum zehirlenmesi gibi).. Endüstride metal zehirlenmeleri başlıca inhalasyon yolu

Gıdalarda PAH’ları en aza indirmek için: Özellikle hayvansal kaynaklı gıdaların kömür ve /veya doğrudan ateş üzerinde ızgara yapılmaması, saf odun kömürü