DERS 4

Charles Lyell (1797-1875)

Modern jeolojinin kurucusu olarak kabul

edilir.

Avukat ve jeolog olan Lyell, Charles

Darwin’in arkadaşı ve danışmanıydı.

1836’da Darwin'le tanışmadan önce ilk kez

 Bu çalışmada Lyell jeolojik süreçlerin

geçmişte meydana gelenlerle aynı olduğunu savunmuştur.

 Tek biçimcilik olarak adlandırılan bu teori

aslında tamamen Lyell kaynaklı değildi, 1700’lerin sonlarında James Hutton

tarafından önerilmişti.

 Bununla birlikte, rüzgar, su erozyonu, sel,

don, bitkisel madde parçalanması, volkanlar, depremler ve buzul hareketleri gibi

kuvvetlerin geçmişte bugün gördüğümüz jeolojik manzarayı üretmeye katkıda

Süreçler devam ediyordu.

Yani jeolojik değişimin halihazırda

yaşanmakta olduğunu ve bu değişime neden olan kuvvetlerin zaman içinde tutarlı ya da tek biçimli olduğunu

gösteriyordu.

Başka bir deyişle, dünya yüzeyinin

 Lyell, muazzam bir zaman ölçeği

sağlamış ve böylece dünya tarihine ilişkin algılarını birkaç bin yıldan milyonlarca yıla değiştirerek, bilim

adamlarının jeolojik geçmişi incelediği çerçeveyi değiştirmiştir.

 “Derin zaman” kavramı, Lyell’ın evrim

ilkelerinin keşfedilmesine en önemli katkılarından biri olmaya devam

Mary Anning (1799-1847)

 Anning’in babası kasaba yakınındaki kayalıklara

gömülü olan deniz fosillerini ona öğretmişti.

 Babasının ölümü ardından Anning, Nuh tufanında

öldüğü düşünülen canlıların kalıntıları ile artan bir şekilde ilgilenen koleksiyonerlere fosilleri toplayıp satmıştır.

 İlk Pleiosaurus (okyanuslarda yaşayan bir

sürüngen) fosilini keşfettikten sonra,

 Fosil türleri hakkındaki derin bilgisini

paylaşarak 20 milyon yıldan fazla süren deniz yaşamının evriminin anlaşılmasına katkıda bulunmuştur.

 Günümüzde portresi ünlü Pleiosaurus

fosillerinden birinin yakınında, Londra Doğal Tarih Müzesi’nde duruyor olsa da hem cinsiyeti hem de alt sosyo-ekonomik düzeye mensup olması Anning’in sayısız bilimsel yayının kabul görmesini

Charles Darwin (1809-1882)

 Doğal seçilimle canlıların ayıklanmaya maruz

kaldığını söylemiştir. Darwin’in bu şekilde yeni türlerin oluşabileceği fikrine ulaşmasında

Britanyalı Charles Lyell ve Malthus’un büyük etkisi olmuştur.

 Lyell’ın yeryüzü iç ve dış kuvvetlerin etkisiyle

dünyanın oluşumundan itibaren süregeldiğini ve bunun halen devam ettiğini açıklaması, dünyanın kaç yaşında olduğu sorusunun yanıtı, kutsal

kitaplardaki gibi simgesel işaret ve bilgilerde

 Bu şekilde doğa tarihi yöntemi kurulmuştur.  Bu yayınları okuyan Darwin 28 yıl süren

gözlem, araştırma ve deneyimlerini yayınlamıştır.

 Darwin, evrimsel sürecin temel

mekanizmalarını açıklayan ilk kişidir.

 Doğal seçilim teorisini geliştirirken Alfred

Russel Wallace isimli İskoç doğa bilimci de aynı sonuca ulaşmıştır.

 Evrimsel değişimin en önemli gücü olan doğal

 Darwin ve Wallace eşzamanlı keşiflerinde

bulunmamış olsalardı bile İngiliz veya

Fransız başka biri yakında doğal seçilimi keşfedecekti.

 İngiltere ve Fransa’da temelleri atılmış ve

birkaç bilim insanı 25 yıl önce kabul edilemez bulunabilecek biyolojik

Darwin Türlerin Kökeni (1859) adlı

eserinde canlıların bulundukları çevre ve çevredeki diğer canlılarla bir hayat

mücadelesi verdiklerini, güçlü, zeki ve ortama en iyi uyanların hayatta kaldığını, zayıf, güçsüz ve ortama uyum

gösteremeyenlerin ise doğal seçilim yoluyla elendiklerini söylemiştir.

