ZOOCOĞRAFİK BÖLGELER ZOOCOĞRAFİK BÖLGELER
Hayvan grupları yayılım alanları açısından birbirlerinden farklılık gösterir. Hayvanların hareket özellikleri, yaşam koşulları, coğrafik konumları, yükselti gibi faktörler yayılma alanlarının sınırlarını belirlemektedir. Hayvan türlerinin kendine özgü yapıları yayılım alanlarını da yansıtmaktadır. Örneğin omurgasızların, böceklerin, balıkların, amfibiyanların, sürüngenlerin, kuşların ve memelilerin yayılışları birbirlerinden farklıdır. Canlıların yayılımları esas alınarak dünyanın yaşam alanları zoocoğrafik bölümlere ayrılmıştır.
İlk kez Schlater dünyayı kuşların yayılım alanlarına göre Palearktik, Etiyopya, Hindistan (Oriyental), Avustralya, Nearktik ve Neotropikal olarak altı bölgeye ayırırken, Wallace (1876) bu bölgeleri
memelilere uygulamıştır. Bu 6 bölge hayvan formlarının topluluğu, zoolojik açıdan zenginlikleri, izolasyon dereceleri ve diğer bölgelerle ilişkilerine göre belirlenmiştir.
Avustralya bölgesi en izole ve özel bölge iken, aynı zamanda en küçük ve gelişmiş canlılar açısından en fakir bölgedir.
Neotropikal bölge izole ve özel ikinci bölgedir, fakat yaşam formları açısından son derece zengindir.
Etiyopya ve Oriyental bölgeleri de oldukça zengindir ancak çok yaygın türleri içermektedirler.
Palearktik ve Nearktik bölgeler daha az zengindir ve her iki bölgede birbirine benzeyen canlıları içermektedir.
1- PALEARKTİK BÖLGE: Avrupa, Sahra’nın güneyine kadar Afrika, Arap yarımadasının kuzeyi, Güneydoğu Asya hariç Asya kıtası bu bölge içerisinde yer almaktadır. Genel olarak karasal ve ılıman bir iklim egemendir. Çok değişik yaşam ortamlarını içerir. En büyük zoocoğrafik bölgedir. Etiyopya bölgesinden çöller ile Oriyental bölgesinden Himalayalar ile ve Nearktik bölgesiyle Bering Boğazı aracılığıyla ayrılmaktadır. Memeli çeşitliliği orta derecededir ve hayvanların aile düzeyinde %
50’si Nearktik bölge ile ortaktır. Endemik memeli ailesine sahip değildir.
2- ETİYOPYA BÖLGESİ: Kuzey Afrika hariç Afrika kıtası bu bölge içerisinde yer almaktadır. Bölgenin büyük bir kısmı tropikaldir ve diğer bölgelere göre oldukça fazla memeli ailesinin çeşitliliği gözlenir. Rodent, primat, insectivor,
artiodactyl ve aardvark gibi endemik memeli ailelerine sahiptir.
Lemuridae
Aadvark
3- ORİYENTALİS (HİNDİSTAN) BÖLGESİ: Tibet yaylasından itibaren Hindistan, tropikal Asya, Güney Çin ve Filipinler bu bölge içerisinde yer almaktadır. Bu bölge de Pangea’nın
parçalanmasından itibaren izole duruma geçmesiyle kendine özgü bir fauna yapısı göstermektedir. Geniş çöl ve dağlar
bölgenin kuzeyini sınırlamaktadır. Büyük bir kısmı tropikal olan Oriyentalis bölgesinde 4 endemik aile (Tree Shrew, Colugos, Tarsier ve Gibbon) ve çok çeşitli memeli faunası yaşamaktadır.
Colugos Gibbon
4- AVUSTRALYA BÖLGESİ: Avustralya kıtası ve Tazmanya adası bu bölge içerisinde yer almaktadır. En izole bölge olması nedeniyle ancak memeli faunasının % 20’si diğer bölgelerle ortaktır. Keseli ve plazentalı memelilere ait 17 endemik aileye sahiptir.
Muridae Chiroptera
5- NEARKTİK BÖLGE: Panama Kanalı’ndan kuzeyde kalan Kuzey Amerika kıtası bu bölge içerisinde yer alır. Kuzeye gidildikçe
subtropik iklimden 12 ay don özellikleri gösteren bir iklim şartına kadar geniş bir iklim özelliği gözlenir. Jeolojik dönemlerde
(Pliyosen) kuzey ve güney Amerika’nın kara bağlantısı kurulunca Nearktik ve Neotropikal bölgelere ait faunaların bir karışım
gösterdikleri bilinmektedir. Kuzeydeki yırtıcıların güneydeki
keseli memelileri ortadan kaldırması Neotropikal bölgenin faunal yapısını etkilemiştir. Uzun bir süre izole kalması ve oldukça
soğuk iklimi nedeniyle memeli çeşitliliği az düzeydedir.
Faunasının yarısı Palearktik ve Neotropikal bölgedekilerle
ortaktır. Aplodontidae (Rodentia-Kemirgenler) ve Antilocapridae (Artiodactyla-Çift Toynaklılar) aileleri endemiktir.
Aplodontidae Antilocapridae
6- NEOTROPİKAL BÖLGE: Meksika’dan itibaren Orta ve Güney Amerika bu bölge içerisinde yer almaktadır. Fauna ve flora açısından diğer kıtalardan oldukça farklı ve izole bir
görünümdedir. Pangea’nın parçalanmasının ardından
Pliyosen’e kadar izole kalan ve oldukça sıcak ve canlılar için elverişli iklim nedeniyle bu bölgenin faunası da endemik
özellikler göstermektedir. Rodent, insectivor, xenarthrans ve keseli (marsupial) memeliler endemik olarak görülür. Memeli çeşitliliği güneyden kuzeye doğru artmaktadır.
Xenarthrans Marsupial (keseli) Memeliler