Canlıların daha ilkel formlardan,

milyonlarca yıl boyunca gelişerek bugünkü formlarına ulaştıklarını

söylediğinde büyük eleştirilere uğramıştır. Ancak Darwin bu eleştirilere yanıt

 Thomas Henry Huxley 1863 yılında “İnsanın

Doğadaki Yeri” eserini yayınlamıştır.

 İnsan, goril ve şempanze anatomileri üzerinde

karşılaştırmalar yapan Huxley, biyolojik bakımdan kuyruksuz büyük maymunların (ape) insana en yakın akrabalar olduğunu söylemiştir.

 “Ontogeni, filogeninin tekrarından ibarettir.”

Darwin, 1871 yılında yayınladığı “İnsanın

Türeyişi” eseriyle Huxley’i desteklemiştir.

Gregor Johann Mendel, 1865 yılında 8 yıl

süren bezelyeler üzerinde yaptığı

deneylerin sonuçlarını “Bitki Melezleri Üzerine Çalışmalar” adı altında

makaleler halinde yayınlamıştır.

Alfred Russel Wallace (1823–1913)

 Wallace, bitkileri ve hayvanları toplamakla

ilgilenmeye başladı ve birçok doğal olay

hakkında ilk elden bilgi edindiği Amazon ve Güneydoğu Asya'daki keşif gezilerine katıldı.

 1855’te Wallace mevcut türlerin diğer türlerden

geldiğini ve yenilerinin ortaya çıkmasının

çevresel faktörlerden etkilendiğini öne süren bir makale yayınladı.

 Bu makale sonrasında Lyell ve diğerleri

 1858’de Wallace, Darwin'e “Çeşitlerin Asıl

Türünden Süresiz Ayrılma Eğilimi Üzerine” konulu bir makale daha gönderdi.

 Makalesini okuduktan sonra Darwin artık

bekleyemeyeceğini veya Wallace’ın kendi geliştirdiği bir teoriyi yani doğal seçilim teorisi için takdir edilebileceğini fark etti.

 Kısa sürede fikirlerini sunan bir makale

Bu okuma sırasında Wallace ülke

dışındadır ve Darwin en küçük oğlunun son ölümünün yasını tutmaktadır, bu

nedenle iki bilim insanı da toplantıya katılamamıştır.

Belgeler o dönem için çok az ilgi

görmüştür.

Darwin Türlerin Kökeni’ni

yayınladığında “fırtına koparmıştır” ve tartışmalar günümüzde de hız

 Kamuoyu olumsuz görüşte olsa da kitap için

çok fazla akademik övgü vardı ve bilimsel görüş yavaş yavaş Darwin’e destek verdi.

 Türler değişebilirdi, sabit değillerdi ve doğal

seleksiyon mekanizmasıyla diğer türlerden geliştiler.

 Aydınlanma çağıyla beraber otoritenin

sorgulandığı, siyaset ve genel kültüre duyulan ilginin arttığı ve bilimde ampirik yöntemlere vurgu yapılan bir döneme girilmiştir.

 Tüccarlar, misyonerler, kaşifler ve

sömürgeciler tarafından dünyanın bilinmeyen yerleri keşfedildikçe, dönerken yanlarında

 Cevaplanması gereken çok sayıda soru ve

çalışılacak çok sayıda materyal vardı, bu sorunların birçoğu sadece felsefik bir

bakış açısının onaylanması ya da popüler olmayan bir görüşün yeni bilimsel

teknikleriyle reddedilmesi demekti.

 Bu durum temelde insanın “bulunduğu

yerin” bilimsel olarak çalışmasının başlangıcıydı.

 Diğer modern bilimler gibi, fiziki

 19. yüzyılda, Boucher de Perthes, buzul çağı

süresince Avrupa’da insanın var olduğunu ilk kez kanıtlamıştır.

 Perthes, 1830’larda Somme Vadisi’nin

çakılları içinden çakmak taşından yapılmış aletler bulmuş ve daha sonra keşiflerini bir dizi monografide yayınlamıştır.

 Sir John Lubbock taş çağı kültürleri hakkında

var olan bilgileri özetlemiş ve

Paleolitik/Eski Taş Çağı kültürleri ile

Neolitik/Yeni Taş (Cilalı Taş) Çağı kültürleri arasındaki ayrımları ilk kez ortaya